Είναι γνωστό τοις πάσι ότι πλέον το διαδίκτυο είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τις ζωές των Ευρωπαίων και όχι μόνο πολιτών. Στην Κύπρο δε, το διαδίκτυο, η συνδεσιμότητα, τα έξυπνα κινητά, εισήλθαν παντοιοτρόπως στην καθημερινή ζωή των πολιτών.
Κυρίως οι νέοι, αλλά χωρίς να διατηρούν πλέον το «μονοπώλιο», έχουν τοποθετήσει το διαδίκτυο σε περίοπτη θέση της καθημερινότητάς τους. Στο διά ταύτα, όμως, τι κάνουμε στο διαδίκτυο; Πώς το χρησιμοποιούμε;
Τι εξυπηρετεί αυτή η εξάρτηση των Κυπρίων; Πόσο βοηθά τη ζωή και την ευημερία των πολιτών;
Με αφορμή την έκθεση DESI (Δείκτες ψηφιακής οικονομίας και κοινωνίας) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, γίνονται γνωστά τα στοιχεία για τις υπηρεσίες που χρησιμοποιούν οι Κύπριοι στο διαδίκτυο. Βάσει αυτών των εκθέσεων, η Κομισιόν γνωστοποιεί τον τρόπο με τον οποίο οι Ευρωπαίοι βάζουν το διαδίκτυο στη ζωή τους. Σε τι ποσοστό το χρησιμοποιούν, για ποιες υπηρεσίες και πάει λέγοντας.
Σ’ ό,τι αφορά στην Κύπρο, εξάγονται χρήσιμα συμπεράσματα για τη συνδεσιμότητα. Ενδεικτικά, η συνδεσιμότητα των Κυπρίων φθάνει το 60%, την ώρα που την πρωτιά κατέχει η Ολλανδία με πέραν του 80% των πολιτών. Η Κύπρος βρίσκεται σε χαμηλές θέσεις εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα πάντα με την Κομισιόν. Και αυτό, την ώρα που η παροχή 4G είναι σε παγκόσμιο επίπεδο στο 98%.
Ταυτόχρονα, Δανία, Σουηδία, Φινλανδία και Ολλανδία διατηρούν τις πιο αναβαθμισμένες ψηφιακές οικονομίες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ Ρουμανία, Ελλάδα, Βουλγαρία και Ιταλία διατηρούν τα χαμηλότερα ποσοστά στον σχετικό πίνακα της έκθεσης DESI της Κομισιόν. Η Κύπρος πλησιάζει στα χαμηλότερα στρώματα με ποσοστό ύψους σχεδόν 50%, τη στιγμή που η Δανία ξεπερνά το 70%, ενώ στις τελευταίες θέσεις βρίσκονται Ιταλία, Ελλάδα, Βουλγαρία και Ρουμανία.
Στο 50% περίπου κινείται η χρησιμοποίηση των υπηρεσιών διαδικτύου από τους Κυπρίους. Στα κοινωνικά δίκτυα δε η Κύπρος είναι στην πρώτη εξάδα με το ποσοστό χρησιμοποίησης, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat για το 2017 να φθάνει το 80%. Μπροστά της έχει τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, τη Λευκορωσία, την Ουγγαρία και την πρωταθλήτρια Μάλτα.
Στην αγορά αγαθών και υπηρεσιών, η Κύπρος διατηρεί χαμηλά ποσοστά, ύψους γύρω στα 30%, ενώ το μικρότερο Λουξεμβούργο φθάνει στα 80%, πλαισιούμενο από Σουηδία, Φινλανδία και Ολλανδία. Ρουμανία, Βουλγαρία, Πολωνία και Τσεχία είναι στις τελευταίες θέσεις.
Αξιοπρόσεκτο, πάντως, είναι ότι στον πίνακα που αφορά στο πολυσυζητημένο «internet banking», η Κύπρος είναι στις τελευταίες θέσεις. Οι Κύπριοι χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για τις τραπεζικές τους συναλλαγές μόνο κατά 30% και βρίσκεται δίπλα σε χώρες όπως η Ρουμανία, η Βουλγαρία και η Ελλάδα. Ακόμα λιγότερο χρησιμοποιείται το διαδίκτυο στην Κύπρο για υπηρεσίες μαζικών μεταφορών. Η χώρα μας βρίσκεται στην προτελευταία θέση του σχετικού πίνακα της Κομισιόν, αν και το 2017 τα ποσοστά αυξήθηκαν σε σχέση με το 2016.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τη Eurostat, υπάρχει μια γενικότερη αύξηση στη χρησιμοποίηση των υπηρεσιών διαδικτύου. Πλέον, το 70% χρησιμοποιεί το διαδίκτυο για την καθημερινή του ενημέρωση, ενώ γύρω στο 65% χρησιμοποιεί τα κοινωνικά δίκτυα. Μόλις 40% επικοινωνεί μέσω βιντεοκλήσεων, την ώρα που ένα 60% κάνει τραπεζικές συναλλαγές μέσω διαδικτύου. Ακόμα, λίγο πιο κάτω από το 70% τοποθετείται η χρησιμοποίηση του διαδικτύου για αγορές από τους πολίτες της ΕΕ.
Πώς αλλάζουν τα δεδομένα
Αδιαμφισβήτητα, στην εποχή του διαδικτύου και σε ένα νησί όπως η Κύπρος, χρειάζεται μεγαλύτερη προσπάθεια για να αυξηθεί η συνδεσιμότητα και η «εκμετάλλευση» των υπηρεσιών από τους πολίτες.
Τουτέστιν, κατά το «δεν φοβάμαι τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, φοβάμαι την έλλειψή τους» του Ασίμοφ, όλα αυτά τα στοιχεία που κοινοποιεί η Κομισιόν και η Eurostat, δημιουργούν έναν νέο παγκόσμιο χάρτη που αν χρησιμοποιηθεί σωστά, μόνο οφέλη μπορεί να δώσει στην ανθρωπότητα.
Συγκεκριμένα, στην Κύπρο του 2018, είναι αδιανόητο να μην έχει ο καθένας προσβασιμότητα στο διαδίκτυο και στις υπηρεσίες που προσφέρει. Άρα, σε κάθε γωνιά αυτού του μικρού νησιού, δεν είναι δύσκολο να υπάρξει προσβασιμότητα. Πέραν τούτου, υπάρχει το κενό για να αναπτυχθεί η γνώση και να απαλειφθεί ο διαδικτυακός αναλφαβητισμός. Μέσω αυτού, άνθρωποι από όλες τις ηλικίες μπορούν να χρησιμοποιήσουν το διαδίκτυο και όχι το αντίθετο.
Νόσος ο εθισμός στο διαδίκτυο
Αν και βρισκόμαστε σε μια εποχή ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων και στη ζωή των πολιτών έχουν ενταχθεί όλο και περισσότερες συσκευές υψηλής τεχνολογίας αλλά και «έξυπνες» εφαρμογές που εξυπηρετούν την καθημερινότητά μας, το διαδίκτυο φαίνεται πως αποτελεί ένα εργαλείο το οποίο μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να προκαλέσει σοβαρούς εθισμούς και ψυχικές διαταραχές. Το παραπάνω συμπεραίνει η Ελληνική Εταιρεία Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο (ΕΕΜΔΕΔ) κατά την έκθεση των στοιχείων που παρουσίασε ο Λαρισαίος ψυχίατρος και πρόεδρος της Εταιρείας, δρ Κωνσταντίνος Σιώμος, σε πρόσφατο συνέδριο για την προώθηση της καινοτομίας στην Εκπαίδευση που έγινε στη Λάρισα.
Ο κ. Σιώμος υποστήριξε πως ο εθισμός στο διαδίκτυο αποτελεί μια νόσο η οποία άρχισε να απασχολεί τους ειδικούς από το 2008 και τόνισε πως με βάση μια πρόσφατη έρευνα, που έγινε σε συνεργασία της ΕΕΜΔΕΔ με εννέα πανεπιστήμια σε χώρες της Ευρώπης, «η Ελλάδα είναι η δεύτερη χώρα μετά την Αγγλία σε εθισμό στο διαδίκτυο». Μεταξύ άλλων ο πρόεδρος της ΕΕΜΔΕΔ μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ είπε πως με βάση τα στοιχεία ερευνών, ο εθισμός στο διαδίκτυο φαίνεται πως έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια και στην περιοχή της Θεσσαλίας, ενώ έχει εντοπιστεί διπλασιασμός των ποσοστών στη Λάρισα από 6% το 2006 στο 12% το 2011. Επίσης υποστήριξε ότι, με βάση έρευνα που έγινε το 2014, περίπου ένας στους δέκα τεταρτοετείς φοιτητές της Ιατρικής Σχολής του ΑΠΘ έχει εθισμό στα ηλεκτρονικά παιχνίδια και αδυναμία στις ακαδημαϊκές του επιδόσεις, ενώ το ποσοστό στα υψηλόβαθμα στελέχη των ενόπλων δυνάμεων βρίσκεται στο 7%.
Σημειώνεται επίσης πως σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο αντιπρόεδρος της ΕΕΜΔΕΔ, ψυχίατρος δρ Γιώργος Φλώρος, και αφορούσαν έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Computers in Human Behavior τον Ιούλιο του 2018, τα ποσοστά των συμπτωμάτων εθισμού τυπικά κυμαίνονταν περί το 25% πανευρωπαϊκά και στο 37,7% στους Έλληνες χρήστες.
