Στα όριά της η Λευκωσία, «κούφιες» οι υποσχέσεις Γιούνκερ

 

Οι κυπριακές Αρχές βρίσκονται κυριολεκτικά στα όρια τους και άριστα ενημερωμένη πηγή ανέφερε στον «Φ» ότι το 2018 «έκλεισε» με 7.761 αιτήσεις ασύλου, αριθμός που είναι κατά περίπου 600% υψηλότερος από τον μέσο όρο της ΕΕ, κατ’ αναλογία πληθυσμού (στοιχεία Eurostat).

 

Όπως επεσήμανε η ίδια πηγή, οι αιτήσεις ασύλου το 2018 προσέγγισαν το 1% του συνολικού πληθυσμού στις ελεύθερες περιοχές, ενώ η τάση συνεχίζει να είναι αυξητική, θέτοντας ευθέως θέμα «αντοχών» του κυπριακού κράτους.

 

Η Λευκωσία έχει ήδη παρέμβει προς τις Βρυξέλλες, διά επιστολής του Προέδρου Αναστασιάδη, ζητώντας βοήθεια προκειμένου να είναι σε θέση να υλοποιεί τις συμβατικές της υποχρεώσεις, στηρίζοντας πρόσφυγες και μετανάστες, πολιτική η οποία δεν θα πρέπει σε καμιά περίπτωση να τεθεί υπό αμφισβήτηση, κυρίως για ανθρωπιστικούς λόγους.

 

Αν και η Κομισιόν δεσμεύτηκε διά του Ζαν Κλοντ Γιούνκερ για «οικονομική και επιχειρησιακή στήριξη», οι υποσχέσεις δεν υλοποιήθηκαν και έμειναν στα λόγια. Άλλωστε, εκ του αποτελέσματος, προκύπτει αβίαστα ότι ο πρόεδρος της Κομισιόν και ο αρμόδιος Επίτροπος, Δημήτρης Αβραμόπουλος, δεν είναι διατεθειμένοι «να τραβήξουν το αφτί» της Τουρκίας, ενώ τα κονδύλια που διέθεσαν προς τη Κύπρο, είναι αν μη τι άλλο ανεπαρκή.

 

Το αρνητικό παζλ συμπληρώνει η στάση της Κομισιόν στην προσπάθεια αναθεώρησης του Κανονισμού του Δουβλίνου και του καθορισμού ποσοστώσεων μετεγκατάστασης. Πολιτική συμπεριφορά που δεν μπορεί να κριθεί ικανοποιητική για τις χώρες της «πρώτης γραμμής», στις οποίες περιλαμβάνεται και η Κυπριακή Δημοκρατία. Ειδικότερα: 

 

1. Η Τουρκία συνεχίζει απτόητη, χωρίς καμιά απολύτως συνέπεια, να διοχετεύει παράτυπους μετανάστες στην Κύπρο, τόσο διά θαλάσσης, όσο και μέσω της Πράσινης Γραμμής, κάτι που καταγράφεται και στην πρόσφατη έκθεση για τον ομώνυμο Κανονισμό της Κομισιόν.

 

Η κατάσταση που επικρατεί στην Κύπρο απασχόλησε και την ειδική επιτροπή για τη Διαχείριση Κρίσεων της ΕΕ, η οποία υιοθέτησε ειδική παράγραφο.

 

Αναφέρει χαρακτηριστικά ότι: «Η κατάσταση στην Κύπρο πρέπει να τυγχάνει παρακολούθησης, ειδικά σε σχέση με τις αφίξεις μέσω της Πράσινης Γραμμής και διά θαλάσσης κυρίως από την Τουρκία, τη στήριξη των διαδικασιών ασύλου και τις δυνατότητες υποδοχής, περιλαμβανομένης της ασφαλούς ζώνης για τις ευάλωτες ομάδες. Η Προεδρία παραμένει στη διάθεση της Κύπρου για να βοηθήσει με υποστηρικτικές ενέργειες. Η Κομισιόν και οι υπηρεσίες έχουν ήδη εμπλακεί», αναφέρεται στο κείμενο που εγκρίθηκε.

 

Ωστόσο, εκ του αποτελέσματος κρίνεται ότι η εμπλοκή της Κομισιόν δεν απέδωσε καρπούς, ενώ σημειώνεται ότι ο πρόεδρος Γιούνκερ και ο αρμόδιος Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, Δημήτρης Αβραμόπουλος, δεν έχουν επιχειρήσει να πειθαναγκάσουν την Τουρκία, προκειμένου να εφαρμόσει τη Συμφωνία Επανεισδοχής έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αντίθετα, η Άγκυρα έχει ξεκαθαρίσει προς την ΕΕ ότι δεν πρόκειται να υλοποιήσει την εν λόγω υποχρέωσή της έναντι της Κύπρου. 

 

2. Η επιπλέον οικονομική στήριξη που ενέκρινε η Κομισιόν για την Κύπρο (20 Δεκεμβρίου 2018), ανέρχεται σε μόλις 3,1 εκατομμύρια ευρώ, ποσό που είναι μεν καλοδεχούμενο, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι εκπληρώνει την υπόσχεση Γιούνκερ προς Αναστασιάδη για οικονομική και επιχειρησιακή στήριξη…

 

Για να «χρυσώσει το χάπι» της Λευκωσίας, η Κομισιόν επικαλείται και τη διάθεση προσωπικού που αριθμεί 29 άτομα, προκειμένου να συμβάλουν στην εκκαθάριση καθυστερημένων αιτήσεων ασύλου.

 

Για τα έτη 2014-2020, η ΕΕ διέθεσε στην Κύπρο συνολικά 40 εκατομμύρια ευρώ. Η Ελλάδα έχει λάβει πέραν των 2 δισεκατομμυρίων ευρώ, η Ιταλία 1 περίπου δισεκατομμύριο ευρώ και η Κροατία πέραν των 130 εκατομμυρίων ευρώ. 

 

3. Το μείζον ζήτημα της αναθεώρησης του Κανονισμού του Δουβλίνου, που αποτελεί το βασικό αίτημα της Κυπριακής Δημοκρατίας, έχει μείνει κυριολεκτικά «στα αζήτητα».

 

Η Κομισιόν επέδειξε προκλητική ανοχή στη στάση κωλυσιεργίας που επέβαλε η αυστριακή Προεδρία, το δεύτερο εξάμηνο του 2018.

 

Ως αποτέλεσμα των «χειρισμών» της Κομισιόν, η Αυστρία και η ομάδα των «Βίζεγκραντ 4» (Πολωνία, Ουγγαρία, Τσεχία, Σλοβακία) μπορούν να αισθάνονται ικανοποιημένες καθώς το ζήτημα της μετεγκατάστασης μέσω ποσοστώσεων έχει περιέλθει σε αδιέξοδο, κάτι που πλήττει κάθε έννοια «αλληλεγγύης» και αφήνει τα κράτη «πρώτης γραμμής», περιλαμβανομένης της Κυπριακής Δημοκρατίας, να σηκώνουν μόνα το βάρος των μεταναστευτικών ροών.

 

Σε φραστικό πάντως επίπεδο, η Κομισιόν δηλώνει ότι στηρίζει την αναθεώρηση του Δουβλίνου.

 

Ρεκόρ αιτήσεων ασύλου 

Από ρεκόρ σε ρεκόρ πάει η Κύπρος σε ό,τι αφορά στις αιτήσεις ασύλου. Όπως προκύπτει από τα στατιστικά στοιχεία της Υπηρεσίας Ασύλου, ο αριθμός αιτήσεων ασύλου ανήλθε σε 7.761 το 2018, σε σύγκριση με 4.582 το 2017, 2.936 το 2016, 2.253 το 2015 και 1.728 το 2014. 

 

Το ρεκόρ αιτήσεων ασύλου της Κύπρου καταγράφεται και από τη στατιστική υπηρεσία της Κομισιόν, Eurostat, η οποία επισημαίνει ότι κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2018, η νήσος βρισκόταν στην πρώτη θέση σε όλη την ΕΕ, με 1.656 πρώτους αιτούντες ανά εκατομμύριο πληθυσμού.

 

Ο μέσος κοινοτικός όρος, το δεύτερο τρίμηνο του 2018 ήταν μόλις 267 πρώτοι αιτούντες ανά εκατομμύριο κατοίκων στην ΕΕ, κάτι που καταδεικνύει ότι η Κύπρος δέχθηκε κατά 600% περισσότερες αιτήσεις ασύλου σε σύγκριση με τη μέση τιμή στην ΕΕ.

 

Σημειώνεται ότι ανάλογη ήταν η κατάσταση και το πρώτο τρίμηνο του 2018, οπότε η Κύπρος βρισκόταν και πάλι στην πρώτη θέση κατ’ αναλογίαν πληθυσμού με 1.551 αιτήσεις ανά εκατομμύριο κατοίκων, ενώ ο αντίστοιχος μέσος ευρωπαϊκός όρος ήταν 257 αιτούντες ασύλου.

Σήμα κινδύνου Αναστασιάδη  

Η κατάσταση που επικρατεί στην Κύπρο, με τις ολοένα αυξανόμενες ροές μεταναστών και τις αιτήσεις ασύλου, ανάγκασε τον πρόεδρο Αναστασιάδη να αποστείλει επιστολή στους 27 ομολόγους του, ηγέτες της ΕΕ, καθώς και τους επικεφαλής των θεσμικών οργάνων.

 

Στην επιστολή που αποκάλυψε ο «Φ», ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επισημαίνει χαρακτηριστικά: «Εάν αυτή η τάση συνεχιστεί, η Κύπρος θα βρεθεί σε μια εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση και δεν θα είναι σε θέση να αντεπεξέλθει…».

 

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας διατυπώνει διαφωνία με την τροπή που προσλαμβάνουν οι συζητήσεις εντός της ΕΕ, σε σχέση με την αναθεώρηση του Κανονισμού του Δουβλίνου και τη μετεγκατάσταση, ενώ αναφέρεται στη στρατιωτική κατοχή της Κύπρου από την Τουρκία, στον εποικισμό του κατεχόμενου τμήματος της Κύπρου από «160 χιλιάδες παράνομους εποίκους από την Ανατολία» και στη δυσχερή θέση που βρίσκεται η Κυπριακή Δημοκρατία, δεδομένης της άρνησης της Άγκυρας να εφαρμόσει τη Συμφωνία Επανεισδοχής. Επισημαίνει ότι οι παράτυποι μετανάστες εισέρχονται στις περιοχές ελέγχου της Κυπριακής Δημοκρατίας από τη μαύρη τρύπα των κατεχομένων.

 

Απαντώντας στον πρόεδρο Αναστασιάδη, ο κ. Γιούνκερ παρείχε υποσχέσεις για «οικονομική και επιχειρησιακή στήριξη» της Κύπρου, που μεταφράστηκαν σε 3,1 εκατομμύρια ευρώ και τη διάθεση 29 προσώπων για εκκαθάριση καθυστερημένων αιτήσεων ασύλου.

 

Σε ό,τι φορά στην Τουρκία, ο κ. Γιούνκερ αναφέρει ότι η Κομισιόν επισημαίνει στην Άγκυρα τις υποχρεώσεις της «έναντι όλων των κρατών-μελών». Σημειώνει μάλιστα ότι τα μεταναστευτικά ρεύματα έχουν περιορισθεί στην ΕΕ, συνεπεία της συμφωνίας με την Τουρκία.

«Η Τουρκία κάνει αυτό που πρέπει»

Ο Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, Δημήτρης Αβραμόπουλος, στήριξε την Άγκυρα, σε σχέση με την εφαρμογή της συμφωνίας με την ΕΕ (Δήλωση ΕΕ-Τουρκίας).

 

Ο Έλληνας Επίτροπος διατύπωσε την άποψη ότι «η Τουρκία κάνει αυτό που πρέπει (Turkey is delivering)» και «είναι έτοιμη να δεχθεί επιστροφές» παράτυπων μεταναστών, ενώ άσκησε κριτική στην Αθήνα, ζητώντας από τις ελληνικές Αρχές να κάνουν κι αυτές ό,τι τους αναλογεί.

 

Ωστόσο, η εικόνα ότι η Τουρκία κάνει το καθήκον της σε ό,τι αφορά τη συμφωνία με την ΕΕ, είναι αν μη τι άλλο λειψή. Για δύο κυρίως λόγους: 

 

● Στην περίπτωση της Κύπρου, η Άγκυρα έχει γνωστοποιήσει δια επιστολών προς την ΕΕ ότι δεν προτίθεται να εφαρμόσει τη Συμφωνία Επανεισδοχής παράτυπων μεταναστών, ενώ αρνείται κάθε μορφής συνεργασία με τις κυπριακές Αρχές σε δικαστικά θέματα, διότι δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία. Ωστόσο, η Κομισιόν όχι μόνο δεν κατόρθωσε να πειθαναγκάσει την Τουρκία να υλοποιήσει τις υποχρεώσεις της, αλλά στην αξιολόγησή της, αφήνει την Άγκυρα στο απυρόβλητο. Δεν είναι τυχαίο ότι ο πρόεδρος Αναστασιάδης επέλεξε να αναφέρει σε επιστολή προς τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ ότι: «Η αξιολόγηση της Κομισιόν αποτυγχάνει να επιληφθεί της παντελούς απουσίας προόδου από την Τουρκία», τόσο στο ζήτημα της δικαστικής συνεργασίας, όσο και σε αυτό της συμφωνίας επανεισδοχής παρανόμων μεταναστών, έναντι όλων των κρατών-μελών, για το οποίο ο Δημήτρης Αβραμόπουλος απένειμε τα εύσημα προς την Άγκυρα. Σημειώνεται ότι η Κομισιόν είχε διαβεβαιώσει τη Λευκωσία ότι θα διασφαλίσει την εφαρμογή της Συμφωνίας Επανεισδοχής από την Τουρκία έναντι όλων των κρατών-μελών της ΕΕ (με γραπτή δήλωση στα πρακτικά του Συμβουλίου ΕΕ). 

 

● Απέναντι από το κτήριο όπου στεγάζεται το γραφείο του κ. Αβραμόπουλου, βρίσκεται η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης, η οποία σε εσωτερικό, εμπιστευτικό σημείωμά της (ο «Φ» το κατέχει), αποδίδει στο καθεστώς Ερντογάν εσκεμμένη διοχέτευση μεταναστών στην Ελλάδα, προκειμένου να εκμαιεύσει ανταλλάγματα από την ΕΕ. «Κάποιες αιχμηρές αυξήσεις αφίξεων (σ.σ. μεταναστών) στα ελληνικά νησιά, στο Αιγαίο, τους τελευταίους μήνες, μπορούν να αποδοθούν στην επιθυμία της τουρκικής Κυβέρνησης να στείλει μήνυμα δυσαρέσκειας, προκειμένου να ασκηθεί πίεση προς την ΕΕ», παραδέχεται ωμά η ΕΥΕΔ, προσθέτοντας ότι «υπήρξαν περίοδοι εσκεμμένα αναποτελεσματικών ελέγχων από τα όργανα επιβολής του νόμου, οι οποίοι (σ.σ. εσκεμμένα αναποτελεσματικοί έλεγχοι) μεταφράστηκαν σε αιχμηρές αφίξεις στα νησιά του Αιγαίου και κατά μήκος των ελληνοτουρκικών χερσαίων συνόρων. Αυτό έχει χρησιμοποιηθεί ως μέσο πολιτικού πλεονεκτήματος για την τουρκική Κυβέρνηση», αναφέρεται στο εσωτερικό εμπιστευτικό σημείωμα της ΕΥΕΔ, της οποίας προΐσταται η Ύπατη Εκπρόσωπος Φεντερίκα Μογκερίνι, που προφανώς ενημερώνει για όλα την Κομισιόν και τους Επιτρόπους της. Αυτή η πρακτική της τουρκικής κυβέρνησης είναι η γενεσιουργός αιτία του προβλήματος που αντιμετωπίζει η Ελλάδα (και η Κύπρος), κάτι που παρέλειψε να αναφέρει ο Επίτροπος Αβραμόπουλος.