Πολύ σκληρός για να πεθάνει πολιτικά αποδείχτηκε ο Ταγίπ Ερντογάν ο οποίος παρά το άσχημο κλίμα που δημιουργήθηκε από τους σεισμούς, την κακή κατάσταση της οικονομίας και το ότι κυβερνά εδώ και 21 χρόνια και τις δημοσκοπήσεις που τον έφεραν να χάνει, κατάφερε να κερδίσει τον πρώτο γύρο των εκλογών με ένα ποσοστό γύρω στο 49,7%. Ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου έκανε ό,τι καλύτερο μπορούσε, ωστόσο έκοψε δεύτερος το νήμα με ποσοστό γύρω στο 44,6%   Τα πάντα πλέον θα κριθούν στο δεύτερο γύρο, που θα διεξαχθεί στις 28 Μαίου. 

Οι κάλπες τόσο για τις προεδρικές εκλογές, όσο και για τις βουλευτικές, έκλεισαν στις 5 το απόγευμα και αμέσως ξεκίνησε η καταμέτρηση των ψήφων, στα περισσότερα από 200.000 εκλογικά κέντρα. Των αποτελεσμάτων προηγήθηκε μια τεράστια μάχη χειραγώγησης και από τις δύο πλευρές, οι οποίες δεν σταμάτησαν να τροφοδοτούν την κοινή γνώμη με πληροφορίες πως και οι δύο έχουν νικήσει και να ανταλλάζουν κατηγορίες για τη διαδικασία μετάδοσης. 

Ειδικά σε ό,τι αφορά στο πρακτορείο Ανατολού η αντιπολίτευση από την πρώτη στιγμή αμφισβήτησε τα αποτελέσματα που μεταδίδονταν και για αυτό κατηγορήθηκε για χειραγώγηση. Και έτσι ενώ το κρατικό πρακτορείο δεν σταμάτησε να μεταδίδει πως ο Τούρκος πρόεδρος προηγείτο και μάλιστα με μεγάλη διαφορά από την αρχή της καταμέτρησης το ιδιωτικό πρακτορείο ANKA έδειχνε τους ίδιους αντιπάλους να βρίσκονται κοντά με τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου να διατηρεί μικρό προβάδισμα. 

Η σκληρή αυτή αντιπαράθεση ακόμη και την ημέρα των εκλογών προδιαθέτει πως και η συνέχεια θα είναι εξίσου έντονη μέχρι τις 28 Μαΐου που οι Ερντογάν και Κιλιτσντάρογλου θα λύσουν τις διαφορές τους στον δεύτερο γύρο. Ήδη σε πολλές περιοχές κατατέθηκαν ενστάσεις, κάτι που θα γίνει και για τις επόμενες τρεις, μέχρι δηλαδή την διορία που ορίζει η εκλογική διαδικασία. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 

Η προσέλευση στις κάλπες ήταν τεράστια. Η συμμετοχή έφτασε το 93,6% αυξημένη σε σχέση με προηγούμενες αναμετρήσεις. Μεγάλη ήταν η προσέλευση και στις σεισμόπληκτες περιοχές, όπου ακόμη και με λεωφορεία οι ψηφοφόροι έφτασαν στα χαλάσματα για να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα, μέσα σε κοντέινερ που στήθηκαν στις αυλές των κατεστραμμένων σχολείων. Πάντως, η ελπίδα της ανατροπής του Ταγίπ Ερντογάν ήταν αυτό που έστειλε μαζικά τους ψηφοφόρους στις κάλπες, σύμφωνα με αρκετές αναλύσεις. 

Το αποτέλεσμα επιβεβαιώνει πως ο Ταγίπ Ερντογάν είναι πολύ σκληρός για να πεθάνει και πως ό,τι και να γίνει παραμένει πάντα ένας υπολογίσιμος αντίπαλος. Η ρητορική του που τα έβαλε με όλους με τη Δύση, τους ξένους αλλά κυρίως τους Κούρδους που τους κατηγορούσε συνεχώς πως συμπράττουν με τρομοκρατικά στοιχεία, υπήρξε αποτελεσματική. Οι επιθέσεις του Τούρκου προέδρου έπιασαν τόπο ειδικά σε μια μεγάλη, όπως φαίνεται μερίδα ψηφοφόρων, που ελκύονται από την εικόνα ενός σκληρού ηγέτη, που τα βάζει με όλους για να υπερασπιστεί τα συμφέροντα της χώρας. Παράλληλα, ενδεχομένως ρόλο να έπαιξε και το γεγονός πως ο Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος είναι ικανότατος να μιλά στο θυμικό των συμπατριωτών, κατάφερε να τους πείσει για τελευταία φορά, αφού δεν θα είναι ξανά υποψήφιος.

Το ποσοστό που συγκεντρώνει ο τρίτος υποψήφιος ο Σινάν Ογάν (5,3%) είναι πολύ πιθανό να παίξει καθοριστικό ρόλο στον επαναληπτικό γύρο. Αν ο Ταγίπ Ερντογάν, καταφέρει να κερδίσει τους περισσότερους ψηφοφόρους του Σινάν Ογάν, που κινούνται στο δεξιό εθνικιστικό φάσμα, τότε θα αυξήσει τις πιθανότητες του να κερδίσει αφενός τον δεύτερο γύρο και αφετέρου να ενισχύσει τα ποσοστά του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) στη βουλή.

 

 

 

Δεν έπεισε ο ηγέτης της αντιπολίτευσης

Οι δημοσκοπήσεις που έδιναν έστω και ένα μικρό προβάδισμα στον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου δεν επιβεβαιώθηκαν, πόσο μάλλον οι προσδοκίες που καλλιεργήθηκαν κυρίως σε ξένα μέσα μαζικής ενημέρωσης, που έκαναν λόγο για νίκη και μάλιστα από τον πρώτο γύρο. Ο ηγέτης της αντιπολίτευσης παρουσιάστηκε ενωτικός και το γεγονός ότι κατάφερε να συνασπίσει έξι κόμματα υπέρ του, αποτελεί άθλο, ωστόσο δεν διαθέτει την χαρισματική προσωπικότητα του αντιπάλου του. Έδωσε αρκετά στοιχεία για το πώς θα κυβερνήσει, κάποιες φορές αντικρουόμενα μεταξύ τους, ωστόσο το κύριό του επιχείρημα παρέμεινε πως θα είναι ένας αντι-Ερντογάν πρόεδρος. Οι ψηφοφόροι, από ότι φαίνεται χρειάζονταν κάτι πολύ περισσότερο για να τον προτιμήσουν και δεν πείστηκαν να το κάνουν, τουλάχιστον στο βαθμό που θα επέτρεπε στον 73χρονο πολιτικό να κερδίσει από τον πρώτο γύρο.

Η δημιουργία ενός αντι-Ερντογάν μετώπου έδωσε τα πρώτα θετικά αποτελέσματα στις δημοτικές εκλογές του 2019. Στις βουλευτικές και στις προεδρικές εκλογές του 2023 αυτή η τακτική δεν λειτούργησε, που απέναντι σε ένα χειμαρρώδη και εκρηκτικό αντίπαλο, ίσως να έπρεπε να επιδείξει κάτι περισσότερο από την ήρεμη δύναμη που προβάλλει ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου.

Το βέβαιο είναι πως το εκλογικό αποτέλεσμα έδειξε ξανά ότι πρόκειται για δύο χώρες που συνυπάρχουν σε μια. Ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου κέρδισε τα δυτικά και τα νότια παράλια, ενώ ο Ταγίπ Ερντογάν κέρδισε τις κεντρικές και τις ανατολικές περιοχές. Η Σμύρνη για άλλη μια φορά αποδείχθηκε κάστρο για την αντιπολίτευση, ενώ η Κωνσταντινούπολη διχάστηκε με τις δυτικές της περιοχές να κερδίζονται από την αντιπολίτευση και τις ανατολικές από τον κυβέρνηση.

Χαμένη η δημοκρατία

Το μεγάλο ερώτημα είναι πως θα είναι η Τουρκία με τον Ταγίπ Ερντογάν να συνεχίσει να κρατά τα ηνία της εξουσίας. Οι περισσότεροι αναλυτές υποστηρίζουν πως η νίκη Ερντογάν είναι μια κακή μέρα για την δημοκρατία στην Τουρκία, αφού ο αυταρχικός τρόπος διακυβέρνησης θα συνεχιστεί. Ο Τούρκος πρόεδρος έδωσε μεν υποσχέσεις πως θα είναι πιο διαλλακτικός, αλλά ελάχιστα έγινε πιστευτός. Ήδη ελέγχει όλους τους θεσμούς από τον στρατό μέχρι τη δικαιοσύνη, η ελευθερία έκφρασης έχει περιοριστεί και στο πλευρό του έχει σημαντική μερίδα του επιχειρηματικού κόσμου. Οι εκλογές ενίσχυσαν ένα ήδη εδραιωμένο αυταρχικό καθεστώς, παρά το γεγονός πως οι αδυναμίες του συστήματος ήταν φανερές σε όλους. 

Όπως και να έχει η επόμενη μέρα για τον νέο πρόεδρο θα είναι πολύ δύσκολη. Η οικονομία έχει πληγεί ανεπανόρθωτα, ύστερα από τη βύθιση της λίρας το 2018, ενώ καμία κυβερνητική πρωτοβουλία δεν κατάφερε να ανασχέσει την πτώση του εθνικού νομίσματος. Η φτώχεια εντείνεται, ενώ η ανησυχία για τις αυταρχικές μεθόδους του Ταγίπ Ερντογάν αυξάνεται. Ο σεισμός που χτύπησε τη χώρα τον Φεβρουάριο, προκαλώντας περισσότερους από 50.000 νεκρούς και ανείπωτη καταστροφή, μοιάζει να αποτέλεσε τη σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Κάθε μέρα που περνά η καθημερινότητα εκατομμύριων Τούρκων γίνεται όλο και πιο δύσκολη, γεγονός δεν αφήνει πολλά περιθώρια στην νέα κυβέρνηση.