Με το στόμα μας μιλάμε, γελάμε, μασάμε, φιλάμε, αναπνέουμε. Ένα ωραίο χαμόγελο μας ανεβάζει την ψυχολογία, ένα υγιές στόμα κλείνει την πόρτα σε πολλά προβλήματα, ή δίνει ένδειξη για προβλήματα υγείας που μπορούμε να προλάβουμε έγκαιρα.
«Στοματική υγεία, δεν σημαίνει μόνο την υγεία των δοντιών και των ούλων», τονίζει στον «Φ», η χειρουργός – οδοντίατρος και γραμματέας του Παγκύπριου Οδοντιατρικού Συλλόγου, Ελένη Αττίκη.
Το στόμα μας προσθέτει, «αποτελεί το παράθυρο υγείας του σώματος μας για αυτό πρέπει να το προσέχουμε». Και εξηγεί: «Η στοματική υγιεινή είναι άμεσα συνδεδεμένη με την υγεία, τη σωστή λειτουργία και ευεξία του οργανισμού. Για αυτό και όταν φροντίζουμε επιμελώς και καθημερινά τη στοματική κοιλότητα έχουμε περισσότερες πιθανότητες να αποφύγουμε ασθένειες και δυσάρεστες καταστάσεις».
Με απλά λόγια: «Το στόμα μας είναι ο καθρέφτης διαφόρων παθήσεων του οργανισμού μας. Με μια επίσκεψη στον οδοντίατρο μπορούν να διαγνωστούν έγκαιρα κάποια νοσήματα που εμφανίζουν συμπτώματα στη στοματική κοιλότητα και για αυτό είναι σημαντικό να προλάβουμε την αρχή της εκδήλωσης τους. Η σημασία της στοματικής υγιεινής είναι πρωταρχικής σημασίας για την υγεία μας. Το στόμα είναι η πύλη του σώματος μας, ένα από τα πρώτα μέρη του σώματος μας που έρχεται σε επαφή με τα μικρόβια και τα βακτήρια και είναι η πρώτη γραμμή άμυνας στις λοιμώξεις και τις ασθένειες».
Ποιοι οι παράγοντες που σχετίζονται με το στόμα μας και επιβαρύνουν την υγεία μας; Τι πρέπει να γνωρίζουμε, τι πρέπει να αποφεύγουμε και τι συστήνουν οι ειδικοί;
Υπάρχουν κοινοί αιτιολογικοί παράγοντες μεταξύ γενικών και στοματικών παθήσεων. Οι πιο σημαντικοί από αυτούς είναι:
>> Κάπνισμα και αλκοόλ: Προκαλούν διάφορες μορφές καρκίνου, περιλαμβανομένου και του καρκίνου του στόματος.
>> Διατροφή πλούσια σε ζάχαρη: Η ζάχαρη ενοχοποιείται για την πρόκληση του σακχαρώδη διαβήτη αλλά και για την τερηδόνα στα δόντια.
>> Κακή υγιεινή σώματος και στόματος: Οδηγούν σε παθήσεις του δέρματος και του στόματος.
«Πολλά γενικά νοσήματα όπως νοσήματα του αίματος, ενδοκρινών αδένων, νοσήματα του δέρματος, του μεταβολισμού, εμφανίζουν στοματικές εκδηλώσεις: Μεταβολές στο χρώμα των ούλων, της γλώσσας, αιμορραγίες, πληγές στο στόμα κ.ά. Εάν παρατηρήσουμε οποιανδήποτε αλλαγή στο στόμα μας ενημερώνουμε αμέσως τον οδοντίατρο μας και αυτός θα μας παραπέμψει στον κατάλληλο ειδικό».
Πέραν αυτών, πρέπει να γνωρίζουμε ότι «οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν περιοδοντίτιδα, για αυτό πρέπει να είναι τακτικοί στον οδοντίατρο τους. Επίσης, η ύπαρξη χαλασμένων δοντιών ή ελλειπόντων δοντιών επηρεάζει δυσμενώς τη μάσηση προκαλώντας διάφορα προβλήματα με αποτέλεσμα την μειωμένη ποιότητα ζωής».
Όπως εξηγεί η κ. Αττίκη, «υπάρχουν κάποιες συνήθειες τις οποίες όλοι μπορούμε να ακολουθούμε για να προστατεύσουμε τον οργανισμό μας». Σύμφωνα με την Παγκόσμια Ομοσπονδία Οδοντιάτρων (FDI) υπάρχουν κάποιοι βασικοί κανόνες «που πρέπει να τους ακολουθούμε πιστά και καθημερινά ώστε να εξασφαλίσουμε μία καλή στοματική υγεία».
>> Βουρτσίζουμε τα δόντια μας τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα για τουλάχιστον τρία λεπτά κάθε φορά.
>> Χρησιμοποιούμε οδοντόκρεμα με φθόριο.
>> Χρησιμοποιούμε οδοντικό νήμα τουλάχιστον μία φορά την μέρα. «Αυτό μπορεί να κάνει τη διαφορά στην εμφάνιση ουλίτιδας, περιοδοντίτιδας και στην εμφάνιση τερηδόνας στις όμορες επιφάνειες των δοντιών κάνοντας πιο ολοκληρωμένο το καθάρισμα μας».
>> Χρησιμοποιούμε τα μεσοδόντια βουρτσάκια, εκεί όπου είναι αναγκαίο, υποβοηθώντας έτσι σε μια ολοκληρωμένη στοματική υγιεινή.
«Πολλές φορές, παρατηρούμε ότι οι πολίτες δεν δίνουν σημασία στο τι συμβαίνει στο στόμα τους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, όταν πλέον αποφασίσουν να επισκεφθούν τον οδοντίατρο τους, είτε να βρεθούν αντιμέτωποι με διάφορες δυσάρεστες καταστάσεις ή να χρειαστεί να πληρώσουν ακριβά από την τσέπη τους, τον χρόνο που άφησαν να περάσει χωρίς να επέμβουν».
Η στοματική υγιεινή, τονίζει η κ. Αττίκη, «είναι καθαρά προσωπική ευθύνη και υπόθεση του καθενός. Ακόμα και σκοπούς αισθητικής, η στοματική υγεία μας χαρίζει ένα υπέροχο χαμόγελο το οποίο με τη σειρά του μας χαρίζει αυτοπεποίθηση και ευτυχία».
Όπως σε κάθε περίπτωση, όταν μιλάμε για θέματα υγείας, «η πρόληψη είναι ο ακρογωνιαίος λίθος και αποτελεί τον πιο ασφαλή τρόπο αντιμετώπισης των στοματικών, και όχι μόνο ασθενειών. Για αυτό το λόγο ο καλύτερος τρόπος για να ενεργήσουμε είναι να επισκεπτόμαστε τον γιατρό μας, τακτικά, ανά έξι μήνες. Ένα υγιές χαμόγελο ξεκινάει με μια επίσκεψη στον οδοντίατρο και να κατανοήσουμε ότι υγεία στο στόμα σημαίνει ευεξία στη ζωή».
Μειώστε τη ζάχαρη φθείρει τα δόντια
Η γραμματέας του Παγκύπριου Οδοντιατρικού Συλλόγου, συμβουλεύει όπως: «Μειώστε τη ζάχαρη στη διατροφή σας, συνδέετε άμεσα με τη φθορά των δοντιών. Ο συνδυασμός της ζάχαρης με τα βακτηρίδια του στόματος δημιουργούν τη βακτηριδιακή πλάκα στα δόντια, με αποτέλεσμα όταν αυτή δεν αφαιρεθεί από τα δόντια, να προκαλεί τη φθορά με συνέπεια τη δημιουργία της τερηδόνας και της ουλίτιδας. Βουρτσίζετε τα δόντια σας μετά από κάθε γεύμα και μην ξεχνάτε να βουρτσίζετε και τη γλώσσας σας».
Πέραν αυτών:
1. Επισκεφθείτε τον οδοντίατρο σας δύο φορές τον χρόνο για έλεγχο και καθαρισμό του στόματος. Οι συχνές τακτικές επισκέψεις στον οδοντίατρο είναι πολύ σημαντικές γιατί έτσι προλαμβάνονται αρκετά σοβαρά προβλήματα. Υποβοηθούν, επίσης, στην εξοικονόμηση χρημάτων, γιατί όσο πιο γρήγορα αντιμετωπίζονται τα προβλήματα, τόσο μειώνεται η πιθανότητα να ξοδέψετε μεγάλα χρηματικά ποσά για να τα διορθώσετε.
2. Να πίνετε συχνά νερό. Το νερό θεωρείται το καλύτερο ποτό γιατί πρώτον δεν περιέχει ζάχαρη και αραιώνει τα τυχόν οξέα στο στόμα από φαγητά και ποτά και δεύτερον αποτρέπει τη συσσώρευση πλάκας στα δόντια προστατεύοντάς τα.
3. Να βουρτσίζετε τα δόντια σας σωστά. Όταν βουρτσίζετε τα δόντια σας να καθαρίζετε επιμελώς όλες τις επιφάνειες των δοντιών σας (μέσα, έξω και επιφάνειες μάσησης) χρησιμοποιώντας μια σωστή οδοντόβουρτσα που θα σας συστήσει ο οδοντίατρος σας ή με ηλεκτρική οδοντόβουρτσα.
Όπως σημειώνει η κ. Αττίκη, μετά από καθοδήγηση οδοντιάτρου, «γίνεται χρήση ήπιου στοματικού διαλύματος καθημερινά ανάλογα με τις ανάγκες του στόματος».
4. Δεν καπνίζουμε και αποφεύγουμε την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ για μείωση του στοματικού καρκίνου.
5. Τρώμε περισσότερα φρούτα και λαχανικά. Μήλα, καρότα και σέλινο, συμβάλουν στον καθαρισμό της πλάκας από τα δόντια και βοηθούν στην φρεσκάδα της αναπνοής.
«Μην ξεχνάτε με το Γενικό Σύστημα Υγεία, όλοι οι δικαιούχοι, έχουν τη δυνατότητα δωρεάν εξέτασης και καθαρισμού μία φορά τον χρόνο. Να ενημερωνόμαστε από τον οδοντίατρο μας για το πρόγραμμα πρόληψης του ΓεΣΥ για όλες τις ηλικιακές ομάδες».
