Στον απόηχο των έντονων αντιδράσεων και της κατακραυγής από μερίδα της κοινωνίας αναφορικά με την ολιστική σεξουαλική διαπαιδαγώγηση που έχει ψηφιστεί από τη Βουλή και η οποία θα διδάσκεται σε όλες τις βαθμίδες της Εκπαίδευσης από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, η πρόεδρος του Συμβουλίου «Φωνή», Αναστασία Παπαδοπούλου, καταθέτει τις απόψεις της, σε μια προσπάθεια να ξεκαθαρίσει το σκηνικό και να θέσει τα δεδομένα στην ορθή τους βάση.
Ξεκάθαρα τονίζει την προστασία των παιδιών από την κακοποίηση, την οριοθέτηση των συμπεριφορών τους έναντι άλλων προσώπων, την καλλιέργεια σωστών στάσεων ζωής που θα τα βοηθήσουν σε όλη τους τη ζωή και την ενίσχυση των παιδιών ώστε να τολμούν να καταγγέλλουν σε περίπτωση που πέσουν είναι θύματα κακοποίησης. Υπογραμμίζει ότι το μάθημα, το οποίο ήδη διδάσκεται στα σχολεία, δεν αναφέρεται πουθενά στον σεξουαλικό προσανατολισμό των παιδιών, ούτε θα διδαχθεί σε καμία περίπτωση σε παιδιά να γίνουν κάτι το οποίο δεν είναι.
Όσον αφορά στη θύελλα αντιδράσεων που προκλήθηκε και η οποία διαιωνίζεται κυρίως μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η κ. Παπαδοπούλου αναφέρει ότι το μπέρδεμα προέκυψε από τα εγχειρίδια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), για τα οποία ξεκαθαρίζει ότι η Κύπρος δεν υιοθέτησε όλες τις κατευθυντήριες γραμμές, ούτε σημεία τα οποία προκαλούν, υπενθυμίζοντας ότι το υλικό που ήδη διδάσκεται στα σχολεία μας από το 2011, είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα του υπουργείου Παιδείας.
Η ψήφιση της νομοθεσίας της ολιστικής σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης προκάλεσε έντονη ανησυχία από γονείς, οι οποίοι εκφράζουν φόβους κατά πόσον μέσω αυτής θα περάσουν στα παιδιά κι άλλες έννοιες, οι οποίες σχετίζονται με τον σεξουαλικό προσανατολισμό. Τι πραγματικά θα ισχύσει;
Καταρχάς, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι το υλικό, το οποίο υπάρχει για το μάθημα που ήδη διδάσκεται στα σχολεία μας, προσαρμόστηκε από το υπουργείο Παιδείας από το 2011, στη βάση των ηλικιών των παιδιών. Τα θέματα ομοφοβίας, ρατσισμού, μπούλινγκ και όχι μόνο, αντιμετωπίζονται στην ανάλογη ηλικία στο σχολείο, μέσω του οποίου τα παιδιά διδάσκονται και τις έννοιες της αποδοχής και του σεβασμού. Ξεκάθαρα όμως πρέπει να τονιστεί ότι κανένας δεν μπορεί και δεν θα διδάξει κανένα παιδί οποιασδήποτε ηλικίας να γίνει κάτι άλλο από αυτό που είναι. Και το μάθημα δεν μπαίνει σε τέτοια συζήτηση παρά μόνο σε θέματα αποδοχής της διαφορετικότητας και του σεβασμού προς τους άλλους. Τον σεβασμό προσπαθεί το υπουργείο να τον εμπεδώσει στα παιδιά από μικρή ηλικία γιατί οι βάσεις πρέπει να χτιστούν τότε, πριν τα παιδιά κοινωνικοποιηθούν. Θέλουμε όταν βγουν στην κοινωνία να διαθέτουν τις αρχές για σωστή συμπεριφορά, που είναι ο σεβασμός σε τρίτους αλλά και ο σεβασμός του ίδιου τους του εαυτού.
Ποιος είναι ο στόχος του μαθήματος και σε ποιους πυλώνες βασίζεται στις μικρές ηλικίες;
Από τις μικρές ηλικίες (Προδημοτική και Δημοτική) μιλάμε στα παιδιά για τα όρια που πρέπει να θέτουν όσον αφορά τη συμπεριφορά άλλων προς αυτούς αλλά και τη δική τους προς τους άλλους. Τα διδάσκουμε για τα τα όρια που πρέπει να βάζουν για το σώμα τους, ότι δηλαδή κανένας δεν δικαιούται να τους αγγίξει στα σημεία που καλύπτονται από εσώρουχα (ο κανόνας του εσώρουχου). Τα μαθαίνουμε για τα καλά και κακά μυστικά, δηλαδή ότι ένας ενήλικας δεν δικαιούται να ζητήσει ποτέ από ένα μικρό παιδί να κρατήσει μυστικό από τους γονείς του. Τα διδάσκουμε για τα καλά και κακά αγγίγματα. Όλα αυτά είναι απαραίτητα και βασικές αρχές για την αυτοπροστασία τους. Το μάθημα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης δίνει έμφαση στην αυτοπροστασία και την ενδυνάμωση των παιδιών ούτως ώστε αυτά να μπορούν να αναγνωρίζουν τους κινδύνους, να αναγνωρίζουν κακοποιητικές συμπεριφορές και να μπορούν να αντιδρούν ανάλογα. Είναι πολύ σημαντικό να αυτοπροστατεύονται αλλά και να μην εκδηλώνουν επιβλαβείς συμπεριφορές έναντι άλλων.
Τι είναι αυτό που αλλάζει από την επόμενη σχολική χρονιά όσον αφορά στο μάθημα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης;
Πρωτίστως πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν είναι ένα μόνο μάθημα. Είναι υποενότητα στο μάθημα Αγωγή Υγείας και στη Μέση Εκπαίδευση διδάσκεται και μέσω της Οικιακής Οικονομίας και της Βιολογίας, όπου περιλαμβάνονται κυρίως οι ιατρικοί όροι. Η στάση ζωής που επιχειρούμε να διδάξουμε στα παιδιά συνδέεται με πολλά άλλα πράγματα, όπως ανέφερε πρόσφατα και η υπουργός Παιδείας. Με τις εξαρτήσεις από ουσίες, με το κάπνισμα, με το μπούλινγκ. Όλα αυτά καθώς και η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση που συνδέεται με την αυτοπροστασία διδάσκονται μέσω του μαθήματος της Αγωγής Υγείας. Η νομοθεσία το μόνο που έχει αλλάξει ουσιαστικά είναι ότι θα ενταχθούν και κάποιες ώρες διδασκαλίας στα Λύκεια και στις Τεχνικές Σχολές γιατί μέχρι τώρα δεν υπήρχε κάτι. Κι όλα αυτά, υπολογίζοντας και τον φόρτο εργασίας που έχουν τα παιδιά αυτών των ηλικιών αλλά και το γεγονός ότι παιδιά 16 με 18 ετών πρέπει να τα αντιμετωπίσεις με διαφορετικό τρόπο. Το υπουργείο αποφάσισε ότι δεν θα τους κάνουν μάθημα με την έννοια που γίνεται σε μικρότερες ηλικίες αλλά με συζητήσεις και πιο διαδραστικές δράσεις για εκμάθηση. Ήδη, σε αυτές τις ηλικίες τα παιδιά γνωρίζουν αρκετά, άρα στόχος είναι να συζητούμε μαζί τους, ανησυχίες και προβληματισμούς για να μπορούμε να απαντούμε σε θέματα που αντιμετωπίζουν.
Η αναστάτωση δεν δικαιολογείται σε τέτοιο βαθμό
Αφού τίποτα δεν αλλάζει επί της ουσίας και δεν υπάρχει οτιδήποτε που να προκαλεί, γιατί πιστεύετε ότι το θέμα έλαβε τέτοιες διαστάσεις;
Θεωρώ ότι παρερμηνεύτηκε η αναφορά που περιλαμβάνεται στη νομοθεσία που ψήφισε η Βουλή για καθοδηγητικές γραμμές του εγχειριδίου του ΠΟΥ και της ΟΥΝΕΣΚΟ. Αυτά τα εγχειρίδια περιλαμβάνουν πάρα πολλά πράγματα βασισμένα στη σωματική ανάπτυξη ενός παιδιού. Όμως, αυτά τα εγχειρίδια δεν είναι αναγκαστικά σε κάθε χώρα. Η κάθε χώρα επιλέγει ποια κομμάτια θα μεταφέρει στο δικό της υλικό. Η Κύπρος έλαβε υπόψη αυτές τις καθοδηγητικές γραμμές αλλά έκανε τις επιλογές της από το 2011 ως προς τι διδάσκεται, κι εκ τότε αποφασίστηκε να επικεντρωθούμε στο θέμα της αυτοπροστασίας και της ενδυνάμωσης των παιδιών όπως και στο σεβασμό και στην αποδοχή της διαφορετικότητας. Όταν έγινε αυτή η αναφορά, προκλήθηκε ανησυχία ότι θα έπαιρνε το υπουργείο αυτούσια αυτά τα εγχειρίδια και θα τα μετέφερε στα σχολεία. Αυτό δεν ισχύει.
Πώς σχολιάζετε προσωπικές επιθέσεις εναντίον εσάς και άλλων φορέων που υποστηρίζουν την ολιστική σεξουαλική διαπαιδαγώγηση;
Επειδή η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση ήδη γίνεται εδώ και χρόνια, θεωρώ ότι η αναστάτωση δεν δικαιολογείται σε τέτοιο βαθμό. Δεν θα αλλάξει κάτι. Είναι κατοχυρωμένο δικαίωμα των γονιών να διαπαιδαγωγούν τα παιδιά τους βάσει των δικών τους αρχών και πεποιθήσεων σε διάφορα θέματα. Αυτό προβλέπεται στο χάρτη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Όμως υπάρχει και ο χάρτης ανθρωπίνων δικαιωμάτων των παιδιών και το ΕΔΑΔ έχει αποφάσεις που αναφέρουν ότι εάν ένα κράτος αποφασίσει να διαπαιδαγωγήσει τα παιδιά για την αυτοπροστασία τους από την κακοποίηση – που εντάσσεται στο μάθημα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης – δεν μπορεί αυτό το δικαίωμα των παιδιών να παραβιαστεί από τους γονείς. Αλλά φυσικά κάτι τέτοιο δεν σταματά τον γονιό από το να διαπαιδαγωγεί το παιδί του όταν είναι στο σπίτι.
Αποκάλυψη μετά την ενημέρωση
Από την ενεργή εμπλοκή σας στη «Φωνή» βλέπετε εφήβους να εκδηλώνουν επιβλαβείς συμπεριφορές προς συνομήλικους τους καθώς επίσης και μικρά παιδιά να αποκαλύπτουν κακοποίηση αφού έχουν ενημερωθεί μέσω παραμυθιών και του κανόνα του εσωρούχου;
Σαφέστατα ισχύουν αυτά. Έχουμε περιστατικά που η αποκάλυψη έγινε μετά που τα παιδιά ενημερώθηκαν και αντιλήφθηκαν ότι η συμπεριφορά που δέχτηκαν δεν είναι επιτρεπτή. Ένα 80%-85% των περιστατικών θα γίνουν από δράστες που βρίσκονται στον κύκλο του παιδιού, είναι άτομα τα οποία τα παιδιά εμπιστεύονται και αγαπούν άρα είναι πολύ δύσκολο για αυτά να διαχωρίσουν τη συμπεριφορά αυτών των ατόμων σε καλή ή κακή, εκτός εάν ενημερωθούν. Όσον αφορά μεγαλύτερα παιδιά, στοιχεία από το Σπίτι του Παιδιού, δείχνουν ότι το 1/5 των παιδιών που θα παραπεμφθούν εκεί αφορούν περιστατικά μεταξύ των ιδίων των εφήβων και συγκεκριμένα για παραγωγή πορνογραφικού υλικού, τη διανομή του, εκβιαστικές συμπεριφορές κ.α. Επομένως, είναι αναγκαίο μέσω του μαθήματος να ενημερώσουμε τα παιδιά τι είναι η επιβλαβής σεξουαλική συμπεριφορά, ότι άνω της ηλικίας των 14 ετών έχουν και τα ίδια ποινικές ευθύνες, τα δικαιώματα αλλά και τις υποχρεώσεις τους.
