Σε κατάσταση συναγερμού η Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα κουνούπια έκαναν επίθεση στην ευρωπαϊκή επικράτεια με τις μεσογειακές χώρες να καταγράφουν ήδη περιστατικά λοιμώξεων που παραπέμπουν στα ενοχλητικά, και όπως κάθε καλοκαίρι αποδεικνύεται, επικίνδυνα, δίπτερα.

Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Λοιμώξεων (ECDC) εξέδωσε χθες ανακοίνωση καλώντας τα κράτη μέλη να λάβουν τα μέτρα τους, αναλύοντας την κατάσταση όπως αυτή έχει διαμορφωθεί τις τελευταίες εβδομάδες.

Ιοί όπως αυτοί του δάγκειου πυρετού, της νόσου chikungunya και του ιού Zika, που παραδοσιακά θεωρούνταν ασθένειες τροπικών και υποτροπικών περιοχών, καταγράφονται πλέον συχνά σε μεσογειακές χώρες με την Κύπρο βεβαίως να μην εξαιρείται του κινδύνου, εξαιτίας και της παρουσίας του κουνουπιού Aedes aegypti στο νησί.

Συγκεκριμένα, τα είδη κουνουπιών που απασχολούν περισσότερο τους επιστήμονες και τις υγειονομικές αρχές στην Ευρώπη είναι το Aedes albopictus, γνωστό ως ασιατικό κουνούπι τίγρης, φορέας των ιών δάγκειου πυρετού, chikungunya και Zika, το Aedes aegypti, φορέας εκτός από τους παραπάνω ιούς και του ιού του κίτρινου πυρετού και το Culex pipiens που είναι κύριος φορέας του ιού του Δυτικού Νείλου.

Το Aedes albopictus, που θεωρείται ένα από τα πιο επιθετικά και ανθεκτικά κουνούπια στον κόσμο, έχει καταφέρει να εγκατασταθεί σταθερά σε 16 χώρες και σε 369 περιοχές της Ευρώπης, αριθμός που έχει αυξηθεί σημαντικά από τις 114 περιοχές που ήταν πριν από μια δεκαετία.

Το Aedes aegypti, μετά την εξάλειψή του από την Ευρώπη για δεκαετίες, επανεμφανίζεται σε περιοχές όπως η Κύπρος, τα Κανάρια Νησιά και η Μαδέρα, αυξάνοντας τον κίνδυνο εισαγωγής και τοπικής μετάδοσης των σχετικών ιών.

Την ίδια στιγμή, το Culex pipiens συνεχίζει να ευνοεί την εκτεταμένη διάδοση του ιού του Δυτικού Νείλου, ιδίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και στις αρχές του φθινοπώρου, περίοδος κατά την οποία οι συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας ευνοούν τόσο τους φορείς όσο και τους ιούς.

Τα προηγούμενα τρία χρόνια, αναφέρει το ECDC «παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση στα τοπικά κρούσματα δάγκειου πυρετού, με τα περιστατικά να αυξάνονται από 71 το 2022 σε 130 το 2023 και να φτάνουν τα 304 το 2024. Παράλληλα, τα κρούσματα του ιού του Δυτικού Νείλου ανήλθαν σε 1.436, διασκορπισμένα σε 212 περιοχές και 19 χώρες της Ευρώπης».

Οι υψηλότερες θερμοκρασίες, που ήδη καταγράφονται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες το φετινό καλοκαίρι, επισημαίνει το αρμόδιο Ευρωπαϊκό Κέντρο «παρατείνουν την περίοδο κατά την οποία τα κουνούπια είναι ενεργά, αυξάνοντας τη διάρκεια και την ένταση της μετάδοσης» των ιών που μεταφέρουν.

Ενδεικτικό το παράδειγμα της Γαλλίας όπου μέχρι τον Ιούνιο του 2025, είχαν αναφερθεί έξι κρούσματα εγχώριας μετάδοσης του ιού chikungunya, με συμπτώματα που εμφανίστηκαν από τα τέλη Μαΐου, γεγονός που υποδεικνύει μια πρωιμότερη έναρξη της περιόδου μετάδοσης σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, χώρες, όπως το Βέλγιο, η Γερμανία και η Ελλάδα βρίσκονται σε κατάσταση επιφυλακής.

Η Κύπρος, σύμφωνα με την κατάταξη του ECDC κατατάσσεται στο Επίπεδο 2β κινδύνου για τον δάγκειο πυρετό, τον ιό Ζίκα και τον τσικουνγκούνια. Αυτό το επίπεδο υποδεικνύει περιοχές όπου οι φορείς Aedes είναι καθιερωμένοι και υπάρχουν ευνοϊκές συνθήκες για τη μετάδοση των ιών.

Η Κύπρος είναι μία από τις περιοχές της ΕΕ όπου ο Aedes aegypti, ο φορέας του κίτρινου πυρετού, του δάγκειου πυρετού, του τσικουνγκούνια και του Zika, έχει επανεμφανιστεί από το 2022. Επιπλέον, ο Aedes albopictus, γνωστός και ως ασιατικό κουνούπι τίγρης, είναι εγκατεστημένος σε πολλές περιοχές της Κύπρου.