Ο Σύνδεσμος Βιολόγων ΟΕΛΜΕΚ καλεί για ακόμα μια φορά την Υπουργό Παιδείας σε «ουσιαστικό και θεσμικό διάλογο» για εργαστηριοποίηση της Βιολογίας. Σε ανακοίνωση του ο Σύνδεσμος τονίζει ότι η εργαστηριοποίηση δεν αποτελεί πολυτέλεια, αλλά αναγκαιότητα για μια σύγχρονη, ποιοτική και ευρωπαϊκή εκπαίδευση, προτείνοντας σταδιακή επέκταση σε όλες τις τάξεις Γυμνασίου και Λυκείου, αξιοποιώντας την εμπειρία της Γ’ Λυκείου. Παρά την αναγνώριση της ανάγκης από το Υπουργείο Παιδείας το 2023, σύμφωνα με τον σύνδεσμο της ΟΕΛΜΕΚ ο διάλογος δεν ξεκίνησε ποτέ, γι’ αυτό και καλούν ξανά σε ουσιαστική και θεσμική συζήτηση για την επίλυση του ζητήματος.
Αυτούσια η ανακοίνωση:
«Η Βιολογία αποτελεί θεμελιώδη επιστήμη της ζωής και της υγείας, μια επιστήμη που αγγίζει κάθε πτυχή της ανθρώπινης ύπαρξης: τη λειτουργία του οργανισμού, την υγεία, το περιβάλλον, τη βιοτεχνολογία, τη γενετική, αλλά και κρίσιμους τομείς του πρωτογενούς τομέα, όπως η γεωπονία και η περιβαλλοντική διαχείριση. Η διδασκαλία της δεν μπορεί να περιορίζεται στη θεωρία, διότι αυτό υπονομεύει τη φύση της ίδιας της επιστήμης. Η Βιολογία απαιτεί πειραματισμό, παρατήρηση, ανάλυση, διερεύνηση και βιωματική εμπλοκή των μαθητών – στοιχεία που αναπτύσσονται μόνο μέσα από οργανωμένη εργαστηριακή διδασκαλία.
Σε μια εποχή όπου η τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ) μετασχηματίζει ριζικά πολλά επαγγέλματα, οι επιστήμες ζωής παραμένουν ένας από τους σταθερότερους και ασφαλέστερους επαγγελματικούς τομείς του μέλλοντος. Η επένδυση στη Βιολογία δεν είναι μόνο εκπαιδευτική επιλογή· είναι στρατηγική επένδυση για τη χώρα, ιδίως για τους μαθητές που στοχεύουν σε κλάδους όπως υγεία, βιολογία, βιοτεχνολογία, κλινική ψυχολογία, λογοθεραπεία, γεωπονία και περιβαλλοντολογία.
Η ανάγκη για εργαστηριοποίηση δεν αποτελεί απλώς παιδαγωγικό αυτονόητο — αποτελεί ευρωπαϊκή επιταγή. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσα από τη Στρατηγική «Science Education for Responsible Citizenship» (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2015) και την Ατζέντα 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, υπογραμμίζει τη σημασία της πειραματικής και διερευνητικής μάθησης σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης. Η εργαστηριοποίηση της Βιολογίας δεν είναι πολυτέλεια, αλλά ευρωπαϊκός στρατηγικός στόχος, τον οποίο η κυπριακή εκπαίδευση οφείλει να υιοθετήσει πλήρως.
Παρά ταύτα, η Βιολογία αποτελεί τη μοναδική Φυσική Επιστήμη στη Μέση Εκπαίδευση της Κύπρου που δεν είναι εργαστηριοποιημένη, δημιουργώντας μια αδικαιολόγητη ανισότητα και στερώντας από τους μαθητές την αυθεντική εμπειρία της επιστήμης.
Την ίδια στιγμή, συνεχίζουμε ως κοινωνία να παρακολουθούμε με μίζερη κανονικότητα την επανάληψη της τελευταίας θέσης της Κύπρου σε πανευρωπαϊκές αξιολογήσεις. Η παιδεία όμως δεν μπορεί να αλλάξει με αποσπασματικές κινήσεις ή με ημίμετρα. Χρειάζονται ρηξικέλευθες αποφάσεις.
Αρκεί να δούμε το παράδειγμα της Εσθονίας, η οποία βρίσκεται σταθερά στις πρώτες θέσεις της Ευρώπης: στο ωρολόγιο πρόγραμμά της οι Φυσικές Επιστήμες έχουν σχεδόν διπλάσιες ώρες από ό,τι στην Κύπρο και όλα τα μαθήματα είναι εργαστηριοποιημένα. Είναι άραγε τυχαίο ότι η χώρα ηγείται στην εκπαίδευση; Τα παραδείγματα υπάρχουν — χρειάζεται πολιτική βούληση.
Όσον αφορά τη χώρα μας, η μοναδική τάξη στην οποία η εργαστηριοποίηση εφαρμόζεται συστηματικά είναι η Γ’ Λυκείου, αποδεικνύοντας ότι το εκπαιδευτικό μας σύστημα μπορεί να στηρίξει αποτελεσματικά εργαστηριακή διδασκαλία όταν υπάρχει απόφαση. Το επόμενο βήμα είναι σαφές: απαιτείται σταδιακή επέκταση της εργαστηριοποίησης σε όλες τις τάξεις Γυμνασίου και Λυκείου.
Ο Σύνδεσμος Βιολόγων ΟΕΛΜΕΚ έχει εργαστεί με συνέπεια γι’ αυτό. Τον Ιούνιο του 2023, σε συνάντηση με την Υπουργό Παιδείας, η Υπουργός αναγνώρισε πλήρως την ανάγκη για εργαστηριοποίηση και εξέφρασε πρόθεση έναρξης διαλόγου από τον Σεπτέμβριο του 2023. Αυτός ο διάλογος, δυστυχώς, δεν ξεκίνησε ποτέ. Από τότε, παρά τα επανειλημμένα αιτήματά μας μέσω της ΟΕΛΜΕΚ —τόσο για συνάντηση με την Υπουργό όσο και με τον Αναπληρωτή Διευθυντή Μέσης— καμία συνάντηση δεν έχει οριστεί.
Παρά την απουσία θεσμικής ανταπόκρισης, ο Σύνδεσμος δεν έμεινε αδρανής. Έχουμε ετοιμάσει πλήρως τεκμηριωμένη, ρεαλιστική και οικονομικά ήπια εισήγηση για τη σταδιακή εργαστηριοποίηση της Βιολογίας, αξιοποιώντας την εμπειρία της Γ’ Λυκείου και προτείνοντας στοχευμένα βήματα με ελάχιστο κόστος και μέγιστο παιδαγωγικό όφελος.
Η εργαστηριοποίηση της Βιολογίας δεν αποτελεί αίτημα ενός κλάδου. Αποτελεί αναγκαιότητα για μια σύγχρονη, ποιοτική και ευρωπαϊκή εκπαίδευση και αφορά άμεσα το μέλλον των παιδιών μας.
Ο Σύνδεσμος Βιολόγων ΟΕΛΜΕΚ καλεί, γι’ ακόμη μία φορά, το Υπουργείο Παιδείας να προχωρήσει άμεσα σε ουσιαστικό και θεσμικό διάλογο, με στόχο την επίλυση ενός ζητήματος που εκκρεμεί εδώ και χρόνια»
