Τα «Ματωμένα Χριστούγεννα» του 1963

 

Είχαν προηγηθεί σωρεία επεισοδίων και αψιμαχιών λόγω της Συνταγματικής Κρίσης που σοβούσε με αφορμή την προσπάθεια του τότε Προέδρου της Δημοκρατίας Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, να τροποποιήσει κάποια σημεία (13 άρθρα) του Συντάγματος, το οποίο προέκυψε κατά τις συμφωνίες της Ζυρίχης του 1960, βάσει των οποίων εγκαθιδρύθηκε η Κυπριακή Δημοκρατία. Στις 24, 25 και 26 Δεκεμβρίου 1963 και μερικές μέρες αργότερα, τα σοβαρά επεισόδια μεταξύ των δύο κοινοτήτων, πάνω σε παγκύπρια βάση είχαν κορυφωθεί και εκείνη η χρονική περίοδος, ονομάζεται «Τα Ματωμένα Χριστούγεννα του 1963».

 

Οι Ε/κ αστυνομικοί βρέθηκαν αντιμέτωποι με τους Τ/κ ενόπλους που είχαν ταμπουρωθεί στους θύλακές τους. Στην πόλη της Λάρνακας, οι Τ/κ είχαν ταμπουρωθεί σε δύο περιοχές της πόλης. Δηλαδή, στην περιοχή της Μητρόπολης και σε μια δεύτερη περιοχή, που εκτείνεται από το πρώην Τουρκοκυπριακό Παζάρι (πλατεία Ζουχούρι), μέχρι και τη σημερινή περιοχή του Μακένζι. Κάπου εδώ ξεκινά και η ιστορία του 34χρονου εθελοντή στην Κυπριακή Αστυνομία Αντρέα Στέλιου, ο οποίος από την πρώτη στιγμή μαζί με άλλους Ε/κ νέους της εποχής εκείνης, επέλεξαν να υπηρετήσουν εθελοντικά την πατρίδα. Και αποτέλεσαν τους πρώτους νεκρούς της ελληνοκυπριακής κοινότητας, στην προσπάθειά της να αποκρούσει τις τουρκικές προκλήσεις και επιβουλές.

 

Η οικογένεια του Αντρέα Στέλιου, ήταν μια από τις δεκάδες οικογένειες Ε/κ εκείνης της εποχής που έχασαν τους προστάτες τους και έκτοτε, «Τα Ματωμένα Χριστούγεννα του 1963», είναι χαραγμένα στις ψυχές των μελών τους. Σήμερα, η οδός Αντρέα Στέλιου στη Λάρνακα, αποτελεί το ιστορικό μετάλλιο τιμής που απέδωσαν η πατρίδα και η γενέτειρά του Λάρνακα, στον 34χρονο κωμοδρόμο στο επάγγελμα που έχασε τη ζωή του εκείνες τις μέρες. Αφήνοντας πίσω του, μια 28χρονη σύζυγο και δύο παιδιά πέντε και δύο χρονών.

 

Τη Στέλλα που τότε ήταν μόλις 5 ετών και θυμάται αμυδρά τον πατέρα της και τον Βάσο που ήταν 2 και δεν θυμάται σχεδόν τίποτε. Ο Βάσος, 57 ετών σήμερα, εργάζεται στον Δήμο Λάρνακας και μίλησε στον «Φ» για τη δική του οικογένεια, αλλά και για όλες τις οικογένειες που τα «Ματωμένα Χριστούγεννα του 1963», δεν τους επέτρεψαν από τότε να χαίρονται τις ημέρες αυτές. Καθώς, γιορτάρες μέρες έχουν να ασχοληθούν με τα μνημόσυνα συζύγων και πατεράδων που έπεσαν υπέρ πατρίδας. Και κυρίως, γιατί τέτοιες μέρες με συναισθηματική φόρτιση, η απουσία των δικών τους ανθρώπων είναι πιο έντονη.

 

 

«Δυο πράγματα θυμάμαι από τότε μου ήμουνα μικρό παιδί», αφηγείται στον «Φ» ο γιος του Αντρέα, Βάσος Στέλιου. Ότι την Πρωτοχρονιά που είχα την ονομαστική μου γιορτή, η μητέρα μου είχε το νου της στο μνημόσυνο του πατέρα μας που σκοτώθηκε στις 5  Ιανουαρίου, παραμονή των Θεοφανίων στη Λάρνακα, αντί σε μένα που γιόρταζα. Ανάμνηση που προκαλούσε στην ίδια και όλη την οικογένειά μας αβάστακτο πόνο». «Το άλλο πράγμα που θυμάμαι», πρόσθεσε ο Βάσος, «είναι τη μάνα μας να δουλεύει μέρα-νύχτα την τέχνη της, δηλαδή τη ραπτική, για να μπορέσει να μεγαλώσει με αξιοπρέπεια τα δυο ορφανά παιδιά της. Εμένα και την αδελφή μου».

 

 

Ο Βάσος και η Στέλλα, μίλησαν πάμπολλες φορές στα παιδιά τους, επισκεπτόμενοι την οδό Αντρέα Στέλιου, εκεί που ήταν το σπίτι του παππού τους, για τον τρόπο με τον οποίο σκοτώθηκε ο ήρωας. Ο Αντρέας Στέλιου ήταν κωμοδρόμος στις Βρετανικές Βάσεις Δεκέλειας. Από τις πρώτες κιόλας μέρες που ξέσπασαν οι εχθροπραξίες Ε/κ και Τ/κ στη Λάρνακα, άκουσε ότι η Αστυνομία της Δημοκρατίας αναζητούσε εθελοντές κωμοδρόμους ώστε να εργάζονται στο Συνεργείο του Λευκαρίτη, επιδιορθώνοντας τυφέκια, πιστόλια και άλλο εξοπλισμό που αντιμετώπιζε λειτουργικά προβλήματα. Έτρεξε λοιπόν εθελοντικά να καταταγεί ως εθελοντής αστυφύλακας, εργαζόμενος τα απογεύματα που σχόλανε από τη δουλειά του, σε αυτό το Συνεργείο. Στις 5 Ιανουαρίου 1964, παραμονή των Θεοφανίων, ένα όπλο που επιδιόρθωνε άλλος οπλουργός δίπλα του εκπυσσοκρότησε με αποτέλεσμα η βολίδα αφού κτύπησε αλλού και εξοστρακίστηκε, να καρφωθεί ακριβώς στο μέρος της καρδιάς. Ο 34χρονος εθελοντής αστυνομικός σωριάστηκε νεκρός. 

 

Μια σύνταξη χηρείας από την Κυπριακή Δημοκρατία που απολαμβάνει η ζώσα σύζυγός του και μια οδός στη Λάρνακα που φέρει το όνομά του, αποτελούν τις δύο τιμητικές πράξεις προς την οικογένεια του εθελοντή πεσόντα για την πατρίδα. «Η μεγάλη βοήθεια της οικογένειας όλης ώστε να μεγαλώσουν τα δύο ορφανά παιδιά του και η εκτίμηση όσων θυμούνται και γνωρίζουν τη θυσία του Αντρέα Στέλιου», είναι όμως «οι ιεροί συμβολισμοί που κουβαλούν μέσα τους τα δύο παιδιά του», μας είπε ακόμη ο Βάσος. Και κατέληξε λέγοντας πως θυμάται τη μάνα του η οποία όταν ήταν παιδιά αποκαλούσε και αυτή τον πατέρα της «παππού». Για να μη λέει τη λέξη «παπά» και να πληγώνονται τα δύο ορφανά παιδιά της.