Τις αλλαγές που χρειάζεται η σχολική καθημερινότητα και γενικότερα το εκπαιδευτικό σύστημα, τις διαφωνίες που υπάρχουν με το υπουργείο Παιδείας, τις διεκδικήσεις στις συνθήκες εργοδότησης, αλλά και στις συντάξεις, ανέφερε μεταξύ άλλων στον «Φ», ο νέος πρόεδρος της ΟΕΛΜΕΚ Γιάννος Σωκράτους.
Η νεοσύστατη ηγεσία, με λιγότερο από δύο μήνες δράσης, θέτει τις προτεραιότητές της και εντοπίζει αδυναμίες ή και προβλήματα αναφορικά με το ωρολόγιο πρόγραμμα, τη νέα δομή του Λυκείου και το πλαίσιο πρόσβασης, τα υπεράριθμα εργαστήρια, τα αναλυτικά προγράμματα. Επιπλέον, υπογραμμίζει την απαίτηση να αναγνωριστούν ως αορίστου χρόνου όσοι εκπαιδευτικοί συμπλήρωσαν 30 μήνες εργασίας, αλλά και να επαναπροσληφθούν οι εκπαιδευτικοί που κινδυνεύουν από ανεργία. Ο κ. Σωκράτους, δεν παρέλειψε να σχολιάσει τις μαθητικές επιδόσεις εντός και εκτός Κύπρου και να αναφερθεί στο επίμαχο θέμα της αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου και των εκπαιδευτικών.
Πώς είναι η μέχρι τώρα εμπειρία στη θέση του Προέδρου της ΟΕΛΜΕΚ;
Η θέση του Προέδρου μιας μεγάλης και ιστορικής Εκπαιδευτικής Οργάνωσης, όπως είναι η ΟΕΛΜΕΚ, είναι μια θέση ευθύνης και προσφοράς, αλλά ταυτόχρονα και υποχρέωσης, να ανταποκριθείς με επάρκεια στις απαιτήσεις αυτής. Εκείνο που διαπίστωσα από την πρώτη στιγμή, είναι ότι οι προσδοκίες του εκπαιδευτικού κόσμου είναι τεράστιες και αυτό κάνει τόσο εμένα προσωπικά όσο και τα υπόλοιπα μέλη του ΚΔΣ να αισθανόμαστε βαριά την ευθύνη να μην τους απογοητεύσουμε.
Από τις 14 Ιουνίου που αναλάβαμε, είμαστε καθημερινά σε δράση: συνεχείς επαφές με τον Υπουργό Παιδείας, τη Διεύθυνση Μέσης Εκπαίδευσης και τους Λειτουργούς της, το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου, με τις άλλες εκπαιδευτικές Οργανώσεις (ΠΟΕΔ, ΟΛΤΕΚ), την Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας, τους Οργανωμένους Γονείς, τους Νομικούς μας Συμβούλους, τους είκοσι τρείς Επιστημονικούς Συνδέσμους της Οργάνωσής μας και άλλους φορείς. Όλα αυτά, διαμορφώνουν ένα ασφυκτικό πρόγραμμα και δημιουργούν πίεση, η οποία όμως ήταν αναμενόμενη, καθώς τα πρώτα ζητήματα που είχαμε να διαχειριστούμε ήταν ιδιαιτέρως σοβαρά και κρίσιμα.
Ποια είναι η προτεραιότητα της ΟΕΛΜΕΚ σήμερα;
Οι προτεραιότητες προκύπτουν μετά από αξιολόγηση όλων των ζητημάτων που έχεις να διαχειριστείς σε σχέση πάντοτε και με τους σκοπούς λειτουργίας της Οργάνωσης, όπως αυτοί ορίζονται από το Καταστατικό της. Έτσι, από την πρώτη στιγμή σταχυολογήσαμε αυτά τα ζητήματα και θεωρήσαμε ότι θα έπρεπε να ασχοληθούμε με το πρόβλημα της αδιοριστίας δεκάδων συναδέλφων, με πολλά χρόνια υπηρεσίας, που τα προηγούμενα χρόνια έχασαν ή κινδυνεύουν φέτος να χάσουν την εργασία τους εξαιτίας, κυρίως, του νέου Ωρολογίου Προγράμματος και των αλλαγών που επήλθαν στη δομή του Λυκείου, παρά τις υποσχέσεις ακόμα και από την Κυβέρνηση, ότι δε θα θυματοποιούνταν οι εν λόγω συνάδελφοι. Αυτό το θέμα το συνδέσαμε με πραγματικές εκπαιδευτικές ανάγκες που έχουν προσθετική αξία στο εκπαιδευτικό αποτέλεσμα, όπως είναι για παράδειγμα η εργαστηριοποίηση μαθημάτων.
Μια άλλη προτεραιότητα ήταν το θέμα με το 30μηνο και το καθεστώς του αορίστου χρόνου, που θα πρέπει να αποδοθεί σε όλους τους συναδέλφους που συμπληρώνουν αθροιστικά 30 μήνες στη δημόσια Εκπαίδευση.
Αναδείξαμε, επίσης, την ανάγκη γι’ αναδόμηση των Νέων Αναλυτικών Προγραμμάτων από την Α΄ Γυμνασίου μέχρι τη Γ΄ Λυκείου, στη βάση του πραγματικά διαθέσιμου διδακτικού χρόνου, κάτι που αφορά όλα τα γνωστικά αντικείμενα και τις χιλιάδες των μαθητών και των εκπαιδευτικών, οι οποίοι θα απελευθερωθούν από την πίεση της ύλης, με σαφέστατες θετικές προεκτάσεις στα μαθησιακά αποτελέσματα.
Τέλος, ανοίξαμε μαζί με την ΠΟΕΔ και την ΟΛΤΕΚ το θέμα της επανεξέτασης των προνοιών του Νομοσχεδίου για τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα των εκπαιδευτικών αλλά και τον τερματισμό της αποκοπής που επιβλήθηκε δήθεν για επαναδιορισμό εκτάκτων / συμβασιούχων εκπαιδευτικών. Σύντομα, ελπίζουμε ότι θα διευθετηθεί η συνάντηση με τον Υπουργό Οικονομικών που ζήτησαν από κοινού ΟΕΛΜΕΚ, ΠΟΕΔ και ΟΛΤΕΚ.
Τι αλλαγές θεωρείτε ότι επιβάλλεται να γίνουν στην Εκπαίδευση;
Θεωρώ ότι τόσο το Ωρολόγιο Πρόγραμμα όσο και η νέα Δομή του Λυκείου (Ομάδες Προσανατολισμού και Δέσμες Κατευθύνσεων), καθώς και το πλαίσιο πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση παρουσιάζουν σοβαρά προβλήματα και στρεβλώσεις, που θα πρέπει να διορθωθούν και να αντιμετωπιστούν το συντομότερο από το υπουργείο Παιδείας, καθώς θυματοποιούνται παιδιά.
Ταυτόχρονα, οι νέοι Κανονισμοί Λειτουργίας των σχολείων θα πρέπει και αυτοί να τροποποιηθούν σε πολλά σημεία. Κατά την προσωπική μου άποψη, οι δεκάδες εξετάσεις (εντός αλλά και στο τέλος των τετραμήνων) που προνοούνται στους νέους κανονισμούς Λειτουργίας των σχολείων, μετατρέπουν το δημόσιο σχολείο σε διαρκές εξεταστικό κέντρο και το εκτρέπουν από το όραμα της διαμόρφωσης ενός πραγματικά ανθρώπινου και δημοκρατικού σχολείου.
Όπως προανέφερα χρειάζεται επειγόντως η αναδόμηση των Αναλυτικών Προγραμμάτων στη βάση του πραγματικά διαθέσιμου διδακτικού χρόνου αλλά και στη βάση άλλων κριτηρίων, όπως είναι η διαθεματικότητα και η διεπιστημονικότητα, που υπηρετούν τον στόχο της ενιαιοποίησης της σχολικής γνώσης.
Σε ποια σημεία υπάρχουν σοβαρές διαφωνίες με το Υπουργείο;
Σίγουρα υπάρχουν ανοικτά σημαντικά ζητήματα που θα θέλαμε να δούμε και να συζητήσουμε, γνωρίζοντας εκ προοιμίου και τις απόψεις του υπουργού Παιδείας. Τέτοια θέματα είναι το Ωρολόγιο Πρόγραμμα, η νέα δομή του Λυκείου και συνακόλουθα τα πλαίσια πρόσβασης, το θέμα με το τριαντάμηνο στην Εκπαίδευση και ποιοι συνάδελφοι δικαιούνται το καθεστώς του Αορίστου Χρόνου, η πολιτική της εργαστηριοποίησης των μαθημάτων, το θέμα της μικτής γύμνασης και των υπεράριθμων τμημάτων, το θέμα της τροποποίησης σημαντικών πτυχών των νέων κανονισμών λειτουργίας των Σχολείων κ.ά. Διάσταση απόψεων υπάρχει και στο θέμα της αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου και των εκπαιδευτικών.
Το υφιστάμενο σύστημα
Πώς κρίνετε τις επιδόσεις των Κυπρίων μαθητών, στις Παγκυπριες Εξετάσεις ή στις διεθνείς εκθέσεις αξιολόγησης, όπως η PISA;
Όπως έχω κατ΄επανάληψη τονίσει τα αποτελέσματα στις συγκεκριμένες διεθνείς εξετάσεις δεν είναι τα αναμενόμενα γιατί, κατά κύριο λόγο, τα Αναλυτικά μας Προγράμματα δεν είναι συμβατά με τις απαιτήσεις των συγκεκριμένων εξετάσεων, άλλα και για άλλους λόγους. Όμως είναι καλά να δουν κάποιοι και τις επιδόσεις των μαθητών μας σε άλλους εξωτερικούς διαγωνισμούς. Πριν λίγες μέρες Κύπριοι μαθητές Λυκείων πήραν το Χρυσό μετάλλιο στο Μεσογειακό Πρωτάθλημα Μαθηματικών για Νέους (MYMC 2017) που οργανώθηκε στη Ρώμη της Ιταλίας, αφήνοντας πίσω τους μαθητές από χώρες, όπως η Γαλλία, η Ισπανία και η Ιταλία. Άλλοι μαθητές μας επιτυγχάνουν εξαιρετικές επιδόσεις και διακρίσεις σε Ολυμπιάδες και άλλους διαγωνισμούς. Συνεπώς, καλύτερα να αφήσουμε τα συνθήματα, να αποφασίσουμε πού θέλουμε να στοχεύσουμε και να σχεδιάσουμε το μέλλον αφήνοντας κατά μέρος μανιχαϊστικές λογικές που είναι αδιέξοδες και μας βραχυκυκλώνουν σε μια επικίνδυνη εσωστρέφεια. Όσο για τις Παγκύπριες Εξετάσεις είναι πραγματικά τραγικό τα ΜΜΕ να επικεντρώνονται μόνο στους Μέσους Όρους και να βγάζουν αφοριστικά για τους εκπαιδευτικούς και το Δημόσιο Σχολείο συμπεράσματα, χωρίς να διερευνήσουν σε βάθος το πολυπαραγοντικής αιτιολογίας και πολυδιάστατο αυτό φαινόμενο.
Ποια είναι η θέση της ΟΕΛΜΕΚ ως προς την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου και των εκπαιδευτικών;
Η πρόταση του Υπουργείου για την Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου και των Εκπαιδευτικών περιέχει απαράδεκτες για τους εκπαιδευτικούς πρόνοιες, για αυτό και απορρίφθηκε ομόφωνα με απόφαση του προηγούμενου ΚΔΣ. Διευκρινίζω ότι οι εκπαιδευτικοί δε φοβούνται την αξιολόγηση. Άλλωστε και σήμερα αξιολογούνται από Επιθεωρητή αλλά και καθημερινά από τον Διευθυντή τους (αφήνω πίσω την καθημερινή, άλλου τύπου αξιολόγηση από τους μαθητές και τους γονείς τους). Αυτό που η ΟΕΛΜΕΚ απαιτεί, είναι ένα σύστημα αξιολόγησης ανθρώπινο, δημοκρατικό και αξιοκρατικό, που να μην είναι γραφειοκρατικό και πραγματικά να στοχεύει στη βελτίωση του εκπαιδευτικού και του εκπαιδευτικού έργου ευρύτερα. Αν κάποιος μελετήσει την πρόταση που κατέθεσε το Υπουργείο θα αντιληφθεί ότι οι πιο πάνω βασικοί πυλώνες/αρχές δεν υπηρετούνται.
Διεκδικήσεις από την Οργάνωση των καθηγητών
Τι διεκδικεί η Οργάνωση για τη μετατροπή εκπαιδευτικών σε αορίστου χρόνου και πώς αξιολογείτε το νέο σύστημα διορισμού;
Η ΟΕΛΜΕΚ απαιτεί την εργασιακή διασφάλιση των συναδέλφων που συμπληρώνουν 30μηνη υπηρεσία στην Εκπαίδευση και μετατροπή των συμβάσεών τους σε Αορίστου Χρόνου, ανεξάρτητα από το καθεστώς με το οποίο αυτοί συμπληρώνουν την 30μηνη υπηρεσία (αντικαταστάσεις, συμβάσεις, αναπληρωματικοί διορισμοί) και το αν αυτή ήταν συνεχόμενη ή διακοπτόμενη. Αυτή είναι κοινή θέση και των τριών Εκπαιδευτικών Οργανώσεων (ΟΕΛΜΕΚ, ΠΟΕΔ, ΟΛΤΕΚ). Επίσης, η ΟΕΛΜΕΚ έχει κατ’ επανάληψη δηλώσει ότι δεν αποδέχεται την καταστρατήγηση του Καταλόγου Διοριστέων, σε ό,τι αφορά τις μονιμοποιήσεις, γι’ αυτό και έχει υποστηρίξει και ενώπιον του Υπουργού ότι θα έπρεπε να δοθούν οι δύο θέσεις στους Καθηγητές Φυσικής Αγωγής και άλλες δύο στους Καθηγητές Θεατρολογίας, οι οποίες φαίνεται να αφαιρέθηκαν από την αρχική κατανομή των θέσεων, με επίκληση δήθεν στρεβλώσεων που προκαλεί το καθεστώς Αορίστου Χρόνου. Ήδη η Γραμματεία συζήτησε το θέμα με τον Νομικό Σύμβουλο της ΟΕΛΜΕΚ και αναμένουμε από τον τελευταίο πληροφόρηση για το πώς θα προχωρήσουμε. Σε ό,τι αφορά το ΝΣΔΕ προσωπικά πιστεύω ότι από αυτό θα προκύψουν πολλά προβλήματα. Δεν πιστεύω ότι οι εξετάσεις θα λύσουν προβλήματα που υπάρχουν και σήμερα. Είναι οι νοοτροπίες που πρωτίστως πρέπει να αλλάξουν. Νομοθετικό πλαίσιο υπήρχε και πριν από την ψήφιση του ΝΔΣΕ.
Ποιες οι διεκδικήσεις για τη στελέχωση των σχολείων τη νέα χρονιά και ποια η σχέση με τους εκπαιδευτικούς που απειλούνται από ανεργία;
Ξεκάθαρη θέση της ΟΕΛΜΕΚ είναι ότι για το καλό της Εκπαίδευσης θα πρέπει να γίνεται έγκαιρα η στελέχωση των σχολείων, έτσι ώστε με την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς να βρίσκεται όλο το διδακτικό προσωπικό στις θέσεις του. Σε ό,τι αφορά το δεύτερό σας ερώτημα, θέση της ΟΕΛΜΕΚ ήταν εξαρχής – και παραμένει – ο επαναδιορισμός των εκπαιδευτικών που εργάστηκαν για πολλά χρόνια στην Εκπαίδευση και θυματοποιούνται εξαιτίας των ΝΩΠ, αλλά και άλλων πολιτικών του Υπουργείου. Δεν μπορεί κανένας νομίζω να βλέπει ανθρώπους στα μάτια που εργάστηκαν για δέκα και δώδεκα χρόνια, να χάνουν ξαφνικά τη δουλειά τους, να ανατρέπεται η οικογενειακή τους κατάσταση και στα πενήντα, πενήντα πέντε τους χρόνια να βλέπουν τον δρόμο της εξόδου. Γι’ αυτό εμείς συνδέσαμε αυτό το σοβαρό θέμα με θέσεις εργασίας, οι οποίες είναι ούτως ή άλλως αναγκαίες για την καλύτερη και ποιοτικότερη Εκπαίδευση των παιδιών μας. Είναι φανερό ότι αυτό μας το επιχείρημα έγινε κατανοητό από τον υπουργό Παιδείας και έτσι είδαμε να μειώνεται αισθητά ο αριθμός των αδιόριστων εκπαιδευτικών. Ευελπιστούμε ότι με πιο στοχευμένη πολιτική το Υπουργείο θα μπορέσει να μειώσει ακόμα περισσότερο αυτούς τους αριθμούς.
Ποια είναι τα ζητήματα που επιθυμεί η Οργάνωση να συζητήσει στην επικείμενη συνάντηση με το Υπουργό Οικονομικών;
Όπως αναφέρεται και στην επιστολή προς τον Υπουργό Οικονομικών, την οποία και δημοσιοποιήσαμε, οι τρεις εκπαιδευτικές Οργανώσεις θέλουμε να συζητήσουμε, στην παρούσα φάση, τρία βασικά θέματα:
α) Επανεξέταση των προνοιών του Νομοσχεδίου για τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα των εκπαιδευτικών (π.χ. τερματισμός των μειώσεων που επιβάλλονται στους εκπαιδευτικούς όταν αφυπηρετούν πρόωρα, συνταξιοδοτικά δικαιώματα νεοεισερχομένων μετά την 1/10/2011, κ.ά.)
β) Τερματισμό της αποκοπής 0.8 – 2% για δήθεν επαναδιορισμό εκτάκτων / συμβασιούχων εκπαιδευτικών.
γ) Ταμείο σύνταξης Χηρείας.
Θα υπάρξει στενότερη συνεργασία της ΟΕΛΜΕΚ με την ΠΟΕΔ και την ΟΛΤΕΚ;
Αυτό έχει ήδη αποδειχθεί στην πράξη. Οι Γραμματείες των τριών Εκπαιδευτικών Οργανώσεων ήδη συναντήθηκαν δύο φορές σε έναν περίπου μήνα και αποφάσισαν να συνεργαστούν σε πλαίσιο αλληλοσεβασμού και ειλικρίνειας, με στόχο την προώθηση των κοινών αιτημάτων των δώδεκα και πλέον χιλιάδων μελών τους.
ΜΑΧΗ ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΜΕΤΩΠΑ ΓΙΑ ΜΙΑ ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Τι απαντάτε σε εκείνους που υποστηρίζουν ότι η Οργάνωση δρα κατά αποκλειστικότητα για συνδικαλιστικά συμφέροντα και όχι για τη βελτίωση της διδασκαλίας και της παρεχόμενης εκπαίδευσης;
Νομίζω ότι τέτοιες τοποθετήσεις δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και αδικούν την ΟΕΛΜΕΚ. Η Οργάνωσή μας συμμετέχει σε όλες τις Επιτροπές που ασχολούνται με την Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση, στο Συμβούλιο Δημοτικής και Μέσης Εκπαίδευσης, καταθέτει συνεχώς απόψεις οι οποίες, λόγω της εμπειρίας μας, είναι θα έλεγα από τις πιο εποικοδομητικές στον διάλογο. Δε νομίζω οι τελευταίες θέσεις που καταθέσαμε στη συνάντηση με τον υπουργό Παιδείας να μην αφορούν τη βελτίωση της διδασκαλίας και της παρεχόμενης Εκπαίδευσης. Απλώς υπενθυμίζω: Ζητήσαμε αναδόμηση των ΝΑΠ στη βάση του πραγματικά διαθέσιμου διδακτικού χρόνου (ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα της κυπριακής Εκπαίδευσης για δεκαετίες), περιορισμένο αριθμό μαθητών στα εργαστήρια για λόγους, πέραν των ακαδημαϊκών, ασφάλειας και υγείας. Ζητήσαμε ακόμα έγκαιρη προετοιμασία κατάλληλου εκπαιδευτικού υλικού και συστηματική επιμόρφωση των εκπαιδευτικών. Από την άλλη δεν μπορεί να θεωρείται περίπου ως έγκλημα καθοσιώσεως η διεκδίκηση νόμιμων δικαιωμάτων για τα μέλη μας