Η φιλοσοφία της αποδοχής

Η φράση «δεν είσαι καλό παιδί δηλώνει, στο υποσυνείδητο του παιδιού, ότι είναι ένα ατελές δημιούργημα που δεν έχει κανένα λόγο να έχει αυτοπεποίθηση. Η φράση «με στενοχωρείς» μεταθέτει στο παιδί την ευθύνη για την ψυχική κατάσταση των γονιών του, το γεμίζει με ενοχή και το αποκλείει από τη συμμετοχή  στη χαρά της ζωής. Η φράση «δεν σε αγαπάω» αίρει την πίστη του παιδιού ότι είναι αποδεκτό και ασφαλές, του δηλώνει ότι για να έχει την αποδοχή των γονιών του θα πρέπει να τηρεί συγκεκριμένους όρους που κάθε φορά αυθαίρετα θα θέτουν εκείνοι. Δεδομένου ότι τα παιδιά δεν είναι αθώα και πρώτο μέλημά τους είναι η απόκτηση της αποδοχής των γονιών τους και στη συνέχεια του υπόλοιπου περιβάλλοντός τους με σκοπό των χειρισμών των άλλων προς εκπλήρωση των αναγκών και των επιθυμιών τους, αρχίζει ένα παιχνίδι παροχής και άρσης αποδοχής από όλους προς όλους με σκοπό την τελική επικράτηση και τον χειρισμό των άλλων. Μέσα από αυτές τις διαδικασίες το παιδί είναι δυνατόν να ακολουθήσει δυο δρόμους. Ο ένας είναι η υπάκουη υποταγή που θα συμπορεύεται με την απώλεια της πρωτοβουλίας του και την ταύτιση με τις επιθυμίες των γονέων του, κάνοντας έτσι τη ζωή των γονιών του εύκολη και κερδίζοντας την αποδοχή τους.

Ο άλλος δρόμος είναι η αντιδραστική συμπεριφορά με αυτοκαταστροφικές τάσεις. Ο δρόμος αυτός οδηγεί σε πολλές περιπτώσεις στη φυλακή. Είναι ο δρόμος που ακολουθούν οι εγκληματίες και όλοι οι εκτός νόμου άνθρωποι. Πάλι εδώ η συμπεριφορά καθορίζεται από τους άλλους, πάλι έχουμε απώλεια πρωτοβουλίας, μόνο που τώρα δεν πράττεται ό,τι περιμένουν οι άλλοι αλλά το αντίθετο απ’ αυτό. Πράξεις βίας και αντικοινωνική συμπεριφορά. Υπάρχει επίσης και μια πάροδος πολύ συνηθισμένη. Είναι οι ομάδες- κλίκες με καταστατικό συμμορίας. Εκεί γίνεται κανείς αποδεκτός υποτασσόμενος στους νόμους της ομάδας και έτσι διαφοροποιημένος αντιδρά στην υπόλοιπη κοινωνία. Και εδώ έχουμε απώλεια της πρωτοβουλίας και της αυθεντικής έκφρασης του ανθρώπου. Το φαινόμενο αυτό έχει ιδιαίτερη έξαρση στις μέρες μας από διάφορες ομάδες που πρεσβεύουν διάφορα, προβαίνουν στην περισυλλογή μελών απευθυνόμενες ακριβώς σε ανθρώπους που αναζητούν αναγνώριση και εκεί βρίσκουν ευκαιρία να υποταχτούν και να διαφοροποιηθούν ταυτόχρονα. Δυστυχώς αυτή ακριβώς η περίπτωση άπτεται του θέματος των ναρκωτικών. Κανένας χρήστης δεν ήξερε πριν τι μπορεί να του προσφέρει η τοξική ουσία, άρα δεν έχει ούτε εθισμό ούτε ανάμνηση ηδονής. Αυτό που τον τράβηξε ήταν η κλίκα, η συνωμοσία, η παρανομία, η αίσθηση ότι ανήκει κάπου που οι όμοιοι τον αποδέχονται και αντιδρά σε όσους τον απέρριψαν τραβώντας έτσι την προσοχή τους διαφοροποιούμενος. Και το χειρότερο αποτέλεσμα της αποδοχής δεν είναι άλλο από τον ΦΟΒΟ, την αντιαγάπη. Τον φόβο της απόρριψης, τον φόβο της αποτυχίας. Ο κατεχόμενος από αυτό τον φόβο, παγιδευμένος στη γνώμη των άλλων, έχει χάσει κάθε πρωτοβουλία, κάθε αυθεντικότητα, κάθε δημιουργία. Βάζει πολύ υψηλούς στόχους για να δικαιολογείται η αποτυχία ή πολύ χαμηλούς για να μην αποτύχει ή καθόλου στόχους για να είναι σίγουρος  ότι δεν θα δεχτεί κριτική.

*Παθολόγος-βελονιστής-παραψυχολόγος (πρόεδρος Παγκύπριου Ομίλου Παραψυχολογίας)