Σε τροχιά υλοποίησης εισέρχεται ένα από τα σημαντικότερα λιμενικά έργα των τελευταίων ετών στην περιοχή της Τηλλυρίας. Το έργο αναβάθμισης του αλιευτικού καταφυγίου Κάτω Πύργου, συνολικού κόστους €6,5 εκατομμυρίων συν ΦΠΑ, εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο και έχει ενταχθεί στον κρατικό προϋπολογισμό 2026 – 2028, με τις εργασίες να ξεκινούν στις αρχές του 2026.
Το έργο αναμένεται να προσφέρει οριστική λύση στο χρόνιο πρόβλημα των προσχώσεων που ταλανίζει τη λιμενική υποδομή της περιοχής, ενώ ταυτόχρονα θα ενισχύσει την επιχειρησιακή παρουσία του κράτους, θα αναβαθμίσει την τοπική αλιευτική δραστηριότητα και θα δημιουργήσει νέες τουριστικές και αναπτυξιακές προοπτικές για την απομονωμένη ακριτική κοινότητα του Κάτω Πύργου.
Το υφιστάμενο καταφύγιο κατασκευάστηκε το 1980 και, παρά τις κατά καιρούς παρεμβάσεις, εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σοβαρές δυσλειτουργίες λόγω της συνεχούς συσσώρευσης άμμου και νεκρών φύλλων ποσειδωνίας. Στόχος είναι η οριστική αντιμετώπιση του χρόνιου προβλήματος που μειώνει σημαντικά το βάθος στη λιμενολεκάνη και την είσοδο του καταφυγίου, που εδώ και δεκαετίες προκαλεί σοβαρές δυσλειτουργίες και θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια σκαφών.
Κάθε 1,5 έως 2 χρόνια απαιτούνται δαπανηρές παρεμβάσεις καθαρισμού, τις οποίες η κοινότητα δεν μπορεί να διαχειριστεί με συνέπεια, λόγω περιορισμένων πόρων. Η επιλογή της μηδενικής παρέμβασης απορρίφθηκε ως μη βιώσιμη, ενώ άλλες προτάσεις κρίθηκαν είτε τεχνικά ασύμφορες είτε περιβαλλοντικά επιβαρυντικές.
Η προτεινόμενη λύση είναι η πιο ισορροπημένη τόσο από πλευράς κόστους όσο και λειτουργικότητας, προσφέροντας μόνιμη λύση στο πρόβλημα των προσχώσεων και διασφαλίζοντας την ανανέωση των υδάτων.
Το έργο θα εκτελεστεί από το Τμήμα Δημοσίων Έργων, σε συνεργασία με το Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών. Περιλαμβάνει ένα σύνολο τεχνικών παρεμβάσεων, όπως:
- Καθαίρεση μέρους του υφιστάμενου προσήνεμου κυματοθραύστη και κατασκευή νέου, σε βαθύτερα νερά.
- Επέκταση του υπήνεμου κυματοθραύστη κατά 115 μέτρα και μεταφορά της εισόδου του λιμένα σε βορειότερη, ασφαλέστερη θέση.
- Εκβάθυνση της λιμενολεκάνης και εγκατάσταση αγωγών εναλλαγής υδάτων για καλύτερη κυκλοφορία και αποφυγή στάσιμων νερών.
- Δημιουργία διαδρόμων πρόσβασης εκατέρωθεν της εισόδου για βελτιωμένη λειτουργικότητα.
Με την ολοκλήρωση των εργασιών, το καταφύγιο θα διαθέτει σταθερό και ασφαλές βάθος, επιτρέποντας την απρόσκοπτη χρήση του από αλιευτικά σκάφη, τη Λιμενική Αστυνομία, καθώς και σκάφη αναψυχής.
Ανάπτυξη και επιχειρησιακή ενίσχυση
Η αναβάθμιση του καταφυγίου αναμένεται να καλύψει τις ανάγκες ελλιμενισμού τουλάχιστον 30 σκαφών, ενισχύοντας σημαντικά τις δυνατότητες του ΤΑΘΕ και της Λιμενικής Αστυνομίας στην περιοχή. Παράλληλα, θα αναβαθμίσει το τουριστικό προϊόν, ενισχύοντας την προσβασιμότητα της περιοχής για σκάφη αναψυχής και θαλάσσιες δραστηριότητες.
Η βιωσιμότητα της τοπικής αλιείας αναμένεται να διασφαλιστεί, ενώ η βελτίωση της υποδομής δημιουργεί ελκυστικότερο περιβάλλον για επενδύσεις και ανάπτυξη, σε μια περιοχή που βιώνει διαχρονικά τις συνέπειες της γεωπολιτικής απομόνωσης.
Η υλοποίηση του έργου προβλέπεται να γίνει σε τρεις φάσεις: 2026 Έναρξη εργασιών (€2 εκατ.). 2027 Κύριο στάδιο κατασκευής (€3 εκατ.). 2028 Ολοκλήρωση και παραλαβή (€1,5 εκατ.).
Η χρηματοδότηση προέρχεται εξ ολοκλήρου από τον κρατικό προϋπολογισμό, ενώ δεν απαιτούνται απαλλοτριώσεις ή νομοθετικές τροποποιήσεις, καθώς οι παρεμβάσεις αφορούν αποκλειστικά θαλάσσιο χώρο της Δημοκρατίας. Το έργο διαθέτει ήδη πλήρη περιβαλλοντική αδειοδότηση.
Η σημασία του έργου υπερβαίνει την τεχνική του διάσταση. Αποτελεί στρατηγική παρέμβαση για την ενίσχυση της κρατικής παρουσίας σε μια ιδιαίτερα ευαίσθητη γεωγραφική περιοχή. Ο Κάτω Πύργος, που παραμένει απομονωμένος λόγω της τουρκικής κατοχής στα Κόκκινα, αποκτά ένα σημαντικό έργο που ενισχύει τη βιωσιμότητα της κοινότητας, στηρίζει την τοπική οικονομία και στέλνει σαφές μήνυμα παρουσίας και στήριξης από την Πολιτεία.
Το έργο αναβάθμισης του αλιευτικού καταφυγίου Κάτω Πύργου αποτελεί μια ουσιαστική και πολυεπίπεδη παρέμβαση που συνδυάζει τεχνική αρτιότητα, περιβαλλοντική βιωσιμότητα και στρατηγική στόχευση. Με προοπτική ολοκλήρωσης έως το 2028, δίνει νέα πνοή στην ακριτική Τηλλυρία και διαμορφώνει καλύτερες συνθήκες για το μέλλον των κατοίκων της.
