Μ’ ένα ευρύ φάσμα αρμοδιοτήτων και εξουσιών, συστήνεται υφυπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, με τον υφυπουργό να καταπιάνεται με τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, να υπογράφει συμφωνίες για την επιστροφή των παράτυπων, την ίδρυση δομής για ασυνόδευτους ανήλικους, ακόμη και για ένταξη των νόμιμων μεταναστών στην κυπριακή κοινωνία.

Το σχετικό νομοσχέδιο που ετοίμασε το υπουργείο Εσωτερικών διαβιβάστηκε προχθές στη Νομική Υπηρεσία για νομοτεχνικό έλεγχο με σκοπό σε τρεις εβδομάδες να κατατεθεί στη Βουλή για μελέτη και ψήφιση. Κάτω από την ομπρέλα του υφυπουργείου θα μπουν όλες οι υπηρεσίες που ασχολούνται με τη μετανάστευση και το άσυλο, καθώς και μεγάλη δύναμη από την Αστυνομία, χωρίς όμως να γίνεται αναφορά στους συμβασιούχους ειδικούς αστυνομικούς.  

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, το υφυπουργείο Μετανάστευσης θα περιλαμβάνει το Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης, την Υπηρεσία Ασύλου, το Γραφείο Επαναπατρισμού, και τις Δομές Πρώτης Υποδοχής, φιλοξενίας και επαναπροώθησης. Θα εξαιρεθούν μόνο οι υπάλληλοι του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης, οι οποίοι, πριν από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του Νόμου, υπηρετούσαν ως μόνιμοι ή είναι εργοδοτούμενοι αορίστου ή ορισμένου χρόνου ή οποιοσδήποτε άλλος υπάλληλος, και είχαν ως αντικείμενο εργασίας, την εκτέλεση των αρμοδιοτήτων που προέκυπταν από τον περί Αρχείου Πληθυσμού Νόμο, τον περί Γάμου Νόμο και τον περί Πολιτικής Συμβίωσης Νόμο, των οποίων η αρμοδιότητα παραμένει στο υπουργείο Εσωτερικών. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Με το υφυπουργείο θα γίνει κατορθωτό ο υπουργός Εσωτερικών να απεγκλωβιστεί από τα θέματα μετανάστευσης και να επικεντρωθεί στις υπόλοιπες αρμοδιότητές του, ωστόσο, θα συνεργάζεται με τον υφυπουργό για θέματα πολιτικής.

Η δημιουργία του υφυπουργείου θα έχει έξι κύριες πολιτικές: 

  • Αποτροπή των παράτυπων ροών και καταπολέμηση των δικτύων των διακινητών προσώπων. 
  • Επίσπευση των διαδικασιών που αφορά αιτήσεις ασύλου, ιδιαίτερα των πρόδηλα αβάσιμων και πάταξη της αδήλωτης εργασίας. 
  • Αξιοποίηση πλήρως των προσόντων/δεξιοτήτων, που παρουσιάζουν έλλειψη στην κυπριακή αγορά εργασίας, για ενίσχυση της οικονομίας.
  • Ένταξη των νόμιμα διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών.
  • Ενίσχυση των συνεργασιών ως Κράτος Μέλος της ΕΕ, καθώς επίσης και τη συνεργασία με τρίτες χώρες. 
  • Προώθηση πολιτικής για Ασυνόδευτα Ανήλικα.

Όπως προβλέπεται στο νομοσχέδιο, καθιδρύεται υφυπουργείο καλούμενο υφυπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, στο οποίο ανατίθενται οι ακόλουθες αρμοδιότητες: (α) Η χάραξη και υλοποίηση ολοκληρωμένης στρατηγικής για τη μετανάστευση και το άσυλο, που να περιλαμβάνει τα θέματα υποδοχής και φιλοξενίας, τις διαδικασίες ασύλου, την ένταξη προσώπων, που διαμένουν νόμιμα στη Δημοκρατία, και την επιστροφή παράνομων μεταναστών, στις χώρες καταγωγής τους, καθώς και τα θέματα της νόμιμης μετανάστευσης· (β) η επιχειρησιακή διαχείριση των θεμάτων που αφορούν την μετανάστευση και το άσυλο· (γ) ο συντονισμός της παρακολούθησης και της εφαρμογής του ενωσιακού δικαίου σε θέματα που εμπίπτουν στις αρμοδιότητές του· (δ) η λειτουργία και διαχείριση κέντρων υποδοχής και φιλοξενίας για αιτητές διεθνούς προστασίας, καθώς και ξεχωριστών κέντρων φιλοξενίας, για ασυνόδευτους ανηλίκους· (ε) η σύναψη διμερών Συμφωνιών με τρίτες χώρες για συνεργασία σε θέματα μετανάστευσης, ασύλου και επιστροφών· (στ) ο καταρτισμός στρατηγικής ένταξης υπηκόων τρίτων χωρών, που διαμένουν νόμιμα στη Δημοκρατία και ο συντονισμός εφαρμογής των απαραίτητων δράσεων προς υλοποίησή της, σε συνεργασία με τα αρμόδια υπουργεία, υπηρεσίες και αρχές του κράτους.

Την ίδια ώρα, με την ίδρυση του υφυπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου σκοπείτε η χάραξη και εφαρμογή μιας ενιαίας και ολοκληρωμένης στρατηγικής για τη μετανάστευση και το άσυλο και η αποτελεσματική διαχείρισή της ώστε να διασφαλισθεί η προστασία στους νομίμως δικαιούχους στο πλαίσιο των διεθνών και ευρωπαϊκών υποχρεώσεων της ΚΔ με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα. Προς το σκοπό αυτό, κρίνεται απαραίτητη η εφαρμογή και υλοποίηση αποτελεσματικών διαδικασιών επιστροφής υπηκόων τρίτων χωρών που δεν διατηρούν το δικαίωμα παραμονής στη Δημοκρατία, καθώς και η ανάπτυξη συνεργασίας με τρίτες χώρες στον τομέα της επανεισδοχής.

Ο υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου θα έχει συντονιστικές και οριζόντιες αρμοδιότητες και εξουσίες σε θέματα μετανάστευσης και ασύλου. Θα μπορεί να υπογράφει συμφωνίες, να παρουσιάζεται σε όργανα της ΕΕ και μαζί με τον υπουργό Εσωτερικών θα παρουσιάζει προτάσεις ενώπιον του Υπουργικού Συμβουλίου για θέματα της αρμοδιότητάς του. Οι προκλήσεις για τον υφυπουργό Μετανάστευσης είναι τεράστιες αφού οι αριθμοί είναι πρωτοφανείς και πρέπει να διαχειριστεί ένα πρόβλημα που συνεχώς διογκούται με απρόβλεπτες για την κοινωνία συνέπειες. 

Κατά το νομοσχέδιο, ο υφυπουργός αποχωρεί από τη θέση του με τη λήξη της θητείας του Προέδρου της Δημοκρατίας.

Αρχείο Πληθυσμού και Υπηρεσία Ασύλου μετακινούνται

Όπως αναφέρεται στο νομοσχέδιο, για σκοπούς διοικητικής διάρθρωσης του υφυπουργείου, μεταφέρονται και εντάσσονται σε αυτό, τμήματα και υπηρεσίες, τα οποία θα συνιστούν τμήματα/ υπηρεσίες του, ήτοι: 

(α) Το Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης, το οποίο μετονομάζεται σε «Τμήμα Μετανάστευσης» και το οποίο αμέσως πριν από την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του παρόντος Νόμου υπαγόταν στο υπουργείο Εσωτερικών. 

(β) Η Υπηρεσία Ασύλου, η οποία αμέσως πριν από την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του παρόντος Νόμου υπαγόταν στο υπουργείο Εσωτερικών και μεταφέρεται με την ίδια ονομασία. 

Για σκοπούς διοικητικής διάρθρωσης, λειτουργεί και εντάσσεται στο υφυπουργείο, τμήμα νομικής υποστήριξης, το οποίο στελεχώνεται από κατάλληλο προσωπικό με νομική κατάρτιση. Όλο το προσωπικό που υπηρετούσε στα δύο αυτά τμήματα θα συνεχίσει να εργάζεται με το ίδιο καθεστώς.

Παράλληλα, ο υφυπουργός σε συνεννόηση με τον Αρχηγό Αστυνομίας θα μπορεί να ζητήσει την στήριξη μελών της Αστυνομίας, οι οποίοι θα βοηθούν στο έργο του υφυπουργείου και θα συνεχίσουν να εργάζονται με το ίδιο καθεστώς όπως στην Αστυνομία.  

Αναφορικά με τις εξουσίες και αρμοδιότητες του υφυπουργού, με το νομοσχέδιο καθορίζονται τα ακόλουθα: (α) Η πολιτική εποπτεία του υφυπουργείου· (β) η πολιτική εκπροσώπηση της Δημοκρατίας σε όργανα και θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή σε οποιονδήποτε διεθνή οργανισμό, αναφορικά με θέματα που εμπίπτουν στις αρμοδιότητές του· (γ) η διαχείριση όλων των ζητημάτων και υποθέσεων που εμπίπτουν στις εξουσίες ή στα καθήκοντα που του ανατίθενται· (δ) η έκδοση εγκυκλίων, εσωτερικών οδηγιών και γενικών οδηγιών προς εκτέλεση οποιωνδήποτε εξουσιών ή καθηκόντων ανατίθενται σε αυτόν και η εφαρμογή οποιωνδήποτε Κανονισμών εκδίδονται δυνάμει των διατάξεων του παρόντος Νόμου ή οποιουδήποτε άλλου νόμου σχετικού με τις εξουσίες ή τα καθήκοντα που του ανατίθενται· (ε) η προπαρασκευαστική εργασία προς υποβολή σε υπουργό, αναλόγως του θέματος, νομοσχεδίων, προσχεδίων διαταγμάτων ή σχεδίων κανονισμών που αφορούν σε εξουσίες ή καθήκοντα που του ανατίθενται δυνάμει των διατάξεων του παρόντος Νόμου.

Μόλις η Νομική Υπηρεσία ανάψει το πράσινο φως για το νομοσχέδιο, αυτό θα εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο και ακολούθως θα σταλεί στη Βουλή. Ήδη για το νομοσχέδιο ενημερώθηκαν χθες οι πρέσβεις της ΕΕ σε συνάντηση με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στο Προεδρικό.