Πρώτη σε απορρόφηση κονδυλίων από ΕΕ η Κύπρος

 

Όμως, δεν είναι θετική μόνο η γνώμη του Γενικού Ελεγκτή αν ληφθεί υπόψιν πως στις 4 Ιανουαρίου 2019 η Γενική Διεύθυνση Περιφερειακής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ενημέρωσε τη Γενική Διεύθυνση ΕΠΣΑ ότι η Κύπρος για ακόμη μια χρονιά έχει πετύχει εξαιρετικές επιδόσεις, αφού κατατάχθηκε πρώτη από τα 28 κράτη-μέλη σε ρυθμούς απορρόφησης με 46% για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ). Το 46% αποτελεί το ποσό των εισροών από το ΕΤΠΑ στον λογαριασμό της Κυπριακής Δημοκρατίας έναντι του συνολικού ποσού (από το εν λόγω Ταμείο) που κατανεμήθηκε στην Κύπρο για την επταετία και γίνεται αντιληπτό ότι οι υπόλοιπες 27 χώρες παρουσίασαν μικρότερο ποσοστό απορροφητικότητας.   

 

Εκ μέρους της ΕΠΣΑ, η κ. Ανθή Φιλιππίδου ανέφερε στον «Φ» πως η Κύπρος κατετάγη πρώτη και για το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) με ποσοστό απορρόφησης 50%. Το 50% αποτελεί το ποσό των εισροών από το ΕΚΤ στον λογαριασμό της Κυπριακής Δημοκρατίας έναντι του συνολικού ποσού (από το εν λόγω Ταμείο) που κατανεμήθηκε στην Κύπρο για την επταετία.  Η κ. Φιλιππίδου εξηγεί ότι η Κύπρος κατετάγη στην τρίτη θέση για το Ταμείο Συνοχής με ποσοστό απορρόφησης 33%, ξεπερνώντας κατά πολύ την αντίστοιχη θέση που είχε το 2017 (δέκατη). Το έτος 2017, σύμφωνα με την ίδια, αποτέλεσε το πρώτο έτος για το οποίο τέθηκε ελάχιστος ετήσιος στόχος απορρόφησης και αφορούσε μόνο το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα και Αειφόρος Ανάπτυξη». Ο στόχος επιτεύχθηκε και η Κύπρος κατατάχθηκε μεταξύ των κρατών-μελών με την καλύτερη επίδοση σε αξιοποίηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ). 

Το έτος 2018, πέραν των υψηλών στόχων απορρόφησης, αποτέλεσε και το έτος για το οποίο τέθηκε ελάχιστος στόχος απορρόφησης για τέσσερα Επιχειρησιακά Προγράμματα. Ιδιαίτερα υψηλοί στόχοι τέθηκαν για τα Επιχειρησιακά Προγράμματα «Ανταγωνιστικότητα και Αειφόρος Ανάπτυξη» και «Απασχόληση, Ανθρώπινοι Πόροι και Κοινωνική Συνοχή».   
Η Διαχειριστική Αρχή σε συνεργασία με την Αρχή Πιστοποίησης (Γενικό Λογιστήριο της Δημοκρατίας), ολοκλήρωσαν τις διαδικασίες πιστοποίησης δαπανών και στις 27 Δεκεμβρίου 2018 υποβλήθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή η αίτηση πληρωμών με πλήρη επίτευξη των στόχων. 

Το περιεχόμενο όλων των Προγραμματικών Εγγράφων που επέβλεπαν στη χρηματοδότηση δράσεων στην Κύπρο, διαμορφώθηκε μέσα από συνεχή συνεργασία και διαβούλευση της ΓΔ ΕΠΣΑ με τα αρμόδια Υπουργεία, τις Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τους κοινωνικούς και οικονομικούς εταίρους και με φορείς του ευρύτερου δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, καθώς και με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ο ιδιωτικός τομέας συμμετέχει στα «ανταγωνιστικά προγράμματα» τα οποία δεν διεκδικούνται μόνο μεταξύ ιδιωτών/εταιρειών εντός Κύπρου, αλλά και από αντίστοιχες ομάδες ή εταιρείες άλλων χωρών μελών της ΕΕ, κάτι το οποίο απαιτεί συντονισμό και συγχρονισμό, ώστε να παρουσιαστούν προτάσεις οι οποίες να πείθουν ότι αξίζουν χρηματοδότησης.
Αν ληφθεί υπόψιν ότι υπάρχουν υπηρεσίες του δημοσίου οι οποίες δεν καταφέρνουν να δαπανήσουν πέραν του 20% του προϋπολογισμού τους, ενώ την ίδια ώρα συντονίζονται δεκάδες φορείς για ολόκληρη προγραμματική περίοδο επτά χρόνων και στο τέλος δεν χάνεται έστω και ένα ευρώ από τη χρηματοδότηση της ΕΕ, που κυμαίνεται μεταξύ 800-1.000 εκατ., τότε η όλη προσπάθεια αποτελεί άθλο. 

 

Βεβαίως προϊόντος του χρόνου αυξάνεται η εμπειρία τόσο των λειτουργών της Γενικής Διεύθυνσης Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων όσο και των εμπλεκόμενων κρατικών υπηρεσιών αλλά και των Τοπικών Αρχών που προτείνουν τα έργα, κάτι το οποίο συμβάλλει στον καλύτερο προγραμματισμό αλλά και τον έλεγχο που ασκείται, ώστε να απορροφάται το μέγιστο κονδύλι που δικαιούται η Κύπρος. Ειδικά, την προηγούμενη περίοδο, ξεκίνησαν έργα αλλά όταν στην πορεία διαπιστώθηκε πως υπήρχαν καθυστερήσεις, εντάχθηκαν άλλα έργα τα οποία κρίθηκαν ώριμα και έτσι απορροφήθηκε σχεδόν το σύνολο των κονδυλίων που αναλογούσαν στην Κύπρο. Για να γίνει όμως κατορθωτό αυτό, οι εμπλεκόμενοι προνόησαν να έχουν έργα «ρεζέρβα», τα οποία ενέταξαν στην πορεία.

Στο πλαίσιο της υλοποίησης των πολυετών επενδυτικών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων που συγχρηματοδοτούνται από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία, τίθενται ετήσιοι ελάχιστοι στόχοι απορρόφησης, οι οποίοι σχετίζονται με τις δεσμεύσεις των κονδυλίων ανά Ταμείο που έχουν κατανεμηθεί για κάθε χώρα. Ενδεχόμενη αποτυχία επίτευξης των στόχων οδηγεί σε αυτόματη αποδέσμευση του ποσού του ετήσιου στόχου που δεν κατέστη δυνατό να πιστοποιηθεί και κατά συνέπεια οριστική απώλεια διαθέσιμων κοινοτικών πόρων.

 

Η Γενική Διεύθυνση Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων Συντονισμού και Ανάπτυξης (ΓΔ ΕΠΣΑ), στο πλαίσιο του διττού της ρόλου ως Εθνική Αρχή Προγραμματισμού και Διαχειριστική Αρχή, ανέλαβε την ετοιμασία της Συμφωνίας Εταιρικής Σχέσης (Στρατηγικό Έγγραφο Αναπτυξιακών Προτεραιοτήτων για χρηματοδότηση από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία) και των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων, καθώς και τη συνεπακόλουθη διαχείρισή τους για την προγραμματική περίοδο 2014-2020. Τα εν λόγω προγράμματα εντάσσονται κατά κύριο λόγο στον στόχο της πολιτικής συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Επενδύσεις για την Ανάπτυξη και Απασχόληση» και ο συνολικός προϋπολογισμός τους ανέρχεται σε €931,5 εκατ., τα οποία η Ευρωπαϊκή Ένωση συγχρηματοδοτεί με συνολικό ποσό ύψους €789,0 εκατ.

 

 

 

Με σκοπό τη βελτίωση της απασχολησιμότητας των άνεργων νέων αποφοίτων δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, προσφέρθηκαν μέσω Σχεδίων που συγχρηματοδοτήθηκαν από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και την Πρωτοβουλία για την Απασχόληση των Νέων, ευκαιρίες απόκτησης εργασιακής πείρας σε επιχειρήσεις και οργανισμούς για περίοδο έξι μηνών. Από τα δύο Σχέδια επωφελήθηκαν 2.800 νέοι. Προϋπολογισμός Σχεδίων: €12,5 εκατ.

 

 

Τα έργα που προτάθηκαν και άρχισαν να προωθούνται ή έχουν πιθανότητες να χρηματοδοτηθούν είναι:

 

● Με τη συγχρηματοδότηση του Ταμείου Συνοχής της ΕΕ προωθήθηκε η κατασκευή Δρόμου Πρωταρχικής Σημασίας (κάθετος δρόμος) που συνδέει το νέο λιμάνι Λεμεσού με τον αυτοκινητόδρομο Λεμεσού-Πάφου και γενικότερα το Εθνικό Δίκτυο Αυτοκινητοδρόμων. Συνολικός Προϋπολογισμός Έργου: €100 εκατ.
● Δημιουργήθηκε παγκύπριο δίκτυο Πράσινων Σημείων (ΠΣ), το οποίο περιλαμβάνει 22 σταθερά σημεία. Προϋπολογισμός: €8 εκατ.
● Προωθούνται έργα για προστασία των ακτών της Κύπρου από τη διάβρωση. Πιο συγκεκριμένα, έχει σχεδόν ολοκληρωθεί η κατασκευή 32 κυματοθραυστών στα παράλια μέτωπα των περιοχών Πόλης Χρυσοχούς, Γεροσκήπου, Περβολιών, Λάρνακας και Γερμασόγειας. Προϋπολογισμός: €16,2 εκατ.
● Αναμόρφωση του εμπορικού τριγώνου μεταξύ των λεωφόρων Μακαρίου και Ευαγόρου και της Οδού Στασικράτους, μονοδρόμηση των λεωφόρων Μακαρίου και Καλλιπόλεως και η δημιουργία λεωφορειολωρίδων στη λεωφόρο Μακαρίου, ποδηλατική σύνδεση των Πανεπιστημίων της Λευκωσίας με το κέντρο της πόλης.
(Σχεδία Βιώσιμης Κινητικότητας αναμένεται να υλοποιηθούν επίσης στη Λεμεσό, Λάρνακα, Πάφο και στην Ευρύτερη Αστική Περιοχή Αμμοχώστου). Προϋπολογισμός Έργων Σχεδίου Κινητικότητας Λευκωσίας: €51 εκατ.
● Βελτίωση των λεωφόρων Αγλαντζιάς και τμημάτων των λεωφόρων Λάρνακος και Αμμόχωστου, που χωροθετείται στον Δήμο Αγλαντζιάς, της επαρχίας Λευκωσίας. Συνολικός προϋπολογισμός έργου: €19 εκατ.
● Ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών μέσω της επιχορήγησης δαπανών για ένα ευρύ φάσμα μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται η θερμομόνωση του κελύφους των κτηρίων, η αντικατάσταση κουφωμάτων, η αγορά και εγκατάσταση ηλιακού θερμοσίφωνα και η εγκατάσταση αυτόνομων κλιματιστικών μονάδων. Προϋπολογισμός Σχεδίου: €18 εκατ.
● Προστασία, διατήρηση και διαχείριση των σημαντικών οικοτόπων και ειδών χλωρίδας και πανίδας της περιοχής της Χερσονήσου του Ακάμα. Προϋπολογισμός: €2 εκατ.
● Το Χάνι του Ιμπραήμ που βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο της Πάφου. Πρόσφατα, με τη συγχρηματοδότηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης. Προϋπολογισμός: €2,7 εκατ.
● Αναβάθμιση και ενοποίηση δημόσιων δρόμων του εμπορικού παραδοσιακού κέντρου της Πάφου, με στόχο τη βελτίωση της κυκλοφοριακής διαχείρισης και ανάδειξη της Πλατείας Κένεντι. Προϋπολογισμός: €8,7 εκατ. 
● Υπό εξέλιξη πλήρης αποκατάσταση του Δημοτικού Θεάτρου Λευκωσίας και η μετατροπή του σε ένα σύγχρονο θέατρο χωρητικότητας 1.000 θέσεων. Προϋπολογισμός: €8,4 εκατ.

 

 

Στο πλαίσιο εφαρμογής Μέτρων που σχετίζονται με τις Ενεργητικές Πολιτικές Απασχόλησης υλοποιούνται με τη συγχρηματοδότηση του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου και της Πρωτοβουλίας για την Απασχόληση των Νέων, επτά (7) Σχέδια Χορηγιών συνολικού προϋπολογισμού €45,6 εκατ., τα οποία υλοποιούνται υπό τη μορφή κινήτρων προς τους εργοδότες του ιδιωτικού τομέα για την πρόσληψη ανέργων καλύπτοντας μέρος του μισθοδοτικού κόστους.

 

Στόχος είναι η δημιουργία νέων βιώσιμων θέσεων εργασίας, μείωση της ανεργίας και αύξηση της απασχόλησης. Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των Σχεδίων διαφοροποιούνται ανάλογα ως προς τις ομάδες στόχου (νέους μέχρι 25 ετών, νέους 25-29 ετών, άτομα με χρόνιες παθήσεις, άτομα με αναπηρία, άτομα άνω των 50 ετών), τη χρονική διάρκεια της χορηγίας και τους τομείς οικονομικής δραστηριότητας. Συνολικός Προϋπολογισμός Σχεδίων Απασχόλησης (2014-2020) €45,6 εκατ.

 

 

 

● Επετεύχθη η ανάπλαση του Δημοτικού Κήπου Λάρνακας, η οποία περιλαμβάνει δεντροφύτευση για αναβάθμιση και εμπλουτισμό των χώρων πρασίνου, πεζόδρομους, πλατειακούς χώρους, παιχνιδότοπους, φωταγώγηση, αστική επίπλωση, κ.α. Προϋπολογισμός Έργου: €1 εκατ.

● Ανεγείρεται νέα Δημοτική Αγορά στο αστικό κέντρο της Λάρνακας και η τοπιοτέχνηση ανοικτού χώρου που θα έχει τη δυνατότητα λειτουργίας υπαίθριας λαϊκής αγοράς. Προϋπολογισμός: €7,8 εκατ.
● Ανάπλαση της οδού Μισιαούλη και Καβάζογλου (στη Λεμεσό) η οποία αποτελεί βασικό οδικό άξονα της πόλης. Η ανάπλαση της οδού πραγματοποιείται σύμφωνα με τις αρχές βιώσιμης κινητικότητας και θα περιλαμβάνει διαπλάτυνση πεζοδρομίων, προσβάσεις σε ΑμεΑ και όδευση τυφλών, κατασκευή συνεχούς δικτύου ποδηλατόδρομου, κατασκευή διαβάσεων πεζών και αναβάθμιση κυκλοφοριακών κόμβων κ.τ.λ. Προϋπολογισμός: €5 εκατ.
● Πραγματοποιείται η ανέγερση των ερευνητικών εργαστηρίων των νέων κτηριακών εγκαταστάσεων της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κύπρου, στις οποίες θα στεγαστούν το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών, το Τμήμα Μηχανικών Μηχανολογίας και Κατασκευαστικής και το Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος. Προϋπολογισμός: €45,7 εκατ.
● Δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του έργου «Στρατηγικό Σχέδιο Ανάπτυξης Υποδομής Χωρικών Δεδομένων στην Κύπρο και Δημιουργίας Πιλοτικού Προγράμματος» η νέα διαδικτυακή πλατφόρμα (DLS PORTAL) του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας. Η πλατφόρμα προσφέρει τη δυνατότητα πλοήγησης στον Χώρο και στο Ακίνητο μέσω ανοικτών «on-line» και δωρεάν εφαρμογών σε πραγματικό χρόνο. Προϋπολογισμός Έργου: €2 εκατ.
● Το κτήριο, σε μορφή τεχνητού λόφου με εμβαδόν περίπου 15.700m2, αναπτύχθηκε κατακόρυφα σε πέντε επίπεδα. Προϋπολογισμός Έργου: €35 εκατ.