Τον Σεπτέμβριο του 2023, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε έναν νέο Κανονισμό σε σχέση με τις καθυστερημένες πληρωμές σε εμπορικές συναλλαγές, ο οποίος θα αντικαταστήσει την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2011/7/ΕΕ για την καταπολέμηση των καθυστερήσεων πληρωμών στις εμπορικές συναλλαγές.

Με την εφαρμογή του νέου Κανονισμού, η Επιτροπή στοχεύει στη μείωση της σημαντικής επίδρασης που έχουν οι καθυστερημένες πληρωμές στις επιχειρήσεις.

Ο προτεινόμενος Κανονισμός έχει ως στόχο να εισάγει πιο αυστηρά και αποτελεσματικά μέτρα για την πρόληψη των πρακτικών καθυστερημένων πληρωμών, όπως μέτρα επιβολής και αποκατάστασης που, σύμφωνα με την Επιτροπή, σχεδιάζονται για την προστασία των πιστωτών από τις καθυστερημένες πληρωμές και επιδιώκει να διορθώσει τη δύναμη διαπραγμάτευσης που υπάρχει μεταξύ μεγάλων χρεωστών και μικρών πιστωτών.

Ορισμένες από τις κύριες αλλαγές που περιλαμβάνονται στον Κανονισμό είναι:

  • Η εισαγωγή μέγιστης προθεσμίας πληρωμής 30 ημερών των εμπορικών συναλλαγών μεταξύ επιχειρήσεων (Β2Β) και μεταξύ επιχειρήσεων και δημόσιων αρχών (Β2G). Προς το παρόν, η υπάρχουσα Οδηγία ορίζει ως προθεσμία πληρωμής τις 30 ημέρες στις επιχειρηματικές συναλλαγές B2B. Ωστόσο, αυτή μπορεί να επεκταθεί σε 60 ημέρες ή περισσότερο εάν υπάρχει συμφωνία μεταξύ των εμπορευόμενων.
    Η νέα πρόταση εισάγει μια μοναδική μέγιστη προθεσμία πληρωμής των 30 ημερών για όλες τις εμπορικές συναλλαγές, συμπεριλαμβανομένων των B2B και των B2G συναλλαγών. Αυτή η προθεσμία θα είναι η ίδια σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ελευθερία των συμβαλλομένων, θεωρεί η Επιτροπή, διατηρείται με την πρόταση της, διότι οι συμβαλλόμενες πλευρές μπορούν να διαπραγματεύονται οποιαδήποτε προθεσμία πληρωμής υπό τον όρο ότι αυτή δεν θα υπερβαίνει τις 30 ημέρες.
  • Επιπλέον, ο Κανονισμός έχει πρόθεση να εξαλείψει την τρέχουσα επέκταση των προθεσμιών πληρωμής σε 60 ημέρες για δημόσιους φορείς που παρέχουν υπηρεσίες υγείας και για δημόσιες αρχές που εκτελούν οικονομικές δραστηριότητες βιομηχανικού ή εμπορικού χαρακτήρα ως δημόσια επιχείρηση.
  • Επιπρόσθετα, γίνεται αφαίρεση του δικαιώματος (όπως περιλαμβανόταν προηγουμένως στην Οδηγία Καθυστερημένων Πληρωμών) των συμβαλλόμενων μερών να επεκτείνουν τις προθεσμίες πληρωμής μετά από μεταξύ τους συμφωνία, όπως επίσης γίνεται και περιορισμός της δυνατότητας του πιστωτή να απαλλαγεί από το δικαίωμα να ζητήσει τόκους για καθυστερημένη πληρωμή από τον χρεώστη.
  • Οι νέοι κανόνες προτείνουν την καταβολή τόκων όταν οι χρεώστες πληρώνουν με καθυστέρηση χωρίς τη δυνατότητα διαγραφής τους.

Τα επόμενα βήματα

Ο προτεινόμενος Κανονισμός θα πρέπει να εξεταστεί και να εγκριθεί (με δυνατότητα τροποποιήσεων) τόσο από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όσο και από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Η συζήτηση του Κανονισμού σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Επιτροπής έχει ήδη ξεκινήσει από τις 15 Φεβρουαρίου 2024. Τα μέλη του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου μπορούν να προτείνουν τροποποιήσεις ή να εκφράσουν αντίθεση σε συγκεκριμένα σημεία της πρότασης. Αυτός ο διάλογος και η διαπραγμάτευση μεταξύ των διάφορων θεσμικών οργάνων αποτελεί σημαντικό στάδιο προτού ο Κανονισμός εγκριθεί οριστικά.

Ήδη από τη συζήτηση του θέματος φαίνεται ότι οι αυστηροί όροι που πρότεινε αρχικά η Επιτροπή έχουν αναθεωρηθεί, προκειμένου να παρέχεται μεγαλύτερη ευελιξία στους εμπορευόμενους. Πιο συγκεκριμένα, διαφαίνεται ότι ο βασικός χρόνος πληρωμής για συναλλαγές B2B θα παραμένει στις 30 ημέρες, ενώ ο πιστωτής και ο χρεώστης θα μπορούν να συμφωνήσουν σε επέκταση του χρόνου πληρωμής έως και στις 60 ημέρες.

Για προϊόντα με αργή κίνηση ή εποχικά προϊόντα ή προϊόντα μεγάλης διάρκειας στα ράφια ο χρόνος πληρωμής θα μπορεί αυτόματα να ανέρχεται μέχρι και σε 120 ημέρες. Η Επιτροπή αναμένεται να δημοσιεύσει συγκεκριμένο κατάλογο των προϊόντων που καλύπτονται από αυτή τη διάταξη πριν από την εφαρμογή του Κανονισμού. Πέραν των σημείων αυτών, διαφαίνεται ότι θα δοθεί και η δυνατότητα στα κράτη μέλη να επεκτείνουν τις προθεσμίες κατά επιπρόσθετες 30 ημέρες, όπου είναι απαραίτητη μια διαδικασία επαλήθευσης των παραδοθέντων προϊόντων.

Προς το παρόν, κανένας δεν μπορεί με βεβαιότητα να αναφέρει ποιες θα είναι οι τελικές πρόνοιες του Κανονισμού. Μόλις εγκριθούν στην τελική τους μορφή από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, οι νέοι κανόνες θα τεθούν σε ισχύ ένα έτος μετά.
Αρμόδια Αρχή για την εφαρμογή του Κανονισμού στην Κύπρο θα είναι το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας.
Το ΚΕΒΕ συμμετέχει στον δημόσιο διάλογο και παρακολουθεί με προσοχή το συγκεκριμένο θέμα σε ευρωπαϊκό επίπεδο και θα ενημερώνει έγκαιρα τις επιχειρήσεις.

Διευθυντής, Τμήμα Βιομηχανικής Ανάπτυξης, Καινοτομίας και Περιβάλλοντος, ΚΕΒΕ