«Η Κύπρος μπορεί να προσφέρει στους Ρώσους επιχειρηματίες τη δυνατότητα να επενδύσουν»
Οραματίζεται να καταστήσει την Κύπρο διεθνές κέντρο συνεδριακού τουρισμού. Οργανώνει διεθνή συνέδρια επιχειρηματικού περιεχομένου, πολιτιστικές εκδηλώσεις, φεστιβάλ και θεωρεί την Κύπρο ως δεύτερή της πατρίδα.
Για να μεταφέρει στο νησί τα νέα από τη Ρωσία και την ίδια ώρα να ενημερώσει τους Ρώσους με το τι γίνεται στην Κύπρο, κυκλοφόρησε πριν 22 χρόνια την πρώτη ρωσόφωνη εφημερίδα «Vestnik Kipra».
Η διευθύντριά της και αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Ρωσόφωνων Κατοίκων της Κύπρου, Ναταλία Καρντάς, είναι η γέφυρα μεταξύ της ρωσικής επιχειρηματικής κοινότητας και της κυπριακής.
Εξηγεί πως τα ακίνητα δεν είναι πλέον ελκυστικά στους Ρώσους και ότι η Κύπρος μπορεί να τους προσφέρει τη δυνατότητα να επενδύσουν σε κοινοπραξίες και start-up.
Σας θεωρούν τον συνδετικό κρίκο στις κυπρο-ρωσικές σχέσεις. Λένε ότι σε σας οφείλεται η μεγάλη ανάπτυξη αυτών των σχέσεων.
Είμαι στην Κύπρο 17 χρόνια και από την πρώτη μέρα δουλεύουμε για να ενδυναμώσουμε τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων των δυο χωρών. Στόχος μας ήταν και είναι να παρουσιάσουμε τη ρωσική κουλτούρα στους Κύπριους και την ίδια στιγμή την κυπριακή κουλτούρα στους Ρώσους που μένουν ή επισκέπτονται ως τουρίστες το νησί.
Ο ΠΑΣΥΞΕ τίμησε το 2015 τον Όμιλό σας «Vestnik Kipra» αναγνωρίζοντάς τον ως πρεσβευτή της φιλίας μεταξύ της ρωσόφωνης και ελληνόφωνης κοινότητας της Κύπρου…
Ήταν πολύ σημαντικό και τιμητικό για μας που ο ΠΑΣΥΞΕ εκτίμησε τις προσπάθειές μας να φέρουμε τους δυο λαούς μαζί.
Πέρσι, μας είχε τιμήσει η κυβέρνηση της Ρωσίας, ο πρωθυπουργός Ντμίτρι Μεντβέντεφ για τη συνεισφορά μας στην ανάπτυξη και στήριξη της ρωσικής κοινότητας στο εξωτερικό με την εφημερίδα μας «Vestnik Kipra».
Η Ρωσία είναι μεγάλη, η Κύπρος είναι μικρή και η εφημερίδα μας πολύ μικρή, αλλά η ρωσική κυβέρνηση εκτίμησε το τι κάνουμε, το πώς βοηθήσαμε τη ρωσική κοινότητα να νιώσει άνετα στην Κύπρο και αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό.
Πόσοι Ρώσοι ζουν σήμερα στην Κύπρο;
Σαράντα με πενήντα χιλιάδες και το 70% μένει στη Λεμεσό. Πρέπει όμως να σκεφτούμε και τους Ρώσους που επισκέπτονται την Κύπρο για να περάσουν όλο το καλοκαίρι και όσους έρχονται ως τουρίστες. Αυτοί είναι γύρω στις 800 χιλιάδες, με την περσινή χρονιά να είναι ρεκόρ.
Η Λεμεσός προσφέρει πολλά στους Ρώσους που μένουν μόνιμα, όχι μόνο θάλασσα αλλά πολλές δυνατότητες για να στήσουν τις διεθνείς τους επιχειρήσεις.
Το 2013 η Κύπρος έχει κατηγορηθεί ότι ήταν κόμβος για ξέπλυμα χρήματος.
Πριν την οικονομική κρίση και το «κούρεμα» οι Ρώσοι εμπιστεύονταν το κυπριακό τραπεζικό σύστημα και είχαν εδώ τις καταθέσεις τους. Πληγώθηκαν με το «κούρεμα» και αρκετοί έφυγαν από την Κύπρο.
Όταν όμως καταλάγιασαν τα συναισθήματα, κοίταξαν πιο ψύχραιμα όλες τις πτυχές. Πήραν τα χρήματά τους σε χώρες όπου το τραπεζικό σύστημα είναι πιο σταθερό. Επέλεξαν όμως την Κύπρο για διαμονή των οικογενειών τους και ο κύριος λόγος είναι η κυπριακή φιλοξενία. Οι Κύπριοι δέχτηκαν αμέσως τους Ρώσους ως φίλους.
Επικοινωνούμε εύκολα, έχουμε κοινή θρησκεία, την ίδια αντιμετώπιση σε πολλά θέματα. Τις δύο χώρες ενώνουν όχι μόνο η ιστορία και η θρησκεία τους, αλλά και η διαχρονική συνεργασία και επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων τους σε όλες τις πτυχές των δραστηριοτήτων τους, από την επιχειρηματική μέχρι την πολιτισμική αλλά και τον τουρισμό.
Η ζωή στη Ρωσία είναι πολύ γρήγορη και δυναμική, στην Κύπρο όλα είναι πιο αργά, πιο ήρεμα. Εδώ υπάρχει ποιότητα ζωής. Παντού μιλούν ρωσικά, στα εστιατόρια, καταστήματα κ.λπ., πολλοί Ρώσοι δεν μιλούν άλλη γλώσσα, έτσι νιώθουν οικεία όταν βρίσκουν ρωσόφωνους.
Το ρώσικο χρήμα λένε ότι είναι εμφανέστατο στη Λεμεσό και αυτό κατά κάποιον τρόπο την έσωσε από την οικονομική κρίση.
Έτσι είναι, στα δύσκολα χρόνια που πέρασε η Κύπρος, η Λεμεσός ήταν σε καλύτερη θέση λόγω της διεθνούς κοινότητας και κυρίως των Ρώσων που έφερναν φρέσκο χρήμα από το εξωτερικό στην αγορά.
Πώς γεννήθηκε η ιδέα της εφημερίδας «Vestnik Kipra»;
Θέλαμε να μεταφέρουμε τα νέα από τη Ρωσία στο νησί και την ίδια ώρα να ενημερώσουμε τους Ρώσους τι γίνεται στην Κύπρο. Γι’ αυτό κυκλοφορήσαμε την πρώτη ρωσική εφημερίδα στην Κύπρο, πριν από 22 χρόνια.
Κάποια στιγμή αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε ένα ρωσικό φροντιστήριο όπου να μαθαίνουν οι Ρώσοι ελληνικά και οι Κύπριοι ρωσικά. Στην πορεία μας ζήτησαν οι γονείς, επειδή τα παιδιά τους πήγαιναν σε αγγλικά ή ελληνικά σχολεία, να δημιουργήσουμε ένα σχολείο για να μάθουν σωστά ρωσικά.
Έτσι, συμφωνήσαμε με το σχολείο που λειτουργεί στη ρωσική πρεσβεία στη Λευκωσία, να δημιουργήσουμε ένα απογευματινό στη Λεμεσό με το ίδιο πρόγραμμα, για να δίνουμε ρωσικό απολυτήριο, το οποίο χρειάζονται όσα παιδιά θέλουν να σπουδάσουν στη Ρωσία. Σήμερα λειτουργούν στην Κύπρο 5 ρωσικά σχολεία, ένα στη Λευκωσία, 3 στη Λεμεσό και 1 στην Πάφο.
Παράλληλα η «Vestnik Kipra» ξεκίνησε να οργανώνει διάφορες εκδηλώσεις για τη ρωσική κοινότητα.
Όπως το Κυπρο-ρωσικό Φεστιβάλ;
Ναι, το οποίο οργανώσαμε το 2005 με αφορμή την 60ή επέτειο της νίκης εναντίον του φασισμού και τιμήσαμε Ρώσους και Κύπριους βετεράνους του πολέμου. Από τότε γίνεται κάθε χρόνο στον Δημόσιο Κήπο, το οποίο παρακολουθούν 12-13 χιλιάδες κόσμου. Συμμετέχουν 1.500 τραγουδιστές και ηθοποιοί. Υποστηρίζεται από τον Δήμο Λεμεσού, τη ρωσική πρεσβεία και την κυβέρνηση της Μόσχας αφού είναι το φεστιβάλ με τη μεγαλύτερη προσέλευση ρωσόφωνων σε όλη την Ευρώπη.
Πιστεύουμε ότι μέσω του πολιτισμού μπορεί να γνωρίσει ο ένας τον άλλο. Η είσοδος είναι δωρεάν και θέλουμε τους Κύπριους να έρχονται.
Δραστηριοποιείστε και σε άλλους τομείς;
Βέβαια, οραματιζόμαστε να καταστήσουμε την Κύπρο διεθνές κέντρο συνεδριακού τουρισμού. Οργανώνουμε διεθνή συνέδρια επιχειρηματικού περιεχομένου, όπως το διεθνές νομικό συνέδριο «Best Legal» στο οποίο συμμετέχουν νομικοί από διάφορες χώρες· πέρσι είχαμε 21 χώρες.
Διοργανώνουμε επίσης κάθε Μάιο στη Λεμεσό μια έκθεση-συνέδριο για επενδύσεις. Πέρσι συμμετείχαν επιχειρηματίες από 16 χώρες, φέτος ελπίζουμε να είναι μεγαλύτερος αριθμός.
Η Κύπρος παραμένει προορισμός για επενδύσεις από Ρωσία;
Εξαρτάται σε ποιον τομέα, προηγουμένως οι Κύπριοι πρόσφεραν επενδύσεις μόνο στα ακίνητα. Δεν είναι πλέον ελκυστικά στους Ρώσους, αυτοί που ήθελαν να αγοράσουν ακίνητα στην Κύπρο το έχουν ήδη κάνει.
Η Κύπρος μπορεί να προσφέρει στους Ρώσους τη δυνατότητα να επενδύσουν σε κοινοπραξίες, για παράδειγμα στις τεχνολογίες.
Τα τελευταία δυο χρόνια άνοιξαν στο νησί γραφεία 200 εταιρείες ΙΤ. Αυτό σημαίνει τουλάχιστον δυο χιλιάδες υψηλόμισθα άτομα να εργάζονται εδώ, με αποτέλεσμα να φέρνουν χρήματα στον τόπο.
Προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει να κοιτάζουμε τις επιχειρηματικές επενδύσεις. Πολύ σημαντική κίνηση είναι τα start-up, ο υφυπουργός Κωνσταντίνος Πετρίδης ανακοίνωσε πρόσφατα ότι οι άνθρωποι που θα έρχονται για να ξεκινήσουν start-up στην καινοτομία και έρευνα στο νησί θα τους παρέχεται «start-up visa» για δυο χρόνια. Αυτό είναι πολύ ελκυστικό. Θέλουμε να βρούμε τέτοιους επενδυτές να φέρουμε στο νησί. Στη Ρωσία υπάρχουν ειδικοί στην ανοικοδόμηση σανατορίων, αυτό θα μπορούσε να γίνει πάνω σε κυπριακή γη με χρήματα και πρακτική εμπειρία από Ρωσία.
Ωραίες ιδέες που δύσκολα υλοποιούνται.
Σιγά-σιγά μπορούν να γίνουν. Αν έλθει ένας επενδυτής με δικό του έργο, ξέρετε πόσους μήνες θα χρειαστεί να τρέχει σε διάφορα κυβερνητικά γραφεία και υπηρεσίες για να πάρει άδειες; Αυτό πρέπει να αλλάξει. Πρέπει να μιλούμε για επενδύσεις στις νέες τεχνολογίες.
O τουρισμός μεγαλώνει· δεν έχουμε αρκετά ξενοδοχεία, αρκετά κρεβάτια. Γι’ αυτά τα θέματα διοργανώνουμε συνέδρια. Είμαστε η γέφυρα μεταξύ της ρωσικής επιχειρηματικής κοινότητας και της κυπριακής. Μπορούμε να διοχετεύουμε πληροφορίες στους Ρώσους και την ίδια στιγμή να εξηγήσουμε στους Κύπριους τι ενδιαφέρει τους Ρώσους.
Τι έχετε πετύχει τα 22 αυτά χρόνια;
Στην αρχή μόλις κυκλοφορήσαμε θέλαμε να ενημερώνουμε τον κόσμο για την Κύπρο, σήμερα ο στόχος μας είναι να βοηθούμε τους Ρώσους που επέλεξαν την Κύπρο για να ζήσουν, αυτούς που θεωρούν την Κύπρο δεύτερή τους πατρίδα, να νιώσουν πιο άνετα, να καταλάβουν την κυπριακή κουλτούρα, οικονομία, πολιτική, όλα όσα γίνονται εδώ και να τα αγαπήσουν.
Την ίδια ώρα οργανώνουμε πολλά γεγονότα, πολιτιστικά, επιχειρηματικά. Το πιο σημαντικό είναι να κάνουμε τα παιδιά μας να καταλάβουν το ένα το άλλο, να γίνουν φίλοι και στο μέλλον να κάνουν μαζί επιχειρήσεις.
Έχουμε πολύ καλές σχέσεις με όλες τις Αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αν κάποιος έχει προβλήματα, προσπαθούμε να ενημερώσουμε τις κυπριακές Αρχές ώστε να βρεθεί λύση, γι’ αυτό έχουμε δημιουργήσει πριν δέκα χρόνια τον «Σύνδεσμο Ρωσόφωνων Κατοίκων της Κύπρου», ο οποίος βοηθά δωρεάν όλους τους Ρώσους που ζουν εδώ.
Οι πιο σημαντικοί τομείς στους οποίους δραστηριοποιείται η «Vestnik Kipra», που στα Ελληνικά σημαίνει αγγελιοφόρος της Κύπρου, είναι η έκδοση, η εκπαίδευση, ο τουρισμός, η οργάνωση και η ανάπτυξη σεμιναρίων, οι δημόσιες σχέσεις και η προώθηση κυπριακών επιχειρήσεων σε Ρωσία, Ουκρανία και Καζακστάν.
Πώς προβάλλετε το Κυπριακό;
Ο ρόλος μας είναι να εξηγήσουμε στον κόσμο μας τις ρίζες και την ιστορία του προβλήματος. Ακούν για τις διαπραγματεύσεις, εμείς τους λέμε γιατί εδώ και 42 χρόνια το νησί είναι μοιρασμένο, ποιες είναι οι δυσκολίες.
Όλοι θεωρούμε ότι το Κυπριακό πρέπει να λυθεί από τους Ελληνοκύπριους και τους Τουρκοκύπριους, χωρίς τη παρέμβαση ξένης χώρας. Αυτή είναι και προσωπική μου θέση, γι’ αυτό δεν μπορούμε να αναμιχθούμε πολιτικά στη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού, αλλά μπορούμε να στηρίξουμε τη λύση ώστε να σταματήσει ο διαχωρισμός.
Προσωπικά παρακολουθώ τις συνομιλίες από το 2005, όταν ο τότε Πρόεδρος Παπαδόπουλος μού επέτρεψε να παρευρεθώ στις συνομιλίες με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, Κόφι Ανάν. Ήμουν μία από τους δημοσιογράφους που ταξίδευε με τον Πρόεδρο Παπαδόπουλο. Προσπαθούσα να δω τι κρυβόταν πίσω από τις ειδήσεις.
Γνωρίζετε προσωπικά όλους τους Προέδρους της Κυπριακής Δημοκρατίας;
Γνώρισα τους πέντε Προέδρους. Πρώτα τον Γιώργο Βασιλείου, μετά τους Γλαύκο Κληρίδη, Τάσσο Παπαδόπουλο, Δημήτρη Χριστόφια, Νίκο Αναστασιάδη, όλοι ήταν πρόθυμοι να μας δώσουν συνεντεύξεις, να απευθυνθούν στους Ρώσους. Τους ευχαριστώ για τη στήριξή τους ώστε να καταλάβω καλύτερα την Κύπρο.
Πρόσφατα ήταν η Ημέρα της Γυναίκας, η οποία τιμάται ιδιαίτερα στη Ρωσία.
Η 8η Μαρτίου είναι μια σημαντική ημέρα για τις γυναίκες της Ρωσίας. Στις αρχές του 20ού αιώνα ξεκίνησε ως η ημέρα για τα δικαιώματα των γυναικών.
Όμως στη Σοβιετική Ένωση οι γυναίκες είχαν τα ίδια δικαιώματα με τους άντρες, έτσι έγινε σύμβολο της θηλυκότητας, ομορφιάς και αγάπης.
Από μικρή ηλικία, από το νηπιαγωγείο, μαθαίνουν τα αγόρια να κάνουν δώρα στις γυναίκες που αγαπούν.
Ο γιος μου γεννήθηκε στην Κύπρο, ζει εδώ όλη του τη ζωή, αλλά έχει ανατραφεί με τις ρωσικές παραδόσεις. Όταν φοίτησε σε αγγλικό σχολείο, εξέπληξε τους δασκάλους και την τάξη του γιατί στις 8 Μαρτίου πρόσφερε λουλούδια σε όλα τα κορίτσια. Αυτό κάνει κάθε χρόνο και δεν φαντάζεστε τη χαρά που αισθάνεται.
Αυτή η παράδοση της 8ης Μαρτίου με τα λουλούδια και τα δώρα στις γυναίκες που αγαπάμε είναι μια από τις καλύτερες της χώρας μου.
Πώς βλέπετε τον ρόλο των γυναικών σήμερα;
Νομίζω ότι είναι πιο σημαντικός από ποτέ. Οι γυναίκες μπορούν να φέρουν την ειρήνη, την αγάπη, τη φροντίδα. Λυπάμαι για το τι συμβαίνει τώρα στις αραβικές χώρες και ιδιαίτερα στη Συρία.
Λυπάμαι για τους ανθρώπους στην Ευρώπη, οι οποίοι ζουν με τον συνεχή φόβο των τρομοκρατικών επιθέσεων. Δοξάζω όσους προσπαθούν να βοηθήσουν τους πρόσφυγες.
Είμαι βέβαιη ότι οι γυναίκες, αν δράσουμε από κοινού, μπορούμε να μειώσουμε τη βία στον κόσμο, να σταματήσουμε τους πολέμους.
Την ίδια ώρα, ο ρόλος και οι αρμοδιότητες των γυναικών έχουν αλλάξει πάρα πολύ. Τώρα καλούνται να ισορροπήσουν ανάμεσα στην εργασία, το σπίτι, τα παιδιά, τους συγγενείς. Αυτό τις κάνει πιο δυνατές. Αλλά πρέπει να θυμούνται τις προτεραιότητές τους.
Εσείς τις θυμάστε;
Οι προτεραιότητές μου τέθηκαν πριν από 11 χρόνια, όταν χώρισα. Κατάλαβα ότι έπρεπε να δουλέψω πολύ σκληρά για να είμαι σε θέση να πληρώσω το σπίτι, το φαγητό, τα σχολεία των παιδιών και όλα τα έξοδα διαβίωσης. Κατάλαβα ότι είμαι μόνη σε μια ξένη χώρα και ότι μπορώ να βασίζομαι μόνο στον εαυτό μου.
Η προτεραιότητά μου ήταν «δουλειά – παιδιά», δεν είχα δικαίωμα να αρρωστήσω, να στενοχωρηθώ, επειδή ήξερα ότι δύο μικρά πλασματάκια εξαρτώνταν από την ικανότητά μου να μένω ήρεμη σε οποιαδήποτε κατάσταση.
Σήμερα, κοιτάζοντας πίσω, κατάλαβα ότι έχασα την ισορροπία. Είναι πολύ σημαντικό να κερδίζεις χρήματα, να προσέχεις τα παιδιά σου, αλλά μια γυναίκα σαν κι εμένα κινδυνεύει να γίνει ρομπότ όταν δεν βλέπει γύρω της, δεν επενδύει στον εαυτό της, στην πνευματική και ψυχική της ανάπτυξη.
Τι μάθατε μέσα από αυτό τον δρόμο;
Να ισορροπώ τα πάντα στη ζωή μου. Γι’ αυτό καλώ κάθε γυναίκα να αφιερώνει χρόνο για τον εαυτό της, τα παιδιά, την οικογένεια, τον άνθρωπο που αγαπά. Να ταξιδεύει για να αποκτά νέες εμπειρίες. Να διαβάζει για να μαθαίνει νέα πράγματα. Να επικοινωνεί με καλύτερους ανθρώπους. Να έχει την ηρεμία του μυαλού και της ψυχής. Να δει τη ζωή της ως ένας ξένος, για να ανακαλύψει το τι πρέπει να εκτιμά και τι να πετάξει.
Πώς αξιολογείτε τη θέση της γυναίκας στην κυπριακή κοινωνία;
Θαυμάζω το γεγονός ότι στην Κύπρο η οικογένεια παίζει τόσο σημαντικό ρόλο στην κοινωνία. Μου αρέσει η παράδοση που θέλει να μαζεύονται όλοι στο σπίτι της μαμάς τις Κυριακές, να μεγαλώνουν τα παιδιά μαζί και κατά τη διάρκεια των χρόνων να διατηρούν σχέσεις με την ευρύτερη οικογένεια.
Κάποτε γινόταν έτσι και στη Ρωσία. Οι παππούδες μου κράτησαν στενές επαφές με όλα τα ξαδέρφια τους, θείους και θείες. Η χώρα μας όμως ήταν πολύ μεγάλη, εξαιτίας της απόστασης οι άνθρωποι δεν μπορούσαν να επισκέπτονται ο ένας τον άλλο συχνά, ίσως μια φορά κάθε δέκα χρόνια. Αλλά αλληλογραφούσαν πολύ, έστελναν κάρτες, μιλούσαν στο τηλέφωνο. Όταν ήμουν παιδί, θυμάμαι που βοηθούσα τη γιαγιά μου, γράφαμε κάρτες που φτιάχναμε εμείς με ειδικές ευχές για τον κάθε ένα συγγενή μας.
Σήμερα τα πράγματα άλλαξαν;
Δυστυχώς, η κατάσταση τώρα είναι διαφορετική. Κάποιες φορές οι άνθρωποι δεν ξέρουν καν το όνομα του γείτονά τους. Σε μεγάλες πόλεις οι Ρώσοι δουλεύουν απ’ το πρωί μέχρι το βράδυ και περνούν 3-4 ώρες στον δρόμο. Δεν υπάρχει πλέον ελεύθερος χρόνος για προσωπικές συναντήσεις και οι σχέσεις μεταξύ των μελών της οικογένειας δεν είναι τόσο στενές. Οι οικογένειες έγιναν μικρότερες, με 1-2 παιδιά.
Εύχομαι οι Κύπριοι να διατηρήσουν όσο το δυνατόν περισσότερο τις παραδόσεις, τις οικογενειακές διακοπές, τον τρόπο επικοινωνίας μεταξύ τους. Είμαι χαρούμενη που αποτελώ μέρος της κυπριακής κοινωνίας! Έχω πολλούς Κύπριους φίλους και κάποιοι μου συμπεριφέρονται σαν μέλος της δικής τους οικογένειας, με τη ζεστασιά και φροντίδα που οι συγγενείς μπορούν να δώσουν. Αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό για μένα και τα παιδιά μου.
Πώς έχετε ενσωματώσει τις κουλτούρες των δυο χωρών στο μεγάλωμα των παιδιών σας;
Όταν ήρθαμε στην Κύπρο, η κόρη μας ήταν μόλις τριών χρονών. Έφευγε απ’ το νησί μόνο στις διακοπές, όλο τον υπόλοιπο χρόνο της ήταν εδώ. Ο γιός μας γεννήθηκε στη Λεμεσό.
Παρόλο που και οι δύο γονείς είμαστε Ρώσοι και μιλούσαμε ρωσικά στο σπίτι, τα δύο μου παιδιά θεωρούν την Κύπρο ως δεύτερή τους πατρίδα. Αγαπούν τη Ρωσία, εκτιμούν τη γλώσσα, την ιστορία και την κουλτούρα αλλά αν τους ρωτήσεις τι εθνικότητα έχουν, θα σου πουν Ρωσοκύπριοι.
WHO IS WHO
Η Ναταλία Καρντάς είναι διευθύντρια και μέτοχος του ομίλου επικοινωνίας Vestnik Kipra. Διευθύντρια, μέτοχος, N.G.K. Cyprus Advertiser Ltd, IdeaLand Ltd, VK Travel and Tours ltd. Αρχισυντάκτρια, εκδότρια της ρωσικής εφημερίδας «Vestnik Kipra» και του περιοδικού «Successful Business».
Ιδρυτής, αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Ρωσόφωνων Κατοίκων της Κύπρου. Μέλος Άτυπου Διαπολιτισμικού Συμβουλίου, Δήμου Λεμεσού. Μέλος του Συμβουλίου Ρώσων Συμπατριωτών στην Κύπρο. Ιδρυτής, μέλος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ρώσων Αλλοδαπών (Βρυξέλλες). Ιδρυτής και πρόεδρος του Κυπρο-ρωσικού Φεστιβάλ. Οργανώτρια και συντονίστρια 30 ετησίων εκδηλώσεων στην Κύπρο, συνεδρίων, σεμιναρίων και road shows στη Ρωσία, Ουκρανία και Καζακστάν.
Συνέντευξη στην Αντιγόνη Σολομωνίδου Δρουσιώτου
