Μη συμφωνία ή κακή συμφωνία θα έχει επιπτώσεις για όλους
Σε μείζον θέμα αναμένεται να εξελιχθούν κατά τις διαπραγματεύσεις για το Brexit οι οικονομικές αξιώσεις των Ευρωπαίων από τη Βρετανία. Ο λογαριασμός μπορεί να φτάσει και μέχρι τα €65,1 δισ. για τη Βρετανία, σύμφωνα με τους τρεις ερευνητές της δεξαμενής σκέψης Bruegel Zsolt Darvas, Konstantinos Efstathiou and Ines Goncalves Raposo. Σε συνέντευξή του στον «Φ» ο επικεφαλής ερευνητής Zsolt Darvas τονίζει ότι αν και η οικονομική διευθέτηση είναι το πιο μικρό πρόβλημα στις συνομιλίες, η μεθοδολογία που θα ακολουθηθεί θα είναι καθοριστική και για τις διαπραγματεύσεις για το εμπόριο, τις χρηματο-οικονομικές υπηρεσίες και την κινητικότητα προσωπικού. Η έρευνα παρουσιάζει διάφορα σενάρια, με βάση τις πιθανές πολιτικές αποφάσεις στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων.
Στη μελέτη σας θέτετε ένα βασικό ερώτημα-δίλημμα: Το Brexit θα γίνει με τη μορφή «διαζυγίου» ή ως «ακύρωση της εγγραφής ως μέλους σε μια λέσχη»; Υπάρχουν άλλα πιθανά σενάρια για να καθοριστεί ο λογαριασμός του Brexit;
Πιστεύω ότι αυτές οι δύο είναι οι πιο πιθανές απαντήσεις στο ερώτημα του πώς θα γίνει το Brexit ώστε να καθοριστεί ο τελικός λογαριασμός. Αν και οι πολιτικοί μπορούν να αναπτύξουν νέα μοντέλα, αυτά τα δύο μοντέλα πιστεύω αντικατοπτρίζουν την πραγματική εικόνα. Εάν χρησιμοποιηθεί το μοντέλο της ΕΕ ως μια λέσχη, τότε το Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα μπορέσει να διεκδικήσει μερίδιο από τα περιουσιακά στοιχεία της ΕΕ, ενώ μάλιστα θα κληθεί να πληρώσει για τις δεσμεύσεις που συμφωνήθηκαν. Αντίθετα, αν το Brexit θεωρηθεί ως διαζύγιο, τότε όλα τα στοιχεία του ενεργητικού και του παθητικού θα πρέπει να χωριστούν.
Ποια τα βασικά ευρήματα της μελέτης; Ποιος θα είναι ο τελικός λογαριασμός του Brexit;
Για τους σκοπούς της έρευνάς μας κάναμε κατάλογο με τα διάφορα περιουσιακά στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και τις υποχρεώσεις των χωρών μελών. Επίσης, επιχειρήσαμε να καταγράψουμε σε διάφορους πίνακες ποιο μέρος αυτού του ενεργητικού και παθητικού αναλογεί στη Βρετανία. Για παράδειγμα, καθώς η Βρετανία ως κράτος-μέλος της ΕΕ συνεισφέρει στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό (λογικά έως το 2018, που προβλέπεται να είναι η τελευταία της χρονιά) και συνεπώς δεσμεύεται για τη χρηματοδότηση που εμπεριέχεται σε αυτούς, θα της ζητηθεί να συνεισφέρει και στην πληρωμή όλων αυτών των δεσμεύσεων. Ωστόσο, ένα ποσό από αυτές τις δεσμεύσεις θα καταλήξει στη Βρετανία, για παράδειγμα για έργα υποδομής ή για να υποστηρίξει ερευνητικά προγράμματα στα πανεπιστήμια.
Επίσης, ένα άλλο σημαντικό σημείο για τα ποσά που μπορεί να διεκδικήσει η Βρετανία αφορά τις μακροπρόθεσμες πληρωμές που μπορεί να υπάρξουν προς τη Βρετανία καθώς έχουν γίνει δάνεια από χώρες που καλούνται να τα αποπληρώνουν σταδιακά, όπως η Ιρλανδία και η Πορτογαλία. Η Βρετανία θα ζητήσει να πάρει το μερίδιο της συνεισφοράς της στα δάνεια.
Στους υπολογισμούς μας λάβαμε υπόψη διάφορα σενάρια. Ανάλογα με τα αποτελέσματα των διαπραγματεύσεων, ο λογαριασμός για το Brexit μπορεί να κυμαίνεται μακροπρόθεσμα από €25,4-€65,1 δισ. Οι άμεσες πληρωμές του Ηνωμένου Βασιλείου μπορεί να κυμαίνονται από €54,2 δισ. μέχρι €109 δισ., ενώ υπολογίζονται και επιστροφές από την ΕΕ σε βάθος χρόνου μεταξύ €28,8 και €44,0 δισ.
Για τις μεταγενέστερες πληρωμές, πιστεύετε ότι θα απαιτήσει η Βρετανία τα ποσά που της αναλογούν;
Οι διαπραγματευτές της Βρετανίας θα επιδιώξουν να ελαχιστοποιήσουν το μέγεθος του λογαριασμού. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι θα επιχειρήσουν να αποσπάσουν όσα πιο πολλά χρήματα μπορούν. Τόσο από τα κονδύλια του προϋπολογισμού της ΕΕ, όσο και από τα περιουσιακά στοιχεία της Ένωσης.
Τι θα γίνει με επιμέρους ζητήματα που προκύπτουν από το Brexit, όπως τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα των υπαλλήλων της ΕΕ;
Κατά την άποψή μου θα πρέπει να είναι μέρος της συμφωνίας ανάμεσα στα δύο μέρη και να καθοριστεί τι οφείλει να πληρώσει η Βρετανία. Η Βρετανία επωφελήθηκε αρκετά από τους υπαλλήλους που δουλεύουν στην ΕΕ, όσα χρόνια ήταν μέλος. Επομένως, πιστεύω ότι θα πρέπει να συμβάλλει και η Βρετανία στο συνταξιοδοτικό τους πακέτο. Ωστόσο, οι πολιτικές διαπραγματεύσεις θα καθορίσουν την τελική φόρμουλα.
Πιστεύετε ότι ο λογαριασμός του Βrexit είναι το κυρίαρχο ζήτημα; Ή μήπως η Ευρώπη όπως την ξέρουμε έχει χαθεί;
Από καθαρή οικονομική σκοπιά ο λογαριασμός που θα κληθεί να πληρώσει η Βρετανία δεν είναι το μείζον, αν και σε αυτό το ζήτημα δόθηκε ιδιαίτερη σημασία από όλα τα ΜΜΕ. Τα λεφτά δεν είναι τόσο σημαντικά, ακόμα και να κληθεί η Βρετανία να πληρώσει τα €60 δισ. Η Βρετανία έχει τα λεφτά και μπορεί να πληρώσει. Το πιο σημαντικό είναι να υπάρξει μελλοντική συμφωνία πρόσβασης στην ελεύθερη αγορά, στην ελεύθερη διακίνηση ανθρώπων, προϊόντων, κεφαλαίων και υπηρεσιών.
Πιστεύω ότι οι οικονομικές συνέπειες θα είναι πολύ δυσχερείς αν δεν υπάρξει καμιά συμφωνία αποχώρησης ή υπάρξει μια κακιά συμφωνία. Κάτι που ενδέχεται να προκύψει εάν δεν δεχτεί να πληρώσει καθόλου η Βρετανία. Στην περίπτωση αυτή, το κόστος σε όρους απώλειας φορολογικών εσόδων θα είναι πολύ μεγαλύτερο από το κόστος της οικονομικής διευθέτησης καθ’ εαυτό.
