Από τον Μάιο του 2011 που ανέλαβε τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου και εκτελεστικού μέλους στο διοικητικό συμβούλιο στην Alpha Bank Κύπρου, μέχρι τον Απρίλιο του 2017 που συνταξιοδοτήθηκε, το πρώην στέλεχος Γεώργιος Γεωργίου, έζησε από κοντά τα μεγάλα γεγονότα του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Στη συνέντευξή του στον «Φ» επισημαίνει «προτιμώ να λειτουργούμε σε ένα πλαίσιο αυστηρών κανόνων και διαδικασιών με την προοπτική να μην ξαναζήσουμε μια χρηματοοικονομική κρίση, που θα οφείλεται στον χρηματοοικονομικό κλάδο». Αναφορικά με τις εκποιήσεις είναι πολύ νωρίς για να γίνει η σωστή αξιολόγηση των εκποιήσεων ακινήτων αλλά και της ανταλλαγής χρέους με ακίνητα, αναφέρει ο πρώην διευθύνων σύμβουλος. Τα μέχρι τώρα αποτελέσματα διευκρινίζει μπορεί να μην είναι ενθαρρυντικά γιατί υπάρχει η εκτίμηση ότι θα πωληθούν σε χαμηλότερες τιμές ή και τα προς πώληση ακίνητα να μην ανταποκρίνονται στις προσδοκίες των αγοραστών.
Ως διευθύνων σύμβουλος της Alpha Bank Cyprus ζήσατε ιστορικά γεγονότα όπως το 2013. Πιστεύετε ότι μπορούσε να γίνει κάτι άλλο που θα άλλαζε τα γεγονότα;
Είναι δύσκολο εκ των υστέρων να εκφράζεις άποψη για ένα γεγονός που σημάδεψε την πορεία του τραπεζικού συστήματος αλλά και της οικονομίας γενικότερα και προκάλεσε τεράστιες οικονομικές δυσκολίες στα νοικοκυριά.
Όμως σε περιόδους κρίσης είναι αυτονόητο ότι κάποιες ομάδες της κοινωνίας μας θα ζημιωθούν περισσότερο από κάποιες άλλες γιατί θα χρειαστεί να ληφθούν επώδυνες αποφάσεις.
Εφόσον η περίοδος ανάκαμψης είναι σύντομη, εκτιμώ ότι είναι φρονιμότερο να παρθούν εκείνες οι αποφάσεις και να γίνουν εκείνες οι ενέργειες που θα διορθώσουν άμεσα το πρόβλημα.
Θεωρώ ότι υπό τις περιστάσεις αλλά και τις μετέπειτα εξελίξεις αποδεδείχθηκε ότι ήταν η καλύτερη δυνατή λύση.
Σίγουρα όμως δεν θα ήθελα να αναβιώσω τη χρηματοοικονομική κρίση που πέρασε ο τόπος μας το 2013, γιατί δεν είναι βέβαιο και σίγουρο ότι θα μπορέσουμε να ξεπεράσουμε ξανά με επιτυχία τα προβλήματα που θα δημιουργηθούν.
Λίγα μόλις χρόνια μετά το τραπεζικό κραχ που προκάλεσε και η έλλειψη επαρκούς εποπτείας, και εν μέσω της ανάκαμψης του κλάδου, οι τραπεζίτες κάνουν λόγο για κανονισμούς παγίδες, υπερβολική ρύθμιση και πολύ τιμωρητικούς κανονισμούς, ζητώντας χαλάρωση του ρυθμιστικού πλαισίου. Συμμερίζεσθε αυτή την θέση;
Η αποτυχία μας αλλά και των υπολοίπων ευρωπαϊκών τραπεζών, θεσμών και αρχών να εκτιμήσουμε ότι η λειτουργία ενός μεγάλου τραπεζικού τομέα, πέραν από τα οφέλη, εμπεριέχει ουσιαστικούς κινδύνους αλλά και η μη τήρηση βασικών τραπεζικών κανόνων, υποχρέωσε τις εποπτικές αρχές να υιοθετήσουν μια σειρά νέων και απαιτητικών εποπτικών υποχρεώσεων και οδηγιών ούτος ώστε να διασφαλιστεί η εμπιστοσύνη των καταθετών αλλά και των μετόχων.
Οι νέες οδηγίες καλύπτουν θέματα εταιρικής διακυβέρνησης, ελάχιστης κεφαλαιακής δομής για την αντιμετώπιση μελλοντικών κίνδυνων, τη διαχείριση των πιστωτικών κίνδυνων (δηλαδή τον χειρισμό των μη εξυπηρετούμενων δανείων, χορήγηση νέων δανείων και αναθεώρηση υφιστάμενων διευκολύνσεων), της ρευστότητας τους και θεμάτων κανονιστικής συμμόρφωσης.
Επίσης οι προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουν τα πιστωτικά ιδρύματα πέραν των εποπτικών οδηγιών είναι οι αλλαγές σε θέματα υλοποίησης των λογιστικών προτύπων IFRS 9, αυξημένες κεφαλαιακές ανάγκες αναλόγως της δομής του παθητικού τους (MREL) και πιστωτικών πολιτικών και χρηματοδότησης σε εταιρείες σχετικά με περιβαλλοντολογικά και κοινωνικά θέματα.
Επομένως, είναι επιτακτικό τα πιστωτικά ιδρύματα να εφαρμόσουν με συνέπεια τις αναγκαίες εκείνες μεταρρυθμίσεις που θα οδηγήσουν στη ριζική αναδιάρθρωση και εξυγίανση τους, έτσι ώστε να διασφαλιστεί η εύρυθμη και απρόσκοπτη λειτουργία τους, και να αποκατασταθεί πλήρως η εμπιστοσύνη των πελατών και των αγορών σε συνδυασμό με την παροχή υψηλής ποιότητας υπηρεσιών και σωστά τιμολογημένα προϊόντα που να ανταποκρίνονται στις αυξημένες ανάγκες των πελατών τους.
Άρα προτιμώ να λειτουργούμε σε ένα πλαίσιο αυστηρών κανόνων και διαδικασιών με τη προοπτική να μην ξαναζήσουμε μια χρηματοοικονομική κρίση, που θα οφείλεται στον χρηματοοικονομικό κλάδο.
Εσωτερικές λύσεις για NPLs
Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια είναι ένα από τα μεγάλα προβλήματα του συστήματος. Εκτιμάται ότι από την αρχή αν υπήρχε η λύση της «κακής τράπεζας» θα ήταν καλύτερη η κατάσταση σήμερα;
Η λύση της δημιουργίας εταιρείας διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων δανείων στην αρχή της κρίσης, μπορεί να διευκόλυνε στη καλύτερη διαχείριση του προβλήματος αλλά το κόστος (απαιτούμενα κεφάλαια και ρευστότητα), το οποίο θα επωμιζόταν το κράτος (και έμμεσα οι φορολογούμενοι) και τα πιστωτικά ιδρύματα (μέτοχοι και κατάθετες), θα ήταν τεράστιο και θα καθυστερούσε αρκετά την πορεία ανάκαμψης της οικονομίας. Θεωρώ ότι η κάθε τράπεζα ξεχωριστά έχει αρχίσει να δίνει λύσεις μέσω των εσωτερικών διαδικασιών και μηχανισμών που έχουν δημιουργηθεί.
Η εφαρμογή από τα πιστωτικά ιδρύματα αποδοτικών και αποτελεσματικών στρατηγικών, πολιτικών, δομών, διαδικασιών και μηχανισμών για τη διαχείριση καθυστερήσεων και η επίτευξη δικαίων και βιώσιμων αναδιαρθρώσεων των χορηγήσεων είναι ουσιώδους σημασίας.
Η εξυγίανση του δανειακού χαρτοφυλακίου των πιστωτικών ιδρυμάτων, ιδιαίτερα μέσω της ενεργητικής και αποτελεσματικής διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων θα επιτρέψει στις τράπεζες να προχωρήσουν με τη χρηματοδότηση πραγματικών εμπορικών αναγκών και βιώσιμων αναπτύξεων, ούτος ώστε να αναβιώσει η επιχειρηματικότητα και να μπορέσει να ανακάμψει η οικονομία.
Νωρίς για αξιολόγηση
Στα ζητήματα που καλούνται να διαχειριστούν τραπεζίτες και επόπτες είναι και οι εκποιήσεις ακινήτων. Παρά τις αρχικές προσδοκίες, οι διαδικασίες εκποιήσεων δεν έχουν μέχρι στιγμής αποδώσει τα αναμενόμενα για τις τράπεζες, ούτε σε επίπεδο όγκου ακινήτων, ούτε σε επίπεδο αποτελεσμάτων. Πού οφείλεται;
Αρχικά θα πρέπει να αναφέρουμε ότι για το μεγάλο πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων, απόρροια βεβαίως της μεγάλης κρίσης που κτύπησε την Κύπρο κυρίως από το 2013 κι έπειτα, έχουν γίνει πολλά βήματα προόδου. Οι τράπεζες πέραν των εργαλειών που έχουν δοθεί μέσω νομοθεσιών, έχουν βρει τον ρυθμό για τις λύσεις και τον τρόπο που προσεγγίζουν τους δανειολήπτες, οι υποχρεώσεις των οποίων δεν εξυπηρετούνται, επενδύοντας σημαντικά κεφάλαια, τόσο σε ανθρώπινο δυναμικό, όσο σε συστήματα και διαδικασίες.
Αναφορικά με τις εκποιήσεις είναι πολύ νωρίς για να γίνει η σωστή αξιολόγηση των εκποιήσεων ακινήτων αλλά και της ανταλλαγής χρέους με ακίνητα. Τα μέχρι τώρα αποτελέσματα μπορεί να μην είναι ενθαρρυντικά γιατί υπάρχει η εκτίμηση ότι θα πωληθούν σε χαμηλότερες τιμές ή και τα προς πώληση ακίνητα να μην ανταποκρίνονται στις προσδοκίες των αγοραστών. Επίσης πρέπει οι πιθανοί αγοραστές να βεβαιωθούν ότι η οικονομία θα συνεχίσει να τρέχει με θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης αλλά και να εκτιμήσουν ότι οι αξίες ακινήτων θα αρχίσουν να αυξάνονται ή τουλάχιστον θα σταθεροποιηθούν.
Το γεγονός ότι υπάρχει πλέον η δυνατότητα ρευστοποίησης εξασφαλίσεων σε πιο σύντομο χρονικό διάστημα από ό,τι προηγουμένως θα βοηθήσει στην ανάπτυξη της δευτερογενούς αγοράς ακινήτων και ταυτόχρονα θα μπορέσει να γίνει μια καλύτερη αξιολόγηση της αγοράς ακινήτων.
Επίσης, θα ασκήσει πίεση στους δανειολήπτες οι οποίοι στρατηγικά είχαν επιλέξει να μην εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους να αναθεωρήσουν τη στάση τους.
Η ιστορία παρουσίας των ελληνικών τραπεζών στην Κύπρο για ορισμένα πιστωτικά ιδρύματα έχει τελειώσει. Η Alpha Bank θα συνεχίσει την αυτόνομη παρουσία της ή υπάρχουν άλλα σχέδια;
Η Alpha Bank Cyprus άρχισε τη δραστηριοποίησή της στην Κύπρο το 1998 και ανήκει στον Όμιλο Alpha Bank, ένα από τους μεγαλύτερους Ομίλους του χρηματοοικονομικού φορέα στην Ελλάδα, με ποσοστό συμμετοχής 100%.
Από την εποχή της δραστηριοποίησής της στην κυπριακή αγορά, συμμετέχει ενεργά σε πρωτοβουλίες που στόχο έχουν την ενίσχυση του επιχειρείν. Προτεραιότητα της τραπέζης είναι η ικανοποίηση των αναγκών των πελατών της, μέσα από την παροχή ανταγωνιστικών και ευέλικτων προϊόντων και υπηρεσιών που προσαρμόζονται στις σύγχρονες απαιτήσεις.
Η Alpha Bank Cyprus θα συνεχίσει να προσφέρει ανταγωνιστικές υπηρεσίες και προϊόντα και θα συνεισφέρει εμπράκτως στην κυπριακή οικονομία και κοινωνία, με πρωτοβουλίες που παράγουν προστιθέμενη αξία στους πελάτες της, το ανθρώπινο δυναμικό και το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο.
Στην Κύπρο η προσαρμογή στην εποχή του μνημονίου ήταν πιο εύκολη, αν και μεγάλο μέρος του επωμίστηκαν οι καταθέτες για την ανακεφαλαιοποίηση. Ωστόσο η Ελλάδα εδώ και επτά χρόνια παλεύει με μνημόνια που κάθε φορά υπάρχουν σκληρά μέτρα. Πιστεύετε ότι ο πολιτικός κόσμος στην Κύπρο είναι πιο ώριμος αν κρίνουμε πόσες κυβερνήσεις έχουν αλλάξει στην Ελλάδα;
Η μέχρι σήμερα καλή πορεία εφαρμογής των μέτρων αναδιάρθρωσης και η επιτυχής και αποτελεσματική υλοποίηση του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής και δημοσιονομικής εξυγίανσης και η αποφασιστικότητα της κυπριακής κυβέρνησης σε συνεργασία άλλα και την συμβολή των πολιτικών δυνάμεων του τόπου, να ανταποκριθεί στις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει, είχαν ως αποτέλεσμα τη μέχρι τώρα επιτυχή έξοδο της χώρας από την οικονομική κρίση.
Είναι αυτονόητο ότι απαιτείται πολιτική σύμπνοια , βούληση και αποφασιστικότητα για να ξεπεράσεις γρήγορα και με επιτυχία μια οικονομική κρίση, ιδιαίτερα αυτή που βίωσε η κυπριακή κοινωνία.
Οικογένεια και φίλοι
Τι σκέφτεστε να κάνετε τώρα; Ποια είναι τα σχέδιά σας;
Δεν είναι ευχάριστο όταν πρέπει να αναγνωρίσεις και να καταλάβεις ότι συνταξιοδοτείσαι. Τα συναισθήματα είναι, σίγουρα, ανάμικτα. Από τη μια το αίσθημα της ικανοποίησης, ότι έκανες κάποια πράγματα στη ζωή σου και έχεις συνεισφέρει στην κοινωνία, από την άλλη, όμως, ότι πρέπει να αλλάξει η ρουτίνα και η καθημερινότητα σου.
Θέλω να ευχαριστήσω την σύζυγο μου Λουκία, που είναι νομικός στο επάγγελμα, που ανέλαβε με πολλή κόπο και προσωπικές στερήσεις την ανατροφή των παιδιών μας, τα οποία ετοιμάζονται για τις σπουδές τους στο εξωτερικό – η κόρη μας Μαριαλενα για Νομικά στο London School of Economics και ο γιος μας Αντώνης στον κλάδο του Mechanical Engineering στο Christ College του Cambridge.
Θα ασχοληθώ με τη παροχή διοικητικών και συμβουλευτικών υπηρεσιών σε εταιρείες κυρίως του χρηματοοικονομικού κλάδου και σε προσωπικό επίπεδο θα κάνουμε πράγματα με την σύζυγο μου που αφήσαμε πίσω, αρκετά ταξίδια και ελπίζω να έχω περισσότερο χρόνο για να παίζω πιλότα και πρέφα με τους φίλους μου στην Παλουριώτισσα.