Αμέσως μετά την άφιξη του Βλαντίμιρ Πούτιν στην Αλάσκα την Παρασκευή για να συζητήσουν πώς θα μπορούσε να τερματίσει την εισβολή του στην Ουκρανία, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ οδήγησε τον Ρώσο ηγέτη στο πίσω μέρος της θωρακισμένης λιμουζίνας του, γνωστής ως “Το Θηρίο”.
Το δίδυμο ταξίδεψε μόνο του για περίπου 10 λεπτά πριν φτάσει σε μια αίθουσα συνεδριάσεων, όπου θα πραγματοποιείτο η επίσημη συνάντησή τους. Ο Πούτιν μιλάει επαρκώς αγγλικά και δεν υπήρχαν διερμηνείς στο αυτοκίνητο. Δεν ήταν παρόντες ούτε άλλοι βοηθοί ή αξιωματούχοι και μέχρι στιγμής δεν υπάρχει δημόσια καταγραφή για το τι συζήτησαν.
Αυτή είναι γενικά η προτίμηση του Τραμπ για το πώς να προσεγγίζει τον Πούτιν. Σε προηγούμενες συναντήσεις, συμπεριλαμβανομένης μιας ιδιαίτερα ντροπιαστικής συνάντησης στο Ελσίνκι το 2018, είχε συναντήσει τον Πούτιν μόνο με τους διερμηνείς ή είχε απλώς κατασχέσει τις σημειώσεις των συζητήσεών τους. Υπήρχε κάποτε ένας κόσμος πριν την εποχή Τραμπ, όπου κανένας πρόεδρος δεν θα είχε σαμποτάρει με τέτοια συνέπεια τη διαφάνεια στην πολιτική, την καλή διακυβέρνηση, τους κανόνες εθνικής ασφάλειας, την καταγραφή των ομοσπονδιακών αρχείων και τα βιβλία της ιστορίας, διεξάγοντας διαχείριση κρατικών υποθέσεων στο σκοτάδι. Αυτές οι ημέρες έχουν περάσει, φυσικά, αλλά παραμένει το μυστήριο το τι ακριβώς ζητά ο Τραμπ από τον Πούτιν κάθε φορά που συζητούν ιδιωτικά.
Η αισιόδοξη ερμηνεία όλων των παραπάνω είναι ότι ο Τραμπ είναι ένας επιδέξιος διαπραγματευτής που βασίζεται στην προσωπική προσέγγιση και την πειθώ για να εξασφαλίσει εξαιρετικά αποτελέσματα για την Αμερική και τους συμμάχους της. Εκτός από το γεγονός ότι το ιστορικό του Τραμπ ως επιχειρηματία και προέδρου είναι γεμάτο με συμφωνίες που απέτυχαν, ελάχιστα υποδεικνύουν ότι αυτό που αποκόμισε στην Αλάσκα ήταν εξαιρετικό. Πήγε στη συνάντηση με τον Πούτιν υποστηρίζοντας ότι θα επιδιώξει κατάπαυση του πυρός πριν από τις διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου και έφυγε λέγοντας ότι η Ουκρανία και η Ρωσία πρέπει να επιδιώξουν μια ειρηνευτική συμφωνία.
Με βάση αυτό το σχήμα, η Ουκρανία ενδέχεται να αναγκαστεί να παραχωρήσει σημαντικά τμήματα της επικράτειάς της στη Ρωσία, για να ικανοποιήσει τον Τραμπ και τον Πούτιν. Αυτό, ωστόσο, δεν είναι σχέδιο ειρήνευσης. Είναι συνθηκολόγηση. Αναπαράγει το λάθος που έκανε η Δύση επιτρέποντας στον Πούτιν να εισβάλει και να προσαρτήσει την ουκρανική χερσόνησο της Κριμαίας το 2014, πιστεύοντας ότι αυτό θα απέτρεπε περαιτέρω επιθέσεις και μια μεγαλύτερη σύγκρουση.
Ο Πούτιν φέρεται να προσέφερε μια γραπτή υπόσχεση να μην επιτεθεί ξανά στην Ουκρανία, αλλά αυτή η εγγύηση είναι εξίσου αξιόπιστη με το άτομο που την παρέχει. Ο κίνδυνος σε όλα αυτά, σε συνδυασμό με τη στροφή του Τραμπ στην Αλάσκα, είναι ο λόγος που αρκετοί Ευρωπαίοι ηγέτες συμμετείχαν στη συνάντηση του Ουκρανού ηγέτη, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, τη Δευτέρα με τον Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
Οι Ευρωπαίοι, εξοικειωμένοι με τις ευρύτερες επιδιώξεις του Πούτιν για τις Βαλτικές Χώρες και την συνεχιζόμενη απειλή που θέτει, κατανόησαν ότι η πίεση στον Ζελένσκι για παραχωρήσεις μπορεί απλώς να αναβάλει περαιτέρω συγκρούσεις, χωρίς να τις τερματίσει.
Πρέπει να απελευθερωθούμε από τις σκέψεις για “στρατηγική” ή “δόγματα” ή ευρείες “πολιτικές στοχεύσεις” όταν προσπαθούμε να καταλάβουμε τι κινητοποιεί τον Τραμπ όταν αλλάζει απρόβλεπτα θέσεις και προχωρά σε αντιφατικές δηλώσεις.
Το έχω πει ξανά και θα το ξαναπώ: τα καλύτερα “γυαλιά” για να κατανοήσουμε γιατί ο Τραμπ κάνει ό,τι κάνει είναι η αυτοπροβολή και η αυτοσυντήρηση. Σχεδόν πάντα κινείται από τουλάχιστον έναν από αυτούς τους δύο παράγοντες — και συχνά και από τους δύο. Όλη η ενέργεια που δαπανάται στο να εικάζουμε περί μεγάλων σχεδίων του ή περί τη φιλοσοφία του είναι μια απόσπαση προσοχής. Είναι εκεί για τον εαυτό του – και μόνο.
Μπορείς να καταλήξεις ότι η επιθυμία του να χρησιμοποιήσει τους φορολογούμενους για να αγοράσει μια ομοσπονδιακή κρατική συμμετοχή στην Intel σημαίνει ότι ο Τραμπ είναι θαυμαστής του καπιταλισμού της Κίνας. Μπορείς να σκεφτείς το ίδιο για τις απαιτήσεις του να επιστρέφουν οι Nvidia και Advanced Micro Devices το 15% των πωλήσεών τους σε τσιπ στην Κίνα προς την Ουάσιγκτον. Και βέβαια, μπορείς επίσης να περιγράψεις την επιθυμία του να δημιουργήσει ένα ταμείο εθνικού πλούτου χρηματοδοτούμενο από ξένες επενδύσεις και προσωπικά διαχειριζόμενο από τον ίδιο ως μέρος αυτού του σχεδίου.
Ή θα μπορούσες να θυμηθείς ότι το χαρακτηριστικό της δεύτερης προεδρικής του θητείας είναι το πόσο απολαμβάνει να βρίσκει και στη συνέχεια να εκμεταλλεύεται κάθε οδό μονομερούς εξουσίας που του επιτρέπει το αξίωμά του — οικονομικά, διπλωματικά και πολιτισμικά. Είναι ο Ντόναλντ Ρεξ, αυτοκράτορας όλων όσων βλέπει.
Έτσι κατέληξε η Αμερική να έχει ένα παράξενο σύνολο δασμών που δεν έχουν καμία σχέση με την οικονομική ζωντάνια, μια αναγέννηση της βιομηχανίας και λογικά εμπορικά καθεστώτα. Υπάρχουν επειδή ο Τραμπ νιώθει αδικημένος και το αξίωμά του τού επιτρέπει να ξεδιπλώσει μια λίστα από “κακούς”, τους οποίους έχει τη δυνατότητα να τιμωρήσει. Το απολαμβάνει.
Οι επιστήμονες και άλλοι ερευνητές προτείνουν λύσεις που δεν συμφωνούν με μια κατανόηση της δημόσιας υγείας από τα τέλη του 19ου αιώνα; Αφαίρεσέ τους χρηματοδότηση, γιατί μπορείς. Τα πανεπιστήμια είναι υπερβολικά ανεξάρτητα και θερμοκήπια αριστερών συναισθημάτων και μη ανοχής; Αφαίρεσέ τους χρηματοδότηση, γιατί μπορείς.
Τα κρυπτονομίσματα δεν είναι πια “απάτη”, όπως είχες πει κάποτε; Φυσικά και δεν είναι, οπότε ρίξε το βάρος της ομοσπονδιακής κυβέρνησης σε υποστήριξή τους, γιατί μπορείς.
Οι μετανάστες κατακλύζουν τη χώρα και απειλούν την ασφάλεια του κοινού και την οικονομία περισσότερο από το να καλύπτουν θέσεις εργασίας που χρειάζονται οι επιχειρήσεις; Στριμωξέ τους σαν πρόβατα, αφαίρεσέ τους τα πολιτικά τους δικαιώματα και απέλασέ τους, γιατί μπορείς. Οι πόλεις πνίγονται στο έγκλημα σε κλίμακα που μόνο εσύ μπορείς να δεις; Στείλε την Εθνοφυλακή, το FBI και μη αναγνωρίσιμους πράκτορες με μάσκες στο πρόσωπο.
Πολλοί από αυτά εξυπηρετούν επίσης φυσικά και τη βάση του Τραμπ, ενώ αγκαλιάζουν πολύ πραγματικές δημόσιες δυσαρέσκειες που οι Δημοκρατικοί δεν έχουν αντιμετωπίσει επαρκώς. Αλλά πέρα από το να αγγίζουν αδέξια τις πιο συναισθηματικές χορδές και τα σκοτεινά, διχαστικά αισθήματα, δεν συνιστούν μια κοσμοθεωρία πέραν μιας παρανοϊκής διάθεσης. Οι προσπάθειες του Τραμπ να “θεραπεύσει” τα προβλήματα έχουν υπερβεί κατά πολύ τις διαστάσεις των προβλημάτων που του έχουν γίνει εμμονή. Η δε κοινή συνισταμένη είναι ότι οι απαντήσεις του συνάδουν με την αίσθησή του για το τι σημαίνει να κυβερνάς και να ζεις με μεγαλοπρέπεια (κάτι που είναι επίσης ένας λόγος για τον οποίο λατρεύει τον Πούτιν, έναν άλλον τύπο που επιδιώκει να ασκεί τον ίδιο τύπο εξουσίας).
Είναι ο Πούτιν ένας μεγάλος ηγέτης που πρέπει να γοητευτεί και να καθησυχαστεί επειδή επιθυμείς να γίνεις σαν εκείνον; Ή μήπως η σύγκλιση μαζί του διπλωματικά προσφέρει μια ευκαιρία να μιλήσετε για επιχειρηματικές συμφωνίες στη Ρωσία, όπως αυτή που προσπαθούσες να διευθετήσεις κατά τη διάρκεια της προεκλογικής σου εκστρατείας το 2016;
Δεν υπάρχει εδώ υψηλή πολιτική ή οικονομική θεωρία ή κάποιο υψηλού επιπέδου παιχνίδι σκάκι. Δεν είναι ούτε φιλελεύθερη ούτε συντηρητική οπτική. Είναι μεσαιωνική και μοναρχική. Είναι αυτοπροβολή. Ο Τραμπ είναι ορατός και είναι ικανοποιημένος, ό,τι και να συμβεί με την Ουκρανία, την Ευρώπη και την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ στο ενδιάμεσο.
