Η Λευκωσία εισέρχεται δυναμικά στη νέα εποχή της πράσινης μετάβασης. Με όραμα μια πόλη ανθεκτική, ενεργειακά αποδοτική και περιβαλλοντικά υπεύθυνη, ο Δήμος Λευκωσίας υλοποιεί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσεων και ευρωπαϊκών συνεργασιών που στοχεύουν στη μετρίαση και προσαρμογή στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Η πράσινη μετάβαση της Λευκωσίας βασίζεται σε τρεις κεντρικούς πυλώνες:
- την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή,
- την προώθηση της ενεργειακής αποδοτικότητας, και
- την ενεργό συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών.
Μέσα από ευρωπαϊκά έργα όπως το CLIMAAX, το CARDIMED το EUCF, το EIT Raptor και το έργο της έξυπνης πόλης, ο Δήμος ενισχύει την ικανότητα της πόλης να σχεδιάζει, να προβλέπει και να δρα με τρόπο που διασφαλίζει ένα πράσινο και ανθεκτικό μέλλον για όλους.
Ο Δήμος Λευκωσίας συμμετέχει στο ευρωπαϊκό έργο CLIMAAX (CLIMAte risk and vulnerability Assessment framework and toolboX), σε συνεργασία με το Κέντρο Αριστείας CYENS, το οποίο υποστηρίζει τις ευρωπαϊκές περιφέρειες και πόλεις να αναπτύξουν πλήρως τεκμηριωμένα Σχέδια Διαχείρισης Κινδύνων από την Κλιματική Αλλαγή.
Στο πλαίσιο του έργου, η Λευκωσία εστιάζει σε τρεις βασικές προτεραιότητες:
1. Την εκτίμηση κινδύνων και τρωτότητας από φαινόμενα που πλήττουν την πόλη, όπως οι πλημμύρες, η ξηρασία και οι αυξανόμενες θερμοκρασίες.
2. Την ανάπτυξη χαρτών και εργαλείων παρακολούθησης, που επιτρέπουν τον εντοπισμό περιοχών υψηλού κινδύνου και τη στοχευμένη λήψη μέτρων.
3. Την ενσωμάτωση των ευρημάτων αυτών στo ψηφιακό δίδυμο της πόλης, ενισχύοντας τη λήψη αποφάσεων βάσει δεδομένων.
Μέσα από τη συμμετοχή της στο CLIMAAX, η Λευκωσία αποκτά πρόσβαση σε ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο εκτίμησης κλιματικών κινδύνων (Climate Risk Assessment Framework), που στηρίζεται στη συνεργασία επιστημόνων, φορέων και τοπικών αρχών.
Η πόλη ενισχύει έτσι την ικανότητά της να προλαμβάνει και να αντιμετωπίζει τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, καθιστώντας την αστική ανθεκτικότητα μέρος της καθημερινής της διακυβέρνησης. Το έργο CLIMAAX αποτελεί βασικό εργαλείο για τη δημιουργία μιας πιο ασφαλούς, βιώσιμης και ανθεκτικής Λευκωσίας.
Ο Δήμος Λευκωσίας συμμετέχει ενεργά στο έργο CARDIMED (Climate Adaptation and Resilience Demonstrated In the Mediterranean), το οποίο στοχεύει στη δημιουργία ενός δικτύου ανθεκτικών μεσογειακών πόλεων μέσα από λύσεις βασισμένες στη φύση (Nature-Based Solutions), ψηφιακά εργαλεία και πιλοτικές εφαρμογές.
Το έργο επικεντρώνεται σε μεσογειακές πόλεις που αντιμετωπίζουν κοινές προκλήσεις, όπως η λειψυδρία, οι υψηλές θερμοκρασίες και η αστική θερμότητα, και προωθεί παρεμβάσεις που ενισχύουν τη φυσική ανθεκτικότητα και την περιβαλλοντική ποιότητα.
Στο πλαίσιο του CARDIMED, η Λευκωσία υλοποιεί τη δράση “Rainwater Collection and Improvement of Groundwater Quality through the Use of Green Microalgae”, η οποία αφορά τη συλλογή όμβριων υδάτων και τη βελτίωση της ποιότητας των υπόγειων υδάτων μέσω μικροφυκών.
Η καινοτόμα αυτή παρέμβαση αξιοποιεί φυσικές διεργασίες καθαρισμού και επαναχρησιμοποίησης του νερού, συμβάλλοντας τόσο στην ορθολογική διαχείριση των υδατικών πόρων όσο και στην προστασία του υδροφόρου ορίζοντα.
Για τη δράση αυτή, ο Δήμος Λευκωσίας βραβεύτηκε με το “Green City of Cyprus Award 2024”, στην κατηγορία Διαχείρισης Υδατικών Πόρων, αναγνωρίζοντας την ηγετική του συμβολή στην ανάπτυξη καινοτόμων, πράσινων πρακτικών αστικής ανθεκτικότητας.
Σημαντικό εργαλείο για την ενεργειακή μετάβαση της πόλης αποτελεί και η συμμετοχή του Δήμου στην πρωτοβουλία European City Facility (EUCF). Μέσω του έργου αυτού, η Λευκωσία αναπτύσσει ένα επενδυτικό σχέδιο βιώσιμης ενέργειας, που αποσκοπεί στη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης στα δημοτικά κτίρια και στην αύξηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Το EUCF προσφέρει τεχνική και χρηματοδοτική υποστήριξη στις ευρωπαϊκές πόλεις για να μετατρέψουν τις ενεργειακές τους στρατηγικές σε ώριμα επενδυτικά σχέδια, ικανά να προσελκύσουν επιπλέον κεφάλαια.
Η Λευκωσία, μέσα από τη συμμετοχή της, ενισχύει τον στόχο της να καταστεί ενεργειακά ουδέτερη πόλη, συμβάλλοντας στους ευρωπαϊκούς στόχους για την Πράσινη Συμφωνία και το “Fit for 55”.
Το σχέδιο θέτει τις βάσεις για την ενεργειακή αποδοτικότητα, την αξιοποίηση καθαρής ενέργειας και την ενίσχυση της βιώσιμης κινητικότητας, διαμορφώνοντας μια σύγχρονη πόλη με χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Παράλληλα, ο Δήμος Λευκωσίας προχωρά επίσης στη δημιουργία της Ενεργειακής Κοινότητας “ΛΕΥΚΟΘΕΑ”, μιας συνεργατικής πρωτοβουλίας που θα επιτρέψει την παραγωγή και κατανάλωση καθαρής ενέργειας από τους ίδιους τους πολίτες και δημοτικούς φορείς.
Η “ΛΕΥΚΟΘΕΑ” στοχεύει στην καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας, την προώθηση της κοινωνικής καινοτομίας και τη συμμετοχή των κατοίκων στη βιώσιμη ενεργειακή μετάβαση της πόλης, καθιστώντας τη Λευκωσία πρότυπο εφαρμογής ενεργειακής δημοκρατίας στην Κύπρο.
Η ενεργός συμμετοχή της Λευκωσίας στα παραπάνω έργα συνδέεται άμεσα με τη δέσμευσή της στο Ευρωπαϊκό Σύμφωνο των Δημάρχων για το Κλίμα και την Ενέργεια, τη μεγαλύτερη ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για την τοπική δράση κατά της Κλιματική αλλαγής.
Μέσα από το Σύμφωνο, η Λευκωσία έχει αναλάβει φιλόδοξους στόχους για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, την ενίσχυση της ενεργειακής αποδοτικότητας και την προσαρμογή στις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης, τοποθετώντας τον πολίτη και την ποιότητα ζωής στο επίκεντρο των πολιτικών της.
Παράλληλα, ο Δήμος Λευκωσίας συμμετέχει στο πρόγραμμα EIT Urban Mobility
– RAPTOR (Rapid Applications for Transport), μέσω του οποίου υλοποιεί πιλοτικό έργο που αφορά στη βελτιστοποίηση των δρομολογίων συλλογής απορριμμάτων.
Η δράση αυτή στοχεύει στην αποτελεσματικότερη διαχείριση των αποβλήτων της πόλης, αξιοποιώντας τεχνολογίες ανάλυσης δεδομένων, γεωεντοπισμού και τεχνητής νοημοσύνης για τον προγραμματισμό και τη βελτίωση των δρομολογίων αποκομιδής.
Μέσω του RAPTOR, ο Δήμος επιδιώκει να μειώσει τις εκπομπές CO₂ και το λειτουργικό κόστος, ενισχύοντας ταυτόχρονα τη βιώσιμη αστική κινητικότητα και την αποδοτικότητα των υπηρεσιών καθαριότητας.
Η δημιουργία της Έξυπνης Πόλης εντάσσεται στο πρόγραμμα «Ανάπτυξη Υποδομών και Συστημάτων Έξυπνης Πόλης» του Δήμου Λευκωσίας, στο πλαίσιο του προγράμματος «ΘΑλΕΙΑ 2021–2027». Στόχος είναι η ανάπτυξη μιας ανταγωνιστικής, έξυπνης και ψηφιακής οικονομίας, με επίκεντρο τον ψηφιακό μετασχηματισμό και τη βιωσιμότητα.
Στο πλαίσιο του έργου, έχουν ήδη τοποθετηθεί περιβαλλοντικοί αισθητήρες που καταγράφουν σε πραγματικό χρόνο την ποιότητα του αέρα, τον θόρυβο, τη θερμοκρασία και άλλες παραμέτρους, προσφέροντας πολύτιμα δεδομένα για την προστασία του περιβάλλοντος και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής.
Η Λευκωσία αλλάζει. Με περισσότερα δέντρα, περισσότερο οξυγόνο, περισσότερη ζωή.
Μέσα από την πρωτοβουλία «Λευκωσία Μαζί» και με προσωπική δέσμευση του Δημάρχου Χαράλαμπου Προύντζου ο Δήμος Λευκωσίας έθεσε στόχο να φυτευτούν μέχρι το 2029 50.000 νέα δέντρα σε κάθε γειτονιά της πόλης. Έχουν ήδη φυτευτεί 3.860 δέντρα σε έναν μόλις χρόνο. Στο πλαίσιο του προγράμματος “50 for 1000”, 50 εταιρείες και οργανισμοί και άλλοι φορείς, προβλέπεται να καλύψουν τη φύτευση 1.000 δέντρων ο καθένας, συμβάλλοντας έτσι ουσιαστικά στην αναγέννηση του αστικού μας περιβάλλοντος.
Η πρωτοβουλία «Λευκωσία Μαζί» είναι κάτι περισσότερο από ένα περιβαλλοντικό πρόγραμμα. Είναι μια πρόσκληση για συμμετοχή, για συνεργασία, για κοινή δράση. Είναι ένα ταξίδι προς μια πιο συνδεδεμένη, βιώσιμη και ανθρώπινη πόλη, όπου όλοι μπορούν να κάνουν τη διαφορά.
Η συμμετοχή όλων είναι καθοριστική.
Κάθε δέντρο που φυτεύεται είναι μια υπόσχεση για ένα καλύτερο αύριο – για εμάς, για τα παιδιά μας, για τις επόμενες γενιές
Οι περιβαλλοντικές πρωτοβουλίες του Δήμου Λευκωσίας αποδεικνύουν έμπρακτα τη δέσμευση της πόλης να ηγηθεί της μετάβασης προς ένα βιώσιμο και ανθεκτικό μέλλον. Μέσα από τη συμμετοχή της σε ευρωπαϊκά έργα αιχμής, και την υλοποίηση καινοτόμων δράσεων που προωθούν την ενεργειακή αποδοτικότητα, την πράσινη ανάπτυξη και την κυκλική οικονομία, η Λευκωσία καθιερώνεται ως πρότυπο βιώσιμης και καινοτόμου πρωτεύουσας στη Μεσόγειο.
Με σχέδιο, συνέπεια και συνεργασίες, η Λευκωσία οικοδομεί το δικό της όραμα πάνω σε στέρεες βάσεις: την ανθεκτικότητα και τη γνώση για ένα πράσινο, καθαρό και ανθρώπινο αστικό περιβάλλον.
Χάρις Θεοχάρους Λειτουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
ctheocharous@nicosia.org.cy
ΤΗΛ.: 22797249
