Η 10η Σεπτεμβρίου αναμένεται να αποτελέσει κομβικό σημείο για το ενεργειακό παιχνίδι στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς λήγει ο διεθνής διαγωνισμός για την εκχώρηση των δύο θαλάσσιων οικοπέδων στην περιοχή της Κρήτης. Το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στο αν η Chevron, ένας από τους μεγαλύτερους ενεργειακούς κολοσσούς παγκοσμίως, θα καταθέσει επίσημη προσφορά. Μια τέτοια κίνηση θα ξεπερνούσε τα όρια της αγοράς ενέργειας, αγγίζοντας τον πυρήνα της γεωπολιτικής αντιπαράθεσης στην περιοχή.
Δηλώσεις Φιντάν και απειλές κρίσης
Η τοποθέτηση του Τούρκου ΥΠΕΞ Χακάν Φιντάν ότι «η Αθήνα ανοίγει την πόρτα της κρίσης» αναδεικνύει την αναβίωση της στρατηγικής της Γαλάζιας Πατρίδας. Η Άγκυρα επιδιώκει τη δημιουργία γκρίζων ζωνών και τον έλεγχο θαλάσσιων περιοχών που βάσει του Δικαίου της Θάλασσας ανήκουν στην Ελλάδα και την Κύπρο.
Η πιθανή εμπλοκή της Chevron θεωρείται ότι υπονομεύει το τουρκολιβυκό μνημόνιο, αφού η παρουσία μιας αμερικανικής εταιρείας τέτοιου βεληνεκούς εκλαμβάνεται και ως στρατηγικό μήνυμα των ΗΠΑ.
Ο ρόλος της Λιβύης
Η κυβέρνηση Ντμπεϊμπά στην Τρίπολη λειτουργεί ως αντιπρόσωπος της Τουρκίας, προσπαθώντας να υπονομεύσει τον ελληνικό διαγωνισμό. Από τις συμφωνίες με την TPAO για σεισμικές έρευνες έως την αποστολή χαρτών στον ΟΗΕ που τέμνονται με το τουρκολιβυκό μνημόνιο, στόχος της Λιβύης είναι να εμφανίσει τις περιοχές νοτίως της Κρήτης ως «διαφιλονικούμενες».
Η στρατηγική αυτή αποσκοπεί στο να αποθαρρύνει διεθνείς ενεργειακούς κολοσσούς, καθώς οι πετρελαϊκές εταιρείες αποφεύγουν επενδύσεις σε αμφισβητούμενες ζώνες.
Η διπλή τακτική
Παράλληλα, η Λιβύη εμφανίζεται με διπλό πρόσωπο: σε διεθνές επίπεδο προβάλλει χάρτες που παραβιάζουν το Δίκαιο της Θάλασσας, ενώ στις δικές της ενεργειακές παραχωρήσεις τηρεί ισορροπίες για να προσελκύσει εταιρείες όπως η Chevron και η ExxonMobil.
Η γεωστρατηγική σημασία της Chevron
Η συμμετοχή της Chevron θα αποτελέσει game changer για την Κρήτη. Η αμερικανική εταιρεία ήταν αυτή που προκάλεσε την προκήρυξη του διαγωνισμού, καταθέτοντας πρόθεση ενδιαφέροντος. Εφόσον υποβάλει επίσημη προσφορά, θα έχει εξασφαλίσει πολιτική κάλυψη από την Ουάσινγκτον.
Αυτό σημαίνει ότι τυχόν τουρκική πρόκληση θα συνιστούσε μετωπική σύγκρουση με τα αμερικανικά συμφέροντα, γεγονός που εξηγεί τον εκνευρισμό της Άγκυρας.
Κίνδυνος κλιμάκωσης
Αναλυτές εκτιμούν ότι η Τουρκία μπορεί να απαντήσει με σεισμικές έρευνες της TPAO σε περιοχές που η Λιβύη διεκδικεί. Ένα τέτοιο σενάριο θα οδηγούσε σε ευθεία αντιπαράθεση με την Ελλάδα, επιβαρύνοντας την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο.
Για την Ελλάδα, το διακύβευμα είναι η υπεράσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων και η αξιοποίηση ενός από τα πιο ελπιδοφόρα ενεργειακά projects της Ευρώπης. Για την Τουρκία, η διατήρηση της στρατηγικής της Γαλάζιας Πατρίδας.
Η μέρα της κρίσης
Η 10η Σεπτεμβρίου δεν αποτελεί απλώς την ημερομηνία λήξης ενός διαγωνισμού. Είναι μια ημέρα κρίσης που θα κρίνει αν η Ανατολική Μεσόγειος θα στραφεί προς την ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια ή προς την ένταση και την αμφισβήτηση που προωθούν η Άγκυρα και η Τρίπολη.
