• Την ώρα που η Ρωσία αλλάζει τη φορολογική συμφωνία, η ΕΕ προσπαθεί να επιβάλει κοινό φορολογικό συντελεστή
  • Απέναντι από Γερμανία, Γαλλία και Ευρωπαϊκή Επιτροπή η Κύπρος αναφορικά με το φορολογικό καθεστώς

Δύο πολύ σοβαρές εξελίξεις που ενδέχεται να μετασχηματιστούν σε τέλεια καταιγίδα, έκρυβε αυτή η χρονική περίοδος για τον τομέα της παροχής επαγγελματικών Υπηρεσιών στην Κύπρο. Από τη μία η Κομισιόν που ψάχνει τη νομική οδό η οποία θα της επιτρέψει να αποφύγει τη χρήση «Βέτο» από τα κράτη-μέλη σχετικά με τους σχεδιασμούς για αλλαγή των φορολογικών συντελεστών και από την άλλη η Ρωσία που θέλει αλλαγή της συμφωνίας αποφυγής διπλής φορολογίας μεταξύ των δύο χωρών. Με την δεύτερη βρισκόμαστε ήδη σε διαπραγματεύσεις για να «χρυσώσουμε» το χάπι βάζοντας στο τραπέζι κάποιες εξαιρέσεις.

ΔΙΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ν. Αναστασιάδης στο Forbes: Αλλάζει το οικονομικό μοντέλο

Όσον αφορά την Κομισιόν, σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times, ψάχνει τρόπους να υπερκεράσει το δικαίωμα αρνησικυρίας που διατηρεί κάθε χώρα-μέλος. Αν αυτό γίνει εφικτό από την πλευρά της Κομισιόν και το γκρουπ των χωρών που την υποστηρίζουν  τότε θα μιλάμε για τον ορισμό της τέλειας καταιγίδας στον τομέα των Υπηρεσιών αλλά και στην κυπριακή οικονομία γενικότερα, η οποία άλλωστε πλήττεται και από τις επιπτώσεις του κορωνοϊού.

Συγκεκριμένα, οι Βρυξέλλες προσπαθούν να βρουν μία νομική φόρμουλα που να τους επιτρέπει να αποφύγουν το βέτο που έχουν τα κράτη όσο αφορά τα εθνικά φορολογικά τους προγράμματα. Σύμφωνα με το δημοσίευμα των «FT», η Ευρωπαϊκή επιτροπή προσανατολίζεται να εφαρμόσει το άρθρο 116 της συνθήκης της ΕΕ που της επιτρέπει να προχωρήσει σε διορθώσεις αναφορικά με την ενιαία αγορά. Είναι η πρώτη φορά που το συγκεκριμένο άρθρο ταυτίζεται με την εφαρμογή του ενιαίου φορολογικού συντελεστή.

Οι Βρυξέλλες με δικαιολογία τη μετά πανδημία εποχή φαίνεται να στοχεύουν τα κράτη μέλη που επιβάλλουν χαμηλό φόρο σε μεγάλες διεθνείς εταιρείες, καθώς αυξάνεται η πίεση στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής της ΕΕ για να καταργήσουν τις φορολογικές συμφωνίες μεταξύ κρατών ή και εταιρειών. Σ’ αυτό συμβάλλει κι η έξοδος της Βρετανίας από την ΕΕ, η οποία ήταν υπέρμαχος η κάθε χώρα να διατηρήσει το δικαίωμα εφαρμογής του φορολογικού συντελεστή που επιθυμεί.

Το νομικό έρεισμα που θα παρέχει το εν λόγω άρθρο θα επιτρέπει στην Επιτροπή να προτείνει μια οδηγία που να αποσκοπεί στη διόρθωση των στρεβλωτικών φορολογικών συστημάτων και να μηνύσει τις κυβερνήσεις στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο εάν δεν συμμορφώνονται. Αν και στο δημοσίευμα δεν γίνεται αναφορά στην Κύπρο, αλλά σε χώρες όπως το Λουξεμβούργο, το Βέλγιο και η Ιρλανδία, τα φορολογικά προγράμματα τους είναι παρόμοια με το δικό μας.

Σε αντίθεση με τη συνήθη πρακτική στην ΕΕ, ενεργοποιήσει του άρθρου 116 στα φορολογικά θέματα θα απαιτούσε μόνο την υποστήριξη της ειδικής πλειοψηφίας των 27 κρατών μελών της ΕΕ και όχι ομόφωνη υποστήριξη όλων των χωρών, περιορίζοντας την ικανότητα ενός κράτους να ασκήσει βέτο.

Σημαντικό είναι πως για τεθεί σε εφαρμογή το μέτρο αυτό θα χρειαστεί έγκριση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Αν και στο δημοσίευμα γίνεται λόγος ότι το μέτρο αφορά την φοροαποφυγή πολυεθνικών και την προσπάθεια κάποιων χωρών αλλά και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να τους επιβάλουν μια πιο «δίκαιη» φορολόγηση φαίνεται ταυτόχρονη στόχευση και στο φορολογικά προγράμματα κρατών μελών όπως της Κύπρου.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗ: Ενδεχόμενη επικοινωνία ΠτΔ-Πούτιν για διπλή φορολογία

Η τοποθέτηση του εκπροσώπου του Γερμανικού Υπουργείου Οικονομικών στους «FT» δίνει την κατεύθυνση που θα ακολουθήσει η Γερμανική Προεδρία σε αυτό τον τομέα. Ο Christoph Kuhn δήλωσε πως «η χώρα του θα πιέσει για ένα πιο δίκαιο φορολογικό περιβάλλον». Στο άρμα της Γερμανίας έχει προσδεθεί και η Γαλλία.

Ευρωπαίοι αξιωματούχοι που μίλησαν στους Financial Times σημείωσαν,  ακόμη ο σχεδιασμός των επόμενων κινήσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σύμφωνα με το άρθρο 116 της Συνθήκης της ΕΕ, βρίσκονται σε πολύ πρώιμο στάδιο, αλλά θα έχουν ως στόχο να προσδιορίσουν ορισμένα εθνικά φορολογικά συστήματα ως στρεβλώσεις της ενιαίας αγοράς.

Η ήττα Κομισιόν από την Apple

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε επιβάλει πριν τέσσερα χρόνια πρόστιμο 13 δισ. στην αμερικανική Apple σε σχέση με φορολογικό σχεδιασμό στην Ιρλανδία. Με την απόφαση αυτή η Apple δεν υποχρεούται να καταβάλλει 13 δισ. ευρώ στην Ιρλανδία ως φόρους. «Το γενικό δικαστήριο καταργεί την αμφισβητούμενη απόφαση διότι η Κομισιόν δεν κατόρθωσε να αποδείξει επαρκώς κατά το νόμο ότι υπήρχε πλεονέκτημα, για τους σκοπούς του Άρθρου 107 (1) της TFEU1», αναφέρουν οι δικαστές, επικαλούμενοι τους κανόνες περί ανταγωνισμού της ΕΕ.

Η απόφαση αυτή του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου έφερε «χαμόγελα» ανακούφισης στους επαγγελματίες του τομέα υπηρεσιών στην Κύπρο αλλά και στο Υπουργείο Οικονομικών. Οι επαγγελματίες πάροχοι υπηρεσιών αναγνωρίζουν πως παρόμοια φορολογικά σχήματα -όχι σε τέτοιο μέγεθος – εφαρμόζονται και στην Κύπρο και πως η απόφαση αποτελεί ένα νομικό προηγούμενο πως τέτοιου είδους φορολογικοί σχεδιασμοί δεν αποτελούν παράνομες ή παράτυπες πράξεις.

Αντίστοιχες αποφάσεις αναμένονται το επόμενο διάστημα και για τους αμερικάνικους τεχνολογικούς κολοσσούς, για τις Amazon και Google.

Οι επίσημες προτάσεις για τα φορολογικά

Τα σχέδια για φορολογική μεταρρύθμιση που προωθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από το 2016 είναι δύο προτάσεις για οδηγίες που αποσκοπούν στην ενοποίηση των φορολογικών σχεδιασμών. Η πρώτη  με την ονομασία Κοινή Βάση Φορολογίας εταιρειών αφορά θέσπιση ενιαίων κανόνων για τον υπολογισμό των φορολογητέων κερδών των εταιρειών σε ολόκληρη την ΕΕ μέσω ενός κοινού υπολογισμού της φορολογικής βάσης. Η δεύτερη αφορά τη θέσπιση κανόνων για την ενοποίηση της φορολογικής βάσης για ομίλους εταιρειών με παρουσία σε περισσότερα από ένα κράτη-μέλη.

Οι δύο προτάσεις δημιουργούν και δύο στρατόπεδα. Από την μια, κατά κύριο λόγο η Γερμανία και Γαλλία που μαζί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποστηρίζουν  πως θα απλουστευθεί η επιχειρηματική δραστηριότητα στην ενιαία αγορά και θα καταπολεμηθεί η φοροδιαφυγή. Στον αντίποδα, η Κύπρος και ένα γκρουπ άλλων χωρών που υποστηρίζουν ότι με τις προτάσεις αυτές περιορίζεται η αυτονομία των κρατών μελών όσον αφορά τους φορολογικούς σχεδιασμούς τους επηρεάζοντας αρνητικά και τις ξένες επενδύσεις. Επίσης θεωρούν πως αυτό ελαχιστοποιεί και τη δυνατότητα αντίδρασης των κρατών μελών σε διεθνείς οικονομικές εξελίξεις, όπως αυτή της πανδημίας που έφερε ο Covid-19.

«Σιβηρικός»  χειμώνας

Τουλάχιστον αμηχανία έφεραν οι αρχικές ενέργειες της Ρωσίας στο υπουργείο Οικονομικών αλλά και στους επαγγελματίες του τομέα παροχής επαγγελματικών υπηρεσιών μετά το τελεσίγραφο που απέστειλε η ρωσική κυβέρνηση τον Μάρτη, ζητώντας αλλαγή της Συμφωνίας αποφυγής διπλής φορολογίας μεταξύ των δύο χωρών. Στόχος της ρωσικής ομοσπονδίας είναι να μπορεί να φορολογεί μερίσματα και εισοδήματα από τόκους που καταβάλλονται σε εταιρείες στην Κύπρο σε ποσοστό μέχρι 15% αν ο τελικός αποδέκτης είναι κάτοικος Ρωσίας.

Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων αν και αρχικά δεν φάνηκε να υπάρχει πρόσφορο έδαφος επί των προτεινόμενων αλλαγών, βρέθηκε σημείο βάσης για συζήτηση.

Ουσιαστικά, η κυπριακή πλευρά ζήτησε κάποιες εξαιρέσεις σε σχέση με την πρόθεση της Ρωσικής Ομοσπονδίας να μπορεί να φορολογεί μερίσματα και εισοδήματα από τόκους που καταβάλλονται από εταιρείες στην Κύπρο. Γνώστες των τεκταινόμενων κατά τις διαπραγματεύσεις , εξέφρασαν την άποψη πως υπάρχει ελπίδα για μία, υπό τις συνθήκες, καλή συμφωνία αφού σταδιακά το κλίμα της συζήτησης φαίνεται να παρουσιάζει βελτίωση.