Μια περίπου βδομάδα πριν από την πραγματοποίηση της πανσυνδικαλιστικής διάσκεψης για το θέμα της ΑΤΑ και η απόσταση μεταξύ των κοινωνικών εταίρων δεν φαίνεται να γεφυρώνεται. Παρά το γεγονός ότι διανύουμε περίοδο διακοπών, εντούτοις οι αξιωματούχοι εργοδοτικών και συνδικαλιστικών οργανώσεων, με προ ημερών δηλώσεις τους, δεν αφήνουν ιδιαίτερη αισιοδοξία για θετική κατάληξη του θέματος.
Όπως προκύπτει, από πλευράς εργοδοτικών οργανώσεων φαίνεται να γίνεται προσπάθεια υποβάθμισης της σημασίας του θέματος της ΑΤΑ με τη δικαιολογία ότι υπάρχουν πολύ πιο σοβαρά θέματα που πρέπει να συζητηθούν και να εξεύρουν λύσεις οι κοινωνικοί εταίροι όπως είναι για παράδειγμα η συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση. Την ίδια ώρα, η εργοδοτική πλευρά, υποστηρίζει ότι από την πλευρά της έχει γίνει βήμα καλής θέλησης, καθώς πλέον δεν ζητούν κατάργηση του θεσμού της ΑΤΑ αλλά εκσυγχρονισμό του πλαισίου ώστε να συμβαδίζει με τα δεδομένα της νέας εποχής.
Στην αντίπερα όχθη, οι συντεχνίες έχουν εξαγγείλει πανσυνδικαλιστική διάσκεψη για την 1η Σεπτεμβρίου και έχουν δηλώσει ξεκάθαρα πως αν δεν προκύψει ουσιαστική εξέλιξη προς την επίτευξη συμφωνίας, με την οποία η ΑΤΑ θα εκπληρώνει τη φιλοσοφία της και ταυτόχρονα θα επανέρχεται στο 100%, τότε είναι βέβαιο ότι θα προχωρήσουν σε παναπεργία. Μάλιστα, στέλνουν μήνυμα και προς την κυβέρνηση ότι η ΑΤΑ δεν μπορεί να συνδέεται ούτε με τον κατώτατο μισθό, ούτε και με το συνταξιοδοτικό.
Αναλυτικότερα, οι διαπραγματεύσεις για την ΑΤΑ βρίσκονται σε εξέλιξη εδώ και μήνες και μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει σημείο σύγκλισης μεταξύ εργοδοτικών και συνδικαλιστικών οργανώσεων. Οι συντεχνίες υποστηρίζουν ότι υπάρχει η μεσολαβητική συμφωνία που προνοεί πλήρη αποκατάσταση του θεσμού στο 100%. Ενδεικτικά, αυτό που έχει λεχθεί πολλάκις από την πλευρά των συντεχνιών είναι ότι βελτιώθηκε το ποσοστό παραχώρησης της ΑΤΑ από το 50% στο 66,7 % και απομένει το υπόλοιπο 1/3, ώστε από το 66,7% να πάμε στο 100% όσον αφορά στην απόδοση της ΑΤΑ. Και έχουν καταστήσει ξεκάθαρο ότι εάν δεν υπάρξει οποιαδήποτε εξέλιξη από μέρους της κυβέρνησης θα αποφασιστεί η πραγματοποίηση παναπεργίας.
Οι εργοδοτικές οργανώσεις με τη σειρά τους έχουν χαρακτηρίζει σε αρκετές περιπτώσεις το θεσμό της ΑΤΑ αναχρονιστικό και ισοπεδωτικό και ζήτησαν κατάργηση του θεσμού και δημιουργία ενός νέου, το οποίο θα λαμβάνει υπόψη πέραν του πληθωρισμού, τον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας, την παραγωγικότητα και ορισμένα άλλα μακροοικονομικά στοιχεία. Ωστόσο, η εργοδοτική πλευρά υποστηρίζει ότι έχει κάνει βήμα προς τα εμπρός, καθώς όπως λέχθηκε πλέον δεν ζητεί κατάργηση του θεσμού της ΑΤΑ, αλλά εκσυγχρονισμό του και αλλαγή στην αρχιτεκτονική του. Την ίδια ώρα, φαίνεται να γίνεται προσπάθεια για υποβάθμιση του ζητήματος της ΑΤΑ, με την θέση ότι υπάρχουν πολύ πιο σοβαρά θέματα από αυτό, τα οποία πρέπει να συζητηθούν.
Πάντως θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα χρονικά περιθώρια είναι πλέον πιεστικά, καθώς τρία γεγονότα καθιστούν επιτακτική την επίτευξη συμφωνίας το συντομότερο δυνατό. (α) Η ΑΤΑ καταβάλλεται στους εργαζόμενους τον Ιανουάριο. Ευρισκόμενοι πλέον μια βδομάδα πριν τον Σεπτέμβριο, σημαίνει ότι απομένει περίπου ένα τρίμηνο για να εξευρεθεί λύση. (β) Η Κυπριακή Δημοκρατία θα αναλάβει την Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης το πρώτο εξάμηνο του 2026, για δεύτερη φορά, δεκατέσσερα χρόνια μετά την πρώτη το 2012. Με την κάθοδο αξιωματούχων της ΕΕ και την προβολή που θα έχει το νησί μας σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, θα ήταν μεγάλο «αυτογκόλ» η κυπριακή προεδρία να στιγματιστεί από παναπεργίες που θα επιφέρουν αναπόφευκτα προβλήματα. (γ) Με την επάνοδο των αξιωματούχων από τις καλοκαιρινές τους άδειες, μπαίνουμε στην τελική ευθεία όσον αφορά στις επικείμενες βουλευτικές εκλογές. Κάτι που σημαίνει ότι αναπόφευκτα στη συζήτηση για την ΑΤΑ θα εισέλθουν άλλοι παράγοντες, οι οποίοι θα αλλοιώσουν πιθανότατα την ουσία του διαλόγου για την ΑΤΑ.
Συντεχνίες: Η απόφαση ήδη υπάρχει
Στις 10 Ιουλίου, οι 13 συνδικαλιστικές οργανώσεις, οι οποίες συμμετείχαν στην πανσυνδικαλιστική διάσκεψη, σε κοινή ανακοίνωση, είχαν τονίσει ότι σε περίπτωση που δεν υπάρξει συμφωνία τις επόμενες λίγες ημέρες για πλήρη αποκατάσταση της ΑΤΑ, οι συντεχνίες είναι αποφασισμένες να προχωρήσουν σε απεργιακά μέτρα. Ο υπουργός Εργασίας είχε ζητήσει τότε περιθώριο μερικών ημερών για να συνεχίσει τις εντατικές διαβουλεύσεις με τους κοινωνικούς εταίρους, σε μια προσπάθεια να βρεθεί κοινό σημείο επαφής μεταξύ εργοδοτικών και συνδικαλιστικών οργανώσεων.
Ωστόσο, από τότε έχει παρέλθει αρκετό διάστημα χωρίς να έχει προκύψει ουσιαστική πρόοδος στο θέμα της ΑΤΑ και οι συντεχνίες δεν φαίνεται ότι προτίθενται να δώσουν άλλο χρονικό περιθώριο. Εάν δεν υπάρξει οποιαδήποτε συγκλονιστική εξέλιξη, όχι ως υπόσχεση ή προοπτική, αλλά ως λύση, τότε η πανσυνδικαλιστική της 1ης Σεπτεμβρίου θα καθορίσει την ημερομηνία της πρώτης προειδοποιητικής παναπεργίας, σημειώνεται χαρακτηριστικά από πλευράς συντεχνιών.
