Αποταμίευση: Πόσα θα βάλουν στην άκρη οι Κύπριοι από το 2025 μέχρι το 2027

Κάθε χρόνο αρκετά νοικοκυριά στην Κύπρο έχουν τη δυνατότητα να βάζουν κάτι στην άκρη σε σχέση με το διαθέσιμο εισόδημα τους και το μέσο ποσοστό της αποταμίευσης (Saving rate of households) αναμένεται ότι θα ανέλθει στο 8,3% το 2026 και 9,1% το 2027 από 7,3 % το 2025 και 5,6% το 2024. Η πιο πάνω εκτίμηση προκύπτει από στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο των φθινοπωρινών προβλέψεων της και δείχνουν σταδιακή αύξηση των προβλεπόμενων αποταμιεύσεων των νοικοκυριών στην Κύπρο την τριετία 2025-2027. Τα ποσοστά αποταμίευσης που περιέχονται στις εκτιμήσεις της Κομισιόν για την τριετία 2025-2027 καταγράφουν ανοδική τάση μεγαλύτερη από τα προηγούμενα χρόνια, έστω και σε μικρό ποσοστό. Το 2021 η αποταμίευση σε σχέση με το διαθέσιμο εισόδημα των κυπριακών νοικοκυριών ήταν 6,3%.

Το 2022 η αποταμίευση υποχώρησε στο 5,6% του διαθέσιμου εισοδήματος και το ποσοστό παρέμεινε σταθερό το 2023 και 2024 στο 5,7% και 5,6% αντίστοιχα και όπως εκτιμάει η Κομισιόν κατανάλωση των νοικοκυριών αναμένεται να μειωθεί σταδιακά καθώς η αύξηση των πραγματικών μισθών επιβραδύνεται, αλλά οι επενδύσεις αναμένεται να είναι ισχυρότερες, υποστηριζόμενες από την ολοκλήρωση των έργων του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας το 2026.

Τι γίνεται στις άλλες χώρες

• Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Κομισιόν, το ποσοστό αποταμίευσης των νοικοκυριών είναι ιδιαίτερα χαμηλό, το χαμηλότερο με διαφορά στην Ευρωζώνη, αντανακλώντας και το γεγονός ότι τα εισοδήματα δεν επαρκούν για να μπει ένα ποσό στην τράπεζα ως κατάθεση. Το 2025 προβλέπεται να υπάρχει αρνητικό πρόσημο -2,1%, το 2026 εκτιμάται οριακά θετικό 0,1% και το 2027 στο 1,8%. Tο 2022, το 2023 και το 2024 ο δείκτης ήταν στο -5%, -2,5%, -2,5% αντίστοιχα.

• Στο Βέλγιο το ποσοστό αποταμίευσης σε σχέση με το διαθέσιμο εισόδημα εκτιμάται ότι θα είναι 12,4% το 2025, 12,5% το 2026 και 2027.

• Στη Γερμανία, τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, το ποσοστό αποταμίευσης προβλέπεται να είναι ακόμη μεγαλύτερο και να φθάσει το 19,6% το 2025, το 19,2% το 2026 και το 18,9% το 2027.

• Για το Λουξεμβούργο δεν καταγράφονται εκτιμήσεις για το ποσοστό αποταμίευσης με βάση το διαθέσιμο εισόδημα την τριετία 2025-2027.

• Στην Αυστρία το ποσοστό αποταμίευσης με βάση το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών εκτιμάται στο 16,5% το 2025, 16,3% και 16% αντίστοιχα το 2026 και 2027. To 2024 ήταν 17,3% και το 2023 στο 14,7%.

• Το ποσοστό αποταμίευσης των νοικοκυριών σε σχέση με το διαθέσιμο εισόδημα στην Εσθονία, προβλέπεται ότι θα είναι 6,7% το 2025, στο 8,2% το 2026 και 7,9% το 2027. To 2023 και το 2024 ήταν 3,5% και 7,3% αντίστοιχα.

• Στην Ιρλανδία το ποσοστό αποταμίευσης των νοικοκυριών εκτιμάται να είναι 13,4% το 2025 και 2026  ενώ το 2027 οριακά πιο κάτω στο 13,3%.

• Στην Ισπανία οι εκτιμήσεις της Κομισιόν δείχνουν ότι το ποσοστό αποταμίευσης των νοικοκυριών σε σχέση με το διαθέσιμο εισόδημα θα είναι 12,6% το 2025, στο 12,5% το 2026 και 12,4% το 2027. To 2023 και 2024 ήταν 11,7% και 12,7% αντίστοιχα.

• Στη Γαλλία, τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, μετά από τη Γερμανία, το ποσοστό αποταμίευσης των νοικοκυριών σε σχέση με το διαθέσιμο εισόδημα προβλέπεται να είναι 18,7% το 2025, στο 18,1% το 2026 και 18% το 2027.

• Στην Ιταλία, την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, το ποσοστό αποταμίευσης των νοικοκυριών εκτιμάται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι θα είναι 12,2% το 2025  και 2026 και 11,8% το 2027. Το 2023 και το 2024 ήταν 11,3% και 12% αντίστοιχα.

• Στη Λετονία σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Κομισιόν, το ποσοστό αποταμίευσης των νοικοκυριών με βάση το διαθέσιμο εισόδημα εκτιμάται στο 6,4% το 2025, 7% το 2026 και 5,7% το 2027. Το 2023 και 2024 εκτιμήθηκε στο 1,7% και 4,9% αντίστοιχα.

• Στη Λιθουανία τα νοικοκυριά από το διαθέσιμο εισόδημα εκτιμάται ότι θα αποταμιεύσουν το 10 % το 2025, 8,1% το 2026 και 9,6% το 2027.

• Στην Ολλανδία το ποσοστό αποταμίευσης των νοικοκυριών με βάση το διαθέσιμο εισόδημα εκτιμάται ότι θα είναι 18,2% το 2025, 18,3% το 2026 και 17,6% το 2027.

• Στην Πορτογαλία οι εκτιμήσεις της Κομισιόν δίνουν ότι το ποσοστό αποταμίευσης των νοικοκυριών θα είναι 12,4% το 2025, 11,5% το 2026 και 11,1% το 2027.

• Το ποσοστό αποταμίευσης των νοικοκυριών στη Σλοβενία εκτιμάται 15% το 2025, 15,1% το 2026 και 15% το 2027. To 2023 και το 2024 ήταν 14,7% και 13,3% αντίστοιχα.

• Στη Σλοβακία το ποσοστό αποταμίευσης με βάση το διαθέσιμο εισόδημα εκτιμάται στο 6,3% το 2025, στο 5,2%  το 2026 και 5,3% το 2027. Το 2023 και 2024 ήταν 7,7% και 8,1% αντίστοιχα.

• Στη Φιλανδία η αποταμίευση σε σχέση με το διαθέσιμο εισόδημα εκτιμάται 13,2% το 2025, 12,9% το 2026  και 12,8% το 2027. Το 2023 και 2024 ήταν 10,8% και 12,4% αντίστοιχα.

Καλή εικόνα στην Ευρωζώνη το 2025

Η καθαρή αποταμίευση της Ευρωζώνης αυξήθηκε στα €861 δισ. (7% του καθαρού διαθέσιμου εισοδήματος) κατά τους δώδεκα μήνες έως το β΄ τρίμηνο του 2025, από €857 δισ. ένα τρίμηνο νωρίτερα, σύμφωνα με την ΕΚΤ. Παράλληλα, η καθαρή μη χρηματοοικονομική επένδυση ενισχύθηκε στα €545 δισ. (4,4% του καθαρού διαθέσιμου εισοδήματος), κυρίως λόγω μεγαλύτερων επενδύσεων από τις μη χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις. Η καθαρή χρηματοδότηση προς τον υπόλοιπο κόσμο μειώθηκε στα €348 δισ. από €389 δισ., καθώς οι επενδύσεις αυξήθηκαν ταχύτερα από τις αποταμιεύσεις. Τα νοικοκυριά αύξησαν τη συμβολή τους με καθαρή αποταμίευση €597 δισ., ενώ οι επιχειρήσεις περιόρισαν τη δική τους στα €99 δισ. Οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί διατήρησαν σχεδόν αμετάβλητο καθαρό δανεισμό (€93 δισ.), ενώ το δημόσιο έλλειμμα μειώθηκε στα €442 δισ. (3,6% του καθαρού εισοδήματος), συνεισφέροντας λιγότερο αρνητικά στο συνολικό ισοζύγιο. Οι χρηματοοικονομικές επενδύσεις των νοικοκυριών αυξήθηκαν με ετήσιο ρυθμό 2,6% (από 2,4% το προηγούμενο τρίμηνο), με ενίσχυση σε μετοχές και συμμετοχές (2,5%), ασφαλιστικά προγράμματα ζωής (2,2%) και συνταξιοδοτικά σχήματα (2,6%). Οι τοποθετήσεις σε ομόλογα υποχώρησαν (-1,2%), ενώ οι καταθέσεις παρέμειναν σταθερές (3%).

Τα κανάλια μετάδοσης μιας κρίσης

Η ανάπτυξη του ιδιωτικού πιστωτικού συστήματος στην Ευρώπη και η αυξανόμενη διασύνδεση του χρηματοπιστωτικού συστήματος θα μπορούσαν να διευρύνουν τα κανάλια μετάδοσης σε περίπτωση ευρύτερης οικονομικής πίεσης, τονίζει ο οίκος Fitch Ratings σε νέα έκθεση. Επικαλούμενος στοιχεία της εταιρείας Pregin, ο Fitch αναφέρει πως το διαθέσιμο υπόλοιπο στην ευρωπαϊκή ιδιωτική πίστωση αναμένεται να διπλασιαστεί σε σχεδόν 1 τρισεκατομμύριο ευρώ μέχρι το 2030. Ο αμερικανικός οίκος αναφέρει ότι αυξάνεται η αγορά ιδιωτικών πιστώσεων στην Ευρώπη, αλλά παραμένει μικρότερη από αυτήν της Βόρειας Αμερικής, με χαμηλότερη διείσδυση στον εταιρικό δανεισμό, καθώς η πιστωτική διαμεσολάβηση βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις τράπεζες. Σημειώνει, επίσης, ότι η αύξηση των ιδιωτικών πιστώσεων από θεσμικούς και ιδιώτες επενδυτές, καθώς και η επέκταση των συνεργασιών με τους διαχειριστές επενδύσεων (IMs), έχουν οδηγήσει σε αυστηρότερους κανόνες εποπτείας.