Χρίστος Χριστοφίδης: Με θεωρίες όπως «ο νέος ρεαλισμός» αναπτύσσεται το «τζείνοι ποτζιεί τζαι εμείς ποδά»

Ανήκει στη νέα γενιά των πολιτικών της Αριστεράς με κοφτερή γλώσσα, έντονη δράση στα social media, από τους λίγους που επιλέγουν και σήμερα να έχουν φυσική επαφή με τον κόσμο που τον τιμά με την ψήφο του και τον στέλνει στο Κοινοβούλιο. Με τον Χρίστο Χριστοφίδη, βουλευτή Λευκωσίας του ΑΚΕΛ, επιλέξαμε να κάνουμε μια κουβέντα με διαφορετική ατζέντα από τη συνηθισμένη για τα πολιτικά δεδομένα, χωρίς να υποτιμούμε τα μεγάλα ζητήματα που καίνε και βοούν για λύσεις. Και δεν είχε κανένα πρόβλημα να μιλήσει για όλα, για τα συνθήματα που καθορίζουν το πολιτικό γίγνεσθαι του τόπου, το λαϊκισμό, την επιλογή «επωνύμων σταρ» ως πολέμιων του κατεστημένου.

Ο Χρίστος Χριστοφίδης δεν διστάζει να χαρακτηρίσει ως τουρκική στόχευση το σύνθημα «τζείνοι ποτζεί τζαι εμείς ποδά», που θεωρεί ότι θα οδηγήσει στην καταστροφή της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ο ίδιος προειδοποιεί ότι με αποδοχή της διχοτόμησης δεν ξεπουλούμε μόνο τη μισή μας πατρίδα σήμερα αλλά υποθηκεύουμε και την άλλη μισή. Είναι έντονα επικριτικός για πολιτικές στη δική μας πλευρά που ενδεχόμενα θα οδηγούσαν σε υποθήκευση της Κύπρου στην Τουρκία. Εκφράζει αγωνία για την τουρκοκυπριακή κοινότητα στις υπό κατοχή περιοχές επισημαίνοντας ότι εάν αυτή εξαφανιστεί μαζί της θα εξαφανιστεί και η προοπτική της συνέχισης της Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω της ομοσπονδίας.

Τον ανησυχεί η επαναφορά ΕΟΚΑβήτικης ρητορικής από το ΕΛΑΜ, τον ανησυχούν οι ακρότητες, το μίσος και η μισαλλοδοξία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και εκτιμά ότι οδηγούμαστε σε συνθήκες επανάληψης του 1974. Ο Χρίστος Χριστοφίδης μιλά για την πολιτική αμορφωσιά μεγάλης μερίδας της κοινωνίας την οποία καταλογίζει στο σύστημα με επιχείρημα ότι «ο πιο σίγουρος τρόπος να μην αλλάξει τίποτα, είναι να μην ενδιαφέρεται κανένας για τίποτα». Καυτηριάζει το φαινόμενο Φειδίας Παναγιώτου και την στήριξη που εξασφάλισε από τον ακροδεξιό ολιγάρχη Έλον Μάσκ. Δεν διστάζει να προκαλέσει όποιον αντισυστημικό εμφανίζεται ως σωτήρας σήμερα στον αγώνα για την πάταξη της διαφθοράς στο πολιτικό ρινγκ για να συγκρίνουν τι έκαστος έπραξε για να καταπολεμήσουν τη διαφθορά.

-Πως φτάσαμε από το σύνθημα «οι Τούρκοι της Κύπρου είναι αδελφοί – οι Τούρκοι της Κύπρου δεν είναι εχθροί μας» στη θέση «εκείνοι απ’ εκεί κι εμείς απ’ εδώ»;

-H θέση «εκείνοι απ’ εκεί και εμείς απ’ εδώ», η θέση δηλαδή ότι πρέπει να αποδεχτούμε και να στηρίξουμε το στρατηγικό στόχο της Τουρκίας για δυο κράτη στην Κύπρο, είναι θέση που θα οδηγήσει στην καταστροφή της πατρίδας μας. Η διεθνής νομιμοποίηση της τουρκικής κατοχής θα ενθαρρύνει την κατοχική Τουρκία σε νέες επεκτατικές κινήσεις στην Κύπρο, για να νομιμοποιήσει μετά την πάροδο κάποιων χρόνων τα νέα τετελεσμένα. Με λίγα λόγια με την αποδοχή της διχοτόμησης δεν ξεπουλούμε μόνο τη μισή μας πατρίδα σήμερα, αλλά υποθηκεύουμε και την άλλη μισή. Η μεγάλη τραγωδία του Kυπριακού τα τελευταία χρόνια είναι ότι πολιτικοί παράγοντες στη δική μας πλευρά έφτασαν στο κατάντημα να προτείνουν οι ίδιοι τη λύση δυο κρατών, το ξεπούλημα και την υποθήκευση της Κύπρου στην Τουρκία. Με θεωρίες όπως «ο νέος ρεαλισμός» αναπτύσσεται σε πολιτικό και ιδεολογικό επίπεδο το «τζείνοι ποτζιεί τζαι εμείς ποδά».

-Ως νέος πολιτικός πως βλέπετε την Κύπρο του αύριο; Και τι ακούτε από τους τουρκοκύπριους της ηλικίας σας με τους οποίους διατηρεί σχέση το ΑΚΕΛ;

-Το σημαντικότερο στην πολιτική είναι η πρόγνωση και η πρόβλεψη. Και η εντιμότητα στην πολιτική ξεκινά από το να λες με ειλικρίνεια την αλήθεια στο λαό. Αν τα πράγματα συνεχίσουν να εξελίσσονται στην πορεία που έχουν πάρει τα τελευταία χρόνια, το μέλλον της Κύπρου θα είναι πολύ δυσοίωνο. Ζούμε σε μια εποχή όπου αποδεικνύεται περίτρανα ότι δεν υπάρχουν «παγωμένες συγκρούσεις». Ισχυρά κράτη, με ισχυρή πολεμική μηχανή λειτουργούν ασύδοτα, εισβάλλουν, κατέχουν, σκορπούν τον όλεθρο σχεδόν χωρίς αντίδραση από τη διεθνή κοινότητα. Η συνεχιζόμενη κατοχή και η εκκρεμότητα του Kυπριακού βάζουν σταδιακά τη θηλειά στο λαιμό της πατρίδας και του λαού μας. Τις πραγματικότητες της κατοχής τις ζουν και οι Τουρκοκύπριοι. Η σταδιακή ενσωμάτωση των κατεχομένων στην Τουρκία, σε πολιτικό, κοινωνικό, οικονομικό, πολιτισμικό ακόμη και θρησκευτικό επίπεδο, οδηγεί την τουρκοκυπριακή κοινότητα όπως τη γνωρίζαμε μέχρι σήμερα στον υπαρκτό κίνδυνο εξαφάνισης. Οι προοδευτικοί Τουρκοκύπριοι εκφράζουν αυτή την κραυγή αγωνίας. Η ύπαρξη της τουρκοκυπριακής κοινότητας δημιουργεί την προοπτική συνέχισης της Κυπριακής Δημοκρατίας και τη μετεξέλιξή της σε μια ομοσπονδία. Αν η τουρκοκυπριακή κοινότητα εξαφανιστεί πολύ φοβάμαι ότι μαζί της θα εξαφανιστεί και αυτή η προοπτική. Η ισχυροποίηση του φασισμού και της ακροδεξιάς δημιουργεί τεράστιους κινδύνους. Η επαναφορά της ΕΟΚΑβήτικης ρητορικής από το ΕΛΑΜ, οι ακρότητες, το μίσος και η μισαλλοδοξία που βλέπουμε κυρίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δημιουργούν συνθήκες επανάληψης της τραγωδίας του ‘74. Και δυστυχώς δεν είναι μόνο το ΕΛΑΜ. Η λέξη «αλήθεια» σχηματίζεται από το «α» το στερητικό και τη «λήθη». Αλήθεια δηλαδή στην πανέμορφη γλώσσα μας είναι να μην ξεχνάμε. Και εμείς χάσαμε την αλήθεια μας.

-Σφυρηλατηθήκατε στην Αριστερά, από τους αγώνες στο φοιτητικό κίνημα, στο κόμμα και στη Βουλή πως αντιδράτε που σήμερα μια μεγάλη μερίδα της κοινής γνώμης κάνει στροφή στους «επώνυμους» του διαδικτύου που θεωρεί αντι-συστημικούς και φορείς της αλλαγής. Ως την λύση στη διαφθορά;

-Διεθνώς ζούμε σε μια νέα εποχή όπου η αστική δημοκρατία βρίσκεται σε τεράστια κρίση. Οι οικονομικές ολιγαρχίες που καταπιέζουν και νέμονται τον πλούτο του λαού επικεντρώνονται πλέον σε δυο πολιτικά επίπεδα: είτε αναλαμβάνουν πλέον οι ίδιοι την εξουσία αξιοποιώντας τον πλούτο τους, είτε αναδεικνύουν εύκολα διαχειρίσιμους τύπους, οι οποίοι είτε από ανοησία είτε από λαμογιά εξυπηρετούν τις επιδιώξεις τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η στήριξη του ακροδεξιού ολιγάρχη Έλον Μάσκ στον Κύπριο ευρωβουλευτή Φειδία Παναγιώτου και τα όσα δυστυχώς ακολούθησαν. Όλοι αυτοί ονομάζουν σαν τάχα «σύστημα» την οργανωμένη πολιτική ζωή του τόπου, ενώ η αλήθεια είναι ότι οι ίδιοι είναι τα παιδιά του συστήματος, το οποίο καθορίζεται βέβαια από τις οικονομικές σχέσεις κυριαρχίας. Το κύριο βέβαια είναι η πολιτική αμορφωσιά μεγάλης μερίδας της κοινωνίας την οποία επίσης πέτυχε το σύστημα. Ο πιο σίγουρος τρόπος να μην αλλάξει τίποτα, είναι να μην ενδιαφέρεται κανένας για τίποτα. Αυτές οι τάσεις είναι παγκόσμιες, είναι συστημικές και δεν εξαρτώνται μόνο από το πώς μιλά ή το τι κάνει κάποιος στην Κύπρο. Επίσης η αλήθεια είναι ότι υπήρχε μέχρι σήμερα φόβος ή υποτίμηση για να ασχοληθεί η πολιτική με αυτούς τους τύπους, όταν αυτοί ασχολούνται με την πολιτική. Έτσι οδηγηθήκαμε στην εθνική ζημιά που γίνεται στην υπόθεση της Κύπρου από έναν τάχατες «αντισυστημικό ευρωβουλευτή» ο οποίος ελέγχεται από τον πιο πλούσιο ολιγάρχη του κόσμου, μέχρι τις φαιδρότητες του κόμματος των κυνηγών το οποίο μπορεί να έκρινε τελικά και τις προεδρικές εκλογές, με την επίκληση του Αγίου Παΐσιου. Πρέπει να ανοίξει επιτέλους και στην Κύπρο ο διάλογος που γίνεται σε άλλες χώρες για τον τρόπο λειτουργίας των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και των αλγορίθμων και πώς μέσω αυτών προωθούνται από το εξωτερικό συγκεκριμένες επιλογές. Όσο για το θέμα της διαφθοράς θα πώ το εξής: εγώ είμαι ένας βουλευτής, ένας πολιτικός και θα ήταν χρήσιμο να συγκρίνουμε με όποιον το επιθυμεί το πόσα και τι κάναμε ο καθένας από εμάς για να καταπολεμήσουμε τη διαφθορά.

-Ο λαϊκισμός επηρεάζει και πως την όλη δράση ενός νέου πολιτικού προερχόμενου από το χώρο της Αριστεράς που μέχρι τελευταία είχε πιο αυστηρό πλαίσιο λειτουργίας;

-Η λέξη λαϊκισμός έχει ξεφτίσει από την υπερ-χρήση που έκανε το κατεστημένο. Για παράδειγμα οι υπηρετούντες το νεοφιλελευθερισμό βαφτίζουν για χρόνια ως «λαϊκισμό» ό,τι αμφισβητεί τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Τώρα που όντως υπάρχει λαϊκισμός από την ακροδεξιά ο κόσμος βλέπει με δυσπιστία τη χρήση του όρου. Κλασικό παράδειγμα λαϊκισμού υπήρξε η πρόταση του ΕΛΑΜ για να δίνεται δήθεν ότι περισσεύει από τις περικοπές των πολλαπλών συντάξεων στους χαμηλοσυνταξιούχους, κάτι που ουσιαστικά θα σήμαινε ότι οδηγούσαν το νόμο για περικοπές των πολλαπλών συντάξεων σε βέβαιη αντισυνταγματικότητα και θα «σκότωναν» κάθε πιθανότητα να καταργήσουμε επιτέλους τις πολλαπλές συντάξεις. Βεβαίως άλλο λαϊκισμός και άλλο εκλαΐκευση. Η Αριστερά έχει υποχρέωση να απευθύνεται στα λαϊκά στρώματα με γλώσσα και τρόπο που να γίνεται κατανοητή. Και η αξιοποίηση της τεχνολογίας σε αυτό το επίπεδο είναι καθοριστική. Τέλος εκλαΐκευση σημαίνει και συνεχής προσωπική επαφή με το λαό και δια ζώσης επικοινωνία.

Κάποιες δημοσκοπήσεις λειτουργούν ως «αυτοεκπληρούμενη προφητεία»…

Ο Χρίστος Χριστοφίδης μιλά για τη διαμόρφωση μιας άλλης κουλτούρας μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, για την καθοδήγηση των μαζών, την τάση να πηγαίνουν πίσω από όποιον μαζεύει τα περισσότερα likes, τη νομιμοποίηση ακροδεξιών απόψεων. Κακίζει και τον τρόπο που γίνονται κάποιες έρευνες κοινής γνώμης, που στόχο έχουν να καθοδηγούν τους πολίτες. Επικρίνει την κυβέρνηση ότι δίνει περισσότερη έμφαση στην εικόνα παρά στην ουσία και στηλιτεύει όσα έγιναν επικοινωνιακά μετά την πυρκαγιά στην ορεινή Λεμεσό.

-Σας απασχολεί που ο κόσμος διαμορφώνει άποψη όχι επί της ουσίας αλλά στη βάση εντυπώσεων κατά βάση από τα social media, που είναι ένας ισχυρότατος πυλώνας στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης;

-Βεβαίως με απασχολεί. Χρειάζεται μια βαθύτερη ανάλυση διότι ο τρόπος λειτουργίας και η κουλτούρα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης διαμόρφωσαν ένα σύγχρονο άνθρωπο με διαφορετικά πλέον χαρακτηριστικά. Όπως για παράδειγμα ότι στο «scroll down» κρίνει μικρά κείμενα, φωτογραφίες τα οποία συνήθως δημιουργούν εντυπώσεις. Επίσης ο Κύπριος σήμερα όταν ακούει μια άποψη, μετρά την ουσία της άποψης, μετρά όμως και την απήχησή της. Και θέλει να πηγαίνει με τους πολλούς γιατί μια πλειοψηφούσα άποψη μαζεύει και περισσότερα likes. Κάπως έτσι με τη χρήση των δημοσκοπήσεων ο Χριστοδουλίδης κέρδισε την υποστήριξη κομμάτων και τελικά τις εκλογές.

Φανταστείτε τώρα πώς αυτή η νέα κουλτούρα καθοδηγεί τις μάζες ανάλογα με την οικονομική δυνατότητα κάποιου να σπονσάρει τις αναρτήσεις του, να έχει επαγγελματική βοήθεια ή να έχει τη βοήθεια των αλγορίθμων με ότι αυτό συνεπάγεται. Η νομιμοποίηση του ΕΛΑΜ στη συνείδηση μεγάλης μερίδας της κοινωνίας έγινε με αυτό ακριβώς τον τρόπο: μετρώντας τα likes (τα οποία προέρχονται και από Ελλάδα και αλλού) ο κόσμος πείστηκε ότι οι επικίνδυνες ακροδεξιές απόψεις του ΕΛΑΜ έχουν απήχηση στην κοινωνία, άρα είναι νομιμοποιημένες. Όπως βέβαια και σήμερα κάποιες δημοσκοπήσεις λειτουργούν ως «αυτοεκπληρούμενη προφητεία» καθοδηγώντας τις τάσεις μέσα στην κυπριακή κοινωνία.

-Δεν μπορώ να μη ρωτήσω για την πρόσφατη φονική πυρκαγιά και τη συζήτηση που έχει ξεσηκωθεί για τις πολιτικές ευθύνες.

-Δυστυχώς μας κυβερνά η αποθέωση της εικόνας και των εντυπώσεων. Η κυβέρνηση υποσχόταν ότι ήταν έτοιμη για την αντιμετώπιση του εθνικού κινδύνου των πυρκαγιών. Τελικά δεν ήταν έτοιμη. Όλα ήταν επικοινωνιακά πανηγύρια. Έχει τελεστεί η μεγαλύτερη καταστροφή στον τόπο από πυρκαγιά στην ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Έχουμε νεκρούς, καμένα σπίτια και χωριά, ανυπολόγιστη οικολογική καταστροφή και τεράστια ζημιά στην οικονομία εάν συνυπολογιστούν και οι παράπλευρες απώλειες. Καμία συγκεκριμένη ανάληψη πολιτικής ευθύνης. Η απάντηση ήταν η χρησιμοποίηση πληγέντων ανθρώπων ως φόντο, η σκηνοθεσία κυριολεκτικά επί καμένης γης και το πράσινο φόντο που τελικά μας θύμισε τι είχαμε και τι χάσαμε. Το σοβαρότερο είναι ότι σε όλα τα κρίσιμα για την επιβίωση του τόπου ζητήματα η κυβέρνηση αποτυγχάνει. Σχεδόν μείναμε χωρίς νερό, μέσα στο κατακαλόκαιρο γίνονται σταδιακές περικοπές του πανάκριβου ρεύματος, δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν εθνικές καταστροφές όπως η πρόσφατη πυρκαγιά, στο κυπριακό ισχύουν όλα όσα έχουμε ήδη πει, ενώ μια σημαντική μερίδα του λαού δεν μπορεί να επιβιώσει οικονομικά. Και όλα αυτά αντανακλούν σε όλους μας.