Η στενή σχέση της Έλενας Κούμα με τη φύση και οι φιλοσοφικές της μελέτες είναι στο επίκεντρο της νέας εικαστικής της πρότασης, με τίτλο «Διάλογος σε δυο επίπεδα», η οποία φιλοξενείται στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Διάτοπος.
Μεγάλωσες με καλλιτεχνικές καταβολές, λόγω της μητέρας σου, της ζωγράφου Ευανθίας Κούμα. Τι πήρες από αυτήν; Από μικρή ηλικία θυμάμαι τη μητέρα μου να ζωγραφίζει. Πάντα μετ’ εμποδίων, ανάμεσα στις δουλειές, τις υποχρεώσεις της οικογένειας με τα τρία παιδιά. Στο σπίτι υπήρχαν πάντα καναβάτσα ακουμπισμένα στους διαδρόμους, και σ’ ένα τραπέζι πινέλα και μπογιές. Θυμάμαι πάντα διάχυτη παντού τη μυρωδιά από νέφτι. Στο σπίτι μας ερχόντουσαν συχνά κάποιοι φίλοι ζωγράφοι. Εγώ καθόμουν πάντα να ακούω τη συζήτηση εκστατική, αλλά και να διακόπτω για να λέω τα δικά μου. Κάποτε έπαιρνα τα παστέλ μου και καθόμουν με σοβαρότητα να τους κάνω τα πορτρέτα τους. Επίσης με έπαιρνε στο θέατρο, σε εκθέσεις και άλλες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις. Γενικά, η μητέρα μου έπαιξε σημαντικό ρόλο στο να καλλιεργηθεί και αναδυθεί το ενδιαφέρον μου για την τέχνη.
Ήξερες από μικρή ότι θα ακολουθήσεις αυτή την πορεία; Από μικρή ένιωθα έλξη για την τέχνη. Μου άρεσε να σχεδιάζω εκ του φυσικού αντικείμενα καθώς και πρόσωπα από το περιβάλλον μου. Η μητέρα μου, καθώς και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας, ήταν τα πρώτα μου μοντέλα. Από τα 13 μου χρόνια άρχισα μαθήματα ζωγραφικής, στα εργαστήρια των Αντρέα Χαραλάμπους, Καίτης Στεφανίδη και Νίκου Κουρούσιη.
Ποιοι άλλοι καλλιτέχνες επηρέασαν τη δουλειά σου; Δεν αισθάνομαι ότι η δουλειά μου έχει επηρεαστεί, συνειδητά τουλάχιστον, από κάποιον συγκεκριμένο καλλιτέχνη. Η προσωπική μου γραφή που χαρακτηρίζει τα έργα μου, δηλαδή οι ψιλοδουλεμένες επιφάνειες, που είναι καμωμένες από αμέτρητες λεπτές γραμμές ζωγραφισμένες με λεπτό πινέλο, είναι το αποτέλεσμα μιας προσωπικής ερμηνείας που θέλω να δώσω για την ενέργεια και τον παλμό που αναδύεται μέσα από κάθε φόρμα και σχήμα.
Ποια θέματα σε απασχολούν στο εικαστικό σου έργο; Το εικαστικό μου έργο πραγματεύεται υλικο–πνευματικές καταστάσεις. Η μυθολογία των έργων μου βγαίνει από τη σχέση μου με τη φύση και από τις φιλοσοφικές μου μελέτες και πρακτικές. Η πνευματική υπόσταση της ύλης είναι ο βασικός πυρήνας στην τέχνη μου.
Μοιράζεις τον χρόνο σου μεταξύ Κύπρου και Νορβηγίας. Τι είναι αυτό που απολαμβάνεις ως καλλιτέχνης στη Νορβηγία; Η Νορβηγία ήταν ένα άνοιγμα που μου πρόσφερε -και μου προσφέρει- εμπειρίες σε πολλά επίπεδα. Είναι μια πανέμορφη χώρα, με καταπληκτική φύση και καλά οργανωμένο κοινωνικό σύστημα. Ο κόσμος είναι φιλικός και υπάρχει απλότητα και ειλικρίνεια στις σχέσεις. Οι καλλιτέχνες εκεί χαίρουν σεβασμού και βοήθειας από το κράτος. Υπάρχουν αξιόλογα μουσεία Τέχνης και γκαλερί που φιλοξενούν ενδιαφέρουσες εκθέσεις. Γενικά υπάρχει έντονη καλλιτεχνική δραστηριότητα, αλλά δυστυχώς είναι δύσκολο να τα δεις όλα λόγω των μεγάλων αποστάσεων.
Στα πρόσφατα έργα σου αντλείς ερεθίσματα από την πόλη Vikersund, όπου ζεις. Το περιβάλλον στο οποίο ζώ στη Νορβηγία έχει επηρεάσει σημαντικά τη θεματολογία μου. Το Vikersund είναι μια μικρή πόλη, περίπου μια ώρα από το Όσλο. Το σπίτι μας και το εργαστήρι μου βρίσκονται λίγο έξω από την πόλη, σε ένα ύψωμα που περιβάλλεται από δάσος και πυκνή βλάστηση. Απέναντι, σε κάποια απόσταση, υπάρχει μια μεγάλη λίμνη. Είναι ενδιαφέρον να παρακολουθείς το πώς επηρεάζει χρωματικά τα νερά το φως κατά τη διάρκεια της ημέρας. Το τοπίο είναι μαγευτικό, καθώς βιώνεις έντονα τις αλλαγές που φέρνουν οι τέσσερις εποχές. Συνηθίζω να κάνω μακρινούς περιπάτους καθημερινά και να μελετώ όλες τις μικρές λεπτομέρειες του τοπίου. Είναι οι στιγμές που απολαμβάνω τη μοναχικότητα και τη σιωπή του δάσους, ανάμεσα στα δέντρα που η παρουσία τους είναι τόσο ζωντανή. Η επαφή μου με τη φύση με αναζωογονεί και μου χαρίζει τη γαλήνη και την ηρεμία που τόσο με βοηθούν στη δουλειά μου.
«Διάλογος σε δυο επίπεδα» είναι ο τίτλος της νέας σου έκθεσης. Ποια είναι αυτά; Ως ανθρώπινα όντα, διαθέτουμε κάποια επίπεδα που απαρτίζουν την ψυχοπνευματική μας ύπαρξη. Τα δύο αυτά επίπεδα στα έργα μου αναφέρονται στο νοητικό και συγκινησιακό μέρος του εαυτού μας. Μεταξύ αυτών των δύο τάσεων δημιουργείται συνήθως αντιπαράθεση και σύγκρουση, με αποτέλεσμα τη δυσαρμονία. Μέσα από τη δουλειά μου προσπαθώ να μεταδώσω την ιδέα της αρμονίας και ισορροπίας που πρέπει να υπάρχει μεταξύ νόησης και συναισθήματος. Στις συνθέσεις μου επικρατούν δύο στοιχεία: Το γεωμετρικό, που συμβολίζει το νοητικό μέρος του εαυτού μας, και το συναίσθημα, που εκφράζεται με το χρώμα και την ελευθερία των σχημάτων που συναντάς στη φύση. Όταν ισορροπούν αυτά τα δύο, νόηση και συναίσθημα, επιτυγχάνεται η αρμονία, που είναι σημαντικό στοιχείο για έναν υγιή τρόπο σκέψης και δράσης σε ένα πιο οικουμενικό επίπεδο.
Λευκωσία, Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Διάτοπος (22766117), Έλενα Κούμα «Διάλογος σε δυο επίπεδα». Μέχρι 9/12.
