Όσα ειπώθηκαν στη διάσκεψη υψηλού επιπέδου για την πολιτιστική κληρονομιά.
Αρκετά ενδιαφέροντα ήταν τα συμπεράσματα και οι τοποθετήσεις στη διάσκεψη υψηλού επιπέδου με θέμα «Πολιτιστική Κληρονομιά στην Ευρώπη: συνδέοντας το παρελθόν και το μέλλον» που διοργάνωσε το Ευρωκοινοβούλιο την περασμένη Τρίτη στις Βρυξέλλες. Η σημασία της κοινής ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς αλλά και η ανάγκη προστασίας των Ευρωπαίων καλλιτεχνών απέναντι στις προκλήσεις της εποχής, βρέθηκαν στο επίκεντρο της διάσκεψης, με κυρίαρχο ζητούμενο την επαναφορά του πολιτιστικού αποθέματος στο επίκεντρο της οικονομίας και της βιώσιμης ανάπτυξης.
Η διάσκεψη ήταν μια από τις βασικές διοργανώσεις του Ευρωπαϊκού Έτους Πολιτιστικής Κληρονομιάς, που περιλαμβάνει χιλιάδες δραστηριότητες σε ολόκληρη την Ευρώπη οι οποίες επιδιώκουν να εμπλέξουν πιο στενά τους πολίτες με την πολιτιστική κληρονομιά σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Η συγκυρία υποδείχτηκε ως μια αναμφισβήτητη ευκαιρία να ανακαλύψουμε εκ νέου την εξαιρετική πολιτιστική ποικιλομορφία που αποτελεί τη βάση της ευρωπαϊκής περιπέτειας. Όπως επισημάνθηκε στη δημοσιευμένη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Έτος, περίπου 300.000 άτομα εργάζονται απευθείας στον πολιτιστικό τομέα της ΕΕ κι είναι έμμεσα υπεύθυνα για τη δημιουργία περίπου 7,8 εκατομμυρίων θέσεων εργασίας στον πολιτιστικό και δημιουργικό κλάδο. Επιπλέον, με 453 εγγεγραμμένους τόπους, η Ευρώπη αντιπροσωπεύει σχεδόν το ήμισυ του καταλόγου παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO.
Η διάσκεψη, που οργανώθηκε με πρωτοβουλία του Προέδρου του Κοινοβουλίου Αντόνιο Ταγιάνι και σε στενή συνεργασία με την Επιτροπή Πολιτισμού, υπό την προεδρία της Πέτρα Καμέρεφερτ, συγκέντρωσε πολιτικούς ηγέτες, υπεύθυνους για τη χάραξη πολιτικής και ενδιαφερόμενους φορείς, καθώς και μερικούς πολύ γνωστούς καλλιτέχνες για να συζητήσουν τις προκλήσεις τον τομέα σε τρία πάνελ:
- Πολιτιστική κληρονομιά και ευρωπαϊκότητα
- Διατήρηση και προώθηση της πολιτιστικής κληρονομιάς
- Καινοτομία και οικονομική προοπτική της πολιτιστικής κληρονομιάς
Οι ομιλητές επεσήμαναν ότι η πολιτιστική κληρονομιά δεν έχει να κάνει μόνο με το παρελθόν, αλλά αλλά, πάνω απ ‘όλα, με το μέλλον μας και ότι δεν υπάρχει απαραίτητα σύγκρουση μεταξύ του ωραίου και του χρήσιμου. Τόνισαν την αναγκαιότητα να γίνει μια Μεγάλη Έκρηξη πολιτισμού στην Ευρώπη, ανάλογη με εκείνη που έγινε τον 5ο αιώνα π.Χ. στην Αθήνα.
Όσα, όμως, ανέλυσαν οι δεκάδες εισηγητές σε έξι περίπου ώρες που διήρκεσε η διάσκεψη θα μπορούσαν ίσως να συμπυκνωθούν στα μελωδικά διαλείμματα από την Ορχήστρα Νέων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη συγκινητική ερμηνεία της «Αΐντα» του Βέρντι από το παιδικό σχήμα Europa In Canto, με πολλά από τα λιλιπούτεια μέλη να αντιμετωπίζουν προβλήματα ακοής.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Επανέρχεται ο πολιτισμός στην κορυφή της ατζέντας
«Ευρώπη δεν είναι μόνο το εμπόριο και το χρήμα»
Ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ ανέφερε ότι η πολιτιστική κληρονομιά συμβάλλει σημαντικά στην αντιμετώπιση των «ρωγμών» που έχει υποστεί η αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ, καθώς επιτρέπει να «γνωρίσουν καλύτερα» οι μεν τους δε. Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ανέφερε ότι το έτος Πολιτιστικής Κληρονομιάς είναι κατά κάποιο τρόπο η πατριδογνωσία μας και τόνισε ότι αρνείται να συμπαραταχθεί με όσους υποστηρίζουν ότι Ευρώπη είναι μόνο το εμπόριο και το χρήμα. «Έχουμε μεγάλες φιλοδοξίες για τον πολιτισμό, ο οποίος συχνά είναι συνυφασμένος με την ανάπτυξη» σημείωσε και διαβεβαίωσε ότι στους επόμενους ετήσιους προϋπολογισμούς θα γίνει πρόταση για αύξηση της δύναμης κρούσης της Δημιουργικής Ευρώπης.
Ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Αντόνιο Ταγιάνι εξέφρασε την πεποίθηση ότι η δημιουργικότητα βρίσκεται στην καρδιά της ταυτότητάς μας ως Ευρωπαίων. «Η κοινή ιστορία μας ξεπερνά τα 3000 χρόνια, και στο διάστημα αυτό έχουμε σφυρηλατήσει την κοινή μας ταυτότητα» ανέφερε και πρόσθεσε ότι «εμείς οι Ευρωπαίοι γνωρίζουμε ποιοι είμαστε και γνωρίζουμε ότι δεν έχουμε τίποτα να φοβόμαστε από άλλους πολιτισμούς.»
Η «πολιτιστική αποικιοκρατία»
Οι τοποθετήσεις επικεντρώθηκαν επίσης στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η Ευρώπη στην προσπάθεια να διασφαλίσει και να προωθήσει τις δημιουργικές διαδικασίες στην ψηφιακή εποχή. «Όλη οικονομία της ΕΕ θα υποφέρει αν δεν ληφθούν αποφασιστικά μέτρα για τη διατήρηση του επιπέδου δημιουργικότητάς μας» αναφέρθηκε χαρακτηριστικά. Ο Αντόνιο Ταγιάνι εξέφρασε στο πλαίσιο αυτό τις ευχαριστίες του προς το ευρωκοινοβούλιο για τη δουλειά που επιτέλεσε ως προς την τροποποίηση της οδηγίας για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων, η οποία διασφαλίζει την ύπαρξη ευρωπαϊκών ποσοστώσεων περιεχομένου για πλατφόρμες video-on-demand.
«Η δημιουργικότητα απαιτεί οικονομικές επενδύσεις και επένδυση χρόνου και κόπου και χωρίς δίκαιη αμοιβή θα μαραζώσει και θα πεθάνει» ανέφερε. «Δεν μπορούμε πλέον να ανεχθούμε μια κατάσταση στην οποία η δημιουργικότητα της Ευρώπης αξιοποιείται από τους γίγαντες του διαδικτύου για το υλικό κέρδος τους». Στη διάσκεψη τονίστηκε ότι η Ένωση πρέπει να μεριμνήσει ώστε η ψηφιακή αγορά να λειτουργεί σωστά και να εγγυάται την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας.
Ο διάσημος συνθέτης και παραγωγός Ζαν- Μισέλ Ζαρ έκανε λόγο για μια «πολιτιστική αποικιοκρατία» και τόνισε την ανάγκη να υπάρχει ρύθμιση, προσθέτοντας ότι μια σχετική πρωτοβουλία από το ευρωκοινοβούλιο θα έχει θετικά αποτελέσματα ντόμινο σε όλο τον κόσμο. «Είναι προφανές ότι τα πνευματικά δικαιώματα του δημιουργού πρέπει να προστατευτούν ανεξαρτήτως μέσου» σημείωσε και απέρριψε ότι αυτές οι ρυθμίσεις αντιτίθενται στην ελευθερία της έκφρασης. «Το ζήτημα των δικαιωμάτων των δημιουργών είναι θεμελιώδους σημασίας, όπως συνέβαινε με την οικολογία πριν από 20 χρόνια» είπε.
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο αρχιμουσικός Ντάνιελ Μπαρενμπόιμ, που τόνισε την ανάγκη να λαμβάνουν οι δημιουργοί δίκαιη αμοιβή. Είπε ακόμη επιπρόσθετα ότι πρέπει να στηριχθεί η νέα γενιά καλλιτεχνών γιατί αυτή είναι που θα δώσει μορφή στο κοινό μας μέλλον. «Μια κοινωνία με βάση την ειρήνη, τη γνώση και τον πολιτισμό είναι κάτι παραπάνω από μια ελκυστική ιδέα: είναι μονόδρομος» σημείωσε χαρακτηριστικά.
Ο γαλλορουμάνος σκηνοθέτης Ράντου Μιχαϊλεάνου προειδοποίησε ότι πρέπει να προσέξουμε και να ελέγξουμε την επέλαση των «υπεραγορών του πολιτισμού». «Μετά από τόσες δεκαετίες ανάπτυξης της κουλτούρας της υπεραγοράς είδαμε ότι το φτηνό και το ακόμη φτηνότερο συρρίκνωσαν τον αγροτικό κόσμο και κατέστρεψαν το φυσικό περιβάλλον και την υγεία μας. Το ίδιο θα συμβεί και με τα πολιτιστικά αγαθά. Υπάρχει λόγος να αφήσουμε να περάσουν 30 χρόνια πριν αναγκαστούμε να στραφούμε άρον- άρον στα ‘βιολογικά’;» διερωτήθηκε.
