Μια ξαφνική συνάντηση με τον διαχρονικό τραγουδιστή, απέναντι από το νέο σιντριβάνι της πλατείας Ομονοίας, στην Αθήνα, είχε τον Ιούλιο του 2020 ο δημοσιογράφος του Φιλελευθέρου Γιάννης Χατζηγεωργίου. «Δεν φοβάμαι ούτε το γήρας, ούτε τον θάνατο. Απλά και μόνο δεν θέλω να συμβεί το εξής: Να μη μπορώ να αυτοσυντηρηθώ», τόνισε ο γνωστός τραγουδιστής. Αναδημοσιεύουμε τη συνέντευξη με αφορμή τη σημερινή είδηση του θανάτου του Δάκη, σε ηλικία 79 ετών, μετά από μάχη με τον καρκίνο.
«Δάκη μου, πώς είσαι;» «Είμαι πολύ καλά. Εδώ, έκανα μια βόλτα. Προσέχω, βέβαια, με τον κορωνοϊό, αλλά όλα κυλούν ομαλά». «Να βάλω το κασετοφωνάκι να γράφει;». «Και δεν το βάζεις; Κάθισε».
– Σου κάνει ακόμη κέφι να τραγουδάς, έπειτα από 57 χρόνια καριέρας; Ζω για το τραγούδι. Αν δεν τραγουδούσα, δεν ξέρω τι θα γινότανε. Ζω για τη μουσική. Από μικρός το είχα αυτό.
– Πόσων ετών είσαι; 76.
– Σου αρέσει η φωνή σου όταν την ακούς; Όχι. Ποτέ δεν μ’ άρεσε η φωνή μου. Ξέρω ότι τραγουδάω καλά, ξέρω ότι είμαι σωστός, αλλά δεν μ’ αρέσει η φωνή μου. Θα ήθελα να είχα μιαν άλλη φωνή. Όπως και τον εαυτό μου, δεν μ’ άρεσε ποτέ έτσι όπως τον έβλεπα στην τηλεόραση. Έβρισκα χιλιάδες λάθη.
– Δεν ακούς τα τραγούδια σου; Όχι. Μόνο αν τα βάλει το ραδιόφωνο καμιά φορά.
– Δεν θ’ ακούσεις ποτέ ένα cd σου; Α, πα πα.
– Τι μουσική ακούς στο σπίτι; Από Κάλλας μέχρι ρεμπέτικα. Γενικά, μ’ αρέσει η καλή μουσική!
– Τι στοιχεία πρέπει να έχει μία φωνή για να χαρακτηρίζεται «καλή φωνή»; Να πατάει σωστά, αλλά και να έχει το δικό της στυλ. Ακούς πια μία φωνή στο ραδιόφωνο κι αναρωτιέσαι: «Είναι αυτός ή είναι ο άλλος;». Όλοι μοιάζουν. Κι όλες οι συνθέσεις μοιάζουν. Αν προσέξεις, οι περισσότερες πια έχουν αυτό τον ρυθμό που οι μουσικοί ονομάζουν συρτορούμπα. Ξέρεις, για να ακουστεί ο πρώτος μου δίσκος στο ραδιόφωνο, όταν πρωτοβγήκα στο τραγούδι, έπρεπε να περάσω από εξετάσεις, από το Ίδρυμα Ραδιοφωνίας. Την πρώτη φορά με κόψανε, τη δεύτερη με κόψανε, την τρίτη με περάσανε. Μου λέει η κοπέλα στη γραμματεία: «Μη στεναχωριέσαι. Η Μούσχουρη πέρασε την πέμπτη φορά κι η Τζένη Βάνου την τρίτη!».
– Ήταν καλύτεροι ακροατές οι άνθρωποι στα 60’s σε σχέση με το 2020; Ήτανε πιο εκλεκτικοί. Επίσης δεν υπήρχαν τότε και πολλοί τραγουδιστές, γιατί με τους πολλούς τραγουδιστές χαλάει η ποιότητα. Έχουν αλλάξει πια οι συνθήκες.
– Τι σημαίνει «ποιότητα» στη μουσική για σένα; Σημαίνει, καταρχήν, να ακούσεις κάποιον τραγουδιστή live και η φωνή του να είναι όπως στον δίσκο, και επίσης οι συνθέσεις να έχουν διάρκεια. Το «Τόσα Καλοκαίρια» που γράφτηκε το 1968, ένα τραγούδι 52 ετών, είναι σαν να γράφτηκε χθες. Τώρα γράφουν για την επιτυχία, για να βρουν ένα σλόγκαν.
– Έχεις τραγουδήσει κι εσύ σλόγκαν: Τσάι με λεμόνι στο μπαλκόνι, για παράδειγμα… Ακολούθησα το ρεύμα της εποχής, γιατί αν δεν το ακολουθήσεις…
– Μετάνιωσες ποτέ για τραγούδια που έχεις πει; Ναι, βέβαια. Ευτυχώς, πολύ λίγα από αυτά για τα οποία μετάνιωσα έγιναν επιτυχίες. Ας πούμε, ένα τραγούδι που δεν ήθελα ποτέ να το ‘χα κάνει, που το άκουσα και καταντράπηκα, ήταν το «Tu veux ou tu veux pas». Είχα πάρει τηλέφωνο τον Μάτσα, του είπα «σας παρακαλώ, κύριε Μάτσα, μη βάλετε στον δίσκο αυτό το τραγούδι», «α, μείνε ήσυχος» μου απάντησε, και το ‘βαλε. Όταν πήρα τον δίσκο και το άκουσα, λέω «πάει, καταστράφηκε η καριέρα μου». Αλλά έγινε επιτυχία. Το ίδιο αισθάνθηκα και για το «τι ντροπή, αν το μάθει ο κόσμος τι θα πει»… Δεν καμαρώνω γι’ αυτά.
– Ενώ για το «πάρε ένα κοχύλι απ’ το Αιγαίο»; Αυτό είναι διαχρονικό! Έχω πει κι άλλα θαυμάσια τραγούδια τα οποία, δυστυχώς, τα «έτρωγε» το σουξέ του δίσκου. Μέσα στον δίσκο «Αλαλούμ» π.χ υπάρχουν θαυμάσια τραγούδια, τα οποία «χάθηκαν» λόγω της μεγάλης επιτυχίας του ομότιτλου τραγουδιού – αυτά τα ανακάλυψαν μόνο όσοι είχαν αγοράσει τον δίσκο.
– Φοβήθηκες ποτέ μη χάσεις τη φωνή σου; Ναι. Είχα κάνει έναν πολύποδα στις φωνητικές μου χορδές, πριν από κάποια χρόνια, και χρειάστηκε να χειρουργηθώ. Για έξι μήνες τότε, με το ζόρι μιλούσα. Σκεφτόμουν: «Αφού με τόσο κόπο μιλάς, πώς θα τραγουδήσεις;». Σιγά σιγά επανήλθε η φωνή μου. Κι όταν πήγα την πρώτη φορά σ’ ένα μαγαζί για να κάνω πρόβα, να δω αν τελικά μπορώ να τραγουδήσω, ξεκίνησα να τραγουδάω κι έκλαιγα! Η φωνή μου είχε επανέλθει.
– Ερωτεύτηκες με το ίδιο πάθος όπως αγάπησες τη μουσική; Δεν θέλω να μου ξανατύχει! Αρρωσταίνω πολύ άσχημα. Δυστυχώς, δεν περνάω καλά όταν ερωτεύομαι. Άλλοι ερωτεύονται κι έχουν έμπνευση, εγώ ερωτεύομαι και προδίδω τη μεγάλη μου αγάπη: Τη μουσική.
– Τι σημαίνει «αρρωσταίνω» στον έρωτα; Ζηλεύω ερωτικά. Τίποτ’ άλλο στη ζωή μου δεν έχω ζηλέψει.
– Θες αποκλειστικότητα; Είμαι διεστραμμένο μυαλό: Θέλω αποκλειστικότητα, αλλά εγώ ποτέ δεν υπήρξα πιστός.
– Πότε ερωτεύτηκες τελευταία φορά; Ουουουου… Αφού την πάτησα 2-3 φορές κατάφερα και το ελέγχω πια. Αποφάσισα να μην ξαναερωτευτώ ποτέ μου. Και μόλις δω να αρχίζουν τα πρώτα συμπτώματα, λειτουργώ όπως στο κρυολόγημα: Κάνω «γαργάρες», παίρνω «ασπιρίνες», κάνω «αντιβιώσεις», και γλιτώνω.
– Μα, ελέγχεται ο έρωτας; Άμα είναι στην αρχή, κι άμα έχεις δεινοπαθήσει πολύ, μια χαρά ελέγχεται.
– Στα 80 σου χρόνια πώς θέλεις να είσαι; Δεν φοβάμαι ούτε το γήρας, ούτε τον θάνατο. Απλά και μόνο δεν θέλω να συμβεί το εξής: Να μη μπορώ να αυτοσυντηρηθώ. Έχω δει ανθρώπους παράλυτους στο κρεβάτι, με εγκεφαλικό… Γι’ αυτό, αν μου τύχει κάτι τέτοιο, θα ήθελα μια ευθανασία, σας παρακαλώ πολύ… Μη μείνω «φυτό» στο κρεβάτι και τυραννάω και τον εαυτό μου και τους γύρω μου…
– Πώς θέλεις να σε θυμούνται; Θα με θυμούνται;
Φιλελεύθερα, 26.7.2020.
