O Enzo Mari, ένας από τους κορυφαίους σχεδιαστές της Ιταλίας, ήταν 88 χρόνων. Με άλλα λόγια, συγκαταλεγόταν στο μέρος του πληθυσμού που ονομάζουμε ευάλωτη ομάδα. Πέθανε στις 19 Οκτωβρίου από επιπλοκές του Covid 19. Μια μέρα μετά ακολούθησε ο θάνατος της συζύγου του, της κριτικού Τέχνης Lea Vergine, επίσης από κορωνοϊό.
Τα θύματα της πανδημίας έχουν φτάσει παγκόσμια τα 1,200,000. Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις μαθαίνουμε τα ονόματα τους. Ο θάνατος του Enzo Mari όμως δεν μπορούσε να μην ανακοινωθεί. Υπήρξε ένας από τους πρωτοπόρους σχεδιαστές παγκοσμίως χαρίζοντας μας αντικείμενα που αποτελούν μέρος της παγκόσμιας ιστορίας του ντιζάιν. Mε καριέρα που εκτείνεται σε έξι δεκαετίες, δημιούργησε έργα που διέτρεξαν τα πεδία της τέχνης, του σχεδιασμού και της αρχιτεκτονικής, ενώ παράλληλα υπήρξε συγγραφέας και ακαδημαϊκός.
Γεννημένος στο Τσεράνο της Ιταλίας, το 1932, μετακόμισε στο Μιλάνο όπου σπούδασε στην Ακαδημία Καλών Τεχνών. Καθοριστική υπήρξε η γνωριμία του με τον Bruno Murani (Danese) στα τέλη της δεκαετίας του 1950, κατόπιν της οποίας ενδυναμώθηκε το ενδιαφέρον του για το ντιζάιν. Τα πρώτα αποτελέσματα της συνεργασίας τους ήταν βάζα, μολυβοθήκες, ξύλινα παζλ με ζώα για παιδιά και άλλα μικροαντικείμενα. Ένα άλλο γνωστό κομμάτι της εποχής εκείνης είναι το διαχρονικό πλέον ημερολόγιο, κατασκευασμένο από πλάκες αλουμινίου και PVC που μπορούν να ανακατευτούν με οποιαδήποτε σειρά κι έτσι το ημερολόγιο δεν τελειώνει με την αλλαγή του χρόνου.
Κατά τη δεκαετία του ‘60 και του ‘70, άρχισε να σχεδιάζει έπιπλα, συμπεριλαμβανομένης της καρέκλας Delfina για την Driade και της καρέκλας Tonietta για τον οίκο Zanotta, για τις οποίες βραβεύτηκε με το Compasso d’Oro, το 1979 και το 1987 αντίστοιχα.
Το έργο του ήταν εμπνευσμένο από τον ιδεαλισμό του κινήματος Arts and Crafts που επικράτησε την ύστερη βικτωριανή περίοδο στην Αγγλία. Ωστόσο, ενσωμάτωσε σε αυτό απόψεις όπως για παράδειγμα το σεβασμό στην ύλη και το περιβάλλον, τον αντικαταναλωτισμό και την επαναχρησιμοποίηση. Στον πυρήνα των δημιουργιών του (1500 περίπου στο σύνολο) διακρίνεται το ενδιαφέρον για απλότητα και λειτουργικότητα. Σχεδίασε αντικείμενα για διεθνώς γνωστούς οίκους όπως Αlessi, Αrtemide, Danese, Driade, Zanotta και άλλους.
Ο Enzo Mari ήταν επίσης καλλιτέχνης και συγγραφέας. Τη δεκαετία του ’60 εξέδωσε ένα βιβλίο με τίτλο «Apple and the Butterfly», χωρίς κείμενο, μόνο με ζωγραφιές που απεικονίζουν την ιστορία μιας κάμπιας και ενός μήλου. Το 1974, ασχολήθηκε με το project Autoprogettazione με έπιπλα DIY. Εκείνη την περίοδο ίδρυσε επίσης το κίνημα Nuova Tendenza ενώ παράλληλα δίδασκε στο Società Umanitaria στο Μιλάνο. Δίδαξε επίσης στο Πανεπιστήμιο της Πάρμα, στο Accademia Carrara και στο ISIA (Φλωρεντία), στο Hochschule der Künste (Βερολίνο) και στο Hochschule für angewandte Kunst (Βιέννη).
Ως σχεδιαστής, καθώς και καλλιτέχνης, κριτικός και θεωρητικός, ο Mari υπήρξε σημείο έμπνευσης και αναφοράς για πολλές γενιές σχεδιαστών και επιχειρηματιών του ντιζάιν και οι ριζοσπαστικές του ιδέες βοήθησαν στη διαμόρφωση του σύγχρονου σχεδιασμού και εξακολουθούν να έχουν αντίκτυπο σήμερα. Πολλά από τα έργα που εκτίθενται στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης, ενώ αυτή την στιγμή και μέχρι τον Απρίλη του ‘21 στην Τριενάλε του Μιλάνου παρουσιάζεται αφιέρωμα στο έργο του. Το αφιέρωμα βασίζεται στο αρχείο του, το οποίο δώρισε στο Δήμο του Μιλάνο.
Σύζυγος του υπήρξε η επιμελήτρια και κριτικός της τέχνης, Lea Vergine, η οποία πέθανε σε ηλικία 82 ετών, μία ημέρα μετά το θάνατο του συντρόφου της. Γεννημένη στη Νάπολη, το 1938, η Lea Vergine αποτέλεσε μία δυναμική παρουσία τα τελευταία πενήντα χρόνια. «Έξυπνος λόγος, ισχυρή προσωπικότητα, με προσεκτικό βλέμμα στη σύγχρονη εποχή, υπήρξε πρωτοπόρος στο γυναικείο πανόραμα της κριτικής», σχολιάζει το Αrt tribune.
Ως μία από τους πιο σημαντικούς ιστορικούς της ιταλικής τέχνης, η Lea Vergine επιμελήθηκε πολλές εκθέσεις και ήταν ιδιαίτερα γνωστή για τα δοκίμιά της για την τέχνη του σώματος. Το 1974, στο βιβλίο της, «Το σώμα ως γλώσσα», χρησιμοποιεί μια σειρά κειμένων από τους ίδιους τους καλλιτέχνες, από τους οποίους η συγγραφέας ζήτησε να συνεισφέρουν μια δήλωση σχετικά με τις απεικονίσεις του έργου τους. Καθ ‘όλη τη διάρκεια της καριέρας της, η Vergine φώτισε και ανέδειξε το έργο των γυναικών καλλιτεχνίδων ενώ ταυτόχρονα συνέβαλε ενεργά στα έργα του συζύγου της Enzo Mari. Με τον οποίο πέθαναν σχεδόν ταυτόχρονα, θύματα και οι δύο της πανδημίας και των τραγικών συνθηκών που επιβάλλει.
Φιλελεύθερα, 8.11.2020.
