Πυξίδα για τη διαμόρφωση πολιτικών που διασυνδέουν τους τομείς της εκπαίδευσης και του πολιτισμού μπορεί να αποτελέσει το πλαίσιο που υιοθετήθηκε κατά την Παγκόσμια Διάσκεψη της UNESCO στο Άμπου Ντάμπι.
Η Παγκόσμια Διάσκεψη της UNESCO για την Εκπαίδευση στον Πολιτισμό και στις Τέχνες φιλοξενήθηκε από τις 13 μέχρι τις 15 Φεβρουαρίου από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα κι εκεί υιοθετήθηκε το «Πλαίσιο για την Εκπαίδευση στον Πολιτισμό και στις Τέχνες».
Η Διάσκεψη συγκέντρωσε σχεδόν 1000 συμμετέχοντες που δραστηριοποιούνται στον πολιτισμό και την εκπαίδευση – συμπεριλαμβανομένων 90 υπουργών, 125 εκπροσώπων των κρατών μελών της UNESCO, υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, εμπειρογνώμονες και ΜΚΟ, καθώς και υπηρεσίες του ΟΗΕ, τον ακαδημαϊκό κόσμο και τον ιδιωτικό τομέα. Εκ μέρους της Υπουργού Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας της Κύπρου συμμετείχε ο Προϊστάμενος του Τομέα Αθλητισμού και Πολιτισμού Μέσης Εκπαίδευσης Σπύρος Αντωνέλλος, ενώ ουσιαστική συμμετοχή στη Σύνοδο είχε και η Κυπριακή Εθνική Επιτροπή UNESCO.
Μεταξύ των δεσμεύσεων που αναλήφθηκαν είναι:
- να δοθεί μεγαλύτερη προτεραιότητα στην πολιτιστική και καλλιτεχνική εκπαίδευση στην κατάρτιση των εκπαιδευτικών,
- να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στις τοπικές κοινότητες και τους αυτόχθονες πολιτισμούς και την πολιτιστική κληρονομιά στην τάξη και
- να αναγνωριστούν καλύτερα οι καλλιτεχνικές και πολιτιστικές δεξιότητες στον επαγγελματικό κόσμο.
Το νέο Πλαίσιο της UNESCO τονίζει την ανάγκη για δια βίου μάθηση στον πολιτισμό και τις τέχνες, σε όλους τους τύπους εκπαιδευτικών πλαισίων και υπογραμμίζει την ανάγκη τοποθέτησης του πολιτισμού και των τεχνών στο επίκεντρο των εκπαιδευτικών πολιτικών, στρατηγικών, προγραμμάτων σπουδών και άλλων δράσεων.
Το Πλαίσιο διευρύνει την κατανόηση του «πολιτισμού» για να συμπεριλάβει τη δομημένη, τη φυσική και τη ζωντανή κληρονομιά και σύγχρονες πολιτιστικές εκφράσεις, καθώς και τις πολιτιστικές και δημιουργικές βιομηχανίες. Εστιάζει, επίσης, στις δυνατότητες των ψηφιακών τεχνολογιών στον πολιτισμό και στην καλλιτεχνική εκπαίδευση, για την προώθηση του διαπολιτισμικού διαλόγου και της γλωσσικής πολυμορφίας.
Το κείμενο που εγκρίθηκε αναγνωρίζει, επίσης, ότι η μάθηση μέσα, μέσω και με την πολιτιστική πολυμορφία είναι ζωτικής σημασίας για την υπέρβαση των διαχωρισμών και την προώθηση της αμοιβαίας κατανόησης. Υπογραμμίζει την ανάγκη να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στους τοπικούς –και ιδιαίτερα στους αυτόχθονες– πολιτισμούς και στην πολιτιστική κληρονομιά.
Επιδιώκει, επίσης, την ενίσχυση των σχέσεων μεταξύ εκπαιδευτικών και πολιτιστικών ιδρυμάτων. Αυτό σημαίνει τη δημιουργία περισσότερων συνεργασιών μεταξύ σχολείων και φορέων διαχείρισης πολιτιστικών στοιχείων, μνημείων και αγαθών, συμπεριλαμβανομένων των τοποθεσιών Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, καθώς και των παραδόσεων που περιλαμβάνονται στον Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας.
Η έγκριση αυτού του Πλαισίου δεν είναι αυτοσκοπός. Οι συστάσεις του πρέπει τώρα να μεταφραστούν σε απτή δημόσια πολιτική. Η UNESCO θα υποστηρίξει αυτή τη διαδικασία, διευκολύνοντας ανταλλαγές καλών πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών, ώστε να υλοποιηθούν καινοτόμες μεταρρυθμίσεις σε επίπεδο εκπαιδευτικής πολιτικής.
Παράλληλα με την Υπουργική Σύνοδο, πραγματοποιήθηκαν παράπλευρες εκδηλώσεις και εκθέσεις, με στόχο να φέρουν κοντά οργανισμούς που δραστηριοποιούνται στο πεδίο της εκπαίδευσης για τον πολιτισμό. Ανάμεσα σε αυτές, ήταν και η εκδήλωση που συνδιοργάνωσαν η Κυπριακή Εθνική Επιτροπή UNESCO, το Περιφερειακό Γραφείο της UNESCO στην Αβάνα, οι Οργανισμοί Junior Achievement Cyprus και JA Europe, το Istituto Marangoni και το Lasalle | University of the Arts Singapore με τίτλο «Cultivating Creativity: Empowering and Nurturing Innovators in Cultural and Creative Industries».
Την εκδήλωση χαιρέτησε ο Βοηθός Γενικός Διευθυντής Πολιτισμού, Ερνέστο Οτόνε, επισημαίνοντας ότι oι Πολιτιστικές και Δημιουργικές Βιομηχανίες περιλαμβάνονται στους ταχύτερα αναπτυσσόμενους τομείς της οικονομίας. Ανέφερε ακόμη, ότι για να εξασφαλιστεί βιώσιμη ανάπτυξη σε αυτόν τον τομέα, είναι σημαντικό να προωθηθεί η εκπαίδευση και η ανάπτυξη δεξιοτήτων, επενδύοντας έτσι σε μια πολιτιστική βιομηχανία που όχι μόνο ευδοκιμεί οικονομικά αλλά και εμπλουτίζει τον ιστό της κοινωνίας.
Ακολούθησε συζήτηση πάνελ, την οποία συντόνισε η Αντιγόνη Κωμοδίκη, CEO του Junior Achievement Cyprus. Ομιλητές ήταν οι Νταϊάνα Φίλιπ, Deputy CEO & Chief Development Officer of Junior Achievement Europe, Πάολο Μοντεμούρο, Διεθυντής του Materahub, Αλεσάντρα Μπόρκι, Συνονίστρια του Προγράμματος Transcultura στο Περιφεριακό Γραφείο της UNESCO στην Αβάνα, Έλενα Μαρινιόνι, Διευθύντρια Εκπαίδευσης, Γου Γιεν Γιεν, Programme Leader, MA Arts Pedagogy and Practice, School of Creative Industries, LASALLE | University of the Arts Singapore, Σταύρος Κυριακίδης, Διευθύνων Σύμβουλος της Kyriakides Piano Gallery και πρόεδρος του Πολιτιστικού Οργανισμού Avantgarde και Θέκλα Παπαντωνίου, Λειτουργός Κυπριακής Εθνικής Επιτροπής UNESCO.
Τα προγράμματα που υλοποιούν οι εμπλεκόμενοι φορείς συζητήθηκαν ως παραδείγματα ενδυνάμωσης των νέων ώστε να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητές τους, υιοθετώντας μια προσέγγιση που συνάδει με το εκάστοτε πλαίσιο, ακολουθώντας καινοτόμες μεθόδους μάθησης και εφαρμόζοντας γνώσεις που οδηγούν στη σύνδεση της πολιτιστικής εκπαίδευσης με επαγγελματικές ευκαιρίες.
Ιδιαίτερη προσοχή προσδίδεται στη δεοντολογία και τη βιωσιμότητα, με στόχο την ενδυνάμωση των νέων δημιουργών ώστε να γίνουν κινητήριες δυνάμεις για θετική αλλαγή στις κοινότητές τους και πέραν αυτών, συμβάλλοντας στη βιωσιμότητα των Πολιτιστικών και Δημιουργικών Βιομηχανιών κατά μήκος ολόκληρης της αξιακής αλυσίδας.
Την εκδήλωση παρακολούθησαν η Υπουργός Πολιτισμού της Κούβας, οι Πρέσβεις της Ιταλίας και της Κύπρου στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, εκπρόσωποι Εθνικών Επιτροπών UNESCO, διεθνών οργανισμών όπως το International Music Council, εκπρόσωποι πολιτιστικών φορέων όπως το MoMA | Museum of Modern Art New York και άλλοι, οι οποίοι συγχάρηκαν τους διοργανωτές για την ενδιαφέρουσα συζήτηση και τις καλές πρακτικές που παρουσιάστηκαν.
Η Θέκλα Παπαντωνίου εξέφρασε την πεποίθηση της Εθνικής Επιτροπής UNESCO για τη δύναμη της συνεργασίας και της δικτύωσης μέσω της προώθησης προγραμμάτος πολιτιστικής παιδείας. «Μέσω της έκθεσης σε διάφορες μορφές καλλιτεχνικής έκφρασης, τα παιδιά όχι μόνο αναπτύσσουν τεχνικές δεξιότητες αλλά καλλιεργούν, επίσης, ενσυναίσθηση, βαθύτερη εκτίμηση για την πολιτιστική κληρονομιά, τις δημιουργικές βιομηχανίες και την ποικιλομορφία, ενισχύοντας τη δημιουργικότητα, την κριτική σκέψη και την κατανόηση διαφορετικών προοπτικών.»
Ο Σταύρος Κυριακίδης, ως ενεργός πολιτιστικός διαχειριστής με σημαντική πολυετή εμπειρία στον χώρο των Πολιτιστικών και Δημιουργικών Βιομηχανιών (ΠΔΒ), παρουσίασε δύο από τις δράσεις που υλοποιούνται στην Κύπρο από τον Πολιτιστικό Οργανισμό Avantgarde, σε συνεργασία με την Steinway & Sons, ως χαρακτηριστικά παραδείγματα του πως οι φορείς που δραστηριοποιούνται στις ΠΔΒ μπορούν έμπρακτα να διευκολύνουν την πρόσβαση σε νέους καλλιτέχνες, παρέχοντάς τους την απαραίτητη καθοδήγηση και ευκαιρίες δικτύωσης ώστε να ενταχθούν και να αναπτυχθούν με επιτυχία στο εθνικό αλλά και στο διεθνές πολιτιστικό γίγνεσθαι.
Αναφέρθηκε στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι νέοι καλλιτέχνες στις μέρες μας, εξηγώντας ότι εταιρείες και οργανισμοί μπορούν και οφείλουν να αξιοποιήσουν τα δίκτυά τους ώστε να συνδέσουν νέους καλλιτέχνες τόσο μεταξύ τους όσο και με μέντορες αλλά και κοινό, λειτουργώντας ως κόμβος που ενισχύει τη συνεργασία, αναπτύσσει τη δημιουργικότητα και ανοίγει πόρτες για μελλοντικές ευκαιρίες σε ένα πολυπολιτισμικό περιβάλλον που χαρακτηρίζουν η ανεκτικότητα, η συνύπαρξη και η συνεργασία.
Η Αντιγόνη Κωμοδίκη δήλωσε πεήφανη για την εξαιρετική συνεργασία με την Κυπριακή Εθνική Επιτροπή UNESCO. «Με τις δράσεις μας αλλάζουμε την Κύπρο, προωθούμε τον πολιτισμό στους νέους και στις νέες και ενισχύουμε τα κίνητρα των παιδιών για επιλογή καριέρας στον τομέα των Πολιτιστικών και Δημιουργικών Βιομηχανιών».
