Αρχαιολόγοι ανακάλυψαν τα ερείπια ενός αρχαίου ρωμαϊκού ναού του 4ου αιώνα μ.Χ. στο Σπέλλο της Ιταλίας, διαβάζοντας πιο προσεκτικά την αλληλογραφία του Μεγάλου Κωνσταντίνου.

Κατά την ανασκαφή στη μεσαιωνική πόλη, κάτω από ένα χώρο στάθμευσης, ήρθαν στο φως τρία περιτειχίσματα μνημειακής δομής, που εικάζεται ότι είναι μέρος αρχαίου ειδωλολατρικού ναού. Η τοποθεσία εντοπίστηκε από τον Ντάγκλας Μπόιν, καθηγητή ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Σεντ Λούις, με βάση επιστολή που έγραψε ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας Κωνσταντίνος, ο οποίος βασίλεψε από το 306 έως το 337 μ.Χ.

Η επιστολή, που ανακαλύφθηκε τον 18ο αιώνα, εξουσιοδοτούσε τους πολίτες του Σπέλλο να τιμήσουν μια θρησκευτική γιορτή στη γενέτειρά τους, αντί να ταξιδέψουν σε άλλη γιορτή σε μεγάλη απόσταση. Σε αντάλλαγμα, ο αυτοκράτορας έδωσε εντολή στην πόλη να κατασκευάσει ναό για τη λατρεία της Δυναστείας των Φλαβίων, τους οποίους θεωρούσε θεϊκούς του προπάτορες.

Για τον Μπόιν, η επιστολή ήταν αξιοπρόσεκτη. Μέσω του διατάγματος, ο Μ. Κωνσταντίνος, παρόλο που ήταν ο πρώτος Ρωμαίος Αυτοκράτορας που ασπάστηκε τον Χριστιανισμό, εξακολουθούσε να συνδέει τον εαυτό του με μια «αυτοκρατορική λατρευτική πρακτική», επιδιώκοντας να υποβάλει τα σέβη του σε μια ιστορική οικογένεια που άφησε το αποτύπωμά της στην αυτοκρατορία με μνημεία όπως το Κολοσσαίο.

«Η τοποθεσία αυτού του ναού δεν είχε εντοπιστεί ποτέ με ασφάλεια» δήλωσε ο Μπόιν «αλλά λόγω της επιστολής και της αναφοράς σε ναό, προέκυψε μια δελεαστική δυνατότητα για μια σημαντική ανακάλυψη μιας αυτοκρατορικής λατρείας υπό έναν Χριστιανό ηγεμόνα.»

Για να εντοπίσει τη δομή, η ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε υπόγεια απεικόνιση για να αναζητήσει πιθανά ερείπια. Σε λίγες εβδομάδες, λήφθησαν πολλά υποσχόμενες εικόνες για το πού ήταν πιθανό να βρίσκονται τα θεμέλια της δομής και ξεκίνησαν οι ανασκαφές. Δύο παρακείμενα τείχη ήρθαν στην επιφάνεια και στη συνέχεια τα εσωτερικά τείχη. Σχεδιάζονται περαιτέρω ανασκαφές για να αποκαλυφθεί τι βρίσκεται κάτω από το χώμα στην τοποθεσία.

Ωστόσο, ήδη ο Μπόιν κρίνει το αρχικό εύρημα ως σημαντικό, καθώς προσφέρει δυνητικά επιπλέον πληροφόρηση για το πώς η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία μετατοπίστηκε από την ειδωλολατρική λατρεία στον Χριστιανισμό. Ενώ ο Κωνσταντίνος υιοθέτησε τη νέα θρησκεία, χρειάστηκαν σχεδόν επτά δεκαετίες μέχρι να αναγνωριστεί επίσημα ο Χριστιανισμός από τον Αυτοκράτορα Θεοδόσιο και οι ειδωλολάτρες οπαδοί να προσηλυτιστούν παρομοίως. Ο ναός στο Σπέλλο θα μπορούσε να ρίξει περαιτέρω φως σε μια περίοδο σταδιακής, αλλά ουσιαστικής, κοινωνικής αλλαγής.

«Αυτό το κτίριο, με πολύ ριζοσπαστικό τρόπο από μόνο του, μάς δείχνει τη δύναμη διατήρησης των παγανιστικών παραδόσεων που υπήρχαν επί αιώνες πριν από την άνοδο του Χριστιανισμού» επισημαίνει ο Αμερικανός ιστορικός. «Μάς δείχνει πώς οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες συνέχισαν να διαπραγματεύονται τις δικές τους αξίες, ελπίδες και όνειρα για το μέλλον του αυτοκράτορα και της Αυτοκρατορίας χωρίς να γκρεμίζουν ή να θάβουν το παρελθόν».

Πηγή: artnet