Διευρύνονται οι συνεργασίες των χωρών της περιοχής για τα θέματα της Ενέργειας. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης σε συνέντευξή του στο «Φ» αποκάλυψε πως στη συνεργασία Ελλάδος, Κύπρου και Αιγύπτου προστίθεται και η Ιταλία και θα είναι τετραμερές το σχήμα. Αυτό θα διερευνηθεί και με το Ισραήλ. Αποκάλυψε, επίσης, ότι στις αρχές Δεκεμβρίου θα φιλοξενήσουμε στην Κύπρο τη δεύτερη σύνοδο των υπουργών Ενέργειας Κύπρου, Ελλάδας, Ιταλίας, Ισραήλ με εκπροσώπηση και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Περαιτέρω είπε πως ενδιαφέρον για συμμετοχή έχει εκδηλώσει η Βουλγαρία.

–Με τις τριμερείς που προγραμματίζονται, εκτός από τις συναντήσεις που θα γίνουν στο υψηλότερο επίπεδο, υπάρχουν κάποια συγκεκριμένα βήματα που πρέπει να γίνουν, ενόψει και των σχεδιασμών που φαίνεται να εφαρμόζονται στο πεδίο της Ενέργειας;
-Η πραγματοποίηση τριμερών συναντήσεων επί υπουργικού επιπέδου ανάλογα με το θέμα που συζητείται. Με τη δε Αίγυπτο δεν θα παραμείνουμε στην τριμερή. Στα θέματα ενέργειας θα διευρυνθεί και θα είναι τετραμερής με την παρουσία και της Ιταλίας. Ήδη όλοι συμφώνησαν σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο και είμαστε στο στάδιο μέσω της διπλωματικής οδού να διευθετηθούν οι λεπτομέρειες.

-Η οποία Ιταλία θα εμπλακεί και με το Ισραήλ;
-Θα το διερευνήσουμε και με το Ισραήλ. Να σας θυμίσω ότι σε επίπεδο υπουργών Ενέργειας ήδη γίνεται με το Ισραήλ. Να σας αποκαλύψω μάλιστα ότι στις αρχές Δεκεμβρίου θα φιλοξενήσουμε στην Κύπρο τη 2η σύνοδο των υπουργών Ενέργειας Κύπρου, Ελλάδας, Ιταλίας, Ισραήλ με εκπροσώπηση και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

-Οπόταν εμπλέκεται άλλη μια χώρα από την ΕΕ. Υπάρχει σχεδιασμός για περαιτέρω διεύρυνση;
-Ενδιαφέρεται η Βουλγαρία αλλά στο παρόν στάδιο θέλουμε να δούμε ότι διασφαλίζουμε μια στέρεη συνεργασία οι τέσσερις τουλάχιστον χώρες στον τομέα της ενέργειας και εν συνεχεία, γιατί όχι, να μην διευρυνθεί και με άλλες χώρες.

-Σας ανησυχούν οι κινήσεις της Τουρκίας όσον αφορά τις έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ;
-Δεν θα έλεγα ότι μπορεί να περάσουν απαρατήρητες κάποιες ενέργειες. Αλλά πιστεύω ότι δεν θα έχουν τα αποτελέσματα που προσδοκούν

-Οι σχεδιασμοί της δικής μας πλευράς, δηλαδή, προχωρούν κανονικά;
-Βεβαιότατα και μάλιστα διασφαλίζοντας τους σχεδιασμούς μέσα από τις συνεργασίες που έχω προαναφέρει.

-Εάν επαναρχίσει η διαδικασία θα ξεκινήσει απ’ εκεί που έμεινε στο Κραν Μοντάνα;
-Κατά πάσα πιθανότητα ναι. Έχω την εντύπωση ότι υπάρχουν κάποιες παράμετροι του ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών, οι οποίες εάν αξιοποιηθούν καταλλήλως μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στο να υπάρξει πρόοδος και τελική κατάληξη. Έχω πει κατ’ επανάληψη ότι όσον αφορά το διακοινοτικό διάλογο, αυτός μπορεί άμεσα να αρχίσει. Αλλά όσον αφορά μια Σύνοδο για την Κύπρο, η εμπειρία της Γενεύης και του Κραν Μοντάνα, επιβεβαιώνει αυτό το οποίο έχει συμφωνηθεί μεταξύ Κοτζιά- Τσαβούσογλου, ότι δηλαδή απαιτείται και το έχω διαμηνύσει και προς τον ΓΓ των Η.Ε., κατά την πρόσφατη συνάντησή μας, καλή προετοιμασία. Για αυτό δεν θα πρέπει να αναμένει κανένας να μεταβεί για δύο- τρεις μέρες στο εξωτερικό για να διαπιστώσει ποιες είναι οι πραγματικές θέσεις, ιδιαίτερα της χώρας που έχει τον κύριο λόγο και την κύρια συμβολή στο να επιλυθεί το κυπριακό ζήτημα.

-Θεωρείτε ότι ήταν λάθος σας το γεγονός ότι πήγατε σε δύο Πενταμερείς χωρίς προετοιμασία;

-Όχι. Επισήμανα ότι χωρίς προετοιμασία θα αποτυγχάναμε. Από τις 6 Οκτωβρίου είχα προειδοποιήσει τον κ. Άιντα ότι το να επιζητείται η μετάβαση στο εξωτερικό για να συζητηθούν θέματα, τα οποία θα μπορούσαν να συζητηθούν και στην Κύπρο ή να δημιουργούνται προσδοκίες ότι η μετάβαση στο εξωτερικό, δημιουργεί τις προοπτικές επίλυσης, ανεβάζει τις προσδοκίες και η οποιαδήποτε αποτυχία, οδηγεί σε αντίθετα αισθήματα.

Με αποτέλεσμα να ενισχύεται και η έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο κοινοτήτων, αλλά την ίδια ώρα να υπάρχει και αμφισβήτηση ως προς τις ειλικρινείς προθέσεις εκείνου που φέρει την ευθύνη της μη προόδου. Δεν είχα την πολυτέλεια να μην αποδεχθώ όταν ήταν εισήγηση των Η.Ε.. Εκεί θα επιβαρυνόταν η δική μας θέση. Προειδοποίησα. Είπα ότι δεν βλέπω ότι η μετάβαση σε μια άλλη χώρα θα μας δώσει τη βούληση, εάν δεν είναι υπαρκτή. Δηλαδή, εάν η άλλη πλευρά δεν επιθυμεί να κάμει υποχωρήσεις και θα επιμένει σε όσα προβάλλει στην Κύπρο, τότε δεν θα υπάρξει πρόοδος.

Αντίθετα, θα υπάρξει μια οπισθοδρόμηση και μια βαθιά απογοήτευση του λαού.

 Το επανέλαβα προτού μεταβούμε στη Γενεύη, το επανέλαβα προτού μεταβούμε στο Κραν Μοντάνα. Επέμενε ο ειδικός αντιπρόσωπος και ήταν και παράκληση του ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών, οπόταν αντιλαμβάνεστε ότι η τυχόν άρνηση με επιχείρημα την καλή προετοιμασία, παρά το ότι ήταν βάσιμος ως απαίτηση, θα έδιδε την ευκαιρία, να φορτωθούμε το κόστος της απόρριψης. Την ίδια στιγμή να σας υπενθυμίσω ότι δεν ήταν πενταμερής διάσκεψη. Η ΕΕ με δική μας απαίτηση ήταν παρούσα πολύ απλά γιατί η ΚΔ είναι κράτος μέλος της ΕΕ και θα συνεχίσει να είναι και μετά από μια ενδεχόμενη λύση του Κυπριακού.

-Αυτά τα οποία παρουσιάσατε, υποβάλλετε ως θέσεις, στο Κραν Μοντάνα, σας δεσμεύουν;
-Δεν με δεσμεύουν ποσώς και έχω πει και στο Κραν Μοντάνα. Με το που τέλειωσε είπα αποσύρω το έγγραφο, ενώ αυτό ήταν ξεκάθαρο και όταν υπέβαλλα τις προτάσεις μου.

–Η χημεία με τον κ. Ακιντζί έχει χαλάσει; Εκτός του ότι ήταν ταυτισμένος με την Άγκυρα, η συμπεριφορά του στο Κραν Μοντάνα δεν ήταν αυτή που ανέμενε κάποιος.
-Στους πρώτους μήνες του διαλόγου με τον κ. Ακιντζί ήταν που δημιουργήθηκε μια χημεία, οφείλω να πω και μια συναντίληψη ότι επιβαλλόταν να προχωρήσουμε και επιτέλους να δώσουμε τέλος σε αυτή την απαράδεχτη κατάσταση. Τους πρώτους μήνες ήταν και η περίοδος που πραγματοποιήθηκε και η πρόοδος σε σημαντικά κεφάλαια. Δυστυχώς αργότερα, διαπίστωσε ο ίδιος ότι δεν είχε περιθώρια πλέον να χειρίζεται από μόνος του το Κυπριακό, εάν δεν είχε και την πρότερα έγκριση της Τουρκίας. Εκεί άρχισαν τα προβλήματα και οι δυσκολίες και οι υπαναχωρήσεις από συμφωνηθέντα. Τήρησε μία στάση, η οποία ήταν ξένη εντελώς από τον Ακιντζί που γνώρισα όταν ξεκίνησε ο μεταξύ μας διάλογος το 2015

-Και οι προηγούμενοι δεν είχαν το περιθώριο των κινήσεων, όμως η συμπεριφορά τους δεν είναι η ίδια με αυτή του κ. Ακιντζί…
-Έχω την εντύπωση ότι και ο κ. Ταλάτ σε κάποιο στάδιο ήρθε σε σύγκρουση με τον κ. Χριστόφια.

-Τι απαντάτε σε όσους σας κατηγορούν ότι τον έχετε αναβαθμίσει σε ισότιμο εταίρο;
-Εάν βλέπετε ότι είναι ισότιμος εταίρος, τότε θα έπρεπε να πάμε μαζί να δούμε τον κ. Μακρόν, τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, να κάνουμε μαζί τις τριμερείς κλπ. Νομίζω ότι αυτά που λέγονται ότι υποβαθμίστηκε ο Κύπριος Πρόεδρος σε κοινοτάρχη, είναι ωραία για ανέκδοτα και δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα.

-Πόσο εφικτή είναι η επανέναρξη των διαπραγματεύσεων από το σημείο που διεκόπησαν, από τη στιγμή που η τουρκική πλευρά προωθεί για εφαρμογή το σχέδιο β΄;
-Αυτό θα διαφανεί και από την καλή προετοιμασία που προαπαιτείται.

–Τις εξελίξεις στα κατεχόμενα πώς τις αξιολογείτε;
-Ενόσω υπάρχει αδιέξοδο και όσο συνεχίζεται η παρούσα απαράδεχτη κατάσταση ο χρόνος δεν λειτουργεί προς όφελός μας, διότι καταγράφονται συνεχώς και νέα τετελεσμένα. Επενδύονται, είτε σε έργα υποδομής, είτε και σε έργα ιδιωτικού τομέα αναπτύξεις που στο τέλος δυστυχώς δημιουργούν αρνητικές συνέπειες για τη ρύθμιση του περιουσιακού, δημιουργούνται ή εμπεδώνονται δομές ή αντιλήψεις που είναι δύσκολο να ανατραπούν και αυξάνει και ο έλεγχος από πλευράς Τουρκίας και επί των Τουρκοκυπρίων και από πλευράς μορφώματος.
 
Θα πρέπει με τις πολιτικές δυνάμεις να δούμε τι είναι το Σχέδιο Β
 
–Θα εξαντλήσατε είπατε, όλα τα περιθώρια για το Κυπριακό. Εάν δεν λυθεί, υπάρχει άλλη οδός;
-Θα πρέπει με τις πολιτικές δυνάμεις, να υπάρξει μια ειλικρινής διαβούλευση για να δούμε τι είναι το «σχέδιο Β» που θα δημιουργεί συνθήκες ειρήνης, θα προστατεύει τον Ελληνισμό και θα διαφυλάσσει τη λειτουργικότητα του κράτους. Αλλά αυτό δεν είναι της παρούσης. Είναι κάτι το οποίο όλοι, εάν και εφόσον προκύψει μια τέτοια ανάγκη, με ειλικρίνεια θα πρέπει αφού αναλύσουμε όλα τα δεδομένα, τη διεθνή σκηνή και τους διεθνείς παράγοντες, με σοβαρότητα να εγκύψουμε στο πώς δημιουργούμε μια σταθερή ειρήνη και μια προοπτική για το μέλλον ολόκληρου του κυπριακού λαού, διασφαλίζοντας και τον κυπριακό Ελληνισμό, αναγνωρίζοντας ή και αντιμετωπίζοντας και τις ανησυχίες των Τουρκοκυπρίων.

-Έχετε σκέψεις εσείς επί τούτου;
-Μετά από την εμπειρία της τελευταίας πενταετίας, του διαλόγου και με τον κ. Έρογλου και με τον κ. Ακιντζί, οφείλω να πω ότι έχω αποκρυσταλλώσει το πόσο εφικτό ή το πόσο ανέφικτο ή ποιοι είναι οι παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν σε μια πραγματική ειρήνη.

-Μπορείτε να επεκταθείτε λίγο σε αυτό;
-Όχι. Αυτή τη στιγμή η προσπάθεια επικεντρώνεται στο να αντιμετωπιστεί με επιτυχία η τουρκική αδιαλλαξία.  

-Έχετε μοιραστεί αυτές τις σκέψεις με κάποιο άλλο ή είναι σκέψεις που κάνετε προσωπικά;

-Όχι είναι προβληματισμοί που αναπτύσσω όταν τα βράδια δεν κοιμάμαι και χάριν ενημέρωσης, ο ύπνος μου δεν υπερβαίνει τις δύο ώρες, οπότε μπορεί να αντιληφθείτε πόσο περιθώριο χρόνου έχω για να με απασχολούν ιδιαίτερα τα πλέον σοβαρά των θεμάτων που βεβαίως απασχολούν και το κράτος και τους πολίτες.

Δυο στόχους θέτει ο Πρόεδρος Αναστασιάδης σε περίπτωση επανεκλογής του: Την επίλυση του Κυπριακού και η ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναφέρει πως επειδή πρόκειται για μια τελευταία θητεία, δεν θα έχει πολιτικούς αντιπάλους στο τέλος της θητείας. «Δεν θα έχουν να ανησυχήσουν εάν επιτύχουμε όλοι μαζί τον εκσυγχρονισμό του κράτους, την περαιτέρω δημιουργία προοπτικών για μια νέα οικονομία που πρέπει να εστιάσουμε την προσοχή μας, όπως είναι η καινοτομία, η έρευνα κλπ».

-Το 2013 είχατε πει πως εάν δεν λυθεί το Κυπριακό και αν δεν αλλάξει η κατάσταση στην οικονομία, δεν θα επαναδιεκδικούσατε την Προεδρία. Τι έχει αλλάξει από εκείνη τη δήλωσή σας;
-Είχα πει ότι, εάν εξ υπαιτιότητάς μου δεν λυθεί το Κυπριακό, τότε δεν έχω λόγο να επαναδιεκδικήσω την Προεδρία της Δημοκρατίας.
 

-Υπήρχε περίπτωση δηλαδή να ήταν εξ υπαιτιότητάς σας η μη λύση;
-Γιατί όχι να μην υπήρχε περίπτωση. Εάν η άλλη πλευρά ήταν τόσο διαλλακτική που να επιτρέπει μια λύση που να γίνεται αποδεχτή από το λαό και ιδιαίτερα να δημιουργεί ένα κράτος λειτουργικό και βιώσιμο και την απέρριπτα, βεβαίως και θα έφερα την ευθύνη. Αλλά τα γεγονότα, δυστυχώς, στο Κραν Μοντάνα, απέδειξαν το αντίθετο όπως και η εμπειρία καθ’ όλη τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων από το 2015 μέχρι το 2017.
 
-Εμπλέκεστε στην πολιτική εδώ και τέσσερις και πλέον δεκαετίες. Έχετε περάσει από όλα τα στάδια. Βουλευτής, πρόεδρος κόμματος, Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Γιατί ένας που είναι «χορτασμένος» στην πολιτική, θέλει να επαναδιεκδικήσει την Προεδρία της Δημοκρατίας;

-Πάρα πολύ εύστοχο το ερώτημά σας. Δεν θα υπήρχε λόγος εάν ζούσαμε και βιώναμε όλα αυτά, ένα κράτος που πέρασε τόσα και τόσα μετά την οικονομική κρίση για να μην μπω στον πειρασμό να αποδώσω ευθύνες. Την ώρα που ανατρέπεις εκείνη την κατάσταση, την ώρα που δημιουργείς συνθήκες σταθερότητας, ασφάλειας, βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης και έχεις ένα όραμα, να πραγματώσεις ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις που να καταστήσουν το κράτος σύγχρονο. Την ώρα που μπορεί με όσα έχτισες και με όσα απέδειξες ότι μπορείς μέσα από τη συνεργασία, την αξιοποίηση των νέων ανθρώπων που συμμετέχουν στο Υπουργικό Συμβούλιο, να δώσεις περισσότερα, θα το θεωρούσα ότι θα ήταν- αν θέλετε- μια αποτυχία ενός οράματος εάν εγκατέλειπα. Στην πολιτική έχεις οράματα και δεν είναι θέμα εάν θα κατέχεις ένα αξίωμα για ακόμα πέντε χρόνια. Δεν νομίζω να προσδίδει αξία σε έναν άνθρωπο το αξίωμα. Είναι ο άνθρωπος που μπορεί να δώσει ουσία και κύρος στο αξίωμα, εάν το τιμήσει μέσα από τις συμπεριφορές, τις πράξεις και τα έργα του.

-Την προηγούμενη πενταετία είχατε ένα συγκεκριμένο όραμα που αφορούσε μεταρρυθμίσεις, οικονομία, Κυπριακό. Διεκδικώντας για δεύτερη πενταετία ποιο είναι το όραμά σας, με δεδομένο ότι πολλά απ’ εκείνα που υποσχεθήκατε- δεσμευτήκατε, δεν έχουν υλοποιηθεί;
-Παραμένει ως πρώτιστος στόχος μου, η επίλυση του Κυπριακού προβλήματος. Κάτι το οποίο δεν επιτεύχθηκε ως αποτέλεσμα της τουρκικής αδιαλλαξίας. Θέλω να ευελπιστώ ότι μέσα από σειρά ενεργειών μιας πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής που επιτρέπει πλέον να έχουμε άριστες σχέσεις όχι μόνο με τους γείτονες ή τον αραβικό κόσμο, αλλά και με τις μεγάλες δυνάμεις που διαδραματίζουν ρόλο, θα δημιουργηθούν εκείνες οι συνθήκες που θα επιτρέψουν να ξαναδοκιμάσουμε και με αποφασιστικότητα να διερευνήσουμε εάν επιτέλους μπορεί να υπάρξει λύση στη βάση των όσων έχουν συμφωνηθεί.

Εάν θέλετε, ένα δεύτερο στοιχείο είναι η ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων. Διότι κάποιες δεν υλοποιήθηκαν, όχι διότι δεν είχαμε τη βούληση αλλά γιατί η Βουλή δεν θέλησε να υιοθετήσει. Όπως για παράδειγμα, τα έξι νομοσχέδια που αφορούν τη μεταρρύθμιση της δημόσιας υπηρεσίας. Υπάρχουν όμως και εκείνες οι μεταρρυθμίσεις που εκκρεμούν και πιστεύω ότι μια δεύτερη και τελευταία θητεία, που δεν θα δημιουργεί σε κανένα την έγνοια ότι ο Αναστασιάδης, εάν επιτύχει θα είναι ενδεχόμενα αντίπαλος, θα ολοκληρωθούν.

Αντίθετα, δημιουργούνται κατ΄ αυτόν τον τρόπο οι συνέργειες για συνεργασία με όλες τις πολιτικές δυνάμεις. Έχουμε προεδρικό σύστημα και χωρίς την πλειοψηφία στη Βουλή, δεν μπορείς να εφαρμόσεις τίποτα όπως ο ίδιος προγραμματίζεις, εάν δεν συνεργαστείς. Αυτό έγινε για παράδειγμα, με την ταχύτερη έξοδό μας από το μνημόνιο, το οποίο δεν ήταν τίποτε άλλο παρά το αποτέλεσμα της συνεργασίας με κόμματα της αντιπολίτευσης. Συνεπώς, αυτό που λέω είναι ότι ολοκληρώνεται το όραμα, να εξαντλήσουμε όλες τις προοπτικές ή τις δυνατότητες για λύση του Κυπριακού, ιδιαίτερα εάν καταλήξουμε με επιτυχία. Ολοκληρώνεις ένα δεύτερο που είναι ο στόχος του εκσυγχρονισμού του κράτους και υλοποιείς όσα ενδεχόμενα οι συνθήκες και οι προτεραιότητες σε απέτρεψαν από του να υλοποιήσεις.
 

-Για να πετύχει ένας Πρόεδρος αυτά τα οποία έχει σαν στόχο σε ένα πολιτικό σύστημα όπως της Κύπρου, απαιτείται συνένωση δυνάμεων. Κατέρχεστε σε αυτή την εκλογική αναμέτρηση, έχοντας τη στήριξη μόνο του ΔΗΣΥ. Σε περίπτωση που ο λαός σας ξαναεμπιστευθεί, πώς θα υλοποιήσετε όλα αυτά τα οποία λέτε, έχοντας μια Βουλή η οποία στην πλειονότητά της, θα τοποθετείται αρνητικά;

-Είπα και προηγουμένως ότι χωρίς συνεργασία δεν μπορείς. Έχουμε το προεδρικό σύστημα και κανένας Πρόεδρος της Δημοκρατίας μέχρι σήμερα δεν είχε την πλειοψηφία. Επαναλαμβάνω, ότι δεν θα ήμασταν σε θέση να ξεπεράσουμε τα προβλήματα ως αποτέλεσμα της μνημονιακής σύμβασης, εάν δεν υπήρχε η συνεργασία με κόμματα της αντιπολίτευσης. Ένα επιπλέον στοιχείο, το οποίο έχω αναφέρει είναι το γεγονός ότι πρόκειται για μια τελευταία θητεία. Δεν θα έχω πολιτικούς αντιπάλους στο τέλος της θητείας. Δεν θα έχουν να ανησυχήσουν εάν επιτύχουμε όλοι μαζί τον εκσυγχρονισμό του κράτους, την περαιτέρω δημιουργία προοπτικών για μια νέα οικονομία που πρέπει να εστιάσουμε την προσοχή μας, όπως είναι η καινοτομία, η έρευνα κλπ. Αυτό θα είναι προς όφελος και εκείνου που θα με διαδεχθεί, εάν φυσικά επανεκλεγώ. Συνεπώς, δεν βλέπω ποια είναι τα κολλήματα. Εκεί θα μπορείς να συνεργαστείς ανέτως γιατί και οι άλλοι δεν θα έχουν λόγους ανησυχίας εάν βοηθήσουν- διότι το έργο θα είναι όλων.
 

-Έχετε πίσω σας μια παράταξη. Η αντιπολίτευση γιατί να σας βοηθήσει εσάς για να επωφελείται ο ΔΗΣΥ;
-Τι σημαίνει να επωφελείται ο ΔΗΣΥ; Θα επωφεληθούν όλοι. Όλες οι παρατάξεις. Εκείνος που μέσα από συνεργασίες θα παρουσιάσει ένα πρόγραμμα ακόμα μεγαλύτερου οράματος και εμβέλειας, ύστερα από τα όσα όλοι μαζί μπορεί να επιτύχουμε, δεν βλέπω γιατί να επωφεληθεί ο ένας. Ύστερα μην ξεχνάτε ότι στην πολιτική, δεν είναι τα ίδια πρόσωπα, για αυτό και είπα ότι δεν μπορούν να υπερβούν οι δύο θητείες. Κουράζουν. Γι΄ αυτό και ό,τι έχεις να δώσεις, μπορεί να το δώσεις σε δύο θητείες. Συνεπώς και λαμβάνοντας υπόψη ότι ουδείς αναντικατάστατος, αυτό το οποίο λέγω είναι ότι όραμά μου είναι εάν επανεκλεγώ μια δεύτερη θητεία να αφήσω στο κάτω- κάτω τη σφραγίδα ή και να διαφυλάξω εάν θέλετε μετά από μια πολύχρονη παρουσία την υστεροφημία μου.
 

Έργα για ανάπτυξη και αναθέρμανση οικονομίας

-Μιλώντας για την προεκλογική, εσείς έχετε το πλεονέκτημα ότι είστε Πρόεδρος του κράτους, οπόταν μπορείτε και να χρησιμοποιήσετε και κρατικά ταμεία και τη δυνατότητα να κάμετε εξαγγελίες από τη θέση που είσαστε. Ήδη, σας ασκείται έντονη κριτική για παροχολογία. Ότι ανοίξατε τα δημόσια ταμεία, ελέω προεκλογικού…

-Αντίθετα, αυτό που πράττουμε είναι πάντα με μια πειθαρχημένη δημοσιονομική πολιτική και είναι από το 2015 που μόλις δημιουργήθηκαν οι κατάλληλες προϋποθέσεις, που εξαγγέλθηκαν έργα προκειμένου να αναθερμάνουμε την οικονομία και να δημιουργήσουμε προοπτικές ανάπτυξης. Έτσι εξαγγέλθηκαν και φέτος. Αλλά δεν θα πάψω να είμαι Πρόεδρος του κράτους, ή θα πάψει να λειτουργεί η Κυβέρνηση, όταν ιδιαίτερα έχει τη δυνατότητα να πραγματοποιήσει έργα που έχει ανάγκη και υποδομές που έχει ανάγκη για να γίνει η ζωή των πολιτών ακόμα καλύτερη. Συνεπώς δεν πρόκειται να είμαι υπό την αίρεση και να πω ότι ξέρετε «ο τελευταίος χρόνος είναι νεκρός». Εκλέγεσαι για μια πενταετία και όχι για μία τετραετία και δεν υπάρχει Πρόεδρος ή Πρωθυπουργός σε οποιοδήποτε κράτος που λέει ότι ξέρετε επειδή θα έχουμε εκλογές την τάδε ημερομηνία, παύω να λειτουργώ και μετατρέπομαι σε υποψήφιο.
 

 «Όχι δεν θα έλεγα mea culpa για το κούρεμα»

–Μας είπατε ότι προβληματίζεστε πολύ γενικώς. Να αποτολμήσω να ρωτήσω αν κάνετε και αυτοκριτική και αν υπάρχουν κάποια πράγματα για τα οποία θα λέγατε mea culpa στον λαό;
-Ένα ενδεχόμενο προτέρημα που έχω είναι να αυτοσαρκάζομαι για τα λάθη μου και δεν διστάζω και δημόσια να ασκώ αυτοκριτική, αλλά και βεβαίως εάν έλεγα το αντίθετο και αλαζονεία θα ανέδυα αλλά και έλλειψη αυτογνωσίας. Έγιναν και λάθη σε επιλογές προσώπων. Έγιναν και λάθη πολιτικών αποφάσεων. Οι οποίες όμως δεν ήταν τέτοιες οι αποφάσεις που να ζημιώσουν το κράτος. Έγιναν αμέσως οι διορθωτικές κινήσεις και αυτό είναι που πρέπει να τολμάς, να έχεις το θάρρος, εάν δεις ότι μια πολιτική δεν συνάδει με το καλώς νοούμενο συμφέρον αλλά κάπου υπερβαίνει του ορθού, να κάνεις τέτοιες κινήσεις για να τη διορθώσεις.
 

-Θα λέγατε mea culpa για το κούρεμα;

-Όχι δεν θα έλεγα mea culpa για το κούρεμα. Mea culpa είπαν άλλοι που καταψήφισαν την πρώτη πρόταση. Που είπαν σαφέστατα ότι εάν ερχόταν σήμερα, θα το αποδέχονταν. Και συγκεκριμένα κάποιος εκ των υποψηφίων για την Προεδρία. Επομένως, εάν λάβετε υπόψη ότι η πρώτη απόφαση, αντιστοιχούσε με μία εφάπαξ φορολογία που ισοδυναμούσε με τους τόκους δύο χρόνων και θα διασώζετο η Λαϊκή και η Τράπεζα Κύπρου και δεν θα είχαμε τα αποτελέσματα της δεύτερης απόφασης. Η δεύτερη απόφαση τι ήταν; Το αποτέλεσμα της απόρριψης της πρώτης πρότασης.

–Ούτε το κόμμα σας δεν πείσατε όμως…
-Αυτό δεν απαλλάττει κανένα των ευθυνών του.
 

-Επειδή λέτε για άλλα κόμματα και άλλους υποψήφιους, ούτε ο ΔΗΣΥ δεν ψήφισε την πρώτη πρόταση

-Ναι. Ακούστε να δείτε. Όπως εγώ διαπράττω λάθη και όταν ήμουν ακόμα στο κόμμα, ήταν λάθος το ότι δεν ψήφισαν υπέρ. Αλλά δεν ήταν θέμα να τους πείσω. Ήταν θέμα το γεγονός ότι αντιμετώπιζες πραγματικότητες άλλες από εκείνες που υπολόγιζες. Γνωρίζαμε ότι υπήρχε κρίση αλλά ουδείς γνώριζε ότι τα ρευστά διαθέσιμα του κράτους αρκούσαν για τους μισθούς ενός μηνός και ότι μέχρι τον Ιούνιο θα έπρεπε να πληρώσουμε €3,5 δις σε τοκοχρεολύσια που οφείλαμε, συν €1,5 δις για τον συνεργατισμό. Ήμαστε εκτός αγορών, ουδείς μας δάνειζε και βρισκόμαστε στην κατάσταση «σκουπίδια». Ασκήθηκαν πιέσεις ότι σε περίπτωση που δεν θα αποδεχόμαστε ένα σχέδιο βιώσιμης δανειοδότησης, θα έκλειναν οι τράπεζες. Όπως και έγινε. Έκλεισαν οι τράπεζες όταν η Βουλή αποφάσισε να απορρίψει την πρώτη πρόταση. Και έκαμα τέσσερις ώρες εκλιπαρώντας και εξηγώντας τις δυσκολίες που είχα. Απευθύνθηκαν στον κυπριακό λαό και είπαν ότι εάν δεν δεχτούμε θα έρθουν χειρότερες αποφάσεις. Ε, δεν είναι ευθύνη μου για να πω mea culpa. Mea culpa μπορώ να πω για ότι δεσμεύτηκα ότι δεν θα δεχόμουν κούρεμα. Στο ότι εν αγνοία της κατάστασης, υποσχόμουν κάτι το οποίο εκ των υστέρων διαφάνηκε ότι δεν μπορούσα να τηρήσω. Αλλά ξέρετε κάτι. Εκεί είναι που αποδεικνύεται εάν είσαι ηγέτης ή αν είσαι λαϊκιστής. Ζήσαμε και βιώσαμε ανάλογα παραδείγματα.

–Δεν σας προβληματίζει το γεγονός ότι σε καμιά άλλη χώρα, με χειρότερα οικονομικά προβλήματα με την Κύπρο, δεν εφαρμόστηκε αυτό το μοντέλο;
-Ανάλογα με το μέγεθος της χώρας, είναι και τα συμφέροντα των διαφόρων. Η Κύπρος θεωρείτο ως μια μικρή μη συστημική χώρα ή οικονομία που θα επιδρούσε στις υπόλοιπες και δοκιμάστηκε ένα μοντέλο το οποίο εν συνεχεία έγινε αποδεκτό, ως η πολιτική του μέλλοντος για την Ευρώπη.–

Πειραματόζωο δηλαδή;
-Το έχω πει ότι χρησιμοποιήθηκε ως πειραματόζωο η Κύπρος. Αλλά αν εισάκουαν εν τη σοφία τους οι βουλευτές την πρώτη πρόταση, θα ήτο ενδεχόμενα, ένα πείραμα το οποίο θα στρεφόταν εις βάρος των όσων αποφάσισαν, διότι παρέλειψαν να λάβουν υπόψη ότι η επιβάρυνση κάτω των 100 χιλιάδων που ήταν οι ασφαλισμένες καταθέσεις, ελαμβάνονταν από το Eurogroup και δεν υπήρξε καμιά μεταβολή. Ακούω τάχα ότι διόρθωσαν την επόμενη μέρα. Ούτε διόρθωσαν, ούτε παρενέβησαν. Ήταν δική τους απόφαση και όχι δική μας εισήγηση.

–Όλα αυτά τα οποία προτάσσονται τις τελευταίες μέρες περί ταμείου στήριξης και αναζητείται στήριξη από τον κρατικό κουρβανά, πώς τα ακούτε;

-Θα έχω μία συνάντηση με τον υπουργό Οικονομικών για να συζητήσουμε τις δυνατότητες. Δεν είμαστε αρνητικοί, αλλά οι δυνατότητες δεν θα είναι τέτοιες που η όποια απόφαση τώρα, θα έχει τέτοια συμβολή του κράτους. Μιλούμε για ένα μακροχρόνιο σχεδιασμό που μέσα από τους καθέτους πόρους, θα μπορεί να διασφαλίσει την προοπτική να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που έχουν προκληθεί σε όσους μέσα από την προσωπική θυσία, είτε λέγεται κούρεμα, είτε απάτη των τραπεζών στους κατόχους αξιογράφων, τουλάχιστον να έχουν ένα στοιχείο ανακούφισης.

-Τι λέτε για όλη αυτή τη δυσφορία του κόσμου που λέει ότι έχουν υποστεί τόσα και υφίστανται ακόμα μεγάλες ομάδες του πληθυσμού, επιπτώσεις από την κρίση, χωρίς να έχει τιμωρηθεί κάποιος μέχρι σήμερα;

-Όπως καλά γνωρίζετε, οι διώξεις ασκούνται από τον Γενικό Εισαγγελέα. Με την καθοδήγηση του Γενικού Εισαγγελέα, έχουμε δώσει όλα ανεξαιρέτως τα όπλα, είτε ανακριτές, είτε ξένους εμπειρογνώμονες, είτε λογισμικά συστήματα. Όμως, όπως πολύ ορθά είπε και ο Γενικός Εισαγγελέας, δεν είναι απλές υποθέσεις. Δεν είναι ούτε κλοπή, ούτε πλαστογραφία. Είναι πολύπλοκες υποθέσεις. Το χειρότερο όμως είναι ότι εμπλέκονται και συστήματα δικαιοσύνης άλλων χωρών, που δεν επιτρέπουν την απρόσκοπτη έρευνα, για να είμαστε δίκαιοι. Συνεπώς, παραδείγματα και άλλων χωρών, δείχνουν ότι δεν είναι εύκολη η στοιχειοθέτηση και παίρνει χρόνο. Θέλω να σημειώσω εδώ, ότι τουλάχιστον με την αποφασιστικότητα που έχουμε επιδείξει, με τη συνεργασία του Γενικού Εισαγγελέα και του Γενικού Ελεγκτή, για πρώτη φορά αντιμετωπίζονται φαινόμενα διαφθοράς όσο ποτέ προηγούμενα, σε όλα τα χρόνια της Κυπριακής Δημοκρατίας. Δεν υπήρξε ποτέ παρέμβαση, δεν υπήρξε ποτέ χάρη για κανένα και όσα των αδικημάτων έχουν ερευνηθεί και στοιχειοθετηθεί, έχουν παραπεμφθεί και στα δικαστήρια. Αυτό αποτελεί και το εχέγγυο, εάν και εφόσον στοιχειοθετηθούν υποθέσεις, δεν υπάρχει περίπτωση να υπάρξει ολιγωρία στη δίωξη των όσων έχουν πραγματικά προκαλέσει τόσα προβλήματα στην κυπριακή οικονομία.
 

-Είστε ο μεγαλύτερος σε ηλικία υποψήφιος Πρόεδρος και οι ποιοτικές έρευνες δείχνουν ότι έχετε απήχηση στους νεαρούς ψηφοφόρους, οι οποίοι και δεν εγγράφονται στους εκλογικό κατάλογο.

-Οι νέοι με εμπιστεύονται και είναι απλός ο λόγος. Διότι παρά την ηλικία μου, πρώτον νιώθω πολύ πιο ανθεκτικός από πολλούς νεαρότερους. Το πιο σημαντικό όμως δεν είναι αυτό. Το σημαντικότερο είναι οι επιλογές του Υπουργικού Συμβουλίου. Εάν εξαιρέσουμε δύο υπουργούς, οι υπόλοιποι είναι μεταξύ 40-50 ετών. Το θέμα είναι να αξιοποιείς του νέους. Να ξέρεις τι δεν ξέρεις και να επιλέγεις ανθρώπους οι οποίοι γνωρίζουν το αποτέλεσμα και έχω την εντύπωση ότι μέχρι στιγμής καταξιώθηκα να έχω άριστους συνεργάτες και στο Υπουργικό Συμβούλιο και στον περίγυρό μου και στους συνεργάτες μου στο Προεδρικό

-Ποιες οι προτεραιότητες που θέτετε όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις, εάν σας εμπιστευθεί ξανά ο λαός;

-Εκσυγχρονισμός της Δημόσιας Υπηρεσίας, εκσυγχρονισμός της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Είναι νομοσχέδια που έχουν ετοιμαστεί και έχουν κατατεθεί στη Βουλή. Της Τοπικής Αυτοδιοίκησης συζητούνται ή αντιλαμβάνομαι ότι μετεκλογικά θα συζητηθούν. Τα έξι νομοσχέδια για τη Δημόσια Υπηρεσία, λάβαμε υπόψη τις παρατηρήσεις και θα επανακατατεθούν στη Βουλή. Υπάρχουν οι σημαντικές μεταρρυθμίσεις που αφορούν την ηλεκτρονική πλέον εποχή και γενικότερα την ηλεκτρονική διακυβέρνηση και είμαστε σε συνεργασία με την Εσθονία, η οποία είναι πρωτοπόρος οφείλω να πω στην Ευρώπη και βρίσκεται σε πορεία υλοποίησης, αλλά το πιο σημαντικό επίσης, είναι και η στροφή σε άλλους τομείς πέραν των υπηρεσιών του Τουρισμού της Ναυτιλίας, όπως είναι η έρευνα η καινοτομία και προς τούτο έχουμε συνεργασία με το Ισραήλ, με τις Ινδίες. Έχουμε δώσει φορολογικά κίνητρα αλλά και την ψήφιση της νομοθεσίας για τα start up visas, δηλαδή να προσελκύσουμε ξένες εταιρείες οι οποίες ασχολούνται με την έρευνα και την καινοτομία, παρέχοντας σημαντικά κίνητρα και ήδη άρχισε να αποδίδει ο τομέας, αλλά και με άλλες ενέργειες με βάση και την εμπειρογνωμοσύνη του Ισραήλ και άλλων χωρών με ανάλογες αναπτύξεις.

-Το ΓεΣΥ;
-Ένας άλλος τομέας προτεραιότητας είναι η εφαρμογή αυτού που επιτύχαμε ύστερα από τόσα χρόνια, να γίνει κτήμα όλων και επιθυμία όλων, εξ ου και η ομόφωνη απόφαση της Βουλής να υιοθετήσει το ΓεΣΥ, για το οποίο υπάρχουν χρονοδιαγράμματα και για το οποίο πρέπει εντατικά να εργαστούμε, έτσι ώστε να μην παραμείνει κενό γράμμα μιας νομοθεσίας. Είναι ένας τομέας που παρουσιάζονται προβλήματα, αλλά είναι και στις προτεραιότητες της κυβέρνησης στο να επιτύχει την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών υγείας προς τον λαό.

Oι ψηφοφόροι δεν είναι στρατιωτάκια

–Αφού περάσατε διάφορες προεκλογικές, θα μπορούσατε να αξιολογούσατε την παρούσα; Και προεκλογικές τις οποίες πήρατε άριστα ως κομματάρχης. Αυτή τη στιγμή διεκδικείτε τον προεδρικό θώκο, για δεύτερη φορά, από εντελώς διαφορετικά δεδομένα.
-Γι’ αυτό και από ό,τι παρακολουθείτε, δεν εμπλέκομαι σε αντιπαραθέσεις με τους ανθυποψήφιους μου και ούτε προτίθεμαι να το πράξω παρά το γεγονός ότι παρακολουθώ με λύπη μου ότι αντί επιχειρήματα, να ακούγονται επίθετα, να παρουσιάζονται διαστρεβλωμένα τα γεγονότα, να γίνεται μία προσπάθεια να ριχθεί λάσπη. Απαράδεχτες μεθοδεύσεις απ’ όλες τις πλευρές, αλλά αυτό δεν με επηρεάζει και δεν πρόκειται να συμπεριφερθώ με ανάλογο τρόπο. –
 

Από το δικό σας επιτελείο, δεν υπάρχουν τέτοια φαινόμενα;
 -Υπήρξε ένα λυπηρό φαινόμενο, αλλά αν δείτε τη διευθύντρια γραφείου ενός εκ των πολιτικών αρχηγών τι μου αποδίδει στη σελίδα της, θα έπρεπε να ντρέπεται. Θέλω αυτή η προεκλογική, τουλάχιστον από δικής μου πλευράς, να είναι τέτοια, που τουλάχιστον εάν με τη βοήθεια του λαού επανεκλεγώ και έχει σημασία αυτό που λέω, με τη βοήθεια των πολιτών, διότι όλοι είμαστε μάρτυρες ότι δεν είναι στρατιωτάκια κανενός κόμματος οι ψηφόφοροι. Έχουν κρίση και αποφασίζουν και εάν συνεπώς με την κρίση τους με επανεκλέξουν, θα ήθελα να μην ντρέπομαι να δω κανένα εκ των ανθυποψηφίων μου ή των πολιτικών αρχηγών και από την επομένη να δημιουργήσουμε ένα κλίμα εντελώς διαφορετικό, όχι μόνο από τον προεκλογικό, αλλά και από την πενταετία που πέρασε. Επαναλαμβάνω, έχει μεγάλη σημασία το γεγονός ότι θα είναι η τελευταία θητεία. Επιτρέπει καλύτερη συνεννόηση με σημαντικά καλύτερα αποτελέσματα.