Με αφορμή το πρότζεκτ «breathing eye», η χορογράφος Αριάννα Οικονόμου σχολιάζει ότι χρειάζεται να επανεξετάσουμε τους τρόπους που μάθαμε να ζούμε και να δούμε πως και με ποιούς τρόπους θα ανεβούμε πάνω από το κύμα των μεγάλων αλλαγών που φαίνεται να έρχονται.
–Ποια θέματα πραγματεύεται η νέα χορογραφική σας δουλειά «breathing eye»;
Έχοντας ως σημείο εκκίνησης το απόφθεγμα του Τζωρτζ Μπέρκλεϋ, που χρησιμοποιήθηκε από τον Σάμιουελ Μπέκετ στην αρχή της μικρού μήκους ταινίας FILM (1965), “esse est percipi” (η ύπαρξη είναι η αντίληψη), σε αυτό το έργο μέσα από ένα διάλογο με την δημιουργική ομάδα συντελεστών, μεταφράζω σε δικές μου αφηγηματικές δομές και ρυθμούς, θέματα που αγγίζει αυτό το έργο του Μπέκετ ΦΙΛΜ. Οι θεματικές που συχνά αγγίζει στα έργα του ο Μπέκετ είναι η αναζήτηση νοήματος στη σχέση μεταξύ γέννησης και θανάτου, το γήρας, η φθορά, η μνήμη, η παρουσία του εσωτερικού παρατηρητή, η υψηλή συνειδητότητα αλλά αγγίζει και θέματα που αφορούν την ίδια την τέχνη, οι περιορισμοί που αντιμετωπίζει ο ίδιος ο καλλιτέχνης και η τέχνη της συγγραφής. Με όλα αυτά λοιπόν υπόψη επιχειρώ σε αυτό το νέο μου περφόρμανς να έρθω αντιμέτωπη με το χρόνο, τη γέννηση, το θάνατο, τις μνήμες. Να έρθω αντιμέτωπη εαυτός προς εαυτόν, να ρίξω το βλέμμα και μέσα και προς τα έξω, κυριολεκτικά και μεταφορικά.
–Η παράσταση περιέχει και αυτοβιογραφικά στοιχεία;
Ναι στην περφόρμανς χρησιμοποιώ φωτογραφίες από την παιδική μου ηλικία μέχρι σήμερα οι οποίες προβάλλονται κάποια στιγμή με έναν ευφάνταστο τρόπο σε ένα από τα βίντεο, που δημιούργησε η εικαστικός του έργου Maud Nivet σε συνεργασία με τον μουσικό Γιάννη Χριστοφίδη. Επίσης χρησιμοποίησα τη δημιουργική γραφή με αρκετά βιογραφικά στοιχεία παίρνοντας ως έναυσμα και πάλι ένα στοιχείο από το έργο ΦΙΛΜ. Ο Μπέκετ αναφέρεται στις σημειώσεις του προς τον κύριο χαρακτήρα ως ο «Ο» (object) και για τη κάμερα που τον κυνηγά σε ένα διαγωνισμό κοιτάγματος «Ε» (eye), έτσι προσθέτω ποιητική αδεία το Α (άλφα) για τον εαυτό μου ως παρατηρητή, μεταφραστή και περφόρμερ του έργου.
Μέσα από αυτά τα αρχικά γράμματα, Ομικρον, Εψιλον, Αλφα ξεκίνησα μια καθημερινή άσκηση αυτόματης γραφής από την οποία πάνω στο κάθε γράμμα βγήκαν κείμενα που έδωσαν μια καταλυτική στροφή στην όλη πλοκή του έργου. Τα επιλεγμένα κείμενα με τη βοήθεια του Ευαγόρα Βανέζη ηχογραφούνται και ακούγονται κατά τη διάρκεια της παράστασης ενώ κτίζω ως περφόρμερ τους τέσσερις τοίχους από σκισμένα χαρτιά της διαδικασίας γραφής αυτών κειμένων. Αυτοί οι τοίχοι είναι ένας ορθογώνιος χώρος που λειτουργεί ως το καταφύγιο/ το δωμάτιο που μπαίνει μέσα ο πρωταγωνιστής «Ο» στο τρίο μέρος της δικής μου περφόρμανς, για να αποφύγει το κάθε βλέμμα, αλλά και την κάμερα.
–Στα πλαίσια του πρότζεκτ θα προβληθεί ένα φιλμ σε σκηνοθεσία της Justyna Ataman. Πως συνδέεται το φιλμ με την δουλειά σας;
Η δημιουργία αυτής της ταινίας βγαίνει σε διάλογο με τον Ευαγόρα Βανέζη και εμένα μαζί με την σκηνοθέτιδα του ΦΙΛΜ αυτού, ως μια παράλληλη δράση του πρότζεκτ. Η ταινία αποτελείται από επιλεγμένα οπτικογραφημένα πλάνα των παραστάσεων που ήδη έχουν λάβει χώρο στο rehearsal / Καιμακλί τον Ιούνη 2021, αλλά και από σκηνές πλάνα που γυρίσαμε σε εξωτερικούς χώρους για ενδυνάμωση των τοπο-ειδικών στοιχείων της περφόρμανς. Είναι μια ταινία μικρού μήκους των 20 λεπτών, ακολουθεί τη δομή της περφόρμανς σε μουσική Γιάννη Χριστοφίδη αλλά και με κάποια κείμενα από τη παράσταση, και είναι μια αφήγηση από το βλέμμα της σκηνοθέτη που με ακολούθησε με την κάμερα ως Ε – eye ( το άλλο βλέμμα) για μήνες σε αυτό το πρότζεκτ.
-Τι σας έχει μάθει ο χορός όλα αυτά τα χρόνια; Σας έχει αλλάξει ως άνθρωπο;
Σίγουρα μαθαίνω ενώ ερευνώ και πάνω από όλα μέσα από το χρόνο η δουλειά μου με διδάσκει την ταπεινότητα. Υποκλίνομαι. Νοιώθω πως πάντα βρίσκομαι στην αρχή.
-Αλήθεια θα λέγατε ότι τα τελευταία χρόνια έχει διευρυνθεί το κοινό που παρακολουθεί σύγχρονο χορό;
Ναι απόλυτα. Εδώ θα ήθελα να σταθώ στο πόσο σημαντικό για μένα, είναι η ομάδα νέων νεαρών δημιουργών συντελεστών του έργου που εργάστηκαν ερεύνησαν μαζί μου για αυτό το έργο με μεράκι και ταλέντο. Είναι οι Ευαγόρας Βανέζης ( επιμελητής) ο Γιάννης Χριστοφίδης, συνθέτης και καλλιτέχνης που ασχολείται με τον ήχο, Justyna Ataman (εικαστικός/ video artist ) Maud Nivet (εικαστικός- animator ) και Πέτρος Κόνναρης (σύμβουλος δραματουργίας). Τους αναφέρω για να δείξω πόσο σήμερα η τέχνη του χορού // περφόρμανς στη Κύπρο ανεβαίνει και πληθαίνει από νέα άτομα , νέα ταλέντα. Εννοώ η τέχνη του χορού στο τόπο μας δεν είναι μόνο οι καλλιτέχνες του χορού, χορογράφοι και χορευτές. Είναι όλοι όσοι συνεργούν στη περφόρμανς στη διαπειθαρχική σχέση των τεχνών που ανεβάζει το επίπεδο και φέρνει πιο μεγάλο και νέο κοινό στα δρώμενα του χορού/ περφόρμανς. Τώρα χρειάζεται ο χώρος αυτός να πάρει τα κονδύλια που του ανήκουν και να δοθεί το καθεστώς του καλλιτέχνη. Δεν είμαστε χομπίστες. Αφορά το καλλιτέχνη δημιουργό της περφόρμανς , την εικαστική περφόρμανς , το σωματικό θέατρο , το χώρο του θεάτρου επινόησης, τη δημιουργική γραφή. Αυτά είναι ο χορός τέχνη σήμερα.
-Στη διάρκεια της πανδημίας οι τέχνες δέχθηκαν μεγάλο πλήγμα. Πιστεύετε ότι θα βγούμε εύκολα από αυτή την συνθήκη;
Νομίζω αυτό είναι μεγάλη δοκιμασία. Xρειάζεται όλοι μας να επανεξετάσουμε τους τρόπους που μάθαμε να ζούμε και να δούμε πως και με ποιούς τρόπους θα συντονιστούμε, να ανεβούμε πάνω από το κύμα των μεγάλων αλλαγών που φαίνεται να έρχονται. Όλοι συμφωνούν ότι τίποτα δεν μπορεί να συνεχίσει όπως έχει σήμερα κτιστεί. Η καπιταλιστική προσέγγιση έφερε μεγάλη καταστροφή οικολογικά και ανισότητα στη κοινωνική δικαιοσύνη. Ο πλανήτης χρειάζεται προστασία. Να κατανοήσουμε ίσως ότι η ουσία του ευ ζειν δεν είναι το έχω αλλά το είμαι. Χρειάζεται τώρα σοβαρή επένδυση στις τέχνες και τις ανθρωπιστικές επιστήμες. Την εκπαίδευση, τις ιατρικές επιστήμες, τομείς στους οποίους η τεχνολογία θα βοηθήσει με νέους τρόπους να επιβιώσουμε ψυχικά σωματικά και πνευματικά. Καλούμαστε να εξελιχτούμε ως άνθρωποι. Να ανοίξει η καρδιά μας στον πλησίον. Να παύσει ο ανταγωνισμός, η αντιπαλότητα και η ιεραρχία, όπου μέσα από κοινότητες ενδιαφέροντος να βοηθήσουμε για ένα μέλλον για έναν πλανήτη με ειρήνη. Για να γίνει αυτό θα πρέπει να είμαστε σε αρμονία με τον εαυτό μας πρώτα.
*Ο πρώτος κύκλος παραστάσεων breathing eye/ solo performances/ Αριάννα Οικονόμου, έλαβαν χώρα τον Ιούνη στο Καιμακλί στο rehearsal. Οι προγραμματισμένες παραστάσεις του Σεπτέμβρη αναβάλλονται για αρχές του 2022, ενώ το πρότζεκτ ολοκληρώνεται με την προβολή του Breathing Eye / the film ( 23 λεπτά ) σκηνοθεσία Τζαστίνα Άταμαν, στη Στέγη Χορού Λευκωσίας στις 9 Σεπτεμβρίου στις 8μ.μ. Προκράτηση θέσεων στο [email protected] & Facebook Arianna Economou / or Echo Arts & τηλέφωνα 97772264 / 99015347.
Φιλελεύθερα, 5.9.2021.
