Μα, είναι απλό κύριε Χαρτζιώτη μου, προς τι η απορία; Μας εκπλήττει όταν απορεί ο υπουργός Δικαιοσύνης γιατί να γίνεται λόγος μόνο για το ανέλεγκτο της Νομικής Υπηρεσίας και όχι για το ανέλεγκτο της Ελεγκτικής Υπηρεσίας.
Διότι το προφανές είναι ότι θέλει να ρίξει μερικές βολικές σκιές στην Ελεγκτική. Άλλωστε, την απάντηση την γνωρίζει. Και είναι απλή: Η Νομική Υπηρεσία και ειδικά ο Γενικός Εισαγγελέας και ο Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας είναι αξιωματούχοι με πανίσχυρες εκτελεστικές εξουσίες. Έχουν την εξουσία, για παράδειγμα, να απαλλάσσουν όποιον θέλουν από οποιανδήποτε κατηγορία ποινική ή άλλη, να διακόπτουν όποιαν παραπομπή στη Δικαιοσύνη θέλουν, να σταματούν ακόμα και ιδιωτικές ποινικές διώξεις, και έχουν το δικαίωμα γι΄ αυτές τους τις αποφάσεις να μην δίνουν σε κανέναν εξηγήσεις. Αποφασίζουν, επικαλούμενοι το δημόσιο συμφέρον και τελείωσε.
Τα πρόσφατα παραδείγματα ήταν κραυγαλέα και γι΄ αυτό επανήλθε τόσο επίμονα πια το ανέλεγκτο. Όταν διέταξαν αναστολή ιδιωτικής ποινικής δίωξης από την Άννα Αριστοτέλους εναντίον του αξιωματικού της Αστυνομίας Μιχάλη Κατσουνωτού, παρενέβησαν σε μια διαδικασία της Δικαιοσύνης την οποία κάθε πολίτης έχει δικαίωμα να απολαμβάνει. Εμπόδισαν την Άννα Αριστοτέλους να αποταθεί στη Δικαιοσύνη χωρίς να δίνουν καμιά εξήγηση. Ήταν το δημόσιο συμφέρον, που μόνο αυτοί έκριναν ότι εξυπηρετούσαν.
Το άλλο είναι η αναστολή ποινικής δίωξης από τον Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα, για άτομο που αντιμετώπιζε ποινικές υποθέσεις. Αυτό το άτομο ήταν πελάτης του πριν γίνει Εισαγγελέας. Η υπόθεση καταγγέλθηκε στην Αρχή Κατά της Διαφθοράς ως φαινόμενο κατάχρησης εξουσίας και διαφθοράς. Η Αρχή το διερεύνησε και τον απάλλαξε. Αλλά, αυτό το ζήτημα ήταν και η κορυφή του παγόβουνο για να ζητήσει η Νομική Υπηρεσία την παύση του Γενικού Ελεγκτή. Να μην επαναλαμβάνω τις λεπτομέρειες, είναι γνωστές.
Το θέμα, όμως, είναι ότι σήμερα, στην εποχή της διαφάνειας, στην εποχή που ετοιμάζει εκθέσεις η Κομισιόν και μας λέει ότι έχουμε πρόβλημα διαφθοράς και αδιαφάνειας, δεν επιτρέπεται να υπάρχουν αξιωματούχοι με τέτοιες εξουσίες, εντελώς ανεξέλεγκτοι. Άλλωστε και η Κομισιόν ένα από τα ζητήματα που θέτει στη νέα έκθεσή της είναι το ανέλεγκτο του Εισαγγελέα.
Γιατί δεν γίνεται λόγος για το ανέλεγκτο του Γενικού Ελεγκτή, επίσης είναι απλό. Διότι δεν έχει καμιά εξουσία να επιβάλει αποφάσεις του. Καμία απολύτως. Γι΄ αυτό και βλέπουμε αποτελέσματα όπως αυτά με τον τερματικό του Βασιλικού και την κινεζική εταιρεία. Ετοίμαζε εκθέσεις κι έστελνε επιστολές η Ελεγκτική Υπηρεσία και σύστηνε σε αυτούς που είχαν εκτελεστικές ευθύνες ότι οι αποφάσεις τους δεν διασφαλίζουν τα συμφέροντα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Όμως, ήταν απλώς συστάσεις. Τις οποίες αγνοούσαν και προχωρούσαν όπως ήθελαν. Γνωστά τα αποτελέσματα.
Όταν η κυβέρνηση ετοιμάζει «εκσυγχρονισμό» της Ελεγκτικής Υπηρεσίας και ο υπουργός Δικαιοσύνης δηλώνει ότι θα δημιουργηθεί «ένα σώμα πού θα προβαίνει σε κάποιας μορφής έλεγχο και θα προσφέρει ορισμένες ασφαλιστικές δικλείδες σε σχέση με τη λειτουργία της Ελεγκτικής», δεν είναι τίποτε άλλο παρά προσπάθεια ελέγχου της δημοσιότητας που δίνει η σημερινή Ελεγκτική Υπηρεσία στις εκθέσεις της. Διότι, από τη στιγμή που δεν έχει εκτελεστική εξουσία, το μόνο που ενοχλεί όσους βρίσκονται σε θέσεις εξουσίας και είναι ελεγχόμενοι είναι η δημοσιότητα. Δηλαδή, η διαφάνεια. Και ειδικά η σημερινή Ελεγκτική υπό τον Οδυσσέα Μιχαηλίδη, πιστεύει (το είπε πολλές φορές) ότι η διαφάνεια είναι το μόνο μέσο που έχει για να πιέσει να ελεγχθεί η διαφθορά και η σπατάλη του δημόσιου χρήματος.
Πώς θα εξυπηρετήσει τη διαφάνεια «ένα σώμα πού θα προβαίνει σε κάποιας μορφής έλεγχο»; Θα περνά, ας πούμε, από κόσκινο ποιες εκθέσεις θα δημοσιοποιούνται και ποιες όχι; Μα, η ουσία της διαφάνειας είναι να βγαίνουν όλα στη φόρα, σημαντικά και ασήμαντα, να ενημερώνεται ο πολίτης που πληρώνει και να αναπτύξει κριτήριο για να ξέρει τι συμβαίνει με τα δικά του χρήματα και με αυτούς που τα διαχειρίζονται.
Αλήθεια, δεν χρειάζεται «ένα σώμα» να ελέγχει τις αποφάσεις του Γενικού Εισαγγελέα, αποφάσεις που εκτελούνται ως να προέρχονται από το αλάθητο του Πάπα, αλλά χρειάζεται για τις μη εκτελεστέες συστάσεις του Γενικού Ελεγκτή; Ειδικά, όμως, του σημερινού Ελεγκτή. Αν ήταν άλλος, αν έβαζε τις εκθέσεις του στα συρτάρια και τις ξεχνούσε, όπως γινόταν παλιά, δεν θα χρειαζόταν «ένα σώμα πού θα προβαίνει σε κάποιας μορφής έλεγχο».
