Το αφήγημα, τόσο πονεμένο κι αυτό, περί «εκσυγχρονισμού», υπηρεσιών, θεσμών, φορέων και τόσων άλλων, ων ουκ έστιν αριθμός, στη δημόσια και ιδιωτική ζωή αυτού του τόπου, ξεπετιέται από παντού. Οι σχετικές αναφορές σε εξαγγελίες, προγραμματισμούς, σχεδιασμούς, πλεονάζουν προκειμένου να φανεί ότι αυτός ο τόπος έχει και μέλλον και όραμα. Αν μη τι άλλο διαθέτουμε έστω την στοιχειώδη ικανότητα να βλέπουμε μπροστά και να είμαστε συνειδητοποιημένοι ότι υπάρχει πάντα και το καλύτερο…
Έλα, όμως, που και αυτός ο όρος, δηλαδή ο «εκσυγχρονισμός», κατάντησε περισσότερο ένα διαδραστικό…πυροτέχνημα που κολλά παντού και πάντοτε, λειτουργεί περισσότερο ως ένας άλλος «σύγχρονος» συνθηματικός λόγος, παρά ως η ουσία των πραγμάτων; Τα περί εκσυγχρονιστικών διαθέσεων διαχέονται και σήμερα και βλέπουμε να λειτουργούν περισσότερο σ’ ένα πεδίο εντυπώσεων και σκοπιμοτήτων, στοιχεία που παραμένουν στην κυπριακή πραγματικότητα ανίκητα και αθάνατα.
Εκσυγχρονισμός – που ταυτίζεται λίγο πολύ και με την όποια επιχειρούμενη μεταρρύθμιση – Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Δημόσιας Υπηρεσίας, θεσμών, εξουσιών, συστημάτων και όπου μπορεί να κολλά… Και εκεί που φαίνεται να εκσυγχρονίζεται το πράγμα και να απαλλασσόμαστε επιτέλους απ’ όλη εκείνη την ανατριχιαστική φαυλότητα, στο άρμα της οποίας είμαστε τόσο πιστά προσδεμένοι, στην καλύτερη περίπτωση επιστρέφουμε δι’ άλλης οδού στα ίδια και τα ίδια. Η διάχυτη αίσθηση του πολίτη αντανακλάται στο «άλλαξε ο Μανωλιός και έβαλε τα ρούχα του αλλιώς». Γι’ αυτό, φθάνουμε ακόμα και στο σημείο να μας τρομάζει και η απλή αναφορά περί αλλαγής, εκσυγχρονισμού και μεταρρύθμισης, παρά να μας ανακουφίζει για το τέλος μιας ακόμα ταλαιπωρημένης διαδρομής… Η υποψία ότι όλα κόβονται και ράβονται αναλόγως με το πώς θέλουμε να τα βολέψουμε, βρίσκεται περισσότερο εντός της πραγματικότητας και όχι της φαντασίας. Το ζητούμενο σήμερα δεν είναι η φλυαρία περί αλλαγών και μεταρρυθμίσεων που πλεονάζει, αλλά το δείγμα των ίδιων των έργων μας. Και εδώ μάλλον μένουμε απροβίβαστοι… Αφορμής δοθείσης, τελευταία γίνεται πολύς λόγος για μεταρρύθμιση της Νομικής, της Ελεγκτικής και άλλων Υπηρεσιών αλλά και θεσμών. Είμαστε τόσο σίγουροι ότι οι όποιες μεταρρυθμίσεις και εκσυγχρονισμοί, θα είναι με πραγματικούς όρους και όχι σε άλλα γνωστά πλαίσια; Και ποια είναι τα εχέγγυα για τον απλό πολίτη, ο οποίος, επιτέλους, τελευταία
εμφανίζεται πολύ υποψιασμένος…
Σε όλα τα σοβαρά ζητήματα και μη, λειτουργούν και κάποιες προϋποθέσεις. Δεν αποτολμούμε με τίποτε τη μεγαλύτερη μεταρρύθμιση, που κρίνεται τόσο αναγκαία. Ν’ αποβληθούν, πρώτα, από το δημόσιο βίο όσοι στοιχειώνουν το παλιό. Όποιες αλλαγές κι αν επιχειρηθούν τελικά σ’ επίπεδο συστήματος, αυτό θα παραμείνει το ίδιο φαύλο, ενόσω δεν αλλάζουν νοοτροπίες, μυαλά και
ασύδοτα «θέλω» και «απαιτώ». Είναι αδύνατη η όποια ανάκαμψη, χωρίς την πραγματική αλλαγή ενός γενικότερου κοινωνικού ήθους. Και αυτό καθόλου δεν συναρτάται με τα ασυγκράτητα κηρύγματα ηθικολογίας, που κατάντησαν τόσο φθηνά και μίζερα. Αλλά συνδέεται πρωταρχικά με ένα νέο πολιτικό και κοινωνικό ήθος που ν’ απεγκλωβίζει απ’ όλα εκείνα τα ανυπόληπτα αποφόρια που βιώνει σήμερα ο απλός πολίτης.
