Σε τι κόσμο μπαμπά μ’ έχεις φέρει να ζήσω, αναρωτιόταν τη δεκαετία του ’70 ο συγγραφέας Κώστας Μουρσελάς με τους στίχους του που έγιναν τραγούδι. «Τόσος κόπος γιατί/τόσο αίμα και δάκρυ/να μπορούσα με κάτι/να τον κάνω καπνό…» Κάπως έτσι νοιώθουμε στις μέρες μας. «Ω, τι κόσμος μπαμπά ποιοι τον σκάρτεψαν τόσο…». Ρομαντικά ερωτήματα σε κυνικές εποχές, αλλά τα ανθρώπινα συναισθήματα δεν αλλάζουν. Αλλάζει ίσως ο τρόπος έκφρασης.

Στη Γάζα, μια αιματοχυσία που δεν έχει τελειωμό. Από τον Οκτώβρη του ‘23 μετά από την επίθεση της Χαμάς. Κοντά στις 60,000 οι νεκροί, εκατομμύρια οι άνθρωποι που έμειναν άστεγοι, χιλιάδες οι τραυματίες, χιλιάδες οι μελλοθάνατοι. Δεν είναι καν πόλεμος, δεν διεξάγονται μάχες, αλλά ένας λαός εξοντώνεται με βόμβες, από ασιτία, από έλλειψη ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Στην Ουκρανία, ένας πόλεμος που μαίνεται από τον Φλεβάρη του ’22. Πάνε τρία χρόνια που άρχισε και έγινε πια σχεδόν κανονικότητα. Όχι για αυτούς που τον υπόκεινται, αλλά για τους υπόλοιπους. Ο αριθμός των νεκρών ένθεν και ένθεν δεν έγινε ποτέ γνωστός. Συγκρούσεις, πραξικοπήματα, εμφύλιοι από τη Μιανμάρ, μέχρι το Σουδάν, την Υεμένη, το Εκουαδόρ, το Πακιστάν… Ακόμα και στο Λος Άντζελες (ποιος να το φανταζόταν) ο στρατός έχει βγει στους δρόμους. Στη χώρα όπου το όνειρο μπορούσε να γίνει πραγματικότητα έγινε πια εφιάλτης.

Εκατομμύρια άνθρωποι από φτωχές και αντιμαχόμενες χώρες προσπαθούν να διαφύγουν και χρίζονται παράτυποι/παράνομοι. Οργανισμοί που έχουν αποστολή την διασφάλιση της παγκόσμιας ειρήνης, όπως ο ΟΗΕ, δεν μπορούν να ανταποκριθούν στην αποστολή τους. Σε όλα αυτά έρχεται να προστεθεί και η ισραηλινή επίθεση κατά του Ιράν με τις ευλογίες του Τραμπ ο οποίος έσπευσε να προειδοποιήσει πως θα υπερασπιστεί το Ισραήλ σε τυχόν αντεπίθεση του Ιράν. Κι η ανθρωπότητα κρατά πια την αναπνοή της. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πια θα είναι η απάντηση, που θα δοθεί, τι θα ακολουθήσει. Για τη δε κλιματική αλλαγή, που επιδεινώνεται με τόση καταστροφή από τους πολέμους, κάνουμε πως δεν υπάρχει.

Ήτανε, άραγε, πάντα ο κόσμος τόσο περίπλοκος και άγριος; Με μικρά, ίσως, διαλείμματα τα οποία μας έκαναν να ξεχνούμε το πριν, ενδεχομένως να ήταν το ίδιο βίαιος. Ήτανε όμως μια εποχή που πραγματικά πιστέψαμε πως έφτασε το τέλος της ιστορίας. Οι χάρτες είχαν χαραχτεί, οι ρόλοι διανεμήθηκαν και μπορούσαμε πια να επιδοθούμε σε άλλα: στην επιστήμη, στην τεχνολογία, στο life style. Την ελαφρότητα εκείνης της εποχής σχεδόν νοσταλγούμε. Την αισιοδοξία με την οποία υποδεχτήκαμε τη νέα χιλιετία.