Το ξέρω, δεν είναι καλές οι ταμπέλες. Το ένοιωσα από πρώτο χέρι το 1974. Δεν είναι όμως θέμα ταμπέλας, ούτε και οίκτου, αλλά προσδιορισμού και κατανόησης μιας πραγματικότητας.
Εδώ και χρόνια ακούμε για κλιματικούς πρόσφυγες. Ανθρώπους που χάνουν τα σπίτια τους ή αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τους τόπους τους που έχουν πληγεί από φωτιές και πλημμύρες ή που έχουν καταστεί μη βιώσιμοι λόγω ξηρασίας. Επιστημονικές θεωρίες νομίζαμε, μακριά από εμάς.
Ο ΟΗΕ υπολογίζει πως τα τελευταία 10 χρόνια 220 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τις εστίες τους λόγω των καιρικών φαινομένων. Όχι κατ’ ανάγκην για να πάνε σε άλλη χώρα. Μπορεί να είναι πρόσφυγες στον τόπο τους.
Στο στάδιο αυτό εμείς μιλάμε για πυρόπληκτους. Για ανθρώπους των οποίων τα σπίτια κάηκαν αλλά θα βοηθηθούν να τα φτιάξουν. Να κτίσουν καινούρια, αρχίζοντας από το μηδέν. Κι αν αύριο πλημμυρίσουν, θα πούμε για πλημμυροπαθείς. Θέλουμε να το σκεφτόμαστε ως μια προσωρινή κατάσταση που διορθώνεται.
Η αλήθεια όμως είναι πως είσαι άρχοντας στο σπίτι σου. Έχεις τον κήπο σου, το περιβόλι σου, τα ζώα σου… Ξυπνάς το πρωί κι όλα είναι εκεί στη θέση τους. Οι ήχοι της γειτονιάς, οι οσμές της φύσης, οικίες εικόνες, άνθρωποι που συνυπάρχεις μαζί τους. Απλώνεις το χέρι και γεύεσαι τους καρπούς της φύσης. Και μέχρι να ξημερώσει η άλλη μέρα, δεν έχεις τίποτα. Ούτε κρεββάτι για να κοιμηθείς, ούτε ρούχα να φορέσεις. Οι εικόνες γύρω δεν είναι καθόλου οικίες, οι ήχοι έχουν χαθεί, το τοπίο μοιάζει απόκοσμο. Κι η επιβίωση σου εξαρτάται από την καλοσύνη των ξένων. Να σου χαρίσουν αποφόρια για να ντυθείς, πακέτα με τρόφιμα για να ταΐσεις τα παιδιά σου. Καλοσύνη τους, αλλά για σένα όλο αυτό είναι οδυνηρό. Αυτοί το κάνουν με όλη τους τη ψυχή, αλλά εσύ νοιώθεις να σε ελεημονούν.
«Στον κόσμο μας που θερμαίνεται, η ξηρασία, οι πλημμύρες, η θανατηφόρα ζέστη, οι έντονες καταιγίδες και άλλα ακραία μετεωρολογικά φαινόμενα δημιουργούν καταστάσεις έκτακτης ανάγκης με ανησυχητική συχνότητα», επισημαίνει ο ΟΗΕ. Και αυτό δεν αφορά υποανάπτυκτες χώρες δίχως δομές και τρόπους πρόληψης ή αποκατάστασης. Κλιματικοί πρόσφυγες υπάρχουν ήδη σε αναπτυγμένες χώρες. Κι η Ανατολική Μεσόγειος είναι μια από τις περιοχές υψηλού κινδύνου. Οι υλικές ζημιές που προκλήθηκαν από την πυρκαγιά της περασμένης εβδομάδας μπορούν να αποκατασταθούν. Εκατό εκατομμύρια δεν είναι τόσο πολλά. Για μια πλατεία δώσαμε τα μισά. Το θέμα είναι να αντιληφθούμε την πραγματικότητα και να μπορέσουμε να την αντιμετωπίσουμε όσο πιο καλά γίνεται. Και φυσικά η λύση δεν είναι το λιντσάρισμα ενός εμπρηστή ή κατά φαντασίαν εμπρηστή.
