Το μεγάλο πρόβλημα με το έργο της Ηλεκτρικής Διασύνδεσης Κύπρου- Κρήτης, δεν είναι τα διαδικαστικά, ούτε και η εκταμίευση ποσού από την Κυπριακή Δημοκρατία προς τον ΑΔΜΗΕ. Το πρόβλημα δεν είναι οι ανησυχίες του υπουργού Οικονομικών, Μάκη Κεραυνού, τις οποίες ενίοτε εκφράζει και δημόσια. Ανησυχίες, που αφορούν τη βιωσιμότητα του έργου, που προφανώς και θα πρέπει να απασχολεί όλους.
Το πρόβλημα είναι γεωπολιτικό. Το ζήτημα είναι κατά πόσο θα γίνουν οι απαραίτητες βυθομετρήσεις, ώστε να μπορέσει να προχωρήσει η πόντιση του καλωδίου. Όσο οι έρευνες παραμένουν «παγωμένες», το έργο προφανώς και δεν προχωρά. Και δεν προχωρά επειδή η Τουρκία απειλεί και οι αποδέκτες των απειλών στην Αθήνα, επιλέγουν να μην κάνουν ούτε βήμα. Η κατοχική δύναμη διαμηνύει πως δεν θα επιτρέψει την υλοποίηση του έργου, εκτός κι εάν αυτή θα αποφασίζει. Αυτή θα εγκρίνει ή θα απορρίπτει τα αιτήματα για τις έρευνες.
Είναι ξεκάθαρο ότι το έργο θα πρέπει να γίνει επειδή είναι στρατηγικής σημασίας. Εάν το έργο δεν θα προχωρήσει, θα είναι λόγω του γεγονότος ότι η Αθήνα δεν αναλαμβάνει την ευθύνη να προστατεύσει, διά πολεμικών σκαφών, το ιταλικό ερευνητικό σκάφος, που ειρήσθω εν παρόδω βρίσκεται σε παρατεταμένη αναμονή. Εάν, λοιπόν, οι έρευνες δεν θα γίνουν, το έργο θα ακυρωθεί. Και είναι σαφές πως η ακύρωση λόγω του «γεωπολιτικού ρίσκου», θα έχει αλυσιδωτές επιπτώσεις για την Ελλάδα και την Κύπρο.
Είναι προφανές πως το θέμα με την Ηλεκτρική Διασύνδεση έχει «κουράσει». Έχουν κουράσει οι παρεμβάσεις του ΑΔΜΗΕ. Η μόνη οδός είναι να προχωρήσει το έργο κανονικά, ανεξαρτήτως τι θα υποστηρίζει και πώς θα συμπεριφέρεται η κατοχική Τουρκία.
Είναι σαφές πως κομβικό σημείο ήταν το επεισόδιο στην Κάσο, το καλοκαίρι του 2024. Όταν πέντε πολεμικά σκάφη της Τουρκίας παρεμπόδισαν τις έρευνες του ιταλικού σκάφους «Ievoli Relume». Έρευνες που τερματίσθηκαν- παρά τις δηλώσεις ότι είχαν ολοκληρωθεί- και έκτοτε δεν έχουν επαναληφθεί. Η Τουρκία επέβαλε διά της ισχύος και χωρίς αντίδραση τις αξιώσεις της. Η Άγκυρα με την παρέμβαση της στην περιοχή της Κάσου, επέβαλε εμπράκτως την ισχύ του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου.
Και ενώ ο πόλεμος με τις NAVTEX και τις αντι- NAVTEX μαίνεται, είναι προφανές ότι η Τουρκία επιτυγχάνει το στόχο της και στην πράξη διευρύνει, παρανόμως, τη δικαιοδοσία της στην περιοχή. Και όχι μόνο αυτό. «Απολαμβάνει» και τα όσα διαδραματίζονται με τις συζητήσεις στη δημόσια σφαίρα για το έργο.
Στη Νέα Υόρκη, ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ματαίωσε τη συνάντηση που θα είχε με τον Έλληνα Πρωθυπουργό, επειδή δεν θέλει η κατοχική πλευρά να συζητήσει το έργο της Ηλεκτρικής Διασύνδεσης Κρήτης- Κύπρου και προπαντός να εισέλθει σε μια λογική να κουβεντιάσει οτιδήποτε εκτός από αυτό που επιδιώκει. Η ματαίωση της συνάντησης έγινε σκοπίμως για να συνεχίσει τις ίδιες πρακτικές η κατοχική πλευρά.
Στη Νέα Υόρκη πραγματοποιήθηκε, ωστόσο, η συνάντηση του Προέδρου Χριστοδουλίδη με τον Έλληνα Πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη. Το θέμα της Ηλεκτρικής Διασύνδεσης συζητήθηκε και συμφωνήθηκαν τα επόμενα βήματα. Αυτά αναμένουμε. Εκτός κι εάν, δεν έχουν ξεπερασθεί οι φοβίες και ενόψει τούτου αναζητούνται άλλοθι. Η πρόκληση δημόσιων συζητήσεων, που προκύπτουν από ενέργειες της Αθήνας, όχι πάντα σε πολιτικό επίπεδο, δημιουργούν σκιές. Και αχρείαστες συζητήσεις.
Και είναι καλό, αντί να αναζητούν τρόπους να φορτώσουν δικές τους ευθύνες και να ενορχηστρώνουν διά επιδοτούμενων ΜΜΕ, επιθέσεις κατά του Προέδρου, του υπουργού Οικονομικών, να αναφερθούν στο διά ταύτα: Πότε θα επανέλθει στη δράση το ιταλικό ερευνητικό σκάφος; Έχουν απάντηση; Τι λέγει επί τούτου ο Έλληνας Πρωθυπουργός;