Η ανάδειξη του Τουφάν Ερχιουρμάν στην ηγεσία των Τουρκοκυπρίων τυγχάνει από την πρώτη στιγμή πολλαπλών ερμηνειών στις ελεύθερες περιοχές. Εγώ τοποθετώ τον εαυτό μου στους αισιόδοξους ότι πρόκειται για μια εκλογή που μπορεί να ανοίξει ένα μεγάλο παράθυρο για επίλυση του κυπριακού στην περίπτωση που η εκλογή αυτή συνιστά μια επιστροφή στο τραπέζι των συνομιλιών από εκεί που διακόπηκαν στο Κρανς Μοντανά. Εκεί που για δεύτερη φορά στην ιστορία του κυπριακού μετά την εισβολή του 1974, το πρόβλημα βρέθηκε ένα βήμα πριν την επίλυσή του. Η πρώτη ήταν το 2004 με το σχέδιο Ανάν. Και στις δύο περιπτώσεις το όχι το είπαμε εμείς.

Αν και η επιλογή Ερχιουρμάν από τους τ/κ έναντι του εκλεκτού της Άγκυρας Ερσίν Τατάρ έγινε για πολλούς λόγους που αφορούν την τ/κ κοινότητα και τα προβλήματα στα κατεχόμενα, θεωρώ ότι οι Τ/κ με την εκλογή Ερχιουρμάν αποφάσισαν ότι θέλουν λύση. Ενάντια στις επιδιώξεις και τις πιέσεις της Άγκυρας, ακόμα μια φορά, οι Τ/κ ψήφισαν υπέρ της δικοινοτικής ομοσπονδίας και της λύσης.

Τα πράγματα, εννοείται, δεν είναι εύκολα. Είχαν όμως, μέχρι και το Κρανς Μοντανά, προχωρήσει σημαντικά και απέμενε να γίνει το τελευταίο βήμα. Αν αφαιρέσω από το κάδρο τις πληροφορίες ότι είναι η δική μας πλευρά που έθεσε στο τραπέζι τη λύση δύο κρατών, το πλαίσιο των έξι σημείων που πρότεινε ο νυν γενικός γραμματέας του ΟΗΕ κ. Γκουτέρες, προσφέρει στα δύο μέρη την ευκαιρία να διανύσουν το τελευταίο μίλι.

Τα πράγματα δεν είναι εύκολα και δεν ήταν εύκολα ποτέ. Η εκλογή Ερχιουρμάν δεν θέτει στο περιθώριο την Άγκυρα. Η ιστορία απέδειξε όμως ότι με ένα Τ/κ ηγέτη πιο διαλλακτικό, είναι λιγότερο δύσκολα. Η αποτυχία συμφωνίας στο Κρανς Μοντανά έβαλε την πλευρά μας στο σκαμνί καθότι θεωρήθηκε ότι φέραμε, αν όχι την απόλυτη, τη μεγαλύτερη ευθύνη για το ναυάγιο και δεν είναι τυχαία που και ο ΓΓ του ΟΗΕ μας δαχτυλόδειξε πολλές φορές.

Δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε ότι ο χρόνος λειτουργεί εναντίον μας καθότι παγιώνει τα τετελεσμένα και τα μεγεθύνει βαθμιαία. Άλλη ήταν η κατάσταση επί του εδάφους το 2004 όταν απορρίψαμε το σχέδιο Ανάν, άλλη 13 χρόνια μετά το 2017 όταν φθάσαμε κοντά σε λύση στο Κρανς Μοντανά και άλλη σήμερα οχτώ χρόνια μετά.

Κάθε φορά που το κυπριακό βρισκόταν κοντά σε επίλυσή του αυτή συνδεόταν με ένα ευρύτερο γεωπολιτικό σκηνικό που το ευνοούσε. Το 2004 ήταν η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η προσπάθεια σύνδεσης της Τουρκίας στο ευρωπαϊκό άρμα ένεκα της έξαρσης του ακραίου ισλαμισμού και της αστάθειας στην ευρύτερη περιοχή, το 2017 στο προσκήνιο ήταν η αξιοποίηση των κοιτασμάτων αερίου στη Μεσόγειο και η προσπάθεια της Δύσης για μείωση της ενεργειακής εξάρτησης της Ευρώπης από τη Ρωσία. Και στις δύο περιπτώσεις -2004 και 2017- στο κάδρο έμπαινε και η Τουρκία ως περιφερειακός γεωπολιτικός παράγοντας.

Σήμερα μια σειρά από παρόμοιους και άλλους παράγοντες συνηγορούν υπέρ μιας νέας προσπάθειας για επίλυση του κυπριακού. Και σαφώς με ένα πιο διαλλακτικό ηγέτη στην τ/κ πλευρά τα πράγματα είναι λιγότερο δύσκολα. Σήμερα, μια σειρά από περιφερειακούς από γεωπολιτικούς παράγοντες δημιουργούν ένα περιβάλλον το οποίο μπορούμε να αξιοποιήσουμε, όπως:

Οι εξελίξεις στην περιοχή.
Η αξιοποίηση των ενεργειακών πόρων στην Ανατολική Μεσόγειο.
Το τεράστιο εξοπλιστικό πρόγραμμα της Ευρώπης και η επιθυμία της Τουρκίας να ωφεληθεί από αυτό.
Η συνεργασία Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ που αποτελεί εμπόδιο στις περιφερειακές επιδιώξεις της Άγκυρας.
Η αξιοποίηση της Κύπρου ως γεωπολιτικού σταθεροποιητικού παράγοντα.

Σε όλα τα πιο πάνω η Κύπρος κρατά ένα κλειδί, όχι όμως για πολύ. Μπορεί η εκλογή Ερχιουρμάν να μην ήταν στο κάδρο της Άγκυρας, αυτό όμως δεν τη χαλά. Μπορεί μάλιστα να λειτουργήσει και υπέρ της. Θεωρώ βέβαιο ότι το κυπριακό θα μπει ξανά σε πορεία διαπραγματεύσεων με βάση τη δικοινοτική ομοσπονδία. Μια νέα αποτυχία θα επιτρέψει στην Άγκυρα να αλλάξει πλέον οριστικά τη μορφή λύσης του κυπριακού σε δύο κράτη, να προωθήσει την αναγνώριση τ/κ κράτους, να εμποδίσει την ανάπτυξη των ενεργειακών πόρων της Κύπρου και να επιβάλει περαιτέρω τη λεγόμενη «Γαλάζια Πατρίδα» σε βάρος της Κύπρου και της Ελλάδας και να εκμεταλλευτεί το αμυντικό πρόγραμμα της ΕΕ προς όφελος της πολεμικής της βιομηχανίας χωρίς οποιαδήποτε εμπόδια.

Ή αλλαγή ηγεσίας στην τ/κ κοινότητα μεταθέτει την ευθύνη για το κυπριακό στη δική μας πλευρά. Η οποία, κύριε πρόεδρε της Δημοκρατίας, θα πρέπει να αξιοποιήσει τη συγκυρία, να αποφύγει την πολιτική των συνθημάτων και εθνικών κορόνων και όταν έρθει η ώρα, να επιδείξει την αναγκαία θέληση για το τελευταίο βήμα. Πρόεδρε Χριστοδουλίδη, δυστυχώς ή ευτυχώς, το βάρος πέφτει στους δικούς σας ώμους. Πρόκειται για την τελευταία ευκαιρία για επίλυση του κυπριακού στη βάση της ομοσπονδιακής μορφής. Έχετε την τύχη, ως πρόεδρος χωρίς κόμμα, να πορεύεστε με μεγαλύτερη ελευθερία από προκατόχους σας. Έχετε την ευκαιρία να αξιοποιήσετε την αλλαγή ηγεσίας στην τ/κ κοινότητα προς όφελος όλων, Ε/κ και Τ/κ. Διότι, κύριε πρόεδρε, υπάρχει και ο κίνδυνος, η εκλογή Ερχιουρμάν, από ευκαιρία να μετατραπεί σε παγίδα…

Δημοσιογράφος
panicoscharal.j@gmail.com