Πιθανώς να είναι η πολιτική δήλωση της χρονιάς. Όχι επειδή πρόκειται για κάποια βαρύγδουπη τοποθέτηση. Αλλά επειδή αναδεικνύει μια πολιτική «ευστροφία» μοναδική. Και επειδή εντοπίζει τη ρίζα του κορυφαίου προβλήματος το οποίο βασανίζει την Κύπρο: Του υδατικού. Το ανακάλυψε η υπουργός Γεωργίας Μαρία Παναγιώτου και μας πληροφόρησε όλους ώστε να έχουμε γνώση. Το πρόβλημα της λειψυδρίας είναι διαχρονικό και όχι σημερινό και κρατάει από την εποχή της Αγίας Ελένης!
Μπράβο! Ένα σωρό υπουργοί πέρασαν από το Γεωργίας και δεν βρέθηκε ένας τόσες δεκαετίες να εντοπίσει τη ρίζα του προβλήματος. Η Αγία Ελένη ευθύνεται, λοιπόν. Διότι αν φρόντιζε το 326 μ.Χ. να έκανε τα κατάλληλα έργα, δεν θα αντιμετωπίζαμε σήμερα τόσο μεγάλο πρόβλημα. Τι έργα; Ε, δεν ξέρω να σας πω. Φράγματα ας πούμε. Εντάξει, αφαλατώσεις τότε δεν υπήρχαν. Όμως, αγία ήταν, ένα θαύμα θα μπορούσε να το είχε κάνει.
Η αλήθεια είναι πως ένα μικρό εγκεφαλικό μπορεί να το έπαθα ακούγοντας την κ. Παναγιώτου στο Σίγμα. Διότι έμεινα αποσβολωμένος να κοιτάω την οθόνη, αδυνατώντας να αντιδράσω.
Η χώρα, σημείωσε, βρίσκεται εδώ και δεκαετίες στις πρώτες θέσεις υδατικού στρες, ενώ η επιστημονική τεκμηρίωση από το 2006 προειδοποιούσε για πιο συχνούς και παρατεταμένους κύκλους ανομβρίας. «Το 2025 ήταν το όγδοο χειρότερο έτος από το 1901 και η Κύπρος ίσως βιώνει σήμερα τη χειρότερη παρατεταμένη περίοδο ανομβρίας», είπε χαρακτηριστικά.
Ομολογώ ότι ένα δεύτερο μπράβο το αξίζει η υπουργός μας. Διότι παραδέχτηκε ότι αντιμετωπίζουμε υδατικό πρόβλημα. Καμία υπερβολή αγαπητοί αναγνώστες. Πριν από λίγους μήνες άλλα έλεγε. Το αρχείο μας είναι αλάνθαστο και πολύτιμο.
Όταν, λοιπόν, σε μια κίνηση εντυπωσιασμού στο τέλος περασμένου Μαρτίου, η Αννίτα Δημητρίου πρότεινε συνεδρία Εθνικού Συμβουλίου για να ληφθούν μέτρα για το υδατικό πρόβλημα, η υπουργός Γεωργίας της απέστειλε μια μακρόσυρτη επιστολή, όπου την κεραυνοβολούσε.
Διαβάστε όσα αράδιαζε τότε στην Αννίτα ότι είχε κάνει το υπουργείο της. Απορρίπτοντας ουσιαστικά την αναγκαιότητα για να αρθεί το θέμα σε επίπεδο Εθνικού Συμβουλίου: «Από το 2023 όλες οι μονάδες αφαλάτωσης τέθηκαν σε πλήρη λειτουργία». Προχώρησαν σε βελτίωση της υδατοπρομήθειας κοινοτήτων των Επαρχιών Λευκωσίας, Λεμεσού και Πάφου με σκοπό την ικανοποίηση έκτακτων αναγκών ύδρευσης.
Εγκατέστησαν μονάδες ταχυδιυλιστηρίων στο Φρέναρος, για ενίσχυση της υδροδότησης των περιοχών Αγ. Νάπας – Παραλιμνίου. Εγκατέστησαν πρόσθετη μονάδα ταχυδιυλιστηρίου στο Φράγμα Ταμασού, για κάλυψη των υδρευτικών αναγκών των εξυπηρετούμενων κοινοτήτων.
Προχώρησαν σε αναβαθμίσεις στα κεντρικά συστήματα υδατοπρομήθειας, ώστε να υπάρχει η δυνατότητα παραλαβής όσο το δυνατόν μεγαλύτερων ποσοτήτων νερού. Η κυριότερη αναβάθμιση που πραγματοποιήθηκε το 2024 ήταν η εγκατάσταση νέου κεντρικού παροχετευτικού αγωγού Ορμήδειας – Ξυλοφάγου για υδροδότηση των δύο κοινοτήτων.
Τον Απρίλιο του 2024, ενέκριναν το πρώτο Εθνικό Επενδυτικό Πλάνο Υδατικών Έργων της Κ.Δ., το οποίο περιλαμβάνει 93 έργα συνολικού κόστους €1,17 δισ. Αφορούν ύδρευση, άρδευση, αποχέτευση και αξιοποίηση ανακτημένου νερού σε όλες τις επαρχίες. Τον Ιούλιο 2024, καλύφθηκαν και έκτακτες ανάγκες ύδρευσης και άρδευσης με νέα μέτρα και με ενίσχυση υφιστάμενων.
Τον Νοέμβριο 2024 αποφασίστηκαν 28 δράσεις για αντιμετώπιση της ανομβρίας και της λειψυδρίας. Κυριότερα μέτρα είναι οι τέσσερις κινητές μονάδες αφαλάτωσης, η επέκταση της δυναμικότητας των υφιστάμενων μονάδων, η αξιοποίηση γεωτρήσεων, η κατασκευή δύο μόνιμων αφαλατώσεων με αξιοποίηση ΑΠΕ και άλλα.
Στις 26 Μαρτίου 2025 εγκρίθηκε η καταβολή €8 εκατ. ευρώ προς τους ΕΟΑ για να προχωρήσουν σε άμεσες επιδιορθώσεις. Εγκρίθηκε η καταβολή €1 εκατ. ευρώ ανά έτος (2025-2027) για κάλυψη απωλειών και υδρευτικών αναγκών σε απομακρυσμένες κοινότητες εκτός ΕΟΑ. Εγκρίθηκε Σχέδιο Χορηγιών για Εγκατάσταση Μικρών Ιδιωτικών Μονάδων Αφαλάτωσης ύψους €3 εκατ. σε ξενοδοχειακές μονάδες.
Απλοποιήθηκε αισθητά το πλαίσιο αδειοδότησης για αφαλατώσεις έως 1.500 κυβικά, ώστε ξενοδοχεία, τοπικές αρχές και γεωργοί να μπορούν να εγκαταστήσουν μικρές μονάδες αφαλάτωσης και εντός μίας εβδομάδας να λαμβάνουν άδεια.
Για αντιμετώπιση των επιπτώσεων στους γεωργούς από την ανομβρία, έχουν συμπεριλάβει στα επενδυτικά προγράμματα από το καλοκαίρι του 2024, δυνατότητα επιδότησης έως 80%, σε μόνιμες υποδομές που δίνουν λύση στο πρόβλημα με αξιοποίηση της τεχνολογίας.
Και το επιστέγασμα; Σε κάποιο σημείο η κ. Παναγιώτου έλεγε ξεκάθαρα: «Πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο, κοστολογημένο και με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα πρόγραμμα, η υλοποίηση του οποίου είναι ήδη σε εξέλιξη και το οποίο δίνει για πρώτη φορά μόνιμη επίλυση στο υδατικό πρόβλημα, με πλήρη απεξάρτηση της Κύπρου από τις καιρικές συνθήκες για κάλυψη των αναγκών ύδρευσης».
Θυμίζουμε, αυτά έλεγε τέλος Μαρτίου του 2024. Ένα μήνα μετά βεβαίως, η υπουργός ξύπνησε. Αντιλήφθηκε πως όχι μόνο δεν υπήρχε μόνιμη επίλυση του προβλήματος αλλά ότι θα πεθαίναμε από τη δίψα. Προέκυψε η λύση με τις αφαλατώσεις από τα Εμιράτα και για φέτος σωθήκαμε.
Τώρα κυρία Παναγιώτου μου, αφού εντόπισες τη ρίζα του προβλήματος στην Αγία Ελένη, κάνε και την ανάλογη κίνηση. Κάθε πρωί πριν να πηγαίνεις στο υπουργείο να περνάς και να κάνεις μια δέηση στον Άγιο Τρύφωνα, προστάτη των γεωργών και στον Άγιο Μηνά, προστάτη γεωργών και κτηνοτρόφων για να βρέξει και να σωθούμε και του χρόνου!
