Θυμάστε που πετάξαν έξω τα παιδιά που πήγαιναν δημοτικό στο πάλαι ποτέ Παρθεναγωγείο της Φανερωμένης; Θυμάστε και γιατί; Μας είχαν ανακοινώσει τότε ότι ο Αρχιεπίσκοπος, ο Δήμαρχος και το Πανεπιστήμιο Κύπρου, με γνώμονα την αναζωογόνηση και το συμφέρον της πόλης, αποφάσισαν και υπέγραψαν ότι στους χώρους του σχολείου της Φανερωμένης θα λειτουργούσε η Αρχιτεκτονική Σχολή του Πανεπιστημίου Κύπρο.
Αυτή τη βδομάδα μάθαμε ότι ο Αρχιεπίσκοπος είπε Φανερωμένη τέλος για το Πανεπιστήμιο Κύπρου, και ότι η εκκλησία αποφάσισε ν’ ανοίξει εκεί δικό της ιδιωτικό σχολείο.
Το Δημαρχείο, η Αρχιεπισκοπή και βέβαια το Πανεπιστήμιο Κύπρου είναι κανονικά οι σοβαροί, οι επίσημοι και από τους σημαντικότερους φορείς του τόπου. Ανάμεσά τους έγινε μια συμφωνία να δοθεί το σχολείο της Φανερωμένης στο Πανεπιστήμιο Κύπρου για ν’ αναζωογονηθεί η παλιά πόλη της Λευκωσίας! Ύστερα από λίγο καιρό το Πανεπιστήμιο Κύπρου είπε ότι οι υφιστάμενοι χώροι δεν είναι αρκετοί για την ομαλή λειτουργία της Σχολής της Αρχιτεκτονικής και ζήτησε την ανέγερση άλλου, νέου κτιρίου. Το Υπουργείο των Οικονομικών είπε όχι, εγώ δε χρηματοδοτώ νέο κτίριο στη Φανερωμένη.
Στο αναμεταξύ, και πολύ σωστά, ο Δήμος της πρωτεύουσας είπε, ιδού ευκαιρία λαμπρή να πάρουμε και εμείς το κάτι τις μας, και ξεκίνησαν οι εργασίες συντήρησης και μετατροπής ετοιμόρροπων οικοδομών σε εστίες για φοιτητές, και ω του θαύματος αυτές τελείωσαν σχεδόν στην ώρα τους για να υποδεχθούν τους νέους φοιτητές που θα αναζωογονούσαν την πόλη.
Οι πολίτες αυτής της τάλαινας πόλης που παρακολουθούν εδώ και καιρό την απόλυτη ασυνεννοησία ανάμεσα στους σοβαρούς φορείς του τόπου καταλαβαίνουν μέσες – άκρες τα εξής: Οι πιο πάνω σοβαροί φορείς της πόλης αποφάσισαν να κλείσουν το σχολείο της Φανερωμένης, αφ’ ενός [λέω εγώ], για να καθαρίσει η περιοχή, και στη συνέχεια να το ενοικιάσουν στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Πριν αλέκτωρ λαλήσει, γονείς και παιδιά που ζούσαν εκεί εκδιώχτηκαν κακήν κακώς, άδειασε το σχολείο, νέκρωσε η περιοχή, πέρασαν κάμποσα χρόνια κι ουδείς νέος ένοικος μπήκε στο σχολείο που έμεινε έκτοτε ερμητικά κλειστό. Δεν έγιναν έγκαιρα οι απαιτούμενες μελέτες λέει ο ένας, δεν έγιναν τα απαιτούμενα έργα λέει ο άλλος, δεν υπάρχουν χρήματα λέει ο τρίτος.
Αίφνης όμως, και δια μαγείας, εμφανίστηκε κι ένας τρίτος μνηστήρας δια την αναζωογόνηση της τάλαινας πόλης. Αυτή τη φορά ένα σημαντικό Ελληνικό Πανεπιστήμιο που εκτός από την επιβεβαίωση και τη σύσφιξη των αιωνίων δεσμών μητέρας προς θυγατέρα, προφανώς πρόσφερε και ένα καλύτερο ενοίκιο. Τρικυμία και αναβρασμός στην τάλαινα πόλη!
Οι σοβαροί φορείς ξανά συσκέφθηκαν και αφού μέτρησαν έκαστος τα κουκιά τους άλλαξαν ιδέα, έσχισαν χαρτιά και συμβόλαια και αποφάσισαν: η Φανερωμένη να πάει στο Ελληνικό πανεπιστήμιο αντί στο Κυπριακό, το Ελένειο να μετονομαστεί σε Πρυτανεία του Ελληνικού Πανεπιστημίου, και η βιβλιοθήκη (πάνω από τον Τσαούση) και διάφορα άλλα κτίρια της εκκλησίας που στέγαζαν την Ακαδημία Γραμμάτων και Τεχνών πήραν εντολές ν’ αδειάσουν τη γωνιά… κι όλα αυτά για την αναζωογόνηση της πόλης.
Τούτη η ασυνεννοησία και ο αχταρμάς αποφάσεων κάτι θυμίζει, κάτι θυμίζει… Ένα πλοίο που πληρώσαμε και βαφτίσαμε Προμηθέα, πλην όμως δεν το είδαμε ακόμη, κάτι Κινέζους και κάτι προβλήτες στο Βασιλικό, κάτι αυτοκινητόδρομους που τους μάτιασε ο βάσκανος οφθαλμός, κάτι γεωτρήσεις που θα έφερναν φτηνό ρεύμα… πόσες τέτοιες περιπτώσεις μετρήσαμε τα τελευταία χρόνια!
Ακούγοντας σήμερα πρυτάνεις, καθηγητές και την εκκλησία μετρώ και ξεχωρίζω πόσοι από αυτούς κτυπήθηκαν από τα βέλη του Έρωτα για την τάλαινα πόλη και πόσοι από τα βέλη του Ερμή για την τσέπη τους! Η σωστή αναζωογόνηση και η ζωντάνια της πόλης ήταν και είναι το ζητούμενο. Αναμφίβολα η κάθοδος τμημάτων Πανεπιστημίων και η ύπαρξη μιας ζωντανής κοινότητας φοιτητών σίγουρα είναι ένα πρώτο σωστό βήμα.
Για να επιτευχθεί όμως αυτό το σωτήριο βήμα και για την πόλη και για τους φοιτητές πρέπει να προηγηθούν οι κατάλληλες συνθήκες και η τεχνική προετοιμασία της πόλης για να δεχθεί και να μπορεί ν’ ανταποκριθεί στις ανάγκες των φοιτητών. Δεν είμαστε η πρώτη ιστορική πόλη που αποφάσισε να φέρει στον πυρήνα του ιστορικού κέντρου της ένα πάλλοντα οργανισμό – το Πανεπιστήμιο- για να την αναζωογονήσει. Θυμάμαι ήταν από τις πιο σημαντικές προτάσεις που είχα προτείνει όταν τόλμησα να διεκδικήσω τη δημαρχεία της Λευκωσίας το 1996.
Όλοι αυτοί οι μνηστήρες που αίφνης ερωτεύτηκαν την παλιά πόλη και τάχθηκαν να προσφέρουν το άπαν των δυνάμεών τους για τη σωτηρία της, αντί να μελετήσουν σοβαρά τι αρμόζει να γίνει για να επέλθει η σωστή διατήρηση αλλά και η ομαλή και δίκαια επιβίωση ανθρώπων σε μια ιστορική ευρωπαϊκή πόλη (ένας θεός ξέρει πόσα σωστά παραδείγματα υπάρχουν εκτός της βραχονησίδας), αντί να ζητήσουν βοήθεια από εμπειρογνώμονες ξένους και δικούς μας που πέρασαν από παρόμοια εμπειρία για να συνταχθεί επιτέλους ένα δεσμευτικό και ολιστικό πρόγραμμα για όλη την εντός των τειχών Λευκωσία για να γίνει επιτέλους νόμος ο οποίος θα διέπει όχι μόνον τις πολεοδομικές ρυθμίσεις και την προστασία των μνημείων, αλλά και τη διατήρηση του αυθεντικού χαρακτήρα της πόλης, τις ρυθμίσεις του κυκλοφοριακού, τη δημιουργία χώρων σπουδής, αναψυχής, εστίασης και κατοίκισης, την προστασία υφισταμένου πρασίνου και πάνω και πέραν από όλα την ποιότητα της ζωής των κατοίκων αυτής της τάλαινας πόλης.
Ελεύθερα, 30.11.2025
