Σκέψεις της Άντρης Χατζηανδρέου για το ψέμα και τη διασπορά ψευδών ειδήσεων και τον κίνδυνο που διατρέχουν η ειρήνη, η δημοκρατία και οι θεμελιώδεις ελευθερίες της ανθρωπότητας.
Διασπορά ψευδών ειδήσεων: Η μεγαλύτερη παγκόσμια απειλή σήμερα. Συμπέρασμα πρόσφατης έκθεσης του Οικονομικού Φόρουμ του Νταβός, με εκτιμήσεις από 1.500 ειδικούς από όλο τον κόσμο. Ούτε το μεταναστευτικό, ούτε το στεγαστικό, ούτε η ακρίβεια, ούτε η τραπεζική ξεδιαντροπιά, ούτε ο πληθωρισμός, ούτε η οικονομική επιδείνωση, ούτε η ρύπανση, ούτε τα ακραία καιρικά φαινόμενα, ούτε οι πανδημίες, ούτε οι πόλεμοι (με κράτη ή ιδεολογίες), ούτε η άνοδος της Ακροδεξιάς, ούτε ο Τραμπ και οι κλώνοι του, ούτε η κοινωνική πόλωση, ούτε, ούτε… Ιδού η ζωοδόχοςπηγή του κακού, του μίσους, της βίας, του ρατσισμού, της μισαλλοδοξίας και της εκμετάλλευσης: Το ψέμα. Αρχόντισσα του ψεύδους, η ηθική ανωτερότητα. Κορώνα στο κεφάλι του: Το κέρδος.
Φιλοσοφικό κρατούμενο: Γεγονός τεκμηριωμένο και αδιαμφισβήτητο ο διχασμός του πνεύματος μέσα από την παραπληροφόρηση, σε συνάρτηση με παράγοντες όπως η διιστορική οπτική και η διττή σχέση μεταξύ ανθρώπων και καταστάσεων, γεγονότων, ιδεολογιών, πεποιθήσεων, πολιτικών, ακόμα και μεταξύ της ίδιας της φύσης. Και τώρα, τι; Ποιο το όριο, ποιο το βασικό διακύβευμα, ποιος ο βασικός άξονας στην αμφισβήτηση, ποια η ραχοκοκαλιά της ισοπέδωσης, και ποιος ο σκελετός της κουλτούρας ακύρωσης; Μάχη μεταξύ έθνους και δαιμόνων τελικά; Αν ναι, η τρομολαγνεία, πιθανότατα, το εγχειρίδιο πώλησης ασφάλειας και επιταχυντών.
Πολιτικός κίνδυνος: Η μετακίνηση από το θετικό άθροισμα των ιδεατών πολιτικών, προς το μηδενικό άθροισμα των τεχνητά κατασκευασμένων και επιβαλλόμενων αποφάσεων. Η απόσταση μεταξύ των δύο, ένα ψέμα δρόμος. Η ειρήνη, η δημοκρατία και οι θεμελιώδεις ελευθερίες τους, ξανά σε κίνδυνο. Το βραχυκύκλωμα της Ευρώπης, σταθερά γύρω μας. Η σφαγή αμάχων, συνεχώς δίπλα μας. Τα ορφανά στις βάρκες, αμήχανα σπίτι μας. Κι εμείς πάλι εδώ. Με την έγνοια στις σειρήνες. Και τώρα, πώς; Η αποκωδικοποίηση της κοσμοθεωρίας μας, περίεργη. Η διαθεματικότητα της προκατάληψης και της δυσμενούς διάκρισης, στο ζενίθ. Η βαθιά κατανόηση και η πολυπλοκότητα της ταυτότητας, στο ναδίρ. Κι εμείς πάλι εδώ, με τις σειρήνες καρφωμένες στη φαντασία του λόφους μας. Λευκή ουσία η διχασμένη Λευκωσία.
Κοινωνικός αποπροσανατολισμός: Ο ηθικός καθωσπρεπισμός. Η ψυχή μας σε αδιέξοδο. Και τώρα, πού; Στο έλεος του Θεού και του πολέμου τα ορφανά; Ελλείψει ρήματος, στο έλεος του Θεού και του πολέμου τα ορφανά! Κι ένα βήμα παρακάτω, δυο ματιές πιο πέρα, διχασμένη η ερμηνεία στην τεκνοθεσία, διττή η ανάγκη στην αγάπη, διιστορική η διέξοδος στη μεγαλοκαρδία. Φανταστικά προβοκατόρικο το παράδειγμα των ομόφυλων ζευγαριών και της επιθυμίας τους στο ανάγιωμα της ανθρώπινης ζωής. Ρεαλιστικά καλοζυγισμένη η υποκρισία της αποστειρωμένης κοινωνίας. Διαχρονικό φαινόμενο: Η διαμόρφωση του χάρτη των θεμελιωδών δικαιωμάτων, ως ψυχογενής ανορεξία.
Οικουμενική ανεπάρκεια: Οι ειδικοί για όλα, οι ειδικοί παντού. Τα μεγάλα γεγονότα και οι ατελείωτες κρίσεις, καταλύτες για νέες πρωτοβουλίες, κυπριακές, ευρωπαϊκές, παγκόσμιες. Πόσες ακόμα συμβάσεις, πόσες διαφορετικές συνθήκες, ποια η συμφιλίωση των ανθρωπιστικών αξιών με τις ωμές πολιτικές πραγματικότητες; Αντίστροφα, ποια η στόχευση του σκληρού ρεαλισμού εν τη απουσία έστω και μιας ελάχιστης δόσης ιδεαλισμού; Και το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο; Άφαντο; Ορφανό από ρήμα κι αυτό; Διττή η προσέγγιση, διττή και η ερμηνεία. Περί ερμηνείας, κολοκυθόπιτα. Διχασμένο και πάλι το πνεύμα. Σκληροπυρηνικός ο παράδεισος των πεθαμένων. Βολική η κόλαση των ζωντανών. Terra incognita το γέννημα του πνεύματος. Άγνωστη γη, κοινωνικά χτισμένη σε τύψεις και προκαταλήψεις η συνείδηση του ανθρώπου.
Αχρείαστο, εντέλει, το ρήμα στ’ αρχίνεμμα του πνεύματος. Αθρωπκιά τζι απαθρωπκιά, ένα ψέμα δρόμος. Δύο άθλια υποκείμενα δίχως γένος, δίχως χρώμα, δίχως γλώσσα. Η γλώσσα η ουδέτερη, η θανάσιμη, η αποστειρωμένα και αποτελεσματικά εγκληματική.
*Απουσία ρήματος, άρα και πλαισίου, άρα και ερμηνείας, άρα και θεραπείας πεποιθήσεων και συμπεριφορών. Καθοριστικός ο ρόλος του αναγνώστη στη διαμόρφωση όλων των πιο πάνω, ακόμα και του ψέματος.
