Στο άρθρο μου αυτό θα διατυπώσω με συντομία μερικές απόψεις για το σχέδιο αξιολόγησης των εκπαιδευτικών και τους λόγους για τους οποίους φαίνεται να είναι πολύ δύσκολο να καταλήξουν σε συμφωνία το Υπουργείο Παιδείας και οι συνδικαλιστικές οργανώσεις των εκπαιδευτικών.
- Η αξιολόγηση των εργαζομένων είναι δικαίωμα του εργοδότη. Αυτός καθορίζει τους τομείς και τη διαδικασία της αξιολόγησης. Οι εργαζόμενοι και οι συντεχνίες τους έχουν δικαίωμα να είναι ενήμεροι και να υποβάλλουν εισηγήσεις και κυρίως έχουν την αρμοδιότητα να διασφαλίσουν ότι το σχέδιο δεν επηρεάζει αρνητικά τα εργασιακά δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των υπαλλήλων.
- Ο καταρτισμός του σχεδίου αξιολόγησης των εκπαιδευτικών είναι αρμοδιότητα του Υπουργείου Παιδείας. Το έργο πρέπει να το αναθέσει σε ομάδα τεχνοκρατών, ακαδημαϊκών και εκπαιδευτικών με προσόντα και πείρα, οι οποίοι θα καταρτίσουν τις πρόνοιες του σχεδίου, έχοντας υπόψη τους και τη σχετική βιβλιογραφία.
- Οι συντεχνίες των εκπαιδευτικών έχουν υποχρέωση να διασφαλίσουν τα εργασιακά δικαιώματα των μελών τους. ‘Εχουν δικαίωμα να υποβάλουν και εισηγήσεις για τις πρόνοιες και τη διαδικασία της αξιολόγησης, τις οποίες θα τεκμηριώσουν ενώπιον της αρμόδιας επιτροπής. Εδώ πρέπει να τονισθεί, ότι υπερβαίνουν τα συνδικαλιστικά θέσμια, όταν επιμένουν να επιβάλουν με δυναμικά μέσα την άποψη τους, όταν δεν την αποδέχεται το Υπουργείο.
Θεωρώ ότι η δυσκολία στις διαπραγματεύσεις Υπουργείου και Εκπαιδευτικών δεν είναι οι μεγάλες διαφορές που χωρίζουν τις απόψεις των, αλλά κάποιοι άλλοι λόγοι, που δεν έχουν σχέση με την εκπαίδευση, αλλά που είναι πολύ ισχυροί και που, όμως, δεν βγαίνουν στην επιφάνεια. Κατά τη γνώμη μου η αποτυχία οφείλεται στην πρόθεση των εκπαιδευτικών να μην αποδεχθούν αλλαγή στο τρόπο της αριθμητικής αξιολόγησης, αλλά και στους πιο κάτω λόγους:
- Η μεγάλη δυσκολία που προκύπτει στην αποδοχή ενός νέου σχεδίου αξιολόγησης είναι η αριθμητική βαθμολογία των αξιολογούμενων. Τις τελευταίες δεκαετίες έχει επέλθει μία ισοπέδωση στην αριθμητική αποτίμηση της αξίας κάθε εκπαιδευτικού. Σχεδόν όλοι έχουν την ίδια αριθμητική βαθμολογία, ανάλογα με τα έτη υπηρεσίας τους. Με τη μεταρρύθμιση της αξιολόγησης πρέπει αυτό να διαφοροποιηθεί. Η αποδοχή αυτής της αλλαγής είναι το μεγάλο πρόβλημα, που δεν βγαίνει στην επιφάνεια. Είναι φυσικό να μην θέλουν αλλαγή, όταν όλοι είναι εξαίρετοι.
- Οι εκπαιδευτικές οργανώσεις, ή καλύτερα όλες οι κινήσεις, δεν αποδέχονται ο διευθυντής του σχολείου να είναι μέλος της ομάδας που θα αξιολογεί αριθμητικά τους εκπαιδευτικούς. Θέλουν να απαλλάξουν τους διευθυντές από αυτήν την ευθύνη, κερδίζοντας τα εύσημα και τις ψήφους των διευθυντών, αλλά και των περισσότερων αξιολογούμενων. Δεν θέλουν να χαλάσει το καλό κλίμα στις σχέσεις με το διευθυντή. «Μη μου τους κύκλους τάραττε»
- Μια μεγάλη δυσκολία προέρχεται από τον τρόπο που οι εκπαιδευτικοί εκλέγουν την ηγεσία τους. Δυστυχώς, τις τελευταίες δεκαετίες τα μέλη των Δ.Σ. των οργανώσεων των εκπαιδευτικών δεν αποτελούνται απλώς από άτομα που εκλέγονται από τα μέλη. Την οργάνωση την αποτελούν οι κινήσεις των εκπαιδευτικών. Και οι εκλογές γίνονται με το αναλογικό σύστημα. Και το Δ.Σ. το αποτελούν εκπρόσωποι των κινήσεων, που έχουν μεγάλη επίδραση στα μέλη. Έτσι καμιά κίνηση δεν υιοθετεί θέση, που επηρεάζει δυσμενώς κάποια ομάδα εκπαιδευτικών. Γιατί αυτή η ομάδα θα δώσει την ψήφο της σε άλλη κίνηση. Έτσι κάθε κίνηση είναι «βασιλικότερη του βασιλέως». Κάθε κίνηση ενδιαφέρεται περισσότερο για τις ψήφους που θα χάσει ή θα κερδίσει και όχι για την ορθολογιστική αντίκρυση των θεμάτων. Για τούτο όλες οι κινήσεις είναι αμετακίνητες και έτσι παίρνει τις αποφάσεις το Δ.Σ. Φανταστείτε πόση αναστάτωση θα δημιουργηθεί, όταν αρχίσουν να διαφοροποιούνται βαθμολογίες και πόση ένταση θα δημιουργηθεί, όταν χαθεί η σημερινή ηρεμία με την ισοπέδωση των βαθμολογιών. Το κόστος θα υποστούν οι κινήσεις που θα αποδεχτούν την εφαρμογή του σχεδίου αξιολόγησης. ΄Ετσι κάθε κίνηση είναι ανένδοτη και επιμένει στην απόρριψη του σχεδίου για να μην υστερήσει στην αντίδραση.
Προσωπικά διαβλέπω, ότι το ίδιο κλίμα θα επικρατήσει και κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου στη Βουλή. Εκεί δεν υπάρχουν κινήσεις Βουλευτών, αλλά κοινοβουλευτικές ομάδες των κομμάτων. Και το 2026 έρχονται εκλογές. Ελπίζω οι Βουλευτές να ενεργήσουν διαφορετικά από τους εκπροσώπους των κινήσεων των εκπαιδευτικών οργανώσεων. Διαφορετικά το νομοσχέδιο θα παραπεμφθεί στον επόμενο Σεπτέμβριο.
