Συναντηθήκαμε στο Σπίτι της Συνεργασίας. Μόλις είχε κοπάσει η καταιγίδα. Ήλθε με την κόρη της, εκείνη διάβαζε στο διπλανό τραπέζι και εμείς χανόμασταν σε συζητήσεις και γεγονότα. Γιατί εδώ, ήταν η πρώτη μου ερώτηση. Διότι είναι ένα μέρος συμβολικό, μου απαντά και εξηγεί πως βρίσκεται στη νεκρή ζώνη, απέναντι από το Λήδρα Πάλας όπου εδρεύει η Ειρηνευτική Δύναμη των Ηνωμένων Εθνών.

Εδώ, τονίζει, είναι ένα κέντρο αληθινής και ειλικρινούς συνεργασίας μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων που επιδιώκουν επανένωση, συμβίωση και ειρήνη. Το νιώθει ως ένα ζεστό σπίτι που μπορεί να στεγάσει όλους τους Κυπρίους, ανεξαρτήτως καταγωγής, έθνους ή θρησκείας. Συμβολίζει για τη Ζαχαρούλα Μαλά, τη φιλόλογο και σύζυγο του υποψηφίου προέδρου Σταύρου Μαλά την επανένωση του νησιού που όπως λέει με χαρακτηριστική πραότητα, είναι η ελπίδα μας για το 2018. 

-Ποια η πρώτη σας επαφή με το Σπίτι της Συνεργασίας; 
-Συμμετείχα ενεργά στον Όμιλο Ιστορικού Διαλόγου και Έρευνας όταν ανέλαβε ένα μισογκρεμισμένο και σημαδεμένο από τις σφαίρες του ‘74 κτήριο για να τον διαμορφώσει σε ένα όμορφο χώρο συνεργασίας των δύο κοινοτήτων. Εδώ έχω συμμετάσχει σε πολλά δικοινοτικά σεμινάρια και εργαστήρια για τη διδακτική της ιστορίας μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων καθηγητών και δασκάλων. 

-Έχετε συμβάλει στη συγγραφή κάποιων βιβλίων που υπάρχουν στη βιβλιοθήκη του; 
-Είχα συνεργαστεί με Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους συναδέλφους μου για να δημιουργήσουμε τα διδακτικά τετράδια εργασιών «Η Λευκωσία σάς καλεί». Η ομάδα μου ερεύνησε και έγραψε για την Πύλη Αμμοχώστου και την περιοχή της Χρυσαλινιώτισσας.

-Ως άνθρωπος χαμηλών τόνων, μητέρα τεσσάρων παιδιών, εκπαιδευτικός που δεν επιδιώκει τη δημοσιότητα, πώς είναι αυτή η περίοδος για σας; 
-Ζούμε πολύ έντονους ρυθμούς όμως προσπαθώ να παραμένω χαμηλών τόνων, να μην παραμελώ την οικογένεια και τη δουλειά μου. Aλλά συνάμα να βοηθώ όσο γίνεται τον Σταύρο στην προεκλογική του εκστρατεία. 

-Συνδυάζονται σχολείο και προεκλογική; 
-Βεβαίως και συνδυάζονται, όταν υπάρχει καλή οργάνωση, όλα γίνονται.

-Η λάσπη συνηθίζεται; 
-Υπάρχει λίγη λάσπη, κάποια σχόλια που δεν μας αρέσουν αλλά τα προσπερνούμε και δεν μας καταβάλλουν ούτε στο ελάχιστο. 

-Ως Πρόεδρος της Παγκύπριας Οργάνωσης Προώθησης Γραμματισμού θα λέγατε ότι πολιτικά είμαστε αναλφάβητοι ή όχι; 
-Δυστυχώς, σε κάποιο βαθμό είμαστε. Χιλιάδες συμπολίτες μας είναι και λειτουργικά αναλφάβητοι αφού δεν έχουν τις βασικές δεξιότητες ανάγνωσης, γραφής, κατανόησης κειμένου, κριτικής και συνδυαστικής σκέψης. Χωρίς αυτές τις δεξιότητες δεν αντιλαμβάνονται τα όσα λέγονται ή γράφονται και έτσι δεν μπορούν να πάρουν σωστές και μάλιστα πολιτικές αποφάσεις. Αυτή είναι και μια από τις αιτίες της απαξίωσης και της αδιαφορίας, κυρίως μεταξύ των νέων, απέναντι στην εκλογική διαδικασία.

-Οι πολιτικοί; 
-Από τους πολιτικούς μας περιμένουμε ανώτερο επίπεδο, περιμένουμε πλούσιο και τεκμηριωμένο λόγο και όχι ατάκες και λόγια εντυπωσιασμού. Ο πολιτικός λόγος στερείται επιχειρημάτων και είναι φτωχός σε έκφραση. Θα βοηθούσε η γνώση της ιστορίας και η μελέτη των κλασικών μας φιλοσόφων και συγγραφέων, οι οποίοι από τον 5ο αιώνα π.Χ. ανέπτυξαν πολιτικές και φιλοσοφικές θεωρίες που ισχύουν ακόμα. 

-Για να μην επαναλαμβάνεις τα ίδια λάθη; 
-Η γνώση και η ενσυναίσθηση βοηθούν στο να μην επαναλαμβάνεις τα λάθη του παρελθόντος. Να γνωρίζουμε όμως ότι κάτι που έγινε σωστά ή λανθασμένα στο παρελθόν δεν σημαίνει πως θα συμβεί ακριβώς με τον ίδιο τρόπο στο παρόν, αφού οι συνθήκες είναι πάντα διαφορετικές. Αν όμως είσαι ιστορικοποιημένο και πολιτικοποιημένο άτομο, αν έχεις κριτική και ώριμη σκέψη, τότε μπορείς να πάρεις σωστές αποφάσεις τη δεδομένη στιγμή.

-Αν είχατε μαθητές ιστορίας τους πολιτικούς μας, θα βάζατε σε κάποιους κάτω από τη βάση; 
-Το σίγουρο είναι ότι όλοι οι πολιτικοί χρειάζονται μαθήματα ιστορίας. Όσο για τον βαθμό, αυτός θα καθοριζόταν από την επίδοση αλλά και το ήθος του καθενός. 

-Στον Σταύρο Μαλά κάνετε μαθήματα; 
-Πολλές φορές κουβεντιάζουμε ιστορία και ανάλογα με το θέμα, είτε του κάνω, είτε μου κάνει μαθήματα! Είναι πολύ καλός στη σύγχρονη κυπριακή ιστορία, ειδικά στα γεγονότα που έζησε ο ίδιος ως πρόσφυγας.

-Οι πλείστες δημοσκοπήσεις τον δείχνουν να ισοβαθμεί με τον Νικόλα Παπαδόπουλο, τι θα καθορίσει το ποιος θα κόψει το νήμα στον δεύτερο γύρο; 
-Ο Σταύρος άργησε να ξεκινήσει την προεκλογική του εκστρατεία και είναι φυσικό οι πρώτες δημοσκοπήσεις να τον δείχνουν λίγο πιο κάτω και τώρα σε ισοπαλία. Αλλά πιστεύω ότι οι δημοσκοπήσεις δεν αποτυπώνουν όλη την αλήθεια και ότι θα περάσει άνετα στον δεύτερο γύρο και θα κερδίσει τις εκλογές. Αυτό που θα καθορίσει το αποτέλεσμα είναι η ανάγκη του κόσμου για αλλαγή από τη σημερινή άσχημη κατάσταση που ζούμε και τα σπάνια ποιοτικά χαρακτηριστικά του Σταύρου που τον κάνουν να ξεχωρίζει, δηλαδή η ειλικρίνεια, η κοινωνική ευαισθησία και την ίδια ώρα η δυναμικότητα και αποφασιστικότητά του. Ο κόσμος θα αποφασίσει στη βάση προτάσεων και επιχειρημάτων, πολιτικού ήθους και αξιοπιστίας. Κρίμα που δεν θα υπάρξουν περισσότερα από ένα debate, ώστε να συγκριθούν και να κριθούν οι βασικοί υποψήφιοι. 

-Ο κόσμος ακούει, διαβάζει; 
-Υπάρχουν εκείνοι που ακούνε και διαβάζουν και εκείνοι που κλείνουν τα αυτιά και τα μάτια γιατί έχουν απογοητευτεί από την πολιτική. 

-Είναι από τα Μέσα Ενημέρωσης που ενημερώνεται ο κόσμος; 
Οι νέοι χρησιμοποιούν περισσότερο τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης παρά την τηλεόραση και την έντυπη εφημερίδα για την ενημέρωσή τους. Τα πρώτα προβάλλουν μια πιο αντικειμενική και σφαιρική εικόνα των υποψηφίων αν και στερούνται ανάλυσης λόγω έκτασης. Εκείνο που είναι ιδιαίτερα δυσάρεστο στο διαδίκτυο είναι οι συνεχείς και «απρόσκλητες» διαφημίσεις, οι ατάκες και τα ρηχά συνθήματα που αποπροσανατολίζουν από την ουσία. Εύχομαι ο κόσμος να καταλαβαίνει ότι ο Σταύρος δεν επιδίδεται σε τέτοιου είδους επικοινωνιακά παιχνίδια.

-Προσπαθεί να διαφοροποιηθεί στο θέμα της οικονομίας από το ΑΚΕΛ; 
-Έχει καταθέσει τις δικές του προτάσεις σε ένα πολυσέλιδο προεκλογικό πρόγραμμα που είναι το συμβόλαιό του με τον λαό. Το ΑΚΕΛ στηρίζει αυτό το πρόγραμμα γιατί βασίζεται σε κοινές αρχές, αλλά δεν ταυτίζονται πλήρως. Ο Σταύρος δίνει πολλή έμφαση στους τομείς της έρευνας και της καινοτομίας, της γεωργίας και της κτηνοτροφίας και σε πολλά ακόμα μέτρα που θα αλλάξουν το ως τώρα οικονομικό μας μοντέλο που βασίζεται κυρίως στις υπηρεσίες.

-Γιατί να εμπιστευτούν τον Σταύρο Μαλά όπως λέει και το σλόγκαν σας; 
-Επειδή όσα περιλαμβάνει στο πρόγραμμα του είναι υλοποιήσιμα και θα τα υλοποιήσει. Δεν υπόσχεται τίποτε το οποίο θα έρθει εκ των υστερών να το αναιρέσει και να μην το εκπληρώσει, όπως δυστυχώς συμβαίνει πολύ συχνά στην πολιτική. Η αξιοπιστία είναι ο πρώτος λόγος για τον οποίο πρέπει να εμπιστευτούμε τον Σταύρο Μαλά. Άλλος λόγος είναι γιατί η πολιτικές που προωθεί είναι φιλολαϊκές, είναι υπέρ των απλών ανθρώπων και των εργαζομένων, οι οποίο βρίσκονται σε ιδιαίτερα δυσμενή κατάσταση λόγω της αντιλαϊκής γραμμής που ακολουθείται τώρα. Προτείνει λύσεις στα προβλήματα όλων των κοινωνικών ομάδων και κυρίως των νέων, που τώρα αναγκάζονται να μεταναστεύουν και να στηρίζουν τις οικονομίες άλλων χωρών αντί της χώρας τους. Με την ιδιότητά του ως ερευνητής έχει έγκυρες προτάσεις για εφαρμογή καινοτόμων ιδεών, για αναβίωση των πρωτογενών τομέων, για αξιοποίηση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων στην οικονομία.

-Στο Κυπριακό; 
-Είναι σταθερά προσηλωμένος στην προσπάθεια για λύση του Κυπριακού πάνω στη βάση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ και του πλαισίου Γκουτέρες. Αν με τις παλινωδίες της κυβέρνησής μας και την εσωτερική συζήτηση για νέα στρατηγική που εξαγγέλλεται προεκλογικά, ο διεθνής παράγοντας άρει την στήριξη του προς την αναζήτηση λύσης, αν η ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ που εδρεύει εδώ απέναντι μας στο Λήδρα Πάλας, αποφασίσει να μας εγκαταλείψει, πώς θα μπορέσουμε να βρούμε λύση; Ο κόσμος που όχι μόνο θέλει λύση του Κυπριακού αλλά και πιστεύει ότι μπορεί να βρεθεί λύση μέσα στα πλαίσια της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, μπορεί να εμπιστεύεται τον Σταύρο Μαλά. Τον εμπιστεύεται ο κόσμος που προσδοκεί στην υλοποίηση ενός σωστού Σχεδίου Υγείας, ο κόσμος που ελπίζει σε ένα καλύτερο μέλλον για τα παιδιά του, που θέλει να δει τη χώρα μας να εκσυγχρονίζεται και να αλλάζει νοοτροπία, που προσδοκά σε ένα νέο πολιτικό και κοινωνικό ήθος.

-Ποια θα είναι η προτεραιότητά σας αν εκλεγεί ο Σταύρος Μαλάς πρόεδρος; 
-Θέλω πάρα πολύ να υποστηρίξουμε περισσότερο την παιδεία και τον πολιτισμό στον τόπο μας. Βλέπουμε το εκπαιδευτικό μας σύστημα να γίνεται όλο και πιο εξετασιοκεντρικό, να βαρυφορτώνεται με διδακτική ύλη και να παραμελείται η καλλιέργεια δεξιοτήτων, αξιών και ιδανικών που πρέπει να έχουν τα παιδιά μας και αυτό πρέπει να αλλάξει. Πρέπει να προβάλλεται ο πολιτισμός μας και να ενθαρρύνεται η λογοτεχνία και η ποίηση. Έχουμε πολύ αξιόλογους ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών, οι οποίοι δεν έχουν την απήχηση που πρέπει στην κοινωνία, επειδή δεν τους αποδίδεται η αξία που έχουν. Αυτό πρέπει να αλλάξει και θα προσπαθήσω όσο μπορώ να βοηθήσω προς αυτή την κατεύθυνση. 

Mπορεί να αντλήσει ψήφους από όλους τους χώρους
-Από πού θα αντλήσει ψήφους ο Σταύρος Μαλάς για να περάσει στον δεύτερο γύρο; 
-Αν κρίνω από το 2013, που στον δεύτερο γύρο είχε πάρει ποσοστό 43% περίπου, μπορεί να αντλήσει στήριξη από όλους τους χώρους. Ένας Πρόεδρος όλων των Κυπρίων πρέπει να γεφυρώνει όλους τους ιδεολογικούς και πολιτικούς χώρους και αυτό κάνει, καλώντας όλους τους Κυπρίους, ανεξαρτήτως κόμματος και ιδεολογίας να τον ακολουθήσουν.

-Έστω κι αν έχει μαζί με κάποιους χώρους κάθετη διαφορά στο εθνικό; 
– Όσον αφορά στο εθνικό, ο Σταύρος λέει κάτι πολύ απλό, ότι πρέπει να βαδίζουμε πάνω στη γραμμή των ψηφισμάτων του ΟΗΕ και στις ομόφωνες αποφάσεις του εθνικού μας συμβουλίου. Δεν γίνεται να αλλάζουμε αυτή τη γραμμή, κυρίως όποτε έχουμε εκλογές, καθιστώντας το εθνικό μας θέμα αντικείμενο εξυπηρέτησης σκοπιμοτήτων. Πρέπει να συνεργαστούν όλα τα κόμματα για το καλό του τόπου σε ένα τόσο ύψιστης σημασίας ζήτημα όπως είναι το εθνικό και να ακολουθείται πάντα μια κοινή πολιτική.

-Βέβαια αυτό δεν έχει επιτευχθεί.  
-Δεν υπάρχει άλλη επιλογή από την ομογνωμία και τη συνεργασία όλων των δυνάμεων πάνω στο εθνικό μας θέμα, γι’ αυτό και είμαι σίγουρη πως ο Σταύρος θα καταφέρει τη συναίνεση που δεν επιτεύχθηκε ώς τώρα.