Τα αποτελέσματα έρευνας για το εύρος της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών στους κόλπους της Καθολικής Εκκλησίας στη Γαλλία που δημοσιεύτηκε την περασμένη Δευτέρα είναι τρομακτικά.
Το πόρισμα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι από το 1950 μέχρι σήμερα περισσότερα από 216.000 παιδιά στη χώρα έπεσαν θύματα κακοποίησης από καθολικούς κληρικούς και μοναχούς. Εάν σε αυτά προστεθούν και αυτά που έπεσαν θύματα επιθέσεων λαϊκών που εργάζονταν στους θεσμούς της Εκκλησίας (εκπαιδευτικών, επιτηρητών, στελεχών οργανώσεων νεολαίας) ο αριθμός των θυμάτων ανεβαίνει στις 330.000. Η κακοποίηση ήταν συστηματική διήρκησε χρόνια, ενώ η ίδια η Εκκλησία αδιαφόρησε προστατεύοντας τους θύτες και όχι τα θύματα, τα περισσότερα εκ των οποίων ήταν αγόρια ηλικίας 10 και 13 ετών.
Οι αποκαλύψεις δεν είναι βέβαια κάτι καινούριο. Τις τελευταίες δεκαετίες τα στόματα έχουν ανοίξει και όλο και περισσότεροι άνθρωποι που έχουν κακοποιηθεί σεξουαλικά από ιερείς, μοναχούς και ανθρώπους που δούλευαν για την Καθολική Εκκλησία, βγαίνουν μπροστά, μιλούν για όσα πέρασαν και ζητούν τα αυτονόητα. Μια απολογία και την παραδειγματική τιμωρία των δραστών. Το τελευταίο πάντως, δεν είναι εύκολο να γίνει, καθώς πολλές περιπτώσεις χάνονται σε βάθος χρόνου και τα αδικήματα έχουν παραγραφεί.
Ο Πάπας Φραγκίσκος ήταν ο πρώτος επικεφαλής της Καθολικής Εκκλησίας, που αναγνώρισε το πρόβλημα. Προχώρησε, μάλιστα, στη σύσταση μιας επιτροπής που διερεύνησε τέτοια εγκλήματα. Η κίνηση αυτή δεν είναι όμως παρά μια σταγόνα στον ωκεανό, καθώς οι περιπτώσεις είναι τόσες πολλές, σχεδόν μάλιστα σε όλες τις χώρες που υπάρχει παρουσία της Καθολικής Εκκλησίας. Προς το παρόν, όμως ελάχιστοι ιερείς και μοναχοί καθαιρέθηκαν, ενώ λίγες συγκριτικά με τις καταγγελίες είναι και οι περιπτώσεις που οι καταγγελίες οδηγήθηκαν ενώπιων της δικαιοσύνης.
Σε μήνυμά του μετά τις αποκαλύψεις στη Γαλλία, ο Πάπας Φραγκίσκος κάλεσε τους Γάλλους καθολικούς να αναλάβουν τις ευθύνες τους ώστε η Εκκλησία να είναι ένας ασφαλής οίκος για όλους. Δυστυχώς, όμως όπως όλα δείχνουν όμως αργεί η μέρα που θα συμβεί κάτι τέτοιο.
Οι πρώτες καταγγελίες είδαν πάντως το φως της δημοσιότητας τη δεκαετία του 1990, σε χώρες όπως την Ιρλανδία, τον Καναδά, την Αυστραλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ τα επόμενα χρόνια έλαβαν ακόμη μεγαλύτερη κάλυψη. Η εκκλησιαστική ιεραρχία υποστήριξε ότι η κάλυψη από τα μέσα ενημέρωσης ήταν υπερβολική και δυσανάλογη, ενώ επιχειρηματολόγησε πως μια τέτοια κατάχρηση, υπάρχει και σε άλλες θρησκείες. Ο όγκος των καταγγελιών όμως συνέχισε να αυξάνεται, ενώ μια σειρά ντοκιμαντέρ που προβλήθηκαν κατάδειξαν το βάθος του προβλήματος. Αξίζει να σημειωθεί πως το 2019 στενός σύμβουλος του Πάπα Φραγκίσκου, ο Γερμανός καγκελάριος, Ράινχαρντ Μαρξ, αποκάλυψε ότι η Καθολική Εκκλησία κατέστρεψε έγγραφα-«φωτιά» για πολλές υποθέσεις σεξουαλικής, παιδικής κακοποίησης. «Φάκελοι που θα μπορούσαν να είχαν τεκμηριώσει αυτές τις τρομερές πράξεις και να δηλώσουν τα ονόματα των υπευθύνων καταστράφηκαν ή δεν σχηματίστηκαν καν», δήλωσε.
Μετά από αποκαλύψεις το 2013 η κυβέρνηση της Αυστραλίας δημιούργησε μια Επιτροπή για τη διερεύνηση περιπτώσεων παιδικής κακοποίησης από ιερείς. Τα πορίσματα και αυτής της έρευνας ήταν σοκαριστικά. Όπως έγινε γνωστό το 7% των καθολικών ιερών της χώρας έχουν εμπλοκή σε κακοποίηση παιδιών μεταξύ 1950 και 2010. Οι περισσότερες καταγγελίες σχεδόν ποτέ δεν ερευνήθηκαν, αν και υπήρξαν μαρτυρίες για τουλάχιστον 5.000 περιστατικά. Στις λίγες περιπτώσεις που οι καταγγελίες οδηγήθηκαν ενώπιον της Δικαιοσύνης ο πρώην επικεφαλής οικονομικών του Βατικανού, ο καρδινάλιος Τζορτζ Πελ, κρίθηκε ένοχος το 2018 για σεξουαλική κακοποίηση παιδιών στην παιδική χορωδίας της Μελβούρνης τη δεκαετία του 1990.
Στη Γερμανία μελέτη της διάσκεψης των Επισκόπων το 2018 είχε αποκαλύψει μια εκτεταμένη σεξουαλική κακοποίηση από Γερμανούς κληρικούς. Διαπιστώθηκε ότι 1.670 κληρικοί είχαν διαπράξει κάποιο είδος σεξουαλικής επίθεσης εναντίον 3.677 ανηλίκων, κυρίως αγοριών κάτω των 13 ετών, μεταξύ 1946 και 2014. Στη μελέτη αναφέρθηκε, επίσης, ότι οι αριθμοί που παρουσιάστηκαν μάλλον είναι υποτιμημένοι και δεν παρουσιάζουν την πραγματική εικόνα του προβλήματος. Οι περισσότεροι δράστες δεν έχουν τιμωρηθεί και ελάχιστες περιπτώσεις οδηγήθηκαν στα δικαστήρια.
Έγινε θέμα ταινίας στις ΗΠΑ
Το 2002, η εφημερίδα «Boston Globe» αποκάλυψε μαζικής κλίμακας σεξουαλικής κακοποίησης σε παιδιά στη Βοστώνη και έφερε στο φως τις προσπάθειες απόκρυψης που έκανε η καθολική ιεραρχία στις ΗΠΑ. Η έρευνα της εφημερίδας ήταν το θέμα της βραβευμένης με Όσκαρ ταινίας «Spotlight». Σύμφωνα με στοιχεία, περισσότερες από 11.000 καταγγελίες έχουν υποβληθεί από θύματα κληρικών ενώ οι Επισκοπές έχουν πληρώσει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια σε εξωδικαστικούς συμβιβασμούς. Οι ενώσεις θυμάτων κατακρίνουν αυτή την πρακτική και υποστηρίζουν ότι αυτές οι πληρωμές επιτρέπουν στην εκκλησία να διαφύγει της Δικαιοσύνης. Αρκετές, πάντως επισκοπές έχουν ανοίξει τα τελευταία χρόνια τα αρχεία τους, αποκαλύπτοντας ότι εκατοντάδες ιερείς ήταν ύποπτοι για κακοποίηση ανηλίκων.
Εμμονή στην απόκρυψη των εγκλημάτων
Οι κατηγορίες για πολλά εγκλήματα σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών στα καθολικά ιδρύματα της Ιρλανδίας χρονολογούνται δεκαετίες πίσω, με τον αριθμό των ανήλικων θυμάτων να υπολογίζεται σε σχεδόν 15.000 μόνο μεταξύ 1970 και 1990. Αρκετοί επίσκοποι και ιερείς που κατηγορούνται για συγκάλυψη κακοποίησης έχουν τιμωρηθεί. Μάλιστα, η έκθεση Murphy το 2009 ανάφερε ότι μεταξύ 1975 και 2004 η Καθολική Εκκλησία είχε αποκρύψει με εμμονή την κακοποίηση παιδιών. Εξάλλου, η Καθολική Εκκλησία αποσιώπησε εκατοντάδες καταγγελίες σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών και στην Ολλανδία.
Σύμφωνα με ανεξάρτητη έρευνα χιλιάδες παιδιά υπέστησαν σεξουαλική κακοποίηση σε καθολικά σχολεία και ιδρύματα στη χώρα από το 1945. Ο κλήρος αποσιώπησε τα περιστατικά για να μην προκληθεί σκάνδαλο και απέτυχε τόσο να αντιμετωπίσει τα εκτεταμένα περιστατικά κακοποίησης, όσο και να βοηθήσει τα θύματα. Υπόλογοι για σεξουαλική κακοποίηση πολλών παιδιών είναι, επίσης, πολλοί ιερείς και μοναχοί στην Πολωνία. Οι καταγγελίες καλύπτουν μια μεγάλη χρονική περίοδο, καθώς ξεκινούν από το 1958 και φτάνουν μέχρι το 2020.
Μέχρι το 2018 ελάχιστα είχαν γίνει γνωστά. Όμως τότε η ομερτά έσπασε με αποτέλεσμα να ακολουθήσουν πολλές καταγγελίες, αφού εκατοντάδες θύματα, οι οικογένειές τους ή άλλοι κληρικοί που γνώριζαν όσα συγκλονιστικά συνέβαιναν πίσω από κλειστές πόρτες, έσπασαν τελικά τη σιωπή τους. Παρ’ όλα αυτά, τα δεδομένα που παρουσιάζονται δεν εκφράζουν πλήρως το δράμα της σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων από κάποιους ιερείς, όπως παραδέχτηκε ο Πολωνός επίσκοπος, Βοϊτσέχα Πόλακ. Σκάνδαλα παιδοφιλίας πλήττουν επίσης και την Καθολική Εκκλησία στην Αυστρία.
Τα τελευταία χρόνια έγιναν αρκετές καταγγελίες με τους δικηγόρους που εκπροσωπούν θύματα να υποστηρίζουν πως η Καθολική Εκκλησία αντί να διερευνήσει τις υποθέσεις έκλεινε τα μάτια μεταθέτοντας τους δράστες σε άλλα ιδρύματα, αφήνοντας τους ανεξέλεγκτους, παρά τις επικίνδυνες τάσεις τους. «Οι Αρχιεπισκοπές γνώριζαν ότι άτομα που βρίσκονταν υπό την προστασία τους είχαν υποστεί σεξουαλική κακοποίηση και δεν έκαναν τίποτα για να τη σταματήσουν, επομένως επέδειξαν ένοχη συμπεριφορά, αντικειμενικά αντίθετη στα καθήκοντά τους», ανάφερε η οργάνωση «Θύματα Εκκλησιαστικής Βίας».
