Ο ανεξάρτητος υποψήφιος για την προεδρία της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα τις προτάσεις του για την ουσιαστική Ενίσχυση Αποτρεπτικής Ισχύος – Άμυνα και Ασφάλεια της Κυπριακής Δημοκρατίας, οι οποίες βρίσκονται αναρτημένες στον ιστότοπο www.christodoulides2023.com/pylones/planitis/amyna/.

Η συνεχιζόμενη τουρκική κατοχή, η αμφισβήτηση της κυριαρχίας και εδαφικής ακεραιότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία, οι σημερινές προκλήσεις και οι υβριδικές απειλές, καθιστούν την ενίσχυση της αμυντικής θωράκισης και γενικότερα της αποτρεπτικής ισχύoς της πατρίδας μας ως ύψιστη προτεραιότητα.  Την ίδια στιγμή, η ιδιότητα της Κύπρου ως Κράτος Μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και ο ρόλος που δύναται να διαδραματίσει στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, ενισχύουν ακόμη περισσότερο την προαναφερθείσα ανάγκη.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ενισχύουμε την αποτρεπτική ισχύ της Κυπριακής Δημοκρατίας µε περαιτέρω αύξηση των αμυντικών δαπανών, θεσμοθέτηση και ενίσχυση των αμυντικών συμφωνιών και συνεργασιών µε τρίτες χώρες και την πλήρη αξιοποίηση των ευκαιριών που προκύπτουν μέσα από την ιδιότητά µας ως Κράτος Μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Πέραν της ενίσχυσης της αποτρεπτικής ισχύος της Κυπριακής Δημοκρατίας, το Κράτος θα πρέπει να μπορεί να ανταποκριθεί αποτελεσματικά απέναντι σε ασύμμετρες απειλές, όπως οι παράνομες μεταναστευτικές ροές, ο κυβερνοπόλεμος, η κλιματική αλλαγή, η τρομοκρατία και γενικά κάθε είδους υβριδική απειλή.  Η αντιμετώπιση των εν λόγω απειλών, όπως επίσης η ενίσχυση των ικανοτήτων της πατρίδας μας σε άλλους σχετικούς τομείς όπως της Έρευνας και Διάσωσης, δεν είναι έργο αποκλειστικά του Υπουργείου Άμυνας, αλλά και άλλων υπουργείων και υπηρεσιών του κράτους.  Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, υπό τον συντονισμό και την εποπτεία Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας, συστήνεται συντονιστικός φορέας με σαφείς αρμοδιότητες για την συλλογή πληροφοριών, εκτίμηση καταστάσεων, σύνταξη και εκτέλεση σχεδίων αντιμετώπισης των απειλών αυτών.

Οι προτάσεις κωδικοποιούνται σε 5 συγκεκριμένες πολιτικές: 1. Ενίσχυση Αποτρεπτικής Ικανότητας, 2. Ισχυρές Συνεργασίες -Αναβαθμισμένος Ρόλος της Κύπρου, 3.Σύγχρονος Ημιεπαγγελματικός Στρατός, 4.Ουσιαστική Εφεδρεία και Εθνοφυλακή και 5.Αντιμετώπιση Εκτάκτων Αναγκών.

Προς επίτευξη των στόχων που τίθενται, ανάμεσα σε άλλα:

Πολιτική 1- Ενίσχυση Αποτρεπτικής Ικανότητας

  1. Συγκροτούμε Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας (ΣΕΑ) στην Προεδρία της Δημοκρατίας, για θέματα Ασφάλειας και Αμυντικής Πολιτικής. Το ΣΕΑ που θα λειτουργεί ως συμβουλευτικό όργανο, θα έχει ως στόχο τη συστηματική μελέτη και υποβολή συγκεκριμένων εισηγήσεων προς το Υπουργικό Συμβούλιο για όλα τα θέματα που αφορούν την εθνική ασφάλεια της χώρας όπως αυτά προκύπτουν σε περιόδους ειρήνης, έκτακτης ανάγκης, κρίσης ή σύρραξης.
  2. Εκπονούμε Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας η οποία θα συνταχθεί από το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας και θα εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο. Η Στρατηγική Εθνικής Ασφαλείας θα αποτελεί το υπόβαθρο και θα έχει συνάφεια με άλλα θεσμικά κείμενα, στη βάση των οποίων ασκείται ανάμεσα σε άλλα η αμυντική και εξωτερική πολιτική της χώρας και θα αξιολογείται ανά τακτά διαστήματα. Η Στρατηγική Εθνική Ασφάλειας θα παρέχει επίσης συγκεκριμένες κατευθύνσεις για υλοποίηση των στόχων που καθορίζονται από τα εμπλεκόμενα υπουργεία όπως το Υπουργείο Εξωτερικών, Υπουργείο Άμυνας, Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξεως, Υπουργείο Οικονομικών, Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίας και Βιομηχανίας, Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων και Υφυπουργείο Έρευνας και Καινοτομίας.
  3. Ενισχύουμε την υλοποίηση του εξοπλιστικού προγράμματος της Εθνικής Φρουράς, στοχεύοντας σε θεσμοθετημένες σταθερές δαπάνες επί του ΑΕΠ ύψους τουλάχιστον 2%. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, εκσυγχρονίζουμε ή και αντικαθιστούμε παλαιά οπλικά συστήματα που διαθέτει η Εθνική Φρουρά, παράλληλα με την προμήθεια καινούργιων συστημάτων που θα ενσωματώνουν τις νέες τεχνολογίες, με προτεραιότητα την ενίσχυση του πολεμικού ναυτικού και της πολεμικής αεροπορίας της Εθνικής Φρουράς.  Προς αυτή την κατεύθυνση αξιοποιούμε και τις δυνατότητες που προκύπτουν από την πλήρη άρση του εμπάργκο όπλων από τις ΗΠΑ, όπως επίσης και τις στρατηγικές σχέσεις με γειτονικά κράτη και Κράτη Μέλη της ΕΕ.
  4. Ενθαρρύνουμε τη συμμετοχή φορέων και οργανισμών έρευνας και καινοτομίας της χώρας μας σε αμυντικά προγράμματα υψηλής τεχνολογίας της ΕΕ με σκοπό τη μέγιστη δυνατή απορρόφηση Ευρωπαϊκών κονδυλίων και κεφαλαίων αλλά και προβολής της χώρας μας. Παράλληλα ενθαρρύνουμε και αξιοποιούμε ουσιαστικά τις Κυπριακές βιομηχανίες που εξειδικεύονται σε τέτοιες τεχνολογίες για να εργαστούν σε νέα συστήματα άμυνας όπως π.χ. drones, ενισχύοντας με αυτό τον τρόπο και τις δυνατότητες της Εθνικής Φρουράς.

Πολιτική 2. Ισχυρές συνεργασίες – Αναβαθμισμένος ρόλος της Κύπρου

  1. Ενισχύουμε τη στενή συνεργασία Κύπρου-Ελλάδος στον αμυντικό τομέα, υπό το πλέγμα και των νέων γεωπολιτικών εξελίξεων στην ευρύτερη περιοχή αλλά και της συμμετοχής των δύο χωρών στον πυλώνα της Κοινής Πολιτικής Άμυνας και Ασφάλειας (ΚΠΑΑ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς επίσης τις τριμερείς και πολυμερείς συνεργασίες με γειτονικές χώρες. Στο πλαίσιο αυτό, μελετούμε σε συνεργασία με την Ελληνική Κυβέρνηση την προοπτική ουσιαστικής αναβίωσης του Δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου Κύπρου-Ελλάδας, σε επιχειρησιακό επίπεδο.  Διερευνούμε επίσης την προοπτική συμπερίληψής του στους σχετικούς Ευρωπαϊκούς σχεδιασμούς για την περιοχή μας.
  2. Ενισχύουμε την ενεργό και ουσιαστική συμμετοχή του Υπουργείου Άμυνας και της Εθνικής Φρουράς σε όλα τα όργανα, τις δράσεις και τα προγράμματα του πυλώνα της Κοινής Πολιτικής Άμυνας και Ασφάλειας (ΚΠΑΑ) της ΕΕ, και ιδιαίτερα στα προγράμματα της Μόνιμης Διαρθρωμένης Συνεργασίας (PESCO) που πέραν της υπόστασης που προσδίδουν στην Κυπριακή Δημοκρατία σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο, συμβάλλουν στην αναβάθμιση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων της Εθνικής Φρουράς και παράλληλα αναδεικνύουν ακόμη περισσότερο το ρόλο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Κράτους Μέλους της ΕΕ, ως πυλώνα σταθερότητας και ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
  3. Υποστηρίζουμε ουσιαστικά την περαιτέρω αμυντική αυτονομία της ΕΕ, ως του μόνου συλλογικού συστήματος ασφάλειας που θα παρέχει ασφάλεια σε όλα τα Κράτη Μέλη της ΕΕ και σταθερότητα και ειρήνη στον ευρύτερο Ευρωμεσογειακό χώρο.
  4. Υλοποιούμε στο έπακρον τις συμφωνίες στρατιωτικής συνεργασίας που υπέγραψε η Κυπριακή Δημοκρατία με γειτονικές και άλλες χώρες και διευρύνουμε τις αμυντικές συνεργασίες με χώρες της ΕΕ και της ευρύτερης Μέσης Ανατολής με τις οποίες μοιραζόμαστε κοινά συμφέροντα και αξίες, αξιοποιώντας και τις ευκαιρίες που προσφέρονται μέσω της ιδιότητάς μας ως Κράτος Μέλος της ΕΕ. Η συμμετοχή της Εθνικής Φρουράς σε τέτοιας φύσεως κοινές δραστηριότητες αναμφίβολα συμβάλλει σημαντικά, ανάμεσα σε άλλα, στη βελτίωση των αμυντικών δυνατοτήτων μας και κατά συνέπεια στην ενίσχυση της αποτρεπτικής ικανότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας.
  5. Αξιοποιούμε τη συνεργασία μας με τρίτες χώρες και προωθούμε την εκπαίδευση των στελεχών μας σε σχολές στρατών άλλων χωρών με μεγάλη πείρα. Στόχος, μεταξύ άλλων, είναι η μεταφορά γνώσης που θα αποκτηθεί σε εθνικό επίπεδο όπως επίσης η συνεχής αξιολόγηση των επιχειρησιακών διαδικασιών λαμβάνοντας υπόψη και νέα δεδομένα. 

Πολιτική 3- Σύγχρονος Ημιεπαγγελματικός Στρατός

  1. Μελετούμε, την περαιτέρω βελτίωση της θέσεως των Συμβασιούχων Οπλιτών (ΣΥΟΠ) εντός της Εθνικής Φρουράς. Η δημιουργία του σώματος των ΣΥΟΠ ως συνέπεια της απόφασης για τη μετατροπή της Εθνικής Φρουράς σε ημιεπαγγελματικό στρατό, αποτελεί θετική εξέλιξη και σταθμό στη βελτίωση των αμυντικών δυνατοτήτων της Εθνικής Φρουράς. Αποτελεί υποχρέωση και προτεραιότητα της πολιτείας, η περαιτέρω βελτίωση της θέσεως των ΣΥΟΠ εντός της Εθνικής Φρουράς.  Τα κριτήρια πρόσληψης, το επίπεδο εκπαίδευσης, η αριθμητική και μισθολογική αναβάθμιση, η μελλοντική πορεία και ανέλιξη στην ιεραρχία, θα αποτελέσουν, ως προτεραιότητα, αντικείμενα μελέτης από το Υπουργείο Άμυνας.
  2. Θέτουμε ως προτεραιότητα την περαιτέρω βελτίωση των εγκαταστάσεων, της εκπαίδευσης, της ψυχαγωγίας, της εκμετάλλευσης ελεύθερου χρόνου και της ασφαλούς μετάβασης και επιστροφής στα στρατόπεδα. Οι συνθήκες διαβίωσης των κληρωτών οπλιτών κρίνονται αρκετά καλές.  Πάντοτε όμως υπάρχουν τα περιθώρια βελτίωσης, έτσι ώστε η 14-μηνη θητεία των νέων μας να μην θεωρείται χαμένος χρόνος, αλλά μια ουσιαστική υπηρεσία προς την πατρίδα με την απόκτηση των αναγκαίων δεξιοτήτων.
  • Εκσυγχρονίζουμε τη νομοθεσία που διέπει τις προαγωγές, τις μεταθέσεις και τις επιλογές σε θέσεις και σχολές του εξωτερικού, ώστε αυτές να γίνονται αποκλειστικά με αξιοκρατικά και μετρήσιμα κριτήρια, όπως αυτά προκύπτουν μέσα από τον υπηρεσιακό φάκελο κάθε στελέχους.
  • Θεσμοθετούμε μηχανισμούς επικοινωνίας με τους Συνδέσμους Αξιωματικών, Υπαξιωματικών και ΣΥΟΠ για την επίλυση προβλημάτων που αντιμετωπίζουν και την ανταλλαγή απόψεων σχετικά με θέματα που αφορούν τη στρατιωτική υπηρεσία και ευημερία του στρατιωτικού προσωπικού.
  • Εξετάζουμε την ασφάλιση όσων υπηρετούν στην Εθνική Φρουρά εν ώρα υπηρεσίας και καταβολή εφάπαξ ποσού στην οικογένεια σε περίπτωση ατυχές περιστατικού εν ώρα υπηρεσίας.
  • Αναδιοργανώνουμε το σύστημα Διοικητικής Μέριμνας της Εθνικής Φρουράς με σκοπό την εξοικονόμηση μεγάλου αριθμού στελεχών και οπλιτών και την αποτελεσματική απασχόλησή τους με καθήκοντα για τα οποία εκπαιδεύτηκαν από την Κυπριακή Δημοκρατία.
  • Μελετάμε την ανάθεση, όπου είναι δυνατόν, μη επιχειρησιακών δραστηριοτήτων της Εθνικής Φρουράς σε ιδιωτικούς φορείς όπως συντηρήσεις εγκαταστάσεων, ΚΨΜ, Μαγειρεία κ.α.
  • Ενισχύουμε την τακτική επικοινωνία με τον Σύνδεσμο Αποστράτων Αξιωματικών για ανταλλαγή απόψεων και εισηγήσεων σχετικά με τη στρατιωτική υπηρεσία, την δυνατότητα εθελοντικής αξιοποίησής τους κ.α.
  • Αναδεικνύουμε και προβάλλουμε εντός καθορισμένου πλαισίου το έργο της Εθνικής Φρουράς και του τρόπου που παράγει ασφάλεια για το κράτος.

Πολιτική 4- Ουσιαστική Εφεδρεία και Εθνοφυλακή

  1. Θεωρούμε τη συμβολή της Εφεδρείας και Εθνοφυλακής άκρως σημαντική στην επιχειρησιακή ικανότητα της Εθνικής Φρουράς. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, αξιολογούμε και αναπροσαρμόζουμε την εκπαίδευσή τους, ώστε αυτή να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες απαιτήσεις του πεδίου της μάχης, όπως αυτές προκύπτουν, ανάμεσα σε άλλα, από τα αποτελέσματα των τελευταίων πολεμικών συγκρούσεων, των εξελίξεων στον τομέα της τεχνολογίας, λαμβάνοντας υπόψη ξένους στρατούς με παρόμοιες στρατιωτικές δομές εφεδρείας.
  • Ενισχύουμε τους διαύλους επικοινωνίας με τους Συνδέσμους Εφέδρων και Εθνοφυλάκων για αξιολόγηση προτάσεων και εισηγήσεων που αφορούν την εκπαίδευσή τους.
  • Βελτιώνουμε με τη χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας, τον μηχανισμό πρόσκλησης των Εφέδρων και Εθνοφυλάκων, έτσι ώστε και σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης να υπάρχουν καλύτερα αποτελέσματα.

Πολιτική 5- Αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών

  1. Ενισχύουμε την αντίδραση του Κράτους απέναντι σε ασύμμετρες απειλές, όπως είναι η τρομοκρατία, οι παράνομες μεταναστευτικές ροές, ο κυβερνοπόλεμος, η κλιματική αλλαγή και γενικά κάθε είδους υβριδική απειλή. Η αντιμετώπιση αυτών των απειλών, δεν είναι έργο αποκλειστικά του Υπουργείου Άμυνας, αλλά και άλλων υπουργείων και υπηρεσιών του Κράτους. Για τον σκοπό αυτό, υπό τον συντονισμό και την εποπτεία του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας, συστήνουμε μεικτές επιτροπές των κατά περίπτωση αρμοδίων υπηρεσιών, για μελέτη, παρακολούθηση και σύνταξη συγκεκριμένων σχεδίων αντιμετώπισης τέτοιων απειλών.
  2. Δίνουμε ιδιαίτερη σημασία στον κοινωνικό ρόλο της Εθνικής Φρουράς, ειδικότερα προς την κατεύθυνση υποβοήθησης των αρμόδιων υπηρεσιών του Κράτους στην αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών, όπως η πρόληψη και κατάσβεση πυρκαγιών, περιπτώσεις πλημμυρών, σεισμών, επιδημιών, έρευνας-διάσωσης κ.α. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, αναβαθμίζουμε την υπηρεσία Πολιτικής Σχεδίασης Εκτάκτων Αναγκών (ΠΣΕΑ) καθώς επίσης το Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης (ΚΣΕΔ) που λειτουργούν στο Υπουργείο Άμυνας με εκσυγχρονισμό της σχετικής νομοθεσίας, έτσι ώστε, σε συνεργασία με τις άλλες αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους (Πολιτική Άμυνα, Αστυνομία, Πυροσβεστική Υπηρεσία, Δήμοι, Κοινότητες, κ.α.), να ανταποκρίνονται αποτελεσματικά σε περιπτώσεις εκτάκτων αναγκών.
  3. Προωθούμε την Πολιτική Σχεδίασης Αντιμετώπισης Ανθρωπογενών και Φυσικών Καταστροφών που πιθανόν να εξελιχθούν σε κρίσεις μέσα από την συνεργασία Εθνικής Φρουράς, Πολιτικής Άμυνας, Αστυνομίας, Πυροσβεστικής και λοιπών εμπλεκόμενων.
  4. Ενισχύουμε τις υπηρεσίες που συντονίζονται από το Κέντρο Έρευνας και Διάσωσης και καταρτίζουμε σχέδιο σταδιακής απόκτησης κατάλληλων και σύγχρονων θαλάσσιων και εναέριων μέσων για επιτήρηση και άμεση επέμβαση όπου απαιτηθεί εντός της περιοχής ευθύνης της Κυπριακής Δημοκρατίας.
  5. Προωθούμε και ενδυναμώνουμε ουσιαστικά τη συνεργασία μεταξύ της Εθνικής Φρουράς, των Σωμάτων Ασφαλείας και του Κέντρου Έρευνας και Διάσωσης.