Είναι γεγονός ότι, μετά από κάποια παραλίγο ατυχήματα (near misses), συνήθως έπονται σοβαρά δυστυχήματα. Για τον λόγο αυτό και τα παραλίγο ατυχήματα πρέπει να διερευνώνται με κάθε λεπτομέρεια για να εντοπίζονται τα πραγματικά αίτια που τα προκάλεσαν και να λαμβάνονται τα απαραίτητα διορθωτικά μέτρα, για την αποφυγή παρόμοιων περιστατικών στο μέλλον. Σημειώνεται ότι της μοιραίας πτήσης της εταιρείας «Helios», τον Αύγουστο του 2005, είχαν προηγηθεί κάποια παραλίγο ατυχήματα, τα οποία ίσως να μην εξετάστηκαν με τη δέουσα προσοχή. Πρόσθετα, από τη διερεύνηση διάφορων ατυχημάτων, έχει προκύψει ότι αυτά οφείλονταν κατά κύριο λόγο, ποσοστό πέραν του 80%, στον ανθρώπινο παράγοντα.
Πρόσφατα, έχουν συμβεί διάφορα δυστυχήματα/ παραλίγο ατυχήματα στο Στρατό, για τα οποία διεξάγονται έρευνες και ετοιμάζονται σχετικές μελέτες/ πορίσματα για τα πιθανά αίτια που τα προκάλεσαν. Οι στρατοί όμως, συνήθως, δεν δημοσιοποιούν τα πορίσματα τους.
Τα δυστυχήματα αυτά ήσαν: α) Ο θάνατος του λοχαγού Ξάνθου Κυριάκου, που συνέβη στην περιοχή Τροοδιτίσσης κατά την άσκηση καταρρίχησης στις 25/05/2021, β) ο θάνατος της δεκανέως Νάταλυς Νεοφύτου, όταν αναποδογυρίστηκε το τζιπ στο οποίο επέβαινε σε στρατόπεδο στον Κόρνο και την καταπλάκωσε στις 12/05/2022, γ) παρολίγον ατύχημα κατά τη ρίψη αλεξιπτωτιστών στην περιοχή Λάρνακας, στις 20/04/2022, όταν ένας αλεξιπτωτιστής, κατά τη πτώση, έμεινε κρεμάμενος στην άτρακτο του αεροσκάφους C-130 και δ) ο θανάσιμος τραυματισμός του ΣΥΟΠ καταδρομέα Παναγιώτη Γιαννιού, κατά την άσκηση πτώσης από ελικόπτερο, στη θαλάσσια περιοχή της Λάρας, στις 27/06/2022.
Ειδικά για το ατύχημα με τον Ξάνθο Κυριάκου, η έρευνα θα μπορούσε να εξετάσει, μεταξύ άλλων και τα ακόλουθα:
Την αναγνωρισμένη τεχνική προδιαγραφή βάσει της οποίας παραγγέλθηκε το συγκεκριμένο σχοινί και η οποία θα πρέπει να καθορίζει, μεταξύ άλλων, την αντοχή, τις διαστάσεις, τη σύνθεση του υλικού, το συντελεστή ασφαλείας και άλλα ποιοτικά χαρακτηριστικά του σχοινιού.
Κατά την παραλαβή του σχοινιού, έπρεπε να είχε γίνει δειγματοληπτικός έλεγχος ή να υπάρχει σχετικό πιστοποιητικό καταλληλότητας.
Ο σχετικός έλεγχος, θα μπορούσε να γίνει σε κάποιο από τα πανεπιστήμια της Κύπρου, που έχουν Μηχανολογική Σχολή.
Πρόσθετα, η έρευνα πρέπει να καλύψει τις οδηγίες χρήσης του κατασκευαστή, αναφορικά με τη ορθή χρήση του σχοινιού, τον τρόπο φύλαξής του, καθ’ ότι τυχόν έκθεσή του σε ακραίες καιρικές συνθήκες, δυνατό να επηρεάσει δυσμενώς την αντοχή του κ.τλ.
Παράλληλα θα πρέπει εξεταστούν οι εσωτερικές διαδικασίες/ κανόνες οι οποίες μάλλον θα προβλέπουν τον οπτικό έλεγχο του σχοινιού πριν από κάθε χρήση.
Για τους κινδύνους που ελλοχεύουν κατά την καταρρίχηση, θα έπρεπε να υπάρχει σχετική γραπτή εκτίμηση κινδύνου.
Για τα τρία θανατηφόρα δυστυχήματα, που συνέβησαν πρόσφατα, καθώς και για το παρολίγον ατύχημα που συνέβη κατά τη ρίψη αλεξιπτωτιστών στη περιοχή της Λάρνακας, αναμένεται ότι τα αίτια θα οδηγήσουν στον ανθρώπινο παράγοντα. Για τον λόγο αυτό, οι αρμόδιοι θα πρέπει να ενδιατρίψουν στο θέμα αυτό, για να βελτιωθεί η κατάσταση, με στόχο τη μείωση των ατυχημάτων και των παραλίγο ατυχημάτων. Βεβαίως, ο ανθρώπινος παράγοντας, είναι ένα δύσκολο θέμα και πολύ πλατύ, καθότι καλύπτει πολλες παραμέτρους, αλλά διάφορες εταιρείες του εξωτερικού, με την κατάλληλη εκπαίδευση και καθοδήγηση του προσωπικού τους, κατόρθωσαν να βελτιώσουν την κατάσταση και να μειώσουν τα ατυχήματα.
* Μηχανολόγος Μηχανικός, πρώην λέκτορας Ανώτερου Τεχνολογικού Ινστιτούτου
