Σε μια κρίσιμη περίοδο για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων της Κύπρου, η κοινοβουλευτική Επιτροπή Ελέγχου συζητά σήμερα την Έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, η οποία καταγράφει με γλαφυρό τρόπο τα συστημικά προβλήματα, τις καθυστερήσεις και την ανάγκη άμεσης προσαρμογής στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής.
Η Έκθεση επισημαίνει πως, παρά την ύπαρξη 108 φραγμάτων και πέντε μονάδων αφαλάτωσης, το υδατικό ισοζύγιο της Κύπρου παραμένει εύθραυστο. Οι ετήσιες απώλειες από το δίκτυο ύδρευσης αγγίζουν τα 30 εκατομμύρια κυβικά μέτρα – σχεδόν το 40% της συνολικής διαθέσιμης ποσότητας – με ορισμένες περιοχές, όπως η Πάφος και η Λεμεσός, να καταγράφουν απώλειες μέχρι και 70%.
Βουλευτές αναμένεται να θέσουν καίρια ερωτήματα για την κατάσταση των υποδομών, την καθυστέρηση στη διασύνδεση της μονάδας αφαλάτωσης Βασιλικού με το δίκτυο ύδρευσης και την αξιοποίηση του ανακυκλωμένου νερού, το οποίο, παρά τη διαθέσιμη δυναμικότητα, παραμένει σε μεγάλο βαθμό ανεκμετάλλευτο.
Η έκθεση καταγράφει σοβαρές ελλείψεις στον σχεδιασμό και την εφαρμογή πολιτικών για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Το ερώτημα που τίθεται είναι εάν η Κυπριακή Δημοκρατία έχει προβεί σε επαρκή αξιολόγηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στον υδάτινο τομέα και κατά πόσον έχουν ληφθεί έγκαιρα και αποτελεσματικά μέτρα.
Σημειώνεται ότι η αύξηση της θερμοκρασίας και η μείωση της βροχόπτωσης εντείνουν την εξατμισοδιαπνοή και ευνοούν φαινόμενα όπως η υφαλμύρινση των υδροφορέων, απειλώντας ιδιαίτερα τις παράκτιες και ορεινές κοινότητες που εξαρτώνται από φυσικές πηγές.
Έντονη είναι και η κριτική για την απουσία ενιαίας τιμολογιακής πολιτικής στο νερό, καθώς και για τη χαμηλή ανάκτηση κόστους από την παροχή του. Η επιτροπή θα εξετάσει γιατί δεν εφαρμόζονται πλήρως οι Κανονισμοί που αφορούν το νερό από γεωτρήσεις, αλλά και γιατί το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων δεν διαθέτει πλήρη δεδομένα κατανάλωσης από μη κυβερνητικά αρδευτικά δίκτυα και ιδιωτικές γεωτρήσεις.
Πυρετώδεις εργασίες για τις κινητές μονάδες αφαλάτωσης στη Μονή
Ιδιαίτερη συζήτηση αναμένεται για τη λειτουργία των κινητών μονάδων αφαλάτωσης που παραχωρήθηκαν δωρεάν από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Τα μέλη της Επιτροπής θα ζητήσουν διευκρινίσεις για το χρονοδιάγραμμα λειτουργίας, το κόστος μεταφοράς, εγκατάστασης και λειτουργίας τους, αλλά και για τις επιπτώσεις στο ηλεκτρικό δίκτυο της ΑΗΚ, ειδικά κατά τους θερινούς μήνες αιχμής.
Σημειώνεται ότι παρά την καθυστέρηση στην υλοποίηση του έργου λόγω απρόβλεπτων τεχνικών δυσκολιών, συνεχίζονται οι εργασίες με εντατικούς ρυθμούς για εγκατάσταση των κινητών μονάδων αφαλάτωσης.
Το αρχικό χρονοδιάγραμμα προέβλεπε την έναρξη λειτουργίας των μονάδων μέχρι τις 30 Ιουνίου. Ωστόσο, λόγω αστάθμητων παραγόντων και τεχνικών προβλημάτων που εντοπίστηκαν κατά την εγκατάσταση και τον έλεγχο των συστημάτων, το νέο χρονικό ορόσημο για την παράδοση του έργου μετατέθηκε για τις 22 Ιουλίου.
Σε δηλώσεις του κατά τη διάρκεια επίσκεψης της Υπουργού Γεωργίας, Μαρίας Παναγιώτου, στον χώρο εγκατάστασης στον ηλεκτροπαραγωγό σταθμό της Μονής, ο αναπληρωτής διευθυντής του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων (ΤΑΥ), Γιώργος Καζαντζής, ανέφερε ότι πρόκειται για ένα ιδιαίτερα σύνθετο και τεχνικά απαιτητικό έργο. «Η αρχική μας πρόθεση ήταν να ολοκληρώσουμε τις εργασίες μέχρι το τέλος Ιουνίου ή το αργότερο αρχές Ιουλίου, όμως αντιμετωπίζουμε καθημερινά προκλήσεις που προκαλούν καθυστερήσεις. Οι μονάδες είναι ολοκαίνουριες και στον τεχνικό τους έλεγχο προκύπτουν ζητήματα που απαιτούν άμεσες λύσεις», τόνισε.
Σύμφωνα με τον κ. Καζαντζή, οι αρμόδιοι βρίσκονται σε διαρκή επικοινωνία με τον κατασκευαστή στα ΗΑΕ, ενώ στενή συνεργασία υπάρχει και με την ΑΗΚ και τους υπεργολάβους για την επίλυση κάθε προβλήματος. Για την κάλυψη τυχόν κενών στην παροχή νερού, μέχρι την ολοκλήρωση του έργου, ενεργοποιούνται ήδη πρόσθετες γεωτρήσεις στο Δέλτα του Κούρη και στη Γερμασόγεια.
