Απάντηση στους ισχυρισμούς για τη θυσία του Γρηγόρη Αυξεντίου, όπως αυτοί παρουσιάστηκαν σε podcast του ευρωβουλευτή Φειδία Παναγιώτου, δίνει σε ανάρτησή της η σελίδα Ιστορικές Μνήμες ΕΟΚΑ 1955 – 1959. Φιλοξενούμενος του Φειδία Παναγιώτου ήταν ο δημοσιογράφος – ιστορικός Μιχάλης Μιχαήλ, με τον οποίο συζήτησαν για τον Γρηγόρη Αυξεντίου και τη θυσία του, με τις αναφορές τους να προκαλούν θύελλα αντιδράσεων στο διαδίκτυο, από χρήστες που απορρίπτουν κατηγορηματικά τους ισχυρισμούς τους.

Οι Ιστορικές Μνήμες ΕΟΚΑ 1955 – 1959 στο facebook αντιδρώντας στις αναφορές που διατυπώθηκαν, ανάφεραν τα ακόλουθα:

«Τις τελευταίες μέρες προβάλλεται η άποψη ότι ο Γρηγόρης Αυξεντίου είτε αυτοκτόνησε είτε εκτελέστηκε από συναγωνιστή του, βασισμένη στο γεγονός ότι κατά την ιατροδικαστική εξέταση που διενήργησε ο Λοχαγός Ίσραελ, διαπιστώθηκε διαμπερές τραύμα στο κεφάλι. Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι πολύ πιο σύνθετη και οι ισχυρισμοί αυτοί καταρρέουν αν εξεταστούν με επιστημονικά και ιστορικά δεδομένα.

1. Η ιατροδικαστική αναφορά

Σύμφωνα με τα στοιχεία της 4ης Μαρτίου 1957, ο ιατροδικαστής κατέγραψε ότι το σώμα του Αυξεντίου ήταν πλήρως απανθρακωμένο και έφερε επίσης τραύμα στο κεφάλι από πυροβόλο όπλο. Η σειρά των γεγονότων, όπως προκύπτει από τα βρετανικά αρχεία, ήταν πρώτα ο θάνατος από σφαίρα και ακολούθως η καύση από τη φωτιά που έβαλαν οι Βρετανοί στο κρησφύγετο.

2. Ο προσδιορισμός της απόστασης βολής στην ιατροδικαστική

Η εκτίμηση της απόστασης βολής γίνεται με βάση συγκεκριμένα στοιχεία γύρω από το τραύμα:

Τραύματα εξ επαφής: Εμφανίζουν έντονα εγκαύματα, αιθάλη μέσα και γύρω από το τραύμα, ρήξη δέρματος από αέρια.

Εγγύς βολές (έως ~60 εκ.): Παρατηρείται αιθάλη και tattooing (σημάδια από άκαυστη πυρίτιδα).

Μακρινές βολές: Το τραύμα είναι καθαρό, χωρίς ίχνη πυρίτιδας ή καύσης.

Όμως, σε περιπτώσεις σοβαρής απανθράκωσης, τα παραπάνω σημάδια εξαφανίζονται ή αλλοιώνονται σε τέτοιο βαθμό ώστε να μην μπορεί να εξαχθεί αξιόπιστο συμπέρασμα για την απόσταση.

Σύμφωνα με το εγχειρίδιο DiMaio, V.J. — Gunshot Wounds: Practical Aspects of Firearms, Ballistics, and Forensic Techniques (CRC Press, 2016, σ. 168–172), «σε σώματα που έχουν εκτεταμένα καεί, η εκτίμηση της απόστασης βολής είναι πρακτικά αδύνατη, καθώς καταστρέφονται όλα τα κρίσιμα στοιχεία (soot, tattooing, θερμικές αλλοιώσεις ιστών)».

Ανάλογα επισημαίνουν και οι Madea & Saukko, Handbook of Forensic Medicine (Wiley-Blackwell, 2014, σ. 405): «Η απανθράκωση καθιστά ανέφικτη την αξιολόγηση της απόστασης βολής, ακόμη και με τη χρήση χημικών αναλύσεων υπολειμμάτων».

Επομένως, ο ισχυρισμός ότι «η σφαίρα ρίχτηκε από απόσταση 2 ποδών» δεν μπορεί να στηρίζεται σε ιατροδικαστικά δεδομένα της εποχής. Το μόνο ασφαλές συμπέρασμα ήταν η ύπαρξη διαμπερούς τραύματος, όχι η ακριβής απόσταση.

3. Το ιστορικό πλαίσιο

Οι συναγωνιστές του Αυξεντίου κατέθεσαν ότι εκείνος τους διέταξε να φύγουν και έμεινε μόνος. Η μάχη διήρκησε ώρες και, όταν οι Βρετανοί απέτυχαν να τον εξουδετερώσουν με πυρά και χειροβομβίδες, έριξαν βενζίνη και έβαλαν φωτιά στο κρησφύγετο. Ο Αυγουστής Ευσταθίου όταν ξέσπασε η φωτιά, βγήκε εκτός κρησφύγετου, χωρίς να ακουστεί κάποιος πυροβολισμός. Αυτή η εκδοχή επιβεβαιώνεται μέχρι και σήμερα, τόσο από τις μαρτυρίες της εποχής, όσο και από τα ίδια τα βρετανικά αποικιακά αρχεία.

4. Συμπέρασμα

Η απόπειρα να παρουσιαστεί ο Αυξεντίου ως αυτόχειρας ή θύμα εκτέλεσης από συναγωνιστή του δεν αντέχει σε επιστημονικό έλεγχο:

Σε αυτοκτονία, το τραύμα θα ήταν εξ επαφής, κάτι που δεν προκύπτει επιστημονικά.

Η εκτέλεση από συναγωνιστή δεν έχει καμία μαρτυρική, ή ιστορική βάση ή ακόμη ιατροδικαστικό εύρημα.

Ο ισχυρισμός περί «2 ποδών» είναι αναξιόπιστος, καθώς η απανθράκωση κατέστησε αδύνατο κάθε ακριβή ιατροδικαστικό υπολογισμό της απόστασης.

Η θυσία του Γρηγόρη Αυξεντίου δεν αποδομείται, αντίθετα, επιβεβαιώνεται μέσα από την ίδια την ανικανότητα των Βρετανών να τον συλλάβουν ζωντανό και την τελική τους επιλογή. Κάθε προσπάθεια αποδόμησής της, προσκρούει όχι μόνο στις μαρτυρίες της εποχής ακόμα και από τους ίδιους τους Βρετανούς, αλλά και στα ίδια τα όρια της ιατροδικαστικής».