Με λεπτομερή τοποθέτηση απάντησε η Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος Μαρία Παναγιώτου στην κοινοβουλευτική ερώτηση της βουλευτού Λευκωσίας Αλεξάνδρας Ατταλίδου σχετικά με την αρμοδιότητα καθαρισμού της παραποτάμιας όχθης του ποταμού Πεδιαίου, τόσο εντός της αστικής ζώνης όσο και στη διαδρομή του εντός της Νεκρής Ζώνης.
Η απάντηση, αποσαφηνίζει το περίπλοκο πλαίσιο ευθυνών γύρω από τη διαχείριση του μεγαλύτερου ποταμού που διασχίζει τον αστικό ιστό της πρωτεύουσας, ζήτημα που απασχολεί κατοίκους, περιβαλλοντικές οργανώσεις και τοπικές αρχές.
Η Υπουργός ξεκαθαρίζει ότι, βάσει νομοθεσίας αλλά και σχετικής γνωμάτευσης της Νομικής Υπηρεσίας, η ευθύνη για τον καθαρισμό των υδατορεμάτων, συμπεριλαμβανομένων της κοίτης, των όχθων και των παραποτάμιων εκτάσεων από σκουπίδια, μπάζα ή υπολείμματα βλάστησης, ανήκει αποκλειστικά στις Τοπικές Αρχές. Το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων (ΤΑΥ), τονίζει, δεν έχει τέτοια αρμοδιότητα.
Σύμφωνα με την Υπουργό, οι διατάξεις του Περί Δήμων Νόμου (Ν. 52(Ι)/2022) αναθέτουν στους δήμους τον έλεγχο και τη διατήρηση της καθαριότητας, τη διαχείριση αποβλήτων και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, επιτρέποντας τη λήψη μέτρων ή την εκτέλεση έργων όπου χρειάζεται.
Παρά το γεγονός ότι το ΤΑΥ δεν είναι υπεύθυνο για τον καθαρισμό, έχει κομβικό ρόλο στη διαχείριση και προστασία των επιφανειακών και υπογείων υδάτων, στην αδειοδότηση έργων και στην εποπτεία των υδάτινων πόρων.
Το ΤΑΥ, όπως αναφέρει η απάντηση, έχει ετοιμάσει «Κείμενο Πολιτικής/Σχέδιο Δράσης» για συντονισμένες ενέργειες ανάμεσα στους εμπλεκόμενους φορείς, με στόχο τη βελτιστοποίηση των δράσεων καθαρισμού και προστασίας των ποταμών.
Τα αιτήματα καθαρισμού διαβιβάζονται στο ΤΑΥ από τους δήμους και εξετάζονται επιτόπου. Σε περιπτώσεις όπου ο ποταμός επηρεάζει περιοχές Natura 2000 ή φιλοξενεί σπάνια είδη, όπως οι νεροχελώνες, οι παρεμβάσεις γίνονται αποκλειστικά σε συνεργασία με το Τμήμα Περιβάλλοντος.
Επιπλέον, στις αστικές ζώνες του Πεδιαίου, όπου ο κίνδυνος πυρκαγιάς μπορεί να επηρεάσει κατοικίες, οι καθαρισμοί γίνονται μόνο κατόπιν συνεννόησης με την Πυροσβεστική Υπηρεσία και το Τμήμα Δασών.
Η Υπουργός επισημαίνει επίσης ότι ο καθαρισμός πρέπει να πραγματοποιείται με ιδιαίτερη προσοχή, με χειρωνακτικά μέσα ή μικρά μηχανήματα, ώστε να προστατεύεται το ποτάμιο οικοσύστημα και να αποφεύγονται βαριές παρεμβάσεις που αλλοιώνουν τη μορφολογία του ποταμού.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η αναφορά της Υπουργού στο τμήμα του Πεδιαίου εντός της Νεκρής Ζώνης. Όπως σημειώνει, το ΤΑΥ δεν έχει λάβει οποιοδήποτε αίτημα από αρμόδιες αρχές για καθαρισμό στο συγκεκριμένο σημείο.
Σε περίπτωση που υποβληθεί σχετικό αίτημα, η διαδικασία θα ακολουθήσει τα καθορισμένα πρωτόκολλα και θα απαιτηθεί οπωσδήποτε η σύμφωνη γνώμη των Ηνωμένων Εθνών, που έχουν επιχειρησιακή ευθύνη εντός της Ζώνης.
Τέλος, η Υπουργός υπενθυμίζει ότι οι Τοπικές Αρχές μπορούν να διεκδικήσουν χρηματοδότηση μέσω της εκστρατείας «Waste Free Cyprus» του Τμήματος Περιβάλλοντος, διευκολύνοντας με αυτό τον τρόπο οργανωμένες δράσεις καθαρισμού.
