Ο Χαράλαμπος Μερακλής γράφει για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η εργατική τάξη σήμερα σε σύγκριση με εκείνη του 20ού αιώνα.
Ο καθηγητής της Πολιτικής Επιστήμης στο Δημόσιο Πανεπιστήμιο του Μιλάνο Μαουρίτσιο Φερέρα στο βιβλίο του «La societa del Quinto Stato» αναλύει την κοινωνική σύνθεση του αναπτυγμένου καπιταλισμού και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η εργατική τάξη σε σύγκριση με εκείνη του 20ού αιώνα που ήταν πιο συνεκτική και οργανωμένη και ήταν φορέας της κοινωνικής χειραφέτησης σε σύγκριση με τη σημερινή εποχή που οι εργαζόμενοι έχουν πολλαπλασιαστεί αλλά είναι λιγότερο ορατοί.
Σήμερα είναι οικονομικά ευάλωτοι και με προσωρινή επισφαλή εργασία, χαμηλή αμοιβή και με περιορισμένη πρόσβαση στις υπηρεσίες πρόνοιας του κράτους.
Τα αίτια αυτού του Μεγάλου Μετασχηματισμού εστιάζονται στη μεταβιομηχανική μετάβαση, στο αυξανόμενο βάρος των παρεχόμενων υπηρεσιών και στην παγκοσμιοποίηση.
Αυτός ο Μετασχηματισμός οφείλεται στις αλλαγές των οικονομικών και κοινωνικών αλλαγών που συντελείται καθώς επίσης στην ταχεία διευρυμένη κοινωνική – δημογραφική μεταβολή που ανατρέπει τις παραδοσιακές δομές κινδύνων και ευκαιριών που οφείλονται στις περιθωριοποιημένες περιοχές, κοινωνικές ομάδες στις απρόβλεπτες καταστάσεις, ενδείας, ανασφάλειας, πτώχευσης γεωοικονομικής περιθωριοποίησης της περιοχής, απαξίωση πόρων και ειδικών γνώσεων, σταθερή απασχόληση και εισοδημάτων, στις συμβάσεις χρόνου απασχόλησης, χαμηλές αμοιβές στον τρόπο μετάβασης στην εργασία, στις δυσκολίες που αναφύονται από την οικογενειακή ζωή, στον μεγάλο ανταγωνισμό για απασχόληση κ.λπ.
Όλα τα αναφερόμενα ανατρέπονται σύμφωνα με τους Μαξ Βέμπερ και Ραλφ Ντάρεντορφ και οφείλονται στις ευκαιρίες, πόρους και καταστάσεις που υπάρχουν στη ζωή των ανθρώπων μέσα στον χρόνο.
Έτσι ο συντελούμενος Μεγάλος Μετασχηματισμός άλλαξε τις ευκαιρίες ζωής σε πέντε σημεία (α) στην ελίτ των πλουτοκρατών που συγκαταλέγεται κυρίως στα χρηματοπιστωτικά και ζει σ’ έναν κόσμο χωρίς σύνορα (β) στο αστικό εύπορο στρώμα που είναι αγκυροβολημένο στις εθνικές περιουσίες, (γ) στη μεσαία τάξη που είναι εντελώς διαφοροποιημένη (δ) η παραδοσιακή τέταρτη τάξη (εργατιά) που έχει διαλυθεί την τελευταία εικοσαετία λόγω της στασιμότητας και μείωσης των εισοδημάτων της εξαιτίας της οικονομικής κρίσης και η πέμπτη τάξη είναι αυτή που υφίσταται τις συνέπειες του οικονομικού ανοίγματος του φιλελευθερισμού και πολιτικών στις αγορές εργασίας, μετεγκαταστάσεις επιχειρήσεων, περικοπών δημοσίων δαπανών κ.λπ. Λόγω του γεγονότος οι θιασώτες της παγκοσμιοποίησης και της οικονομικής ολοκλήρωσης υπερεκτίμησαν τις δυνατότητες των ωφελημάτων προς τα κάτω.
Σύμφωνα με τον Φερέρα χρειαζόμαστε ένα νέο αντικίνημα όπως έγινε πριν έναν αιώνα στην περίπτωση που δημιουργήθηκε το «κράτος προνοίας» όπου ευνοούσε μια οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη στο πλαίσιο των φιλελεύθερων δημοκρατικών εγγυήσεων και στις αρχές της αναδιανομής της Δικαιοσύνης.
Σήμερα όλες οι προσπάθειες είναι σπασμωδικές και έχουν αρνητικά αποτελέσματα γιατί απουσιάζει ένα συγκεκριμένο και φιλόδοξο σχέδιο που να αναλύει τα προβλήματα. Όλα αυτά θα πρέπει να γίνουν εντός ενός νέου πειστικού αξιακού πλαισίου που θα δίδει νόημα στην αλλαγή και ζωή.
Αυτός ο Μεγάλος Μετασχηματισμός θα πρέπει να είναι μεταρρυθμιστικός και να αμβλύνει τις αρνητικές επιπτώσεις των επιδιωκόμενων αλλαγών, αλλά και να αξιοποιεί το πελώριο δυναμικό τους για δίκαιη επέκταση των ευκαιριών ζωής.
Ο αναφερόμενος μετασχηματισμός θα πρέπει να συνενώνει διορατικές φιλοδοξίες και οι εκλογείς να διαβλέπουν τα σενάρια των κινδύνων από τις εκάστοτε επικίνδυνες «ρετροτοπίες».
